Moskou vreest kernramp in Oekraïne
Buitenland
Florida heeft hard hoofd in komst Haïtiaanse vluchtelingen
'Doodsklok' tikt met
nieuwjaar in New York
Documenten, geen goud
in nazi-onderzeeboot
De heksenjacht is geopend in Zambia
Over het randje
Golf van koolmonoxydevergiftigingen
kost al zeker acht levens in België
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1993
-7
Illegale bewoner supermarkt gesnapt
kopenhagen Een 21-jarige Deen heeft vier maanden in een su
permarkt in de gemeente Glostrup, ten noordwesten van de
hoofdstad Kopenhagen, gekampeerd zonder dat iemand hem
ontdekte. Overdag sliep hij en 's nachts deed hij zich te goed aan
de levensmiddelen in de schappen. De man. die geen vast adres
had. kampeerde in een tent bovenop een koelruimte van de su
permarkt. Gisternacht werd hij gesnapt door nachtwakers, toen
het alarm afging tijdens zijn nachtelijke 'inkopen'. De man is
aangeklaagd.
Duitsland werkt aan verbod PKK
bonn» De Duitse regering werkt aan een verordening om de
Kurdische beweging PKK te verbieden. De extremistische PKK
heeft meer dan 50 aanvallen op Turkse consulaten en bedrijven
in Duitsland gepleegd. Kanselier Helmut Kohl ,,zal zulk braak-
verwekkend misbruik van de Duitse gastvrijheid niet toestaan",
aldus een regeringswoordvoerder. Hij heeft juristen gewaagd
een verordening op te stellen waarmee de PKK verboden kan
worden.
Gekaapt Chinees vliegtuig in Taiwan
taipei Een man die gewapend was met twee messen heeft giste
ren een Chinees verkeersvliegtuig met 140 mensen aan boord
gekaapt en naar Taiwan gedirigeerd, waar hij asiel heeft aange
vraagd. De Boeing 737 werd gekaapt op een binnenlandse
vlucht van Guangzhou naar de havenstad Xiamen, beide in
zuid-China. Het was het vijfde Chinese passagiersvliegtuig dat
sinds april werd gekaapt en naar Taiwan gedirigeerd. Twee van
de kapers zijn tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld, vier an
deren moeten nog voorkomen.
Israeli's gewond na gevecht Hezbollah
marjayounTwee Israëlische soldaten zijn gisteren licht gewond
geraakt tijdens schermutselingen met guerrillastrijders van de
pro-Iraanse Hezbollah in het zuiden van Libanon. De gevechten
hadden volgens Libanese veiligheidskringen plaats bij Sojod en
Arnoun in de oostelijke sector van de zogenaamde 'veiligheids
zone'. Dergelijke schermutselingen zijn aan de orde van de dag
sinds Israël en de PLO op 13 september hun vredesovereen-
komst sloten.
Parijse parkeerwachters in staking
parus Het korps parkeerwachters in Parijs, geheel bestaand uit
wouwen, heeft deze week het werk neergelegd uit protest tegen
het toenemende geweld van de kant van ontstemde automobi
listen. Gisteren was driekwart van het 1.800 wouwen tellende
korpls in staking. De stakers eisen betere bescherming tegen be
dreigingen en fysiek geweld, meer mogelijkheden voor kinder
opvang en een reiskostenvergoeding als compensatie voor hun
schamele salaris.
De duizenden uitgelaten feest
vierders die op oudejaarsavond
naar het Time Square in New
York stromen, zullen dit jaar
een minder prettige herinnering
krijgen voorgeschoteld. Na mid
dernacht wordt op een enorm
reclamebord een 'doodsklok'
onthuld, die het aantal mensen
gaat tellen dat in de Verenigde
Staten door een geweerkogel
om het leven komt.
Het elektronische telraam
strekt zich uit over drie verdie
pingen en zal ook aangeven
hoeveel geweren in de Verenig
de Staten in omloop zijn. ,,De
naam doodsklok is niet plezie
rig", geeft en financier Robert
Franse scholieren
geschorst wegens
dragen hoofddoek
Een Franse school heeft vier is
lamitische meisjes geschorst
omdat zij om religieuze rede
nen weigeren in de klas hun
hoofddoeken af te doen. Door
de affaire is de kwestie van de
rechten van moslims in open
bare scholen opnieuw actueel
geworden. In het najaar van
1989 ontstond over een verge
lijkbare zaak een nationaal de
bat.
