Bonders waarschuwen synode
Kerk Samenleving
Kerk in Sleen helpt noodlijdende boeren
Open dag Leidse Petruskerk
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1993
BUITENLAND KORT
Lutheranen
Dr. Gunnar Staalsett, secreta
ris van de Lutherse Wereldfe
deratie, wordt rector van het
seminarie voor praktische
theologie in Oslo. Dit heeft
de LWF gisteren bekend ge
maakt. De 58-jarige Noor,
die sinds 1985 deze functie
bekleedt, zou aanvankelijk
tot 1997 in dienst van de
LWF blijven. Dit voorjaar
maakte hij bekend dat hij
'om persoonlijke redenen'
eind volgend jaar de LWF
verlaat. Zijn opvolger wordt
in juni gekozen. Vorig jaar
maakte Staalsett een goede
kans om opvolger van Kmilio
Castro als secretaris-generaal
van de Wereldraad van Ker-
kén te worden. Ook al om
persoonlijke redenen zag hij
toen af van zijn kandidatuur.
Dissident
De vroegere dissident Gleb
Jakoenin, priester van de
Russisch-Orthodoxe Kerk, is
uit het ambt gezet omdat hij
weigerde zich uit de politiek
te trekken. Hij had zich her
kiesbaar gesteld voor het
Russisch parlement voor de
verkiezingen op 12 decem
ber. lakoenin was parle
mentslid voor de radikale
partij Democratisch Rusland,
die is opgegaan in het blok
Ruslands Keuze, dat Jeltsin
steunt. De Heilige Synode
heeft hem zijn priesterlijke
bevoegdheden ontnomen
omdat hij 'welbewust onge
hoorzaam' aan patriarch
Aleksej II was, aldus een ver
klaring van de Kerk.
Conflict
Ongeveer twintig medewer
kers van het progressief-ka
tholieke Franse weekblad Té-
moignage Chrétien houden
sinds dinsdag het redactielo
kaal van het blad in Parijs
bezet. De redacteuren, die al
vijf weken staken, eisen dat
de directie instemt met on
derhandelingen onder lei
ding van een bemiddelaar.
Bovendien moeten zij hun
standpunt in het blad uiteen
kunnen zetten. Zonder over
leg met de redacteuren en
adminstratieve medewerkers
voerde directeur Georges
Montaron enkele maanden
geleden een reorganisatie
door die de Témoignage uit
de rode cijfers moet halen.
Hoofdredacteur Roger Tre-
feu, die 28 jaar bij het blad
werkte, moest tot groot on
genoegen van de redactie het
veld ruimen en werd vervan
gen door een man zonder
enige journalistieke ervaring.
De Témoignage Chrétien
werd in 1941 opgericht door
katholieken die actief waren
in hel verzet tegen de Duit
sers. Tiet blad heeft een opla
ge van 40.000 exemplaren.
Seksueel geweld
De kerken zijn volgens het
hoofd van het vrouwenpro
gramma van de Wereldraad
van Kerken medeschuldig
aan seksueel geweld tegen
vrouwen. Zij hebben volgens
Aruna Gnanadason te lang
gezwegen over het lijden van
vrouwen of het zelfs theolo
gisch gerechtvaardigd. De
kerk riep wel de slachtoffers
tot vergeving op, maar be
moeide zich niet met de da
ders, aldus de uit India af
komstige Gnanadason. Aan
de hand van talrijke getuige
nissen toont Gnanadason
aan dat de kerk slachtoffers
van seksueel geweld nauwe
lijks of helemaal niet heeft
geholpen. Vrouwen uit vpel
landen zeggen dat priesters
hen onder druk hebben ge
zet hun man niet te verlaten,
hoewel zij verschrikkelijk
door hem werden mishan
deld. Het ideaal van het ge
zin en de eenheid van het
huwelijk had vaak hogere
prioriteit dan het lijden van
vrouwen.
