Krakers op 1 december
weg uit PTT-centrale
Verkeerssituatie Stationsplein
'Troelstra leeft in Friese harten'
Brieven over
asielzoekers
gestolen
Finance
Gravensteen
krijgt toch
glazen wand
Platanen van station
naar componistenbuurt
Eén vrouw bij eerste
tien kandidaten D66
De Jong
Verdroogd en beschimmeld
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1993
LEIDEN EMfEL FANGMANN
Hans Wiegel 'voelde gister
avond de liefde voor Friesland
door de zaal zinderen' in de
Leidse openbare bibliotheek.
Daar viel meer Fries dan Leids
te beluisteren, omdat vrijwel al
le 80 leden van de Fryske Krite
uit 'Leien' van de partij waren.
De Leidse vereniging van
Friezen buiten Friesland, die
maandelijks een aktiviteit orga
niseert, viert haar 75-jarig jubi
leum met een tentoonstelling
over leven en werk van de soci
alistische staatsman Pieterjelles
Troelstra (1860-1930). De expo
sitie werd in samenwerking met
het Fries Letterkundig Museum
en Dokumentatiecentrum en de
vereniging van Friese studenten
verzorgd. Al werden de verschil
lende lezingen in de bibliotheek
in het Nederlands gehouden, de
liederen van de hand van Troel
stra waren gisteren in het Fries.
Met de geluidsband werd mee
gezongen Sliep sêft myn bernts-
je, ei slomje sa swiet! (Slaap
zacht mij kindje, sluimer maar
wat). Wiegel zou er achteraf
over zeggen. ,,Er werd eerst
schuchter gezongen, met enige
terughoudenheid, dan sterker.
Misschien ook wel typisch
Fries". Hans Wiegel zei dat de
Friezen buiten Friesland het
goed deden ('bijvoorbeeld als
president van de Nederlandse
bank'), maar hij hoopte toch dat
de werkgelegenheid in eigen
provincie op peil zou blijven.
Hij trok de Friese vlag weg om
het portret te onthullen van de
in Leeuwarden geboren Pieter
Jelles Troelstra 'die leeft in de
harten van alle Friezen'. Troel
stra, een der oprichters van de
SDAP, geniet vooral faam als de
man die,' ook 75 jaar geleden, de
revolutie in Nederland uitriep.
Die mislukte. Marechaussees
uit Limburg en Frieslang wer
den naar Den Haag gestuurd
om de koningin te beschermen.
„Hij maakte volgens de latere
minister Marchand twee fou
ten", vertelde Wiegel. „Hij
dacht dat Nederland op Duits
land leek en hij dacht dat de lei
ding van zijn SDAP er net 'zo
over dacht als het volk." Toch
was het idee voor een revolutie
niet vreemd. „De toenmalige
burgemeester van Rotterdam
wilde de macht al afstaan."
Maar Troelstra, zoon van een
belastinginspecteur die liberaal
politicus was, is niet alleen de
man van de mislukte revolutie.
Hij schreef een groot aantal ge
dichten waarbij de liefde voor
de vrouw en het plaatsje Stiens
vaak centraal stond. „Hij had
een dichterlijk hart, hij had een
artistieke familie om zich
heen", aldus Wiegel. Zo was hij
getrouwd met Idnderboeken-
schrijfster Nienke van Hichtum.
Op de expositie is te zien wie er
nu precies voor Afke's Tiental -
haar beroemde kinderboek -
model stonden.
De tentoonstelling geeft een
beeld van de veelzijdigheid van
Troelstra. Naast de befaamde
prenten en spotprenten zoals
die van de Troelstra in een her
melijnen mantel. Ook een ver
rassende foto uit zijn studen
tentijd waarin hij als waarzeg
ster Foekje fen Heech is te zien.
Verschillende Friese politieke
citaten met vertaling hangen
aan de band, terwijl in vitrines
boekuitgaven te zien zijn zoals
de vertalingen van 'Afke's Tien
tal' en zijn eigen liedboeken en
dichtbundels in verschillende
drukken. Zijn trouwkaart en de
foto's van zijn begrafenis, zijn
onderwijzersakte en zijn bul
zijn terug te vinden. Zelfs een
wandbord over de revolutie
ontbreekt niet in een uitstalkast.
