Plunderaars verjagen
Kroaten en moslims
Buitenland
Lokale verkiezingen test
voor vredespolitiek Rabin
'Vredesgesprek Ulster
niet met terroristen'
In Gitega sneden ze
kinderen in stukken
Elfjarigen voor de rechter wegens moord op peuter
Opwinding over dagboek
van Amerikaanse senator
Panters en poema1 s op Britse platteland
Dalai Lama in was
DINSDAG 2 NOVEMBER 1993 155-
-v AFP Agence France Presi
DPA Deutsche Pi
Verbod op naaktfoto's weduwe Sukarno
Standrechtelijke executies rond Vares
Zo'n 3,3 miljoen Israëlische
stemgerechtigden brengen van
daag hun stem uit in verkiezin
gen van burgemeesters en ge
meenteraden. Hoewel het voor
al gaat om plaatselijke belangen
heeft premier Rabin de veride-
zingen uitgeroepen tot een lak
moesproef voor zijn vredespoli
tiek.
„De wereld zal de uitslag zien
als een graadmeter voor de ma
te waarin het vredesproces
wordt ondersteund", zo zei de
premier vorige week. Rabin
nam daarmee een zeker risico,
want tot dusverre hebben iet
wat vage enquêtes alleen maar
te zien gegeven dat slechts een
kleine meerderheid van de be
volking de vredespolitiek van
Rabin steunt.
Zeker in grote steden als Jeru
zalem en Tel Aviv zal de uitslag
zonder meer gelden als een
stem voor of tegen de regering.
Zelfs al voeren de kansrijkste
kandidaten campagne op per
soonlijke titel en niet
een partij. Per slot van rekening
zijn het de eerste verkiezingen
sinds Rabin in 1992 aan de
macht kwam.
Jeruzalem, met zijn nog
steeds populaire burgemeester
Teddy Koliek, staat in het mid
delpunt van de belangstelling.
Dat komt onder meer door de
nadruk die de palestijnse bevrij
dingsbeweging PLO legt op de
noodzaak over de toekomst van
de stad te onderhandelen. Hoe
wel de regering steeds opnieuw
zegt dat Jeruzalem de ongedeel
de hoofdstad van Israël is en
blijft, is het laatste woord over
de Arabische aanspraken op het
oostelijke stadsdeel nog lang
niet gesproken.
In Tel Aviv treedt de populai
re Likud-burgemeester Shlomo
Lahat af. Likud rekent er min of
meer op dat het ambt zal over
gaan op zijn partijgenoot Ron
nie Milo, een oud-minister.
Milo's tegenstrever is de uit de
Yom-Kippuroorlog bekende
held Kalahani.
De regeringen in Londen en
Dublin weigeren over vrede in
Noord-Ierland te praten met or
ganisaties die geweld gebrui
ken. Maar als een partij het ge
weld afzweert en dat ook in da
den omzet, „kunnen nieuwe
deuren opengaan en zouden
beide regeringen op de nieuwe
situatie kunnen reageren". Dat
zei premier Major gisteren in
het Britse Lagerhuis. Hij deed er
verslag van de gesprekken die
hij vrijdag voerde met zijn Ierse
collega Reynolds.
Major moet niet denken aan
rechtstreekse onderhandelingen
met het verboden Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA) of met
Gerry Adams, leider van de Sinn
Fein, de politieke tak van de
IRA. „Daarvan zou mijn maag
omkeren."
De afgelopen negen dagen
zijn in Ulster 23 mensen ver
moord. De golf van geweld be
gon na de IRA-bomaanslag in
Belfast, die negen mensen het
leven kostte. Daarop volgde een
serie van wraaknemingen over
en weer tussen katholieken en
protestanten.
Het Britse lagerhuis veroor
deelde het geweld gisteren een
stemmig. „Kr is geen verschil
tussen tranen van protestanten
en tranen van katholieken", zei
de militante protestantse domi
nee Ian Paisley.
De dood is alom aanwezig in de
heuvels rond het stadje Gitega
in het hart van Burundi. De ge
huchten met platgebrande hui
zen zijn compleet ontvolkt. Er
liggen nog steeds lijken langs de
kant van de weg, waarop maar
weinig automobilisten zich wa
gen.