De Gereformeerde Bond heeft aan de vooravond van de
najaarsvergadering de hervormde synode een schot voor
de boeg gegeven. Het hoofdbestuur spreekt in een ver
klaring, die deze week in De Waarheidsvriend is opgeno
men, van een 'uiterst cruciaal moment in de geschiede
nis van onze Kerk'.
menop Weg-proces werd uitge
sloten. „Beraad over de kerkor
de kan kennelijk nog alleen
plaatsvinden in het kader van
de fusie'-gedachte."
Van der Graaf noemt in een
toelichting de verklaring een
Er is volgens het hoofdbestuur
sprake van een nieuwe situatie,
nu vorige maand op de triosy
node verdere bezinning over fe
deratieve voortgang van het Sa-
'dreiging voor de synode uit'.
Deze moet binnenkort de be
sluiten van de triosynode over
de ontwerp-kerkorde van de Sa
men-op-Weg-kerk ratificeren.
Wanneer de hervormde syno.-
de zich conformeert aan de be
sluiten van de triosynode, zal er
volgens het hoofdbestuur het
één en ander moeten gebeuren
voor de (wijk) gemeen ten die
hervormd willen en ook mogen
blijven. Dit is volgens het
hoofdbestuur des te meer
noodzakelijk omdat zulke ge-
onder de druk komen
te staan van de bovenplaatselij
ke 'verenigde' vergaderingen
(classes) en verbanden. Van der
Graaf, die hierover wel ideeën
heeft maar het onwijs acht deze
nu al prijs te geven, spreekt van
een 'bovenplaatselijke hervorm
de accolade'.
„Wij wachten eerst de triosy
node (12 en 13 november) af.
waarvan wij niet veel verwach
ten, en dan van de hervormde
synode (18 tot 20 november).
Noodlijdende boeren onder de lidmaten
van de Nederlandse hervormde kerk van
Sleen (Drente), kunnen aankloppen bij de
diakonie van de kerk om hulp. Predikant
Kolkman heeft tijdens de traditionele dank
dienst voor gewas en arbeid nadrukkelijk
op die mogelijkheid gewezen. Structurele
hulp bieden zit er volgens de dominee niet
in. Het gaat om een eenmalige ondersteu
ning aan boerengezinnen die bijvoorbeeld
door misoogst als gevolg van de miserabele
weersomstandigheden van de laatste weken
in acute geldnood verkeren. „Het gaat ons
er om de boeren de winter door te helpen."
Volgens dominee Kolkman heeft de
diakonie van de kerk vanouds de taak arm
lastigen te helpen. Door de opkomst van de
sociale voorzieningen, waardoor de over
heid deze taak van de kerk heeft overgeno
men, leggen kerkelijke diakonieën zich de
laatste decennia vooral toe op doelen in de
Derde Wereld. Kolkman zegt geen idee te
hebben hoeveel boeren in Sleen een beroep
op de diakonie zullen doen. „Ik besef dat
men een zekere trots zal moeten overwin
nen." Om de drempel naar de diakonie zo
laag mogelijk te houden, is de Agrarische
Bijstands Commissie (ABC) in het leven ge
roepen. bij wie de boeren kunnen aanklop
pen. De aanvragen worden strikt vertrou
welijk behandeld.
leiden Een vijftien meter lange slinger van Foucault illustreert op zaterdag 13 november het thema van de open dag in de Leidse Petruskerk:
'De Petrus bij de tijd'. De vele werkgroepen van de parochie presenteren zich op deze dag aan het publiek. De kerk is open van 11.00 tot 16.00
uur. Op het programma staan onder meer optredens van koren, muziek van orgel en fluit, filmvoorstellingen en forumdiscussies. De kinderen
kunnen kaarsen versieren en raadsels oplossen. De Petruskerk staat aan de Lammenschansweg. foto loek zuijderduin
Bijbelgenootschap trekt verzoek
om ontheffing prijsafspraken in
Het Nederlands Bijbelgenoot
schap (NBG) heeft het verzoek
om ontheffing van prijsafspra
ken ingetrokken. Het is redelij
kerwijs niet te verwachten dat
voor het NBG een uitzondering
wordt gemaakt, zegt waarne
mend algemeen secretaris ds.