De meisjes, variërend in leef
tijd van elf tot vijftien jaar, mo
gen van de school een week
lang niet aan de lessen deelne
men. Twee kinderen behoren
tot een streng religieuze familie
uit Marokko. De twee andere
meisjes komen uit Turkije.
Brennan toe. „Maar de bood
schap is ook niet leuk. Het aan
tal doden in Amerika door ge
weren is een lelijk en schokkend
verhaal." De nieuwe lobby
groep tegen het geweer liet we
ten nog meer 'doodsklokken' te
zullen optrekken, onder meer in
Los Angeles, Miami en Was
hington. Brennans eigen broer
werd 25 jaar geleden doodge
schoten. De Financier uit New
Jersey zei dat vorig jaar meer
dan 35.000 mensen door ge
weerschoten werden gedood.
Duitsers vinden
snelle, goedkope
AIDS-test uit
MUNCHEN-BONN Rtr-DPA
Duitse wetenschappers hebben
een nieuwe AIDS-test ontwik
keld die binnen tien minuten
laat zien of een bloedmonster
besmet is met het HIV-virus. De
wetenschappers maakten hun
ontdekking gisteren bekend op
het moment dat heel Duitsland
op zijn kop staat, omdat moge
lijk duizenden partijen donor-
bloed niet afdoende zijn onder
zocht op het HIV-virus dat AIDS
veroorzaakt.
De onderzoeksgroep van de
gezaghebbende Fraunhofer So
ciety noemde de nieuwe test
sneller, eenvoudiger en goedko
per dan de huidige methodes.
De nieuwe vinding maakt het
mogelijk bloed te controleren
vlak voordat het wordt gebruikt.
Duizenden Duitsers hebben af
gelopen week hun operaties uit
gesteld omdat ze bang waren
met AIDS te worden besmet.
De Amerikaanse staat Florida ziet met angst en
beven de komst van duizenden Haïtiaanse vluch
telingen tegemoet, dié op het ogenblik een tijde
lijk onderkomen op de Bahamas hebben gevon
den, maar ook daar niet bepaald welkom zijn.
Zo'n 40.000 Haïtianen verblijven illegaal op de
Bahamas, na in vaak gammele bootjes gevlucht te
zijn voor de onveilige politieke toestanden op
hun eiland. „Onze gezondheidsdiensten en socia
le opvang zijn overbelast en staan op het punt in
te storten", aldus de vice-premier van de 260.000
inwoners tellende Bahamas, Orville Tumquest.
Sinds een Bahamaanse smokkelboot woens
dagnacht 37 mannen, vrouwen en kinderen aan
land zette op een eilandje op slechts honderden
meters voor de kust van Miami hebben ook de
autoriteiten in Florida alarm geslagen. De vluch
telingen waren op een na allen Haïtianen. Het
lijkt erop alsof de Haitianen op de Bahamas hun
hoop terug te keren naar hun geboorteland heb
ben ingeruild voor de hoop op een bestaan in de
Verenigde Staten.
Florida heeft inmiddels in Washington aan de
bel getrokken omdat het een immigratiegolf
vreest. De komst van Haïtiaanse immigranten zal
een enorme last voor de staat Florida betekenen.
Het maakt niet uit of ze rechtstreeks uit Haïti ko
men, of via de Bahamas, aldus de woordvoerder
van de gouverneur van Florida, Jo Miglino.
De ring van Amerikaanse oorlogsbodems rond
Haïti voorkomt dat er nog meer mensen met
bootjes de VS proberen te bereiken' maar rond de
Bahamas hebben de Amerikanen geen marine
schepen liggen zodat het onmogelijk is de daar
verblijvende Haïtianen tegen te houden.
Donderdagnacht landden opnieuw 12 mannen
voor de kust van Miami in een kleine boot. De
politie vermoedde dat ook zij uit de Bahamas
kwamen gezien de afmetingen van de boot. die
het onmogelijk maakten dat de mannen van ver
der kwamen. Haiti ligt op 950 kilometer van het
zuidelijkste puntje van Florida. Vijf van de man
nen konden worden aangehouden, de anderen
verdwenen in de bossen. Ook donderdag werd
een Bahamaanse man gearresteerd die probeerde
14 Haitianen de haven van Palm Beach binnen te
smokkelen.