In Gitega (16.000 inwoners)
maakt het marktplein een lugu
bere indruk. De winkel is ge
plunderd en de straten dragen
nog de sporen van de barrica
des van stenen en boomtakken,
die direct na de staatsgreep
werden opgericht. Het is rustig
in de stad, onheilspellend rus
tig. De directeur van het zieken
huis vreest dan ook het ergste
voor de nabije toekomst. Dokter
Tharcisse Ndayizeye weet waar
over hij praat. Na de staatsgreep
van 21 oktober was hij getuige
van onvoorstelbare wreedhe
den. „Men heeft kinderen in
stukken gesneden. Men heeft
gedood met kapmessen, met
knotsen en met keukenmessen.
Deze wreedheden maken mij
onzeker over de toekomst van
mijn land.
het nieu
staatsgreep was bekendgewo
de
den. gaf de gouverneur van het
gebied rond Gitega opdracht
bruggen op te blazen en bomen
te kappen om de wegen te bar
ricaderen. Activisten van het
Frodebu (het Front voor de De
mocratie in Burundi), de partij
van de vermoorde president
Melchior Ndadaye. moesten
hun kapmes bij zich steken om
zich te kunnen verdedigen.
Politiemensen en soldaten
zijn talrijk in Gitega. Ze zeggen
dat ze er zijn om „de bevolking
te beschermen". Velen houden
de wacht bij het nationale han
delsbureau, dat is veranderd in
een vluchtelingenkamp.
In de heuvels rond de stad
hebben 1.500 mensen een
heenkomen gezocht. Er is wei
nig voedsel. Het regent. Kinde
ren huilen, 's Nachts hebben ze
het koud.
Een verpleegster verzorgt
twee diepe wonden op het
hoofd van een jonge vrouw. „Ik
vraag niet wie dat gedaan heeft.
Ik verzorg haar, dat is alles",
zegt ze zacht. Met enkele colle
ga's komt ze hier elke dag. met
een kleine voorraad verband en
aspirines. Van het stadsbestuur,
dat bijna niet meer functio
neert. valt weinig meer te ver
wachten.
'Clinton moet
zich wijden aan
toestand in VS'
washington ap
Een grote meerderheid van de
Amerikanen wil dat president
Clinton zijn aandacht aan pro
blemen thuis wijdt, en niet aan
buitenlandse conflicten. Dat
blijkt uit een opiniepeiling
waarvan de uitslag gisteren
werd vrijgegeven.
Uit de peiling van het Times
Mirror Center for the People and
the Press blijkt dat Amerikanen
vooral erg bezorgd zijn over de
toestand in eigen. Over de situ
atie in de Verenigde Staten is 73
procent ontevreden en over de
toestand in de wereld 81 pro
cent. Ruim 75 procent van de
ondervraagde Amerikanen wil
dat Clinton zich concentreert
op het binnenlandse beleid;
slechts 13 procent wil dat de
president zich toelegt op het
buitenlands beleid.
the independent
Gezeten op een verhoogde beklaagdenbank zijn
twee 11 - jarige Britse jongens gisteren voor de rech
ter verschenen op beschuldiging van moord op de 2-
jarige James Bulger. De peuter werd in februari ont
voerd toen hij met zijn moeder rondliep in een win
kelcentrum in Liverpool. Twee dagen later werd hij
dood aangetroffen. Nooit eerder deze eeuw werden
zulke jonge mensen voor de rechter gedaagd wegens
moord. De knapen zeggen dat ze onschuldig zijn.
De twee moordenaars schopten tegen het hoofd van
de kleine James Bulger totdat het bloed op hun kleren
spoot. Met bakstenen verbrijzelden ze de schedel van
het jongetje. Ze trokken zijn broek en sokken uit en
lieten zijn lichaam op de spoorrails liggen om door
een trein in tweeën te worden gereden. James Bulger
yvas 2 jaar, zijn moordenaars waren 10.
De marteling op 12 februari duurde ongeveer twee-
en-een-half uur. James Bulger was met zijn moeder
gaan winkelen in Liverpool, toen hij door twee jon
gens werd ontvoerd. Tijdens de vier kilometer lange
tocht die volgde, werd het drietal door meer dan 20
gezien. De getuigen herinneren zich hoe de
peuter brulde. James huilde, gilde en snikte terwijl hij
aan de handen werd meegevoerd. Als hij te onwillig
was, sloegen de twee oudere jongens hem op het
hoofd. Toen ze bij het spoorwegtalud aankwamen,
volgden de fatale mishandelingen.
Dit kreeg de jury gisteren van de openbaar aankla
ger te horen. De twee jongens, wier identiteit geheim
moet blijven en die daarom als A en B worden aange
duid, ontkennen de ontvoering en moord op James
Bulger. De inmiddels 11-jarige beklaagden ontkennen
eveneens dat ze eerder die dag hadden geprobeerd
een ander klein jongetje te ontvoeren.
