De grote leider met de bom
Wie vecht in Bosnië tegen wie?
Afscheid van vrouwtje Maij
Feiten &Meningen
Tribunaal moet baanbrekend werk doen
WOENSDAG 17 NOVEMBER 1993
Noordkoreaanse dictator Kim II Sung bouwt eigen gevangenis van leugens
maanden nadat Kim II Sung
weer een geheim bezoek aan
Moskou had gebracht om Sta-
lins goedkeuring te krijgen voor
een document met de titel Pre
ventie/Aanvalsplan van het Ko
reaanse Volksleger. Maar uitein
delijk zou China de troepen stu
ren die tegenwicht moesten
bieden voor de militaire steun
van de Verenigde Staten aan
Zuid-Korea. Gedurende een
groot deel van zijn carrière
speelde Kim II Sung de twee
communistische grootmachten
tegen elkaar uit om er zijn eigen
voordeel mee te doen.
Na de oorlog lanceerde hij een
reeks zuiveringen om zijn
machtsbasis te versterken. En
met de dood van Stalin in 1953
mat hij zich de titel Suryong
aan, oftewel Grote Leider. Met
steun van China en de Sovjetu
nie werden enorme industriële
projecten opgezet en lange tijd
deed Noord-Korea het beter
dan het zuiden. Pas in de jaren
zeventig oversteeg het Zuidko-
reaanse inkomen per hoofd van
de bevolking dat van het noor
den.
Cultus
Een groot deel van het Noord
koreaanse nationale inkomen
wordt opgeslokt door de cultus
rond Kim II Sung. Steden en
dorpen worden gesierd door
zo'n 50.000 marmeren en gra
nieten standbeelden van de
Grote Leider. Het museum van
de Koreaanse revolutie in de
hoofdstad Pyongyang telt 95 za
len met in totaal vijf kilometer
tentoonstellingsruimte, waarin
de prestaties van de Grote Lei
der worden verheerlijkt. De vie
ring van zijn tachtigste verjaar
dag heeft waarschijnlijk ruim
anderhalf miljard gulden ge
kost.
Kim heeft een sterk gecentrali
seerd partij-systeem opge
bouwd, burgers in verschillende
'categorieën van betrouwbaar
heid' ingedeeld en tienduizen
den politieke gevangenen naar
concentratiekampen gestuurd.
Zijn regime houdt zelfs de
maagdelijkheid of seksuele acti
viteit van vrouwelijke burgers in
de gaten: verplicht lichamelijk
onderzoek wordt uitgevoerd op
het werk en telkens wanneer
een vrouw van woonplaats ver
andert. De niet-aflatende ideo
logische propaganda heeft veel
weg van een nationale hersen
spoeling. Het land is hermetisch
afgesloten voor nieuws uit het
buitenland.
Geliefde Leider
De cultus waarin Kim II Sung,
zijn ouders en zijn grootouders
worden vergoddelijkt, omvat
ook zijn in 1942 eerstge
boren zoon Kim Jong II, die
sinds het begin van de jaren ze
ventig de eretitel van Geliefde
Leider draagt.
Maar sinds de ineenstorting van
het communisme is Kim II Sung
een eenzaam man. In augustus
1992 kondigde zijn laatst over
gebleven bondgenoot China de
normalisering van de diploma
tieke banden met Zuid-Korea
aan. Voormalige vrienden van
Kim zijn 'keizer' Bokassa in
Centraal Afrika, Mobutu in Zaï
re, Idi Amin in Uganda, Gaddafi
in Libië en Ceausescu in Roe
menië. De meesten van hen zijn
afgezet of in diskrediet geraakt.
De meest prominente vriend
die hij nog over heeft, is koning
Sihanouk van Cambodja, die
een residentie heeft in Py
ongyang.
Waarschijnlijk weet Kim II Sung
niet precies hoe slecht het er
met zijn land voorstaat. Finan
cieel staat Noord-Korea sinds
het wegvallen van de steun uit
China en de'voormalige Sov
jetunie aan de rand van de af
grond. De feiten zijn echter zo
in tegenspraak met het ziekelijk
opgeklopte beeld dat Kim heeft
gecreëerd, dat het hoogst on
waarschijnlijk is dat iemand
hem de werkelijke feiten durft
te presenteren.