De Verenigde Naties hebben gisteren het ge
plande overleg over de terugkeer van de afgezette
president Aristide geannuleerd. De speciale VN-
gezant voor Haïti Dante Caputo zei dat het leger
geen vertegenwoordigers naar de bijeenkomst
had gestuurd. Omdat de medewerking van het Ie
cruciaal belang i:
welk akkoord dan ook.
te annuleren.
het welslagen van
ird besloten het overleg
Defensie-minister Kosyrev heeft 'bijzonder alarmerende informatie
De kernwapens in Oekraï
ne zijn in zo'n slechte staat
van onderhoud, dat een
ramp ernstiger dan Tsjer-
nobyl dreigt. Dat zei de
Russische minister Kozyrev
(buitenlandse zaken) kort
voor hij naar Oekraïne af
reisde om over teruggave
van kernwapens te onder
handelen.
MOSKOU-KIEV HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Het is niet de eerste keer dat
van Russische kant wordt ge
waarschuwd voor mogelijke on
gelukken met voormalige Sov
jet-kernwapens in Oekraïne.
Kozyrevs waarschuwing was
echter de ernstigste tot nu toe.
De Russische minister had gis
teren, naar eigen zeggen 'enkele
uren' voor zijn vertrek, 'bijzon
der alarmerende informatie'
over de conditie van de kernwa
pens gekregen 'van Oekraïnse
vertegenwoordigers'.
Hij gaf geen bijzonderheden
over zijn bronnen. Volgens Ko
zyrev kunnen de Oekraïnse
kernwapens nog slechts twee
jaar als 'veilig' worden be
schouwd. Daarna is er geen en
kele zekerheid meer, aldus de
minister, die er meteen aan toe
voegde dat Oekraïne afspraken
om de kernwapens na 1 januari
ter ontmanteling aan Rusland
over te dragen moet nakomen.
„We hebben twee jaar tijd om
ze te ontmantelen", zei hij.
Valeri Korovin, woordvoerder
van het Oekraïnse minister van
defensie, ontkende gisteren dat
er een bijzonder alarmerende
situatie zou zijn ontstaan. Ge
raadpleegde westerse militaire
experts verklaarden gisteren
anoniem dat de situatie rond de
Oekraïnse kernwapens aanlei
ding tot zorg geeft. „Maar Ko
zyrevs uiüatingen zijn wel heel
Ze duiden er vooral
De Oekraïnse president Kravtsjoek (links) en parlementsvoorzitter Ploesj lijken niet erg te genieten van de kost die hun soldaten dagelijks te eten krijgen. Zij kregen het maal voorge
schoteld tijdens een herdenkingsbijeenkomst die werd gehouden in Vishgrod bij Kiev omdat het gisteren vijfig jaar geleden was dat Oekraïne bevrijd werd van de bezetting door de Na-
Kravtsjoek krijgt dit weekeinde bezoek van de Russische defensieminister Kosyrev.
op, dat Moskou de druk op
Oekraïne om de kernwapens af
te staan aan het vergroten is".
Oekraïne heeft nog 176 stra
tegische kernwapens op zijn
grondgebied. Moskou en Kiev
waren overeengekomen dat die
naar Rusland zouden worden
overgebracht om te worden
ontmanteld. Maar het Oekraïn
se parlement en president Kravtsjoek zei vorige maand dat
Kravtsjoek veranderden van Oekraïne voorlopig 46 strategi-
mening. Officieel heet het dat sche kernwapens wil behouden.
Oekraïne streeft naar een kern- Het totale aantal kernkoppen
wapenvrije status, maar voor de strategische wapens en
KOPENHAGEN Rtr
Deense bergers die drie maan
den geleden een nazi-onderzee
boot van de zeebodem haalden,
hebben daarin niet de goud
schat gevonden die zich volgens
geruchten in de duikboot zou
bevinden. Wel troffen zij naar
eigen zeggen sterke drank, con
dooms, grammofoonplaten van
Wagner en 50 kg documenten
„De opwindendste vondst uit
historisch oogpuqt zijn 50 kg
documenten. Zo veel papieren
zijn er door de Duitsers vernie
tigd aan het eind wan de oor
log", verklaarde Per Kluever,
éen historicus die deelneemt
aan het project, gisieren.