De in schooluniform gestoken A en B waren in de
rechtbank aanwezig en luisterden vanaf speciaal ver
hoogde stoelen naar het schokkende relaas van de
openbaar aanklager. Ze schuifelden onwennig heen
en weer. Naast elk van de jongens zat een maatschap
pelijk werker.
A en B hadden op de bewuste vrijdagochtend op
school moeten zijn. In plaats daarvan werden ze al
om 9.45 uur in winkelcentrum The Strand gezien. Ze
waren uitsloverig aan het 'keten'. Rond 12.00 uur had
den ze zonder succes geprobeerd een jongetje bij zijn
moeder weg te lokken.
Kort na 15.00 uur renden ze weg uit een speelgoed
winkel, waar ze een blik emailleverf hadden omge-
schopt. Om 15.40 uur waren James Bulger en zijn
moeder Denise bij de slager en 24 seconden later leg
den beveiligingscamera's vast hoe een radeloze Deni
se Bulger tevergeefs naar haar zoon zocht.
Kort na 15.43 legden de camera's vast hoe de kleine
James samen met A en B het winkelcentrum verliet.
Het drietal werd door getuigen gezien in het winkel
centrum, bij de taxistandplaats daarbuiten, in de om
liggende straten, bij een waterreservoir en ten slotte
bij het spoortalud van Walton, Liverpool.
James bezweek aan diverse schedelbreuken en tal
loze andere verwondingen. Op zijn kleren werd bak-
steengruis gevonden. Later vond de politie de met
bloed besmeurde bakstenen terug. Het bloed op de
schoenneuzen van A en B kwam overeen met het
bloed van James. Onderzoekers van de politie vonden
blauw-grijze emailleverf op het lichaam van James en
op de kleding van A en B. Een verfveeg op de mouw
van B kon volgens de politie 'door een kleine hand'
zijn gemaakt.
Op ongeveer 100 meter van het lijk werd een blik
met blauw-grijze verf gevonden die overeenkomt met
de verf die in de speelgoedwinkel werd verkocht.
vertaling: margreet hesunga
jakarta» Indonesië heeft de publicatie verboden van een foto
boek dat naaktfoto's bevat van Dewi Sukarno, de uit Japan af
komstige weduwe van Indonesië's eerste president. Dat maakte
de krant Suara Pembaruan gisteren bekend. De nu 53-jarige De
wi was de vierde vrouw van Sukarno, die van 1949 tot 1967 aan
het bewind was. Sukarno stierf in 1970. foto reuter
Man bijt tijdens ruzie oorlellen af
Jeruzalem» De politie van Tel Aviv heeft een man aangehouden
die tijdens een ruzie zijn ex-vrouw en ex-schoonmoeder een
oorlel heeft afgebeten. De 45-jarige man was het huis van zijn
ex-vrouw binnengedrongen, kennelijk om kleren op te halen.
Tijdens een ruzie beet de man haar in de neus en zette vervol
gens zijn tanden in een oorlel. De 70-jarige moeder van de
vrouw onderging daarna hetzelfde lot.
Reisbureau biedt tripje in MiG aan
Tokyo Wie in Japan eens iets anders wil, kan bij een reisbureau
een vlucht boeken aan boord van een Russisch MiG-gevechts-
vliegtuig. Voor bijna 20.000 gulden biedt touroperator Nisso Ry-
okosha zijn klanten een zesdaagse reis naar Rusland aan waarin
een vlucht van vier minuten aan boord van een MiG-23 is inbe
grepen. Degene die in een recentere MiG-31 wil zitten, moet
30.000 gulden neertellen.
Kindersterfte Roemenië gestegen
bukarest Nadat het korte tijd wat beter was gegaan, is de kin
dersterfte in Roemenië vorig jaar weer gestegen. Dat blijkt uit
een onderzoek van de Roemeense regering. De kindersterfte is
vorig jaar met 3 procent gestegen tot 23,4 per duizend. Het Eu
ropese gemiddelde is 10,6 per duizend. Deskundigen denken dat
de stijging wordt veroorzaakt door de economische ontberingen
die het gevolg zijn van de overgang naar een vrije-marktecono-
mie.