Kim II Sung heeft zijn eigen ge
vangenis van leugens gebouwd
met muren van vergrotende
spiegels. Overal waar hij kijkt,
staart de Grote Leider naar hem
terug. Al zijn onderdanen dra
gen buttons met zijn gezicht en
de skyline van Pyongyang wordt
gedomineerd door een 27 meter
hoog bronzen standbeeld van
de Suryong. Maar nu begint al
les te vervagen en het enige dat
Kim nog heeft, is zijn vinger op
cfè nucleaire knop. De leugen
heeft een monsterlijke padde-
stoelvorm aangenomen.
VERTALING: MARGREET HESLINGA
Veel vrienden heeft Kim II Sung niet meer in het buitenland. Koning Sihanouk van Cambodja
archieffoto bij een bezoek aan Pyongyang is een van de weinigen.
Zijn bescheiden rol in de ver
zetsbeweging werd later onder
Sovjetleiding opgeblazen om
hem te presenteren als de alge
hele leider van anti-Japanse ac
tiviteiten en daarmee de meest
geschikte man om het land te
leiden. Maar kort na de Tweede
Wereldoorlog was hij nog in een
machtsstrijd verwikkeld. Pas na
een geheime reis naar Moskou
in 1946 kreeg hij de officiële
steun van Jozef Stalin. In sep
tember 1948 werd hij de leider
van de Democratische Volksre
publiek Korea.
Geheim bezoek
Op 15 juni 1950 viel Noord-Ko
rea het zuiden binnen, vier
Kolonisatie
Vaderlandsliefde is altijd Kim II
Sungs motto geweest. Hij werd
De 'grote leider' van Noord-Korea, Kim II Sung. archieffoto ap
hier op een
foto ap
Kim II Sung is een volleerd leugenaar. Een van zijn bekendste leugens betreft zijn pro
gramma voor de ontwikkeling van kernwapens. Noord-Korea dacht het IAEA (Interna
tionaal Atoomagentschap) om de tuin te kunnen leiden en gaf daarom enkele jaren ge
leden toestemming voor de inspectie van zijn kernfaciliteiten. Maar Kim onderschatte
de moderne controletechnieken. Gewapend met informatie van Amerikaanse spiona-
gesatellieten stelde het agentschap lastige vragen over twee locaties die Kim had willen
verbergen. Om een ontmaskering te voorkomen, weigert Noord-Korea nu het non-
proliferatie verdrag te ondertekenen.
LONDEN
THE INDEPENDENT
De onwaarheden waarop de
communistische samenleving
berust, dóórdringen het hele
land. Alles in Noord-Korea
maakt deel uit van de grote leu
gen van de verhalen waarin
Kim II Sung wordt verheerlijkt
als een 11-jarige guerrillaleider,
tot de economische statistieken
van de regering, die tot voor
kort nog beweerde dat Noord-
Korea onder de vaderlijke lei
ding van Kim II Sung de meest
efficiënte rijstproducent ter we
reld was.
Allemaal leugens.op een onge
kend grote schaal. Rijst wordt
naar bevriende Afrikaanse lan
den gestuurd als een teken van
de Noordkoreaanse gulheid,
terwijl er in eigen land voedsel-
rellen zijn en het nationale rant
soen is teruggeschroefd tot twee
maaltijden per dag. Al ruim
veertig jaar lang zwoegt het
Noordkoreaanse volk op een
haast nobele manier om de
niet-aflatende aanbidding van
de Grote Leider te schragen.
Toch heeft de psychotische
Noordkoreaanse versie van de
werkelijkheid iets giftigs. Het
grootste verraad van Kim II
Sung is, dat hij in werkelijkheid
met voeten treedt wat hij altijd
beweert te behartigen: het wel
varen van het Koreaanse volk.
geboren in 1912, twee jaar na
dat Japan met de kolonisatie
van Korea begon. Hij vluchtte
naar China en vocht enige tijd
met anti-Japanse guerrilla's on
der Chinese leiding. Uit onlangs
in China ontdekte documenten
blijkt dat Kim II Sung zich in
1931 aansloot bij de Chinese
Communistische Partij. In 1940
stond hij als guerrillaleider met
de codenaam 'Tijger' op een
lijst van door het Japanse leger
gezochte activisten. Later dat
jaar vluchtte hij naar de Sov
jetunie om pas in september
1945 naar Korea terug te keren
op een Sovjetschip dat het
noordelijke deel van het land
kwam 'bevrijden'.