De onderzeeër U-534 werd op
5 mei 1945 door een Britse
bommenwerper naar de zeebo
dem gejaagd toen ze trachtte te
ontsnappen aan de oprukkende
geallieerde troepen. Het schip
werd in augustus in het Kattegat
voor de kust van het Deense ei
land Anholt uit het water geta
keld.
De geruchten over een goud
schat aan boord doken op om
dat de onderzeeër, die voor lan
ge reizen was ontworpen, deel
uitmaakte van de Duitse 33ste
vlootgroep. Deze had tot taak
waardevolle goederen over te
brengen naar de Duitse bond
genoot Japan. Het schip ligt nu
in dok in Hirtshals op Jutland.
lusaka jowie mwiinga
Het 44-jarige dorpshoofd Ja-
meson Musonda uit het afgele
gen district Kaputa in Zambia
stierf vorige week een akelige
dood. Een woedende menigte
joeg hem het hele dorp door
en stenigde hem terwijl hij
strompelend het politiebureau
probeerde te bereiken voor be
scherming. Musonda zou zich
schuldig hebben gemaakt aan
hekserij.
Deze zaak staat niet op zich
zelf. Zambia lijkt de laatste
maanden te worden over
spoeld door een onverklaarba
re golf van achtervolgings
waanzin. Overal staan heksen
jagers op die soms met stil
zwijgende toestemming van de
autoriteiten 'verdachten'weg
jagen of vermoorden.
In oktober arresteerde de poli
tie 22 mensen in het westelijke
district Kaoma nadat een me
nigte een man had gedood en
verscheidene anderen had ver
wond in een heksenjachtri
tueel. Vorige week nog werden
veertien merendeels oudere
mannen en vrouwen door hek
senjagers het koperstadje Ndo-
la uitgezet en door de plaatse
lijke leiders van de regerende
Beweging voor Meerpartijen-
democratie gevangen gezet in
een verlaten gebouw.
De Zambiaanse wet verbiedt
de jacht op heksen. Het is
evenmin toegestaan mensen
van hekserij te beschuldigen.
Maar het jagen op heksen is
diep geworteld in de traditie en
de regering bemoeit zich liever
niet met de godsdienstige ritu
elen op het platteland. Nu het
aantal moorden zo sterk stijgt,
is de overheid wel gedwongen
iets te ondernemen.
Deze week gebood de politie
de bevolking van Ndola een
eind te maken aan de heksen-
jachtpraktijken. Veel mensen
weten het ongewoon hoge
aantal sterfgevallen in de stad
aan hekserij, maar artsen zeg
gen dat difterie en cholera de
boosdoeners zijn. Sommige
heksenjagers hebben gezegd
dat ze gewoon doorgaan, maar
politiecommissaris Danstone
Simukoko zegt hard te zullen
optreden.
„Wij kunnen deze praktijken
niet tolereren. Ze krijgen geen
toestemming meer voor het
houden van openbare bijeen
komsten, zoals tevoren. Toen
zeiden ze dat het om een tradi
tionele genezingsbijeenkomst
ging", vertelt Simukoko over
de heksenjagers.
De regering heeft onlangs het
verbod op heksenjacht aange
scherpt. Iemand die zich op
werpt als heksenjager kan wor
den veroordeeld tot een boete
van 10.000 kwacha (ongeveer
50 dollar) of twee jaar gevange
nisstraf of beide. De maxi
mumstraf was enkele maan
den geleden nog een boete van
100 kwacha. Maar ook mensen
die anderen ervan proberen te
overtuigen dat ze over magi
sche krachten beschikken, zijn
strafbaar. Ook zij kunnen een
boete van 10.000 kwacha oplo
pen.
„Als de wet daadwerkelijk werd
toegepast, zouden al deze hek
senjagers onmiddellijk in het
gevang belanden", zegt George
Kunda, secretaris van de Zam
biaanse Juristen Bond. Tot nog
toe is geen enkele heksenjager
gearresteerd.
De Zambianen zijn verdeeld
over de vraag of het wettelijk
verbod op heksen jagen moet
worden nageleefd. De voorzit
ter van de Traditionele Gene
zers Bond van Zambia, Kadan-
sa Sansakuwa, meent dat er in
ieder geval een eind moet ko
men aan de praktijk om ver
dachten van hekserij in het
openbaar te tonen. „Dat is te
gen de wet. Als ze iets misdaan
hebben moeten ze dezelfde
behandeling krijgen als andere
verdachten", meent hij.