Niemand ging na afloop met
lege handen naar huis. Wiegel,
volgens de voorzitter gearrri-
veerd via 'de Aansluitdijk' -
kreeg van de Fryske Krite het
boek Afke's Tiental ten ge
schenke. Ook ontving hij het
eerste exemplaar van de bilio-
fiele uitgave 'Ik ken een meisje
in Dokkum', waarin zeven min
nedichten van Troelstra zijn te
vinden. Het boekje, waarvan
tweehonderd exemplaren zijn,
kost tien gulden. Alle genodig
den ontvingen bij het verlaten
van de tentoonstelling ook een
minifies Sonnema Berenburg
en King Pepermunt. Want ook
dat wordt in Friesland gemaakt.
PJ. Troelstra. Tentoonstellling
in de Centrale Bibliotheek,
Nieuwstraat 4, te Leiden. 6 no
vember tot en met 6 december.
Een van de twee beuken (de linker, op de foto) op het parkeerterrein van de ABN/AMRO-bank moet begin december worden gekapt. De zeker
150 jaar oude boom is verdroogd en beschimmeld. De rechter beuk mankeert niets. Volgens J. Klijnstra, boomdeskundige van de gemeente
komt dat door de grillige loop van het grondwaterpeil, waardoor die beuk niet droog kwam te staan.
Volgens de ambtenaar zijn er nog zo'n tien tot vijftien monumentale bomen in Leiden. „We kennen ze niet allemaal, want er staan er ook in
particuliere tuinen." Maar op de begraafplaats Groenesteeg staan twee oudere beuken, aan de Breestraat achter het Gulden Vlies bevindt zich
een bruine beuk en een oude Japanse noteboom van tachtig tot honderd jaar oud. Bij een ander pand aan de Breestraat en op de Garenmarkt
staan rode beuken, ouder dan 150 jaar oud. Ook in de Hortus, het Plantsoen en het Van der Werfpark staat nog een groot aantal bomen ouder
dan 150 jaar.
„Ze handhaven zich redelijk onder druk van bebouwing en verhoging van het grondwaterpeil", zegt Klijnstra. „Maar je moet ze in hun waarde
laten, niet verplanten, ook hun omgeving niet veranderen." Volgens hem heeft de natte zomer 'de mensen niet, maar de bomen wel' goed ge
daan. „Want overal wordt kunstmatig het grondwaterpeil verlaagd, bouwgrond moet droog zijn, en dat is slecht voor de bomen."
foto loek zuyderduin
Hans Wiegel te midden van voorzitter Keestra (links) en secretaris Atsma (rechts) van de 'Fryske Krite in Leien'. Wiegel opende de tentoonstelling
over provinciegenoot Pieterjelles Troelstra in de openbare bibliotheek in de Nieuwstraat. fotohielcokuipers
Enige bewoners van de Bosrode
hebben de brief van de ge
meente over de vestiging van
200 tot 250 asielzoekers in een
voormalige MEAO aan de Fle-
voweg pas later ontvangen. Vol
gens C. Smit, bestuursmede-
werker van wethouder Laurier
(GroenLinks/sociale zaken),
moeten er tijdens het bezorgen
door de gemeente 'door kwa
jongens' enkele brieven uit de
posttas zijn gehaald.
Volgens Smit ging het er om
vijf. „De bezorger schijnt ook
wat gezien te hebben. Maar het
kostte natuurlijk enige tijd om
de vermiste adressen te achter
halen."
Bij de gemeente kwam be
richt binnen van bewoners die
de brief niet hadden gehad, in
tegenstelling tot wat de krant
meldde. Volgens de gemeente
had iedereen d^ brief uiterlijk
woensdagmiddag in de bus
moeten hebben. Nu vielen de
vijf brieven donderdag of vrij
dagochtend in de bus. Naar
aanleiding van deze informatie
heeft een van de omwonenden
laten weten zijn aanvankelijke
negatieve reactie bij te stellen.
