Veel belangstelling
voor 'grote namen'
Gentherapie staat nog in kinderschoenen
Randstad
'Minister mag niet
voorbijgaan aan
woningnood gemeenten'
Rotterdam
houdt geen
referendum
'Het weer werd iets belangrijks in mijn leven
ZATERDAG 30 OKTOBER 1993
Honderden studenten bij managementcongres
Als een spiegel van de arbeidsmarkt voor afgestudeerden.
Zo kan het congres 'Management in praktijk' gisteren in
de Leidse Stadsgehoorzaal worden gezien. Ruim 700 stu
denten verzamelden zich om te luisteren naar inleidin
gen door topmannen van grote bedrijven en het ministe
rie van economische zaken. „We mochten niet meer
mensen toelaten, maar anders hadden het er ook 1200
kunnen zijn", zegt Villaume Kal van de organiserende
stichting European Management Congress.
over het algemeen nauwelijks
thema's aanroeren die niet al
eerder in de kranten hebben ge
staan. „Maar hier kunnen stu
denten de achtergronden horen
van besluiten die de publiciteit
niet hebben gehaald. Boven
dien kunnen ze rechtstreeks
vragen stellen." Daarvoor lenen
zich vooral de wat kleinschali
ger workshops die 's middags
op het programma staan.
Sommige deelnemers hopen
wellicht dat ene contact te leg
gen waarmee ze het fundament
voor een gouden carriéere kun
nen leggen. „Dat kan helemaal
niet, daarvoor is het veel te
massaal" zegt een Amsterdam
se student die zijrt naam liever
niet noemt.
Een Rotterdamse studente be
drijfskunde komt omdat de on
derwerpen direct aansluiten op
haar afstudeerscriptie. Mark
Burger en Hans Wolf zijn heao-
leiden rudolf kleun
De arbeidsmarkt is ook de eer
ste oorzaak die Kal opgeeft voor
de enorme belangstelling. Ook
hij weet dat bedrijven als Hei-
neken worden overspoeld met
sollicitatiebrieven van net-afge
studeerden die azen op leiding
gevende functies waarvan er
maar een paar zijn te vergeven.
„Maar we hebben natuurlijk
ook goede sprekers", voegt hij
er direct aan toe.
Weliswaar moet KLM-presi-
dent P. Bouw zich wegens ziek
te laten vervangen, maar dan
nog resteren president-direc
teur P. den Besten van de NS, Y.
Folmer van de raad van bestuur
van Koninklijke Bols-Wessanen,
H. Bartelds, bestuursvoorzitter
van Fortis en prof. I. Geelhoed,
secretaris-generaal van Econo
mische Zaken.
Kal erkent dat de sprekers
studenten uit Haarlem. Zij zijn
naar Leiden afgereisd omdat ze
vinden dat ze zich zo breed mo
gelijk moeten informeren.
Het congres wordt gefinan
cierd uit sponsorgelden. Afkom
stig van grote, maar ook van
kleine bedrijver*. Een van die
ondernemingen is Mignot en
De Block, producent van de
overbekende Mascotte-vloei. F.
van Asten van dat bedrijf veron
derstelt dat vooral grote bedrij
ven het congres wel degelijk
zien als een mogelijkheid tot
'campus-scouting', het zoeken
van nieuw management-talent
onder de studenten. „Je kunt
toch niet alleen maar afgaan op
de brieven die je krijgt." Zijn
bedrijf doet mee omdat 'ook
een klein bedrijf aan manage
ment doet'. Zijn produkt mag
dan landelijk bekend zijn, bij
Mignot en De Block werken
naar zijn zeggen toch slechts
acht mensen. Het steekt hem
een beetje dat dit congres zo in
het teken staat van de grote na
men. „De meeste mensen die
hier lopen komen toch echt bij
kleinere bedrijven." Villaume
Kal erkent dat het dit keer voor
al de grote namen zijn die voor
het voetlicht treden. „Maar dat
heeft te maken met het thema
'Management in de praktijk'."