W. van Galen. Bovendien is het
NBG in gesprek met de uitge
vers Jongbloed in Leeuwarden
én Boekencentrum in Zoeter-
meer over een nieuwe relatie
die niet strijdig is met de wet.
Het NBG heeft in 1955 met
beide bedrijven afgesproken dat
zij gerechtigd zijn de bijbelver
taling van 1951 te gebruiken te
gen betaling van royalties voor
het auteursrecht. T
bepaald dat de verkoopprijs
deze uitgaven minimaal 13,3
procent hoger zou moeten lig-'
gen dan de prijs van de verge
lijkbare uitgaven van het NBG.
Het bijbelgenootschap beschikt
niet over directe contacten met
de boekhandel. Via de afspra
ken met de uitgevers wilde het
NBG de distributie van de bij
bels in de gewone boekhandel
veiligstellen.
De wet economische mede
dinging verbiedt sinds 1 juli alle
vormen van prijsafspraken. Het
verbod van de prijsafspraken zal
volgens Van Galen niet tot
duurdere bijbels leiden. Het bij
belgenootschap blijft als 'ideële
instelling' ernaar streven dat de
bijbel 'tegen een redelijke prijs'
iedere Nederlander toe
gankelijk is.
'Gehoorzaamheid aan God
onmogelijk door nieuwe Wet'
„De Algemene wet gelijke be
handeling (AWGB) maakt het
onmogelijk om in eigen kring
naar Gods geboden te leven."
Tot deze conclusie kwam drs.
C.S.L. Janse gisteren tijdens
een bijeenkomst van het Be
raad Geestelijke Vrijheid. In dit
beraad is een aantal behou
dende maatschappelijke en
kerkelijke organisaties verte
genwoordigd, zoals de drie
kleine christelijke politieke
partijen, de Evangelische Alli
antie en het Gereformeerd
Maatschappelijk Verbond.
lanse, hoofdredacteur van
het Reformatorisch Dagblad,
benadrukte dat christelijke
scholen en instellingen in hun
identiteit bedreigd worden
omdat de AWGB verbiedt dat
zij homoseksuele leerkrachten
weigeren. „De wetgever
schuift Gods geboden als ver
ouderd en discriminerend ter
zijde", aldus de hoofdredac
teur.
Janse waarschuwde ervoor
dat de discussie over de AWGB
niet mag leiden tot stigmatise
ring van homoseksuelen. Een
homoseksuele leraar is volgens
hem niet het ergste wat een
christelijke school kan overko
men. „Andere zonden zijn
even ernstig."
Daarna zal de Gereformeerde
Bond zich in de breedte - dus
met GZB, IZB en andere her-
vormd-gereformeerde instan
ties - beraden over de conse
quenties van de synodebeslui
ten." Het is volgens Van der
Graaf duidelijk dat 'als je de
classes verenigt, je de kerken
verenigt'. Het hoofdbestuur zal
na de synode de Bondsgemeen-
ten in een handreiking voorlich
ten over de ontwerp-kerkorde
en over de voortgang van het
SoW-proces.
Voorzitter Bond
Zonder Naam
overleden
i de Bond Zon
der Naam, pater F. Heckman, is
op 66-jarige leeftijd in een zie
kenhuis in Nijmegen overleden.
Dat heeft de Orde der Montfor-
tanen meegedeeld.