Maar Indura Hakufwamba,
een inwoner van Lusaka, is het
daar niet mee eens. Hij denkt
dat heksen en tovenaars door
dit gebruik worden afgeschrikt
om hun macht te gebruiken.
„De grootste vijand van hek
serij is openbaarheid", aldus
Hakufwamba.
nisici Twee Bosnisch-Koatische jongetjes gluren over de achterklep van een truck heen terwijl ze Ser
visch gebied bij het dorpje Nisici doorkuisen. De twee kinderen maken deel uit van de duizenden Bosni
sche Kroaten die de door moslims belegerde stad Vares ontvluchten. foto ap dusan vrank
Oorzaak: het zachte herfstweer of slechte kachels
In Vlaanderen zijn sinds woensdag zeker acht
mensen overleden aan de gevolgen van koolmo-
noxydevergiftiging. Zeker zestig mensen zijn op
genomen in verschillende ziekenhuizen. In de
Franse departementen Nord en Pas-de-Calais zijn
200 slachtoffers geteld. Vier van hen zijn intussen
overleden. De golf van GO-vergiftigingen in
Vlaanderen is volgens het gespecialiseerde anti
gifcentrum in Brussel erger dan gebruikelijk. Jaar
lijks vallen er in België normaal enkele honderden
slachtoffers.
Over de oorzaak lopen de meningen uiteen.
Het Belgische Koninklijk Meteorologisch Instituut
(KMI) wijst naar het huidige zachte herfstweer.
Daardoor ontstaat temperatuurinversie: de bui
tenlucht vormt een stop op of in de schoorsteen
zodat de verbrandingsgassen van kachels niet
weg kunnen. Volgens het Coördinatiecomité voor
de Veiligheid in de Privé-sfeer (KVIP) is de oor
zaak eerder de slechte afvoer van verbrandings
gassen van kolenkachels of gaat het om geisers
zonder afvoerpijp die vaak in badkamers te vin
den zijn. Schoorsteenvegers zeggen dat legio
schoorstenen in slechte staat verkeren.
Koolmonoxyde is een erg giftig, verradelijk
kleur- en geurloos gas dat hoofdpijn en draaierig
heid veroorzaakt, en in de ergste gevallen tot een
coma en de dood leidt. Een goede ventilatie en
een deugdelijke afvoer van verwarmingstoestellen
zijn belangrijk.
foto epa 'sergei supinski
de nuclaire bommen in vliegtui
gen ligt boven de 1600.
Syrië ontkent
geheim overleg
met Israëli's
Syrië heeft gisteren ontkend dat
het geheime besprekingen met
aartsvijand Israël voert. Een
woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken, die
geciteerd werd door het Syri
sche persbureau Sana, noemde
de berichten 'zonder basis'. Vol
gens de officiële Syrische reactie
hebben tussen beide landen al
leen gesprekken plaats in Was
hington. waar de vredesonder
handelingen over het Midden-
Oosten worden gehouden.
Volgens Israëlische en Ameri
kaanse kranten zouden Syrische
en Israëlische functionarissen
de afgelopen dagen in F.uropa
gesproken hebben over veilig
heidsvraagstukken die zouden
ontstaan als de Israëli's zich uil
de Golan-hoogvlakte terugtrek
ken. Israël en Syrië zouden
dichter bij een vredesakkoord
zijn gekomen ondanks belang
rijke meningsverschillen tussen
de twee landen in het openbaar.
Amerikaanse
euthanasie-arts
in gevangenis
DETROfT ap
De Amerikaanse euthanasie
arts Jack Kevorkian is gisteren
vattósiet na een nieuw geyal
van hulp die hij bood aan een
30-jarige man bij de beëindi
ging van diens leven. IX- 65-jari-
ge arts heeft sinds 1990 aan ten
minste 19 personen in de VS as
sistentie verleend bij hun wens
hun leven te beëindigen. Het is
voor het eerst dat Kevorkian in
de gevangenis belandt.
Zijn advocaat verklaarde dat
hij na betaling van een borgsom
van 2.000 dollar weer op vrije
voeten kan komen, maar dal hij
categorisch weigert om vfoor
zijn vrijlating te betalen. De'ad
vocaat kondigde voorts aan idat
de omstreden arts in de gevan
genis in hongerstaking zal gaan.