De deelnemers aan het congres 'Management in Praktijk' lunchten gistermiddag in de Pieterskerk.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
Valerio: 'Het duurt nog jaren voordat mensen erdoor genezen
leiden caroline van over3eeke
vervolg van voorpagina
Het gaat goed met de twee
Franse kinderen en het Engelse
kind die aan de levensbedrei
gende ziekte ADA-SCID lijden:
een defect in het afweersysteem
dat hen vatbaar maakt voor in
fecties. Maar nog niet duidelijk
is of dit te danken is aan de
gentherapie van de 37-jarige
Leidse professor Dinko Valerio.
„De kinderen worden nu ook
behandeld met een enzym en
daardoor kunnen ze nu een
normaal leven leiden. Maar dat
enzym is voor hen maar een tij
delijke oplossing. Op den duur
kan het lichaam dat afstoten.
Over een paar maanden weten
we pas of onze gentherapie
heeft gewerkt. Deze methode
zou hen voorgoed kunnen ge
nezen."
Valerio en zijn collega-onder
zoekers hebben bij de kinderen
een half jaar geleden via been
mergtransplantatie een gezond
ADA-gen ingebracht. Dit in het
laboratorium gemanipuleerde
gen moet de stamcellen in het
beenmerg die bloed aanmaken,
weer gezond maken. De ernstig
zieke kinderen beschikten niet
over dit voor het lichaam on
misbare ADA-gen. Gezonde en
van ADA voorziene stamcellen
kunnen het defecte afweersys
teem van de kinderen genezen,
verwacht de Leidse hoogleraar.
Nu worden de kinderen met de
ze zeldzame erfelijke ziekte
voortdurend bedreigd door in
fecties waaraan zij kunnen ster
ven.
Valerio is de eerste onderzoe
ker ter wereld die gentherapie
op mensen toepast. De Leidse
hoogleraar stelt dat er de laatste
jaren grote vooruitgang is ge
boekt met de techniek, maar
dat groot optimisme over de re
sultaten op korte termijn niet
op zijn plaats is. „Voordat de
eerste patiënten met levensbe
dreigende ziekten daadwerke
lijk door gentherapie zijn te ge
nezen, zijn we vijfjaar verder."
Spierziekten
Het op grote schaal toepassen
van gentherapie zal nog langer
op zich laten wachten. Daad
werkelijke bijdragen van de me
thode aan de genezing van bij
voorbeeld aids en kanker,, ver
wacht Valerio niet eerder dan
over 5 tot 10 jaar. Onderzoekers
over de hele wereld werken ook
aan gentherapie voor de gene
zing van ernstige spierziekten,
taaislijmziekte en erfelijke
bloedziekten. Voor deze ziekte
is nu nog geen enkele remedie
beschikbaar: patiënten sterven
vaak op jonge leeftijd.
De Leidse onderzoeker heeft
met zijn collega's bij TNO in
Rijswijk tien jaar gewerkt aan de
nieuwe, op de kinderen toege
paste, behandeling. „Maar de
techniek moet nog verder wor
den verfijnd. We hebben nu het
principe bewezen, het door ons
gemanipuleerde gezonde gen is
in het lichaam gebracht, maar
het moet allemaal nog veel soe
peler kunnen."
Valerio zal zijn tijd gelijk ver
delen over de Leidse universiteit
en zijn commerciële bedrijf In-
trogene. Hij verhuist binnenkort
met zijn onderzoeksgroep - on
geveer 20 mensen - naar het
universiteitsterrein in Leiden.
De Leidse universiteit heeft zich
met ruim twee miljoen gulden
garant gesteld voor de voortzet
ting van Valerio's onderzoek in
de jaren 1996-1998. De onder
zoekers van Introgene, dat zich
waarschijnlijk ook in Leiden
vestigt, zullen de techniek ver
der uitwerken en geschikt ma
ken voor grootschalige toepas
sing.
„Dat vergt jaren werk en mil
joenen guldens aan investering
die de universiteit niet kan op
brengen. Daarom zeg ik: laat
wetenschappers het basis-on
derzoek doen op de universiteit
en laat biotechologische bedrij
ven de methode van genthera
pie verder uitwerken en verfij
nen. Nederlandse onderzoekers
moeten de kans om hun kennis
voor bedrijven aan te wenden,
niet voorbij laten gaan. De posi
tie van het Nederlandse onder
zoek op dit terrein is een van de
meest vooraanstaande in de
wereld. Die kennis mag niet
verloren gaan. Investeerders
moeten bereid zijn geld te ste
ken in deze bedrijven", aldus
Valerio die met Introgene de
Europese primeur heeft. De
hoogleraar verwacht bij het bio-
technologische bedrijf zo'n 30
mensen aan het werk te hou
den.