Heckman, die afkomstig was
uit Kerkrade, werd in 1955
priester gewijd. Hij werd in 1964
benoemd tot directeur van de
Montfortaanse Werken: de be
devaarten die zijn orde organi
seert en het tijdschrift 'In
Slagorde', dat onder zijn be
wind de naam Orante kreeg. In
1968 werd Heckman benoemd
tot cursusleider op de volksho
geschool Ons Erf in Berg en Dal,
waar hij vooral actief was in het
vormingswerk voor boeren en
tuinders. In 1988 werd Heck
man voorzitter van de Bond
Zonder Naam.
De Bond Zonder Naam werd
in 1938 gesticht door pater
Henri de Greeve, die sinds 1936
een wekelijkse rubriek op de
KRO-radio had. De Bond kreeg
vooral bekendheid door zijn
spreuken, waaronder 'Verbeter
de wereld, begin bij jezelf.
'Pastores te
mild voor
daders incest'
Priesters en predikanten laten
in hun werk de daders van in
cest veel te gemakkelijk vrijuit
gaan. Zij hebben evenals andere
hulpverleners nogal eens de
neiging de 'klassieke registers
van schuld en vergeving' open
te trekken of de mishandelde
vrouw een ander godsbeeld aan
te reiken zonder goed naar haar
verhaal te luisteren.
Deze klacht uitte de theologe
drs. 1. van Keulen gisteren bij de
viering van het tweede lustrum
van de werkgroep pastoraat en
psycho-sociale vragen van de
RIAGG en het maatschappelijk
activeringswerk in de provincie
Utrecht.
De Raad van Kerken en de
rooms-katholieke bisschoppen
hebben de pastores enkele jaren
geleden opgeroepen bijzonder
attent te zijn op slachtoffers van
incest. Slachtoffers voelen zich
alleen al schuldig omdat zij zich
tegen de dader hebben verzet of
de incest geheim hebben ge
houden, maar in een religieuze
context wordt deze schuld nog
verergerd.
BEROEPINGSWERK
brandaburen-Terzool: T.J. Veenst
kandidaat te Vries.
Bedankt: voor Oldebroek: P.van der
Kraan te Bleskensgraaf; voor Hen-
drik-ldo-Ambacht S. van den Oever
te Yerseke.
CHR.GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Meerkerk: A. van de
Weerd te Dordrecht-Centrum.
HET WEER
HANS VAN ES
Overgangsdag
In een zeeklimaat, zoals we dat
hier kennen, zorgen westenwinden
ervoor, dat de jaarlijkse gang van
de temperatuur betrekkelijk gering
blijft. De luchtaanvoer komt
meestal vanaf de Atlantische Oce
aan, die een vrij constante zeewa
tertemperatuur heeft. De nabijheid
van dit enorme wateroppervlak
werkt voor ons klimaat als een be
trouwbare thermostaat, die er voor
zorgt dat extreme kou en hitte bin
nen de perken wordt gehouden.
De gemiddelde dagtemperatuur in
De Bilt loopt uiteen van rond 1
graad in midden februari tot 17
graden tijdens de eerste dagen van
augustus. Vrij geringe verschillen
dus tussen zomer en winter, zeker
als je die afzet tegen een jaarlijkse
gang van 30 graden of meer in
continentale klimaten, zoals in
Centraal-Azië en delen van Noord-
Amerika.
Die overheersende zeewind heeft
een grote rol gespeeld bij het ont
staan van de duinenrij voor onze
kust. Je kunt de windrichting in
ons landschap gemakkelijk aflezen
aan de vorm van de boomtoppen,
die aan de westzijde soms flink 'af
geschoren' zijn. Toch doen zich
hier regelmatig perioden voor van
soms vele weken waarin de norma
le westenwinden geblokkeerd zijn.
Het continentale weerpatroon van
de afgelopen twee weken bracht
ons continu winden uit noordoost
tot zuidoost. Daarmee bleef Atlan
tische warmte ver weg en dat heb
ben we ook gemerkt aan de tempe
ratuur, die ver onder normaal bleef.