Doden bij overstromingen Corsica
ajaccio» Bij de overstromingen op het Franse eiland Corsica zijn
het afgelopen weekeinde twee mensen omgekomen en veertien
anderen spoorloos verdwenen. Van vijf mensen wordt gevreesd
dat zij door de vloedgolven zijn overweldigd en zijn omgeko
men. Over het lot van negen anderen is helemaal niets bekend.
De overstromingen zijn het gevolg van zware regenval.
washington hans de bruun
correspondent
Een volgepakte zaal, ademloos
luisterend publiek, urenlange
rechtstreekse TV-uitzendingen,
extra journaals en kolommen-
lange commentaren in de kran
ten. Je zou haast denken dat de
Amerikaanse Senaat gisteren
debatteerde over een zaak van
nationaal belang. Maar het
draaide slechts om één ding: of
een speciale commissie van
senatoren een blik mag werpen
in de persoonlijke dagboeken
van de Republikeinse senator
Bob Packwood uit Oregon.
Het gaat in dit debat om seks en
politiek, en de Amerikanen zijn
dol op die combinatie. Vooral
nu Packwood weigert zijn dak-
boeken te openen en de Senaat
hem daarvoor waarschijnlijk
voor de rechter zal slepen.
Packwood was tot vorig jaar een
niet echt vooraanstaande sena
tor. Maar toen publiceerde de
Washington Post het verhaal dat
hij tijdens zijn lange politieke
carrière in Washington (hij zit
sinds 1968 in de Senaat) een
aantal medewerksters seksueel
heeft lastiggevallen. Hij gaf toe
zich in de jaren zeventig wel
eens te hebben misdragen te
genover vrouwen, maar hij
meende geen strafbare feiten te
hebben begaan.
Enkele weken geleden werd be
kend dat Packwood gedurende
zijn 25 jaar in Washington een
dagboek heeft bijgehouden, dat
nu meer dan achtduizend blad
zijden beslaat. De ethische
speurneuzen van de Senaat
meenden dat die wel eens be
wijsmateriaal tegen Packwood
zouden kunnen bevatten, dus
vorderden ze de dagboeken.
Packwood was bereid hen inza
ge te geven in relevante onder
delen van zijn geschrijf, maar
niet in delen die hij als privé be
schouwde. Het gaat nu dus om
de vraag hoe geheim persoonlij
ke dagboeken zijn.
De Senaatscommissie kreeg via
een bemiddelaar inzage in vijf
duizend pagina's, maar Pack
wood hield de rest achter. Te
persoonlijk, beweerde hij. De
Senaatscommissie gaf echter
niet op, vooral niet omdat in de
wel verstrekte pagina's gege
vens zouden staan die tot een
strafrechtelijk onderzoek zou
den kunnen leiden. Met andere
woorden: Packwood heeft nog
meer op zijn geweten.
Het steekspel tussen Packwood
en de rest van de Senaat had
gisteren moeten leiden tot hef
besluit om de man uit Oregon
voor de rechter te slepen. Maar
het debat duurde zo lang, dan
men besloot te schorsen en
vandaag verder te praten.
Duizenden Kroaten en moslims zijn in centraal-Bosnië
op de vlucht geslagen voor gevechten en plunderende
soldaten. Het Rode Kruis riep gisteren de strijdende par
tijen rond het stadje Vares op de burgers te sparen. Uit
diverse bronnen komen berichten over standrechtelijke
executies.
Het Bosnische leger zei gisteren
dat bij een vluchtpoging 19 ge
vangen genomen Kroatische
soldaten zijn neergeschoten.
Britse VN-troepen die in de stad
Bugojno een onderzoek wilden
instellen, werden door Bosni
sche soldaten tegengehouden.
De Britten kregen geen toe
stemming voor een gesprek met
drie Kroatische soldaten die het
bloedbad hebben overleefd.
Het Rode Kruis constateerde
in Vares en omgeving grove
schendingen van het internatio
naal humanitair recht. „Duizen
den zijn gedwongen hun huizen
achter te laten. Ze worden door
plunderaars bedreigd met de
dood. Ze zijn wanhopig op zoek
naar bescherming", aldus een
verklaring. Journalisten zagen in
het stadje honderden Kroaten
en moslims die in het centrum
een goed heenkomen zochten
voor plunderende soldaten.
Gemaskerde Kroaten zijn de
afgelopen dagen 's avonds hui
zen van moslims binnengeval
len. Veel kinderen en vrouwen
zijn daardoor zo bang dat ze lie
ver buiten in de vrieskou sla
pen, in de buurt van de VN-sol-
daten, dan thuis.