BUDAPEST RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
De Bosnische president Alija
Izetbegovic gaat de Kroatische
Serviërs steunen in hun eis voor
een onafhankelijke staat. Hij
doet dat als een reactie op de
steun van Kroatië aan Bihac,
een moslimenclave in het
noordoosten van Bosnië. Bihac
heeft zich enkele weken geleden
onafhankelijk verklaard uit on
vrede met het beleid van de
Bosnische regering.
Bihac kan niet alleen rekenen
op de steun van Zagreb. Ook
met Belgrado onderhoudt het
'ministaatje' goede betrekkin
gen. De enclave is zowel door
Kroatië als Servië officieel er
kend. De reden voor deze harte
lijke steun is simpel: de onaf
hankelijkheid van Bihac ver
zwakt het Bosnische kamp en
dèar hebben zowel Serviërs als
Kroaten belang bij.
Tot zover is het nog te volgen.
Maar wat öp het eerste gezicht
simpel lijkt, maakt deel uit van
een onontwarbare kluwen
plaatselijke allianties en vijand
schappen. De situatie is langza
merhand zo complex geworden,
dat militaire waarnemers in het
veld alleen nog maar kunnen
afwachten wie vandaag tegen
wie vecht. Om nog maar te
zwijgen over hoe een en ander
ooit aan de onderhandelingsta
fel moet worden opgelost.
Neem Bihac. Tot enige tijd gele
den werd dat gebied belegerd
door aan de ene zijde de Bosni
sche Serviërs, terwijl van de an
dere kant af en toe mortiergra
naten uit Krajina, het door Ser
viërs bezette gebied in Kroatië,
op de hoofden van inwoners
neerkwamen. De moslims kon
den rekenen op de steun van de
Bosnische troepen en van de
HVO, de strijdkrachten van de
Bosnische Kroaten.
Sinds de onafhankelijkheidsver
klaring is de situatie veranderd.
Nu vechten moslims die de re
gering in Sarajevo steunen te
gen moslims die Fikret Abdic,
de politieke leider van Bihac,
aanhangen. Abdic kan nog
steeds rekenen op steun van de
HVO. Daarnaast zijn er ook al
Servische troepen aan zijn zijde
gesignaleerd.
Sinds een dik half jaar zijn de
Kroaten en moslims, oorspron
kelijk bondgenoten in de oor
log, in grote delen van de rest
van Bosnië met elkaar in oorlog.
In Midden-Bosnië kunnen de
Kroaten daarbij rekenen op de
materiële steun van de Serviërs.
Als de Kroaten zich moeten te
rugtrekken, doen ze dat vaak op
Servisch grondgebied. Kroati
sche soldaten worden in Servi
sche ziekenhuizen verpleegd en
in sommige gevallen ondersteu
nen de Servische troepen een
Kroatisch offensief met artille
rie.
Heel anders is daarentegen de
situatie in Mostar, waar enkele
tienduizenden moslims zich
manmoedig weren tegen de
Kroatische politiek van etnische
zuivering in Hercegovina, een
gebied waar radicale Kroaten
onder leiding van Mate Boban
al vorig jaar een onafhankelijke
staat hadden uitgeroepen.
Dat de in een volkomen aan
puin geschoten deel van Mostar
verschanste moslims nog over
leven, is een wonder dat ze me
de danken aan de Serviërs, die
hen via smokkelwegen van wa
pens voorzien. Dat de moslims
niet alleen in Mostar, maar ook
elders wapens van de Serviërs
kopen, is een publiek geheim.
Ondanks de vijandelijkheden
tussen Kroaten en moslims in
midden-Bosnië en Mostar zijn
er nog steeds plekken waar bei
de groepen zij aan zij strijden.
Tot voor kort was dat het geval
in Sarajevo. Ook in het noord
oosten van Bosnië vechten
moslims en Kroaten nog steeds
samen. In de buurt van Brcko
proberen ze gezamenlijk stand
te houden tegen een van de
laatste Servische offensieven.
Bij Brcko loopt de corridor die
de Krajina en de Servische ge
bieden in het westelijk deel van
Bosnië verbindt met het moe
derland. Het is een smalle
strook, niet veel meer dan een
weg en wat land eromheen, die
de Serviërs proberen te verbre
den.