Inmiddels heeft de gemeente
zo'n acht telefoontjes gehad
met reacties. Bestuursmedewer-
ker Smit: „Drie mensen boden
aan om te helpen. Iemand die
er vlak bij woont, maakte zich
zelfs zorgen om de verwarming
van het gebouw. Ook was er ie
mand die aktiviteiten wilden
gaan organiseren. Twee waren
er wat negatiever, in de trant
van 'komen er niet al te veel
asielzoekers in Nederland?'.
Maar een van hen werd positief
gestemd toen ik uitlegde wat
voor een soort asielzoekerscen
trum het was".
hypotheken
0tüerzekeringen
s financieringen
pensioenen
Tel. 071-12 0006
NVM Fax 071-1414 50
LEIDEN
Veertien volwassen platanen
worden binnenkort verhuisd
van het NS-station naar de
componistenbuurt. Half no
vember worden de bomen uit
gegraven. De gemeente wil ze
een nieuwe stek geven op de
Max Regerlaan en de Joseph
Haydnlaan.
De verhuizing van de plata
nen past in het gemeentelijke
plan om de groenvoorziening in
beide straten, waarvoor een uit
gebreide opknapbeurt op stapel
staat, te vernieuwen. De bomen
vormen daarvan de eerste fase.
De huidige platanen en pru
nussen in de Max Reger- en Jo
seph Haydnlaan worden van
wege hun hoge leeftijd gerooid.
Daarvoor in de plaats komen
platanen en krenteboompjes.
Htt bomenbestand zal na het
uitvoeren van de totale operatie
flink zijn uitgedund. Er verdwij
nen in totaal zo'n 70 bomen; er
komen 29 nieuwe. Die zijn ech
ter wel een stuk forser. De be
staande rozenvakken worden
ook verwijderd en vernieuwd.
Mogelijk moet ook een zestal ie
pen worden gerooid omdat ze
zijn aangetast door de dodelijke
iepziekte.
Bij het station moeten bomen
verdwijnen om plaats te maken
voor de nieuwbouw.
B en W geven de universiteit
toch toestemming om de galerij
van de rechtenfaculteit Graven
steen te 'beglazen'. Ze hebben
de kritiek van GroenLinks, WD,
D66 en SP naast zich neer ge-
legd.
Het Gravensteen krijgt van
het college van burgemeester
en wethouders een vergunning
om de galerij van de faculteit
dicht te maken. Door de plaat
sing van voorzetramen krijgt de
faculteit er zo'n 30 vierkante
meter extra ruimte bij die ge
bruikt kan worden als koffieka
mer. Veel omwonenden vinden
deze verbouwing een 'grove
aantasting van het aanzicht van
deze historische plek'.
In een 6 oktober gehouden
vergadering van de raadscom
missie ruimtelijke ordening
staakten de stemmen voor en
tegen het verlenen van een
bouwvergunning. PvdA-wet
houder T. van Rij zei daarna dat
het college zijn besluit om de
vergunning te verlenen zou her
overwegen. Goedkeuring van de
gemeenteraad was volgens hem
niet noodzakelijk.
D66 eist maatregelen van Walenkamp
De werkzaamheden aan het Stations
plein, in combinatie met de nieuw
bouw van het spoorwegstation veroor
zaken op dit moment een levensge
vaarlijke verkeerssituatie. De gemeen
teraadsleden S. Blok en T. de Graaf
(D66) willen dat wethouder J. Walen
kamp van verkeer op korte termijn
maatregelen neemt om hierin verbete
ring te brengen, voordat er echt onge
lukken gaan gebeuren.
Sinds de versmalling van de de rij
baan naar één rijstrook aan beide zij
den ontstaat met name tijdens de och
tend- en avondspits een chaos. Vol
gens de democraten gebeurt dat om
dat de bewegwijzering tekort schiet
waardoor files ontstaan en de verkeers
lichten regelmatig niet of slechts ten
dele werken. Als ze het wel doen, wor
den ze zowel door fietsers, voetgangers
en automobilisten genegeerd. Hier
door is een situatie ontstaan waarin
het 'recht van de sterkste' geldt.