Kroatische dorpelingen
stroomden Vares vanuit het
noorden binnen. Ze waren op
de vlucht geslagen voor mos
lim-soldaten die het afgelopen
weekeinde het dorpje Dubosti-
ca veroverden. Ook Kroatische
burgers uit de dorpjes Ratan en
Kopjari zijn de afgelopen dagen
gevlucht voor militairen van het
Bosnische leger.
In een poging gruweldaden
door moslim-soldaten een halt
toe te roepen, heeft de Bosni
sche regering de vierde man
van haar leger, Sefer Halilovic,
onder huisarrest geplaatst. Hij
zou niets hebben gedaan tegen
oorlogsmisdaden door moslims.
De legerleider heeft in septem
ber drie commandanten „de
vrije hand gegeven" bij de uit
voering van een „avontuurlijk"
offensief, aldus een hoge func
tionaris van de Bosnische rege
ring. Halilovic zou vanuit Jabla-
nica in midden-Bosnië hebben
willen doorstoten naar het
Kroatische Mostar.
Op het Britse platteland zwerven tiental
len ontsnapte panters, poema's en lui
paarden rond. Ze vreten regelmatig scha
pen op en hebben zelfs een keer een
vrouw aangevallen. Dat zeggen Britse na
tuurkenners.
Volgens natuurkenner Trevor Beer gaat
het om beesten die zijn ontsnapt uit die
rentuinen of die als huisdier werden ge
houden tot de eigenaars ze loslieten.
Het Britse blad The Sun publiceerde on
langs een foto van een panterachtig beest
op een muur naast een akker in het dun
bevolkte gebied Bodmin Moor in zuid
west-Engeland. Het dier maakt de omge
ving van Bosmin Moor al maanden onvei-
lig-
Britse deskundigen haalden verder in
het blad enkele incidenten aan die zich de
afgelopen jaren voordeden. Bijvoorbeeld
het geval van een poema die in 1980 bij
het Schotse Loch Ness werd gevangen, een
wilde kat die in 1988 in zuid-Engeland
door een auto werd overreden en een lui
paard dat in datzelfde jaar werd doodge
schoten door een boer in zuidwest-Enge-
land.
Zuidafrikaanse
regering praat
met PAC-leger
harare ap
De Zuidafrikaanse regering
praat over beëindiging van de
gewapende strijd in het land
met het Azaniaanse Volksbevrij
dingsleger (APLA), de gewapen
de arm van het Panafrikaans
Congres (PAC). Gisteren is be
kendgemaakt dat de gesprekken
worden gevoerd in Harare, de
hoofdstad van Zimbabwe.
Gisteren werden de onder
handelaars het nog niet eens
over een staakt-het-vuren, maar
wel is afgesproken dat de be
sprekingen binnenkort worden
voortgezet.
De ontmoeting was het eerste
officiële contact van een rege
ringsfunctionaris (minister van
wet en orde Hernus Kriel) met
APLA-bevelhebber Sabelo Pha-
ma. Ze spraken elkaar niet in
Zuid-Afrika zelf, omdat het
APLA door de Zuidafrikaanse
regering tot verboden organisa
tie is verklaard. De regering acht
het APLA schuldig aan recente
aanslagen op blanken en de po
litie.
Tientallen doden
bij treinongeluk
in Indonesië
jakarta ap
Bij een treinongeluk in Depok,
ten zuiden van de Indonesische
hoofdstad Jakarta, zijn vanmor
gen zeker 25 mensen omgeko
men. Volgens de politie raakten
145 mensen gewond.
In Depok reden twee volle
passagierstreinen in de och
tendspits frontaal op elkaar.
Vlak na het ongeluk ontstond
grote verwarring omdat veel
passagiers bekneld zaten in de
wrakstukken. Reddingswerkers
konden de treinen moeilijk be
reiken omdat de straten ter
plekke zeer nauw zijn. Wegens
een tekort aan ambulances wer
den veel gewonden met gewone
auto's naar ziekenhuizen ver
voerd.
londen De in ballingschap levende geestelijke leider van Tibet, de Dalai Lama, is sinds gisteren te bewon
deren in het wassenbeeldenmuseum Madame Tussaud in Londen. De Dalai Lama vervolmaakte het beeld
gisteren met een van zijn eigen brillen. foto epa gerrypenny
Zowel Israëli's als Palestijnen gingen onlangs de straat op om Jeruzalem
als hoofdstad op te eisen. foto reuter davidSilverman