Bondgenootschappen worden
in Bosnië gevormd zoals ze uit
komen en die tactiek geldt ook
voor de regeringen in Zagreb en
Belgrado. Terwijl de Kroaten in
Bosnië nauwelijks nog tegen de
Serviërs vechten'en beide partij
en het eigenlijk eens zijn over
de verdeling van het Bosnische
terrein, gaat de oorlog tegen de
Serviërs in Kroatië gewoon
door, zij het minder hevig. En
terwijl de Kroatische president
Tudjman in Bosnië opsplitsing
van de republiek voorstaat, ver
zet hij zich met alle macht te
gen de onafhankelijkheid van
Krajina.
Voor de Kroatische regering is
het voorstel om de oorlog in
Bosnië samen met de kwestie
Kosovo en de gevechten in
Kroatië op een algemene Joego
slavische vredesconferentie aan
de orde te stellen, dan ook een
gecompliceerde kwestie. Want
op zo'n conferentie zal onge
twijfeld het principe gaan gel
den dat gelijkluidende proble
men op gelijke manier moeten
worden opgelost.
En dat betekent dat tegenover
een eigen Kroatische staat in
Bosnië een eigen Servische staat
in Kroatië staat. En dat is nog
steeds uitgesloten.
ROTTERDAM PIM FORTUYN
MEDEWERKER
Nog even en het land is verlost van vrouw
tje Maij. Naar goede CDA-tradities wordt de
minister van Verkeer en Waterstaat niet
ontslagen maar vanwege wanbeleid en ver
regaande incompetentie weggepromoveerd
naar waar ze vier jaar geleden vandaan
kwam: het Europees Parlement. Mevrouw
Maij heeft vier jaar lang veel gewild en
vooral van alles geroepen, maar weinig of
niets gerealiseerd. Het was haar opzet de
politiek te verlevendigen en te verbeteren,
het resultaat is een serie proefballonnen die
door haar collegae keer op keer werden
doorgeprikt. Als het niet in het kabinet was,
dan wel in de kamer.
Haar zwanezang is intussen niet zonder ge
vaar. In de aanleg van de Betuwelijn heeft
zij zich vastgebeten als een terriër. Ze heeft
zich voorgenomen in ieder geval iets achter
te laten en dat is de Betuwelijn geworden.
Voor haar een gevecht op leven en dood, de
enige kans om niet helemaal vergeten te
worden.
De discussie rond de aanleg van de Betuwe
lijn is inmiddels zo sterk gepolariseerd, met
name door het optreden van mevrouw Ma
ij, dat kritische vragen niet meer kunnen
worden gesteld en alternatieven niet meer
serieus worden genomen. De vraag öf we
de Betuwelijn eigenlijk wel nodig hebben is
in dit verband verworden tot een onbe
hoorlijke vraag. En toch, we beschikken
over een uitstekend alternatief. Twee zelfs.
We zouden samen kunnen werken met
Antwerpen en de Belgische spoorwegver
binding zodanig gezamenlijk verbeteren
dat deze geschikt is voor Antwerpen en Rot
terdam. Beter nog is het om de Rijnvaart te
verbeteren en een multi-modaal overslag
bedrijf te bouwen in Duisburg. Zetten we
de boel zonodig in Duisburg op de trein.
Nauwelijks tijdverlies en een aardige stimu
lans voor de kwakkelende Nederlandse bin
nenvaart.
De Rijn is nog lang niet vol en het scheelt
de schatkist een aantal miljarden. Econo
misch valt voor deze oplossing ook veel te
zeggen. Het moet maar eens afgelopen zijn
met die subsidies op overslag en vervoer.
Zo wordt het nooit een normale bedrijfstak
en blijft de gemeenschap betalen voor iets
wat gewoon in de prijs van produkten tot
uitdrukking moet komen. Vervoer en over
slag kosten geld en het is van de gekke om
dat direct of indirect te subsidiëren. De mil
jarden verslindende Betuwelijn zal nimmer
ook maar enigszins kostendekkend worden.
Daar is de lijn te kort en te duur voor.
Maar goed, er zijn andere motieven aan te
voeren voor zo'n Betuwelijn. Psychologi
sche bijvoorbeeld. Er kan een aantrekkende
werking uitgaan van zo'n groot project. De
Deltawerken waren ten slotte ook niet ren
dabel in de strikt economische betekenis
van het woord, maar hebben wel een enor
me uitstraling gehad in binnen- en buiten
land.