„Floewel wij ook van mening zijn dat
enig ongemak als gevolg van de werk
zaamheden aan het Stationsplein on
vermijdelijk is en door verschillende
verkeersdeelnemers tijdelijk voor lief
moet worden genomen willen wij de
grens trekken waar ongemak en on
overzichtelijkheid van de situatie der
mate grote proporties aannemen dat
ze omslaan in verkeersonveilige, le
vensbedreigende situaties", aldus de
raadsleden.
Vele duizenden voetgangers en fiet
sers steken dagelijk de rijbanen van het
gemotoriseerd verkeer over. „In die
onoverzichtelijk omgeving moeten
fietsers en voetgangers kunnen ver
trouwen op de naleving van verkeers
regels. De kritische grens is inmiddels
bereikt, naar ons idee zelfs overschre
den", zeggen de democraten.
Moeilijk
Volgens .woordvoerder R. van Nood
van de gemeente is het op dit moment
moeilijk om de verkeerssituatie te ver
beteren, omdat de diverse wegopbre-
kingen niet te vermijden zijn. „Het
gaat om een gebied waar dagelijks
30.000 auto's passeren. Per uur komen
er 120 bussen voorbij. We doen ons
best om al dat verkeer soepel op elkaar
af te stemmen, maar door alle werk
zaamheden zal dat niet eenvoudig zijn.
Omleiden is niet mogelijk. We streven
er nu op de eerste plaats naar om het
probleem van de slordig geparkeerde
fietsen op te lossen", zegt Van Nood.
Dat verkeerslichten soms niet werken
komt omdat ze verplaatst worden bij
het omleggen van wegen. De lichten
worden altijd zo snel mogelijk weer
aangesloten. „In 1995 zal de eerste arm
van de tunnelbuis gereed zijn en vanaf
dat moment wordt het verkeer zoveel
mogelijk door de tunnel geleid. Dat zal
de situatie aanzienlijk verlichten", zegt
Van Nood.
Politiewoordvoerder R. Blom, die als
treinreiziger de situatie dagelijks van
nabij meemaakt, heeft de indruk dat
het nog wel meevalt. „Het is wel chao
tisch, maar uit het politierapport blijkt
niet dat het erg onveilig is geworden.
Het komt wel voor dat het verkeer
voorbij een stoplicht in files komt te
staan, waardoor het lijkt dat het rode
licht genegeerd wordt, maar dat is dan
in feite niet zo." De gemeente heeft de
politie nog niet verzocht om het ver
keer te gaan regelen.
„Op dit moment zien we ook geen
aanleiding om daar vijf agenten te
gaan neerzetten om te zorgen dat het
verkeer doorstroomt. Maar het is niet
onmogelijk dat de werkgroep, die de
gang van zaken rond de reconstructie
van het station begeleidt, op den duur
tot enkele maatregelen zal besluiten."
Pex Langenberg (34) is gister
avond door de leden van D66
gekozen als lijsttrekker voor de
gemeenteraadsverkiezingen in
Leiden. Hij voert de lijst aan
waarvoor zich in totaal 40 kan
didaten hebben aangemeld. De
volgorde van de lijst hebben de
leden via een poststemming be
paald.
Bij de eerste tien zit één vrou
welijke kandidaat, Joke Sorgdra-
ger (41). Deze nieuweling staal
op de derde plaats genoteerd,
achter het zittende raadslid
Hans de Goede. Lijsttrekker
Langenberg is momenteel frac
tievoorzitter. Sorgdrager is ruim
tien jaar als juriste werkzaam
geweest bij HEMA en KBB en
studeert nu theologie/levensbe
schouwingen aan de rijksuni
versiteit van Leiden.
Ondanks pogingen daartoe is
het niet gelukt om meer vrou
wen te interesseren voor een
verkiesbare plaats. In de 'lagere
lederwaren
en reisartikelen
is verhuisd.