Afgelopen woensdag kwam hierin
een (tijdelijke) kentering. De stro
ming werd meer zuidelijk en de
plotselinge warmte die ons ten deel
viel, was afkomstig uit het Middel
landse Zeegebied; een minder ge
bruikelijke warmtebron in de
maand november. De zon duwde
het kwik gistermiddag omhoog
naar respectabele waarden. Val
kenburg meldde 14,6 graden,
Haarlem kwam tot 15,9 en enkele
plaatsen in Brabant noteerden
18.6 graden als hoogste tempera
tuur. Vandaag is een overgangsdag
naar belangrijk kouder weer. Boven
West-en Middeneuropa stelt zich
een zone met krachtige, waterkou
de oostenwinden in. Een neerslag-
gebied komt uit het zuiden opzet
ten en ligt vanaf zondag in de
buurt. Het kwik doet de komende
dagen een flinke stap terug naar
maximaal 6 a 7 graden. De stevige
wind maakt het daarbij voor het ge
voel extra koud.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Verder
kenvelden en
middag ook peri
droog maar morgen
toenemende neerslagkai
den van Parijs een enkele
ongeveer 15 graden, in he
vandaag nog plaatselijk 18 graden
Portugal en Madeira:
Portugal: vandaag van h
gen en ook morgen nog
vandaag in de Algarve ee
verder tamelijk veel bev
van 14 graden bij Porto tot 19
zuidkust. Madeira: Wolkenvelden en
vooral vandaag een enkele bui.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Half tot zwaar bewolkt en van
tijd tot tijd regen. Langs de oost- en
zuidkust plaatselijk veel neerslag. Mid-
dagtemperatuur aan de Costa's in het
iven de 20 graden, el-
17 graden. Morgen in
i enkele t
ongeveer 14 graden. Canarische Eilan
den: Af en toe zon en vooral vandaag in
het noorden wat regen, aan de zuids-
tranden geregeld zon en droog. Maxima
ongeveer 24 gra-
Marokko en Tunesië:
Marokko: Vrij v
ai vandaag in het noorden nu en dan re
gen of een bui. Naar het zuiden toe
meer zon en droog. Maxrmumtempera-
tuur aan zee van 18 graden bij Tanger
tot 23 graden bij Agadir. Tunesië: Voor
namelijk in het noorden en vandaag en
kele fikse regen- of onweersbuien. Maxi
ma aan zee ongeveer 23 graden.
Zuid-Frankrijk:
Nogal veel bewolking en vooral morgen
regen of een bui. In de bergen morgen
mogelijk fikse buien. In het westen van
daag nog droog en nu en dan zon. Mid-
dagtemperatuur tussen de 17 en 20
graden, morgen flink wat koeler.
Mallorca en Ibiza:
Tamelijk veel bewolking en perioden
met regen. Plaatselijk kan er veel neer
slag vallen Middagtemperatuur onge
veer 19 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Overwegend bewolkt weer en
vooral morgen af en toe regen of een
bui. Plaatselijk is onweer mogelijk en
flinke neerslaghoeveelheden. Middag-
temperatuur in het noorden rond 14 gra
den. elders rond de 20 graden. Vandaag
kan het op Sicilië nog 25 graden wor
den. Corsica en Sardinië: Veel bewol
king en een enkele regen- of onweers
bui. vooral op Corsica soms zware buien
met grote neerslaghoeveelheden. Maxi
ma vandaag nog 21 graden, morgen en
kele graden lager.
Griekenland en Kreta:
Griekenland: Half tot zwaar bewolkt en
vooral in het noorden wat regen of een
bui Middagtemperatuur van 20 graden
WEERRAPPORTEN
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1993
Zon op 07.43 Zon onder
Maan op 23.06 Maanonde
Waterstanden Katwijk
Hoog water 07.04 19.22
Laag water 02.45 15.26
Weerrapporten 04 november 19 uu
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