Vraagtekens rond beoordeling misdaden in voormalig Joegoslavië
DEN HAAG GUS SCHREUDERS
Het heeft de bedrijfstak waterbouw een
enorme technologische sprong bezorgd en,
wat wel zo belangrijk is, menige order in
binnen- en buitenland. Voorts had het land
iets om uitermate trots op te zijn. Dat is een
nauwelijks te onderschatten psychologische
factor die in een wat depressieve tijd als de
onze enorm stimulerend kan werken en tal
van nieuwe economische activiteiten kan
opwekken.
Willen we dat, dan moeten we van de Betu
welijn wel een technologisch hoogstandje
maken. Dus in zijn geheel ondertunnelen
en dat niet met behulp van beproefde maar
alweer verouderde Japanse techniek, maar
met behulp van de revolutionaire onder
grondse graaf- en bouwfabriek die op pa
pier is ontwikkeld door Delftse ingenieurs.
Deze fabriek werkt als een mol en is nog
nergens in de wereld vertoond. We kunnen
met dè Betuwelijn met deze mol ervaring
opdoen om hem daarna te gebruiken op
grote schaal in de Randstad en natuurlijk
op buitenlandse markten. Dat is echt ver
nieuwend, daar gaat iets van uit en dan
doen een paar miljard gulden meer of min
der er ook niet toe.
Maij kiest voor een miezerig miljarden ver
slindend bovengronds traject. Desnoods wil
ze het ons door de strot duwen. Laten we
haar tegenhouden, al was het maar voor de
gemoeds- en nachtrust van al die bewoners
die anders getroffen worden door een om
de vier minuten langsdenderende goede
rentrein.
JURIDISCH MEDEWERKER
Het internationale oorlogstribu
naal dat zich in Den Haag gaat
buigen over de gruwelijke mis
daden in het voormalige Joego
slavië komt voor gigantische
problemen te staan. Vandaag
zijn de rechters officieel aan de
slag gegaan. De organisatori
sche en financiële moeilijkhe
den (nog geen gebouw, geen
staf en geen geld) zullen wel
worden overwonnen, maar of
het ooit tot veroordelingen zal
komen is een andere vraag.
De aanvang van de werkzaam
heden van het Haagse tribunaal
staat in het teken van grote twij
fel. Waar zijn de verdachten?
Hoe krijgt men de verantwoor
delijken ooit in Den Haag? Hoe
zit het met het bewijs? Welke
regels van procesrecht moeten
worden toegepast? Welke straf
fen kunnen worden opgelegd?
Het tribunaal kan een farce
worden, maar het kan ook een
signaal geven dat misdaden te
gen de menselijkheid, oorlogs
misdaden en genocide niet on
bestraft zullen blijven. Prof. m-
r. F. Kalshoven (eind september
afgetreden als voorzitter van de
VN-commissie die de schendin
gen van het oorlogsrecht in het
voormalige Joegoslavië onder
zoekt) plaatst in het Nederlands
Juristenblad de nodige vraagte
kens bij de effectiviteit van het
tribunaal.
De samenleving in Bosnië is
volkomen uit elkaar gevallen.
„Wat moet je daartegen doen
met het recht", vraagt Kalsho
ven. „Neem daarbij nog de on
toegankelijkheid van het terrein
en de grootste handicap is dui
delijk: hoe krijg je de mensen te
pakken die je wilt berechten?"
De berechting voor het Haagse
tribunaal kan niet bij verstek
plaatsvinden. Wel kunnen er in
ternationale opsporingsbevelen
worden uitgevaardigd en zijn
alle staten, dus ook de staten
waarin Joegoslavië uiteen is ge
vallen, verplicht mee te werken.
De personen die als oorlogsmis
dadigers worden geïdentifi
ceerd, kunnen in elk geval niet
meer vrij reizen.
Kalshoven vreest echter dat er
niet veel mensen als verdachten
kunnen worden aangewezen.
„Wie moet je hebben? Alleen
toevallige soldaten tegen wie
voldoende bewijs bestaat?" Het
dreigt dan nogal willekeurig te
worden wie er voor het tribu
naal moeten verschijnen. Vol
gens het statuut van het tribu
naal kunnen en moeten ook de
militaire en politieke leiders
worden aangepakt. Maar Kals
hoven weet geen manier om
aan te tonen dat bepaalde mis
drijven, zoals etnische zuiverin
gen. worden uitgevoerd op ba-
Het Joegoslavië-tribunaal zal Den Haag en wijde om
geving geen windeieren leggen. De makelaar, de com
puterleverancier, de dame die hapjes serveert op re
cepties, de leraar op de internationale school, volgens
de gemeente zullen zij allemaal profiteren van het tri
bunaal. „De werkgelegenheidseffecten zullen waar
schijnlijkheid groter zijn dan die van de Betuwelijn",
verwacht topambtenaar Schmelzer van de gemeente.