Iédere week een
spectaculaire
Nu 100 n
verder, naast
Rozemarijn
Haarlemmerstraat 192 I
regionen' staan wel vrouwen op
de lijst die eventueel bereid zijn
een 'duo-raadslidmaatschap' te
vormen met gekozen leden.
Nieuwe namen bij de eerste
tien zijn verder Olav Welling
(30), Leo Pinxten (38) en Ed van
den Berg (29). Welling is mo
menteel fractie-assistent en
werkzaam bij de Rijksgebou
wendienst. Pinxten is directeur
van het opleidingsinsituut van
D66. Van den Berg werkt bij de
Rijksluchtvaartdienst.
Discotheek
De leden stemden gisteravond
in met het verkiezingsprogram
ma, getiteld 'Sleutels voor de
toekomst'. Er werd wel een
groot aantal-kleine wijzigingen
in het programma aangebracht.
Nieuw is onder meer dat D66
de vestiging van discotheken wil
aanmoedigen. 'leiden loopt
achter op het gebied van uit
gaansleven', luidt de nieuwe
tekst. Jongeren zouden om die
reden vaak voor hun vertier uit
wijken naar andere steden.
De partij heeft aan haar wen
sen verder toegevoegd dat het
NS-station een intercity-station
moet blijven. De Nederlandse
Spoorwegen is van plan om het
aantal snelle treinen dat in Lei
den stopt te reduceren.
Naar aanleiding van recente
discussie over de plaatsing van
een tweede gemeentelijke recla
memast, naast de A4, heeft D66
in haar programma opgenomen
dat ze tegen dergelijke reclame-
uitingen is. 'Bestaande reclame
uitingen dienen zo spoedig mo
gelijk te verdwijnen'. D66 is te
gen deze masten omdat ze vaak
gebruikt worden voor het aan
de man brengen van 'ongezon
de artikelen' zoals rookwaren en
alcoholische dranken.
Toch open? Zwemwater
-w- v -y- A A De directie van Al- r- Er kan weer ge-
Li I lL IV bert Heijn wil het fi- I D
I III I I liaal in de Winkelhof in inde?
I I I I I 4- Leiderdorp toch tot half aan ck
zwommen worden
in de Zegerplas in Alphen
Leiderdorp toch tot half aan den Rijn. De kwaliteit
zeven openhouden van het water is sterk ver
beterd
Wiegel opent Friese tentoonstelling in Leidse bibliotheek
De Engelse krakers verlaten op 1 december de gebouwen
en het parkeerterrein van de PTT-centrale aan de Ko
ningstraat in Noorderkwartier. Dat heeft hun advocate J.
Brouwer medegedeeld aan de landsadvocaat, die de be
langen van de PTT behartigt.
De landsadvocaat heeft on
danks de verklaring van de Brit
ten een kort geding tegen hen
aangespannen. „Vermoedelijk
om een stok achter de deur te
hebben als de krakers zich niet
aan hun woord zouden hou
den", vermoedt Brouwer.
De PTT heeft het pand aan de
Koningstraat verkocht aan de
Verenigde Automobielbedrijven
Oudshoorn BV uit Leiderdorp.
Die zou er kantoren en opslag
ruimte willen vestigen. De over
dracht van het gebouw vindt op
15 december plaats. De directie
van Oudshoorn was niet bereik
baar voor commentaar.
De advocate van de Engelsen
is niet ongelukkig met de over
eengekomen ontruimingsda
tum. De meeste van haar klan
ten werken in de bollenindus-
trie. „Eh hun contracten lopen
op 1 december af."
Het bewonerscomité heeft al
bij de eerste berichten over ver
koop van het pand verklaard
gelukkig te zijn met het'vertrek
van de Engelsen. Mensen in de
buurt klaagden dat de krakers
overlast veroorzaakten. Welis
waar klaarde de lucht wat op na
een gesprek tussen delegaties
van beide partijen, maar Noor
derkwartier bleef van mening,
dat zij niet met een honderdtal
krakers opgezadeld kon wor
den.