Het tribunaal wordt vandaag, sober en formeel, ge
opend in het Vredespaleis. Een eigen pand is er nog
niet omdat de VN eerst de begroting moeten goedkeu
ren. Dan wordt pas bekend hoeveel geld het tribunaal
mag gaan kosten, wie het betaalt en hoeveel mensen
er voor gaan werken. In beginsel wordt er vanuit ge
gaan dat zo'n 380 mensen nodig zijn om het tribunaal
draaiende te houden.
Vluchtelingen uit het Bosnische Travnik dat in handen is van moslim-troepen, foto reuter ranko cukovic
sing zien te brengen. Zo moet
het tribunaal zich onder meer
baseren op algemene rechtsbe
ginselen die door alle landen
worden erkend. Er wordt echter
heel verschillend gedacht over
wat deze beginselen precies in
houden.
Een belangrijke moeilijkheid is
volgens Sjöcrona voorts de
vraag naar de aard van de Joe
goslavische vijandelijkheden:
internationaal of intern conflict?
Het oorlogsrecht heeft betrek
king op misdaden die worden
gepleegd tijdens een gewapend
conflict tussen staten. De indivi
duele daders moeten dus in
dienst zijn van een van de strij
dende partijen. Particuliere gru
weldaden, die ook schering en
inslag zijn in het voormalige
Joegoslavië, vallen niet onder
het oorlogsrecht. Overigens is
het delict genocide (volkeren
moord) niet beperkt tot oor
logssituaties, dus de bedrijvers
van etnische zuiveringen ko
men hoe dan ook voor bestraf
fing in aanmerking.
Ten slotte is er onduidelijk wel
ke straffen het tribunaal mag
opleggen. De doodstraf is uitge
sloten. Ten aanzien van op te
leggen gevangenisstraffen is
echter geen minimum of maxi
mum vastgesteld. Ook de ten
uitvoerlegging van de straf (in
verschillende, door het tribu
naal aan te wijzen landen) kan
tot rechtsongelijkheid leiden.
Het oorlogstribunaal zal baan
brekend werk moeten doen.
Misschien kan het zo de weg
vrijmaken voor een meer per
manent tribunaal dat zich niet
beperkt tot de oorlogsmisdaden
in het voormalige Joegoslavië.
sis van strategische plannen.
De VN-onderzoekscommissie
heeft aanzienlijke problemen
met het vergaren van bewijsma
teriaal. Er zijn bij de onder
zoekscommissie veel klachten
over strafbare feiten binnenge
komen, maar slechts heel wei
nig klachten zijn herleidbaar tot
namen. Voor het verkrijgen van
concreet bewijs is de hoop
voornamelijk gevestigd op sys
tematisch onderzoek van mas
sagraven. Het ontbreekt tot dus
ver echter aan voldoende me
dewerking en middelen.
De op grote schaal gerappor
teerde verkrachtingen leveren
eveneens bewijsproblemen op,
omdat er bijna nooit getuigen
zijn. „Het wordt werkelijk gi
gantisch moeilijk bewijzen op
tafel te krijgen die voldoen aan
de eisen van het strafproces
recht."
De volgende vraag is: welk straf
procesrecht? De rechters die nu
in Den Haag het tribunaal vor
men, moeten dit zelf nog vast
stellen. Volgens veel internatio
nale juristen vertoont het door
ide Veiligheidsraad opgestelde
statuut van het tribunaal grote
lacunes en tekortkomingen. De
Haagse advocaat mr. J. Sjöcrona
meent in het Nederlands Juris
tenblad dat vooral het vinden
van een balans tussen de belan
gen van getuigen en verdachten
een heikel karwei zal worden.
De verdediging moet het recht
hebben getuigen te ondervra
gen, maar de getuigen op hun
beurt moeten beschermd wor
den tegen mogelijke repressail-
les.
Behalve het probleem van ont
brekende verdachten en ver
dwijnend bewijsmateriaal moet
het oorlogstribunaal een aantal
wezenlijke juridische vraagstuk
ken tot een aanvaardbare oplos-