Miljoenen
Het werken aan gentherapie is
kostbaar: voordat de techniek
daadwerkelijk op grote schaal
bruikbaar is, moeten er vele
honderden miljoenen guldens
worden geïnvesteerd. In dat
licht bezien maakt Valerio zich
erg druk over' 'de hetze' van de
politiek over de stijgende kosten
De Leidse hoogleraar prof. Valerio is de eerste onderzoeker ter wereld die
„Het zou mensen voorgoed van een ernstige ziekte kunnen genezen."
in de gezondheidszorg. Volgens
hem valt het met die kosten
nogal mee en kunnen we het
met zijn allen best betalen.
„Waar maakt iedereen zich zo
druk over? Een vergelijking: te
genover de 4,7 miljard gulden
die in ons land wordt uitgege-
gentherapie op mensen toepast.
FOTO LOEK ZUYDERpm
ven aan geneesmiddelen staa
een bedrag van 5,3 miljard da
jaarlijks in rook opgaat aan si
garetten."
NZH blijft op Schiphol rijden
schiphol» De NZH en Schiphol hebben het contract voor het in
terne busvervoer met vijf jaar verlengd. Daarmee is een bedrag
van 35 miljoen gulden gemoeid. De NZH rijdt zeven dagen per
week om de vijf minuten tussen de parkeerterreinen P30 en P40
en om de tien minuten naar Schiphol-Oost, Schiphol-Noord en
Amstelveen. In de avonduren worden de diensten iets minder
vaak gereden. De personeelslijn voor Schiphol-werkers is de
meest frequente van Nederland. Wekelijks worden er circa
100.000 mensen vervoerd. Begin april telde de NZH de 15-mil-
joenste passagier sinds de start van het project in juni 1990.
katwijk meindert van der kaal)
De stelling van minister d'Anco-
na dat gemeenten geheel ver
antwoordelijk moeten worden
voor de opvang van vluchtelin
gen, is niet goed gevallen. De
Vereniging .van Nederlandse
Gemeenten (VNG) staat afwij
zend tegenover deze gedachte
omdat gemeenten nu al het
maximale doen om asielzoekers
te huisvesten. En gemeentebe
stuurders voelen zich door de
minister in de kou gezet: „Het is
onjuist dat gemeenten hun ver
antwoordelijkheid ontlopen",
zo reageert de Katwijkse wet
houder H. van Mierlo.
Woensdag zei d'Ancona dat
hel huidige systeem spaak
dreigt te lopen. De oorzaak
hiervan is de gegroeide stroom
asielzoekers. Die is dit jaar
waarschijnlijk twee keer zo
groot is als voijig jaar. Boven
dien loopt de doorstroming van
de grote opvangcentra naar de
woningen zeer stroef. Dat zal
beter gaan wanneer de gemeen
ten in een eerder stadium voor
de huisvesting verantwoordelijk
zijn.
Van Mierlo vindt het onver
standig van minister d'Ancona
dat zij niet 'met ten afgetim
merd verhaal' is gekomen. „Wat
zij nu precies wil is nog steeds
niet duidelijk. Goed, de ge
meenten moeten maar opdraai
en voor de huisvesting van
asielzoekers. Maar hoe zit het
met de financiële consequen
ties? Wat is er nu precies fout
aan het huidige systeem? Ik
weet het niet. En dat terwijl het
zo'n gevoelig onderwerp is",
zegt Van Mierlo (Gemeentebe
langen /D66).
De wethouder van welzijn er
kent dat de gemeente Katwijk
jarenlang onder de norm van
het ministerie heeft gezeten.
Die norm houdt in dat mini
maal twee promille van het
aantal huizen beschikbaar moet
zijn voor asielzoekers. Maar
sinds enkele maanden heeft
Katwijk een 'inhaalslag' ge
maakt. Er zijn nu 80 bedden be
schikbaar voor mensen die val
len onder de zogeheten Rege
ling Opvang Asielzoekers (ROA).
Daarnaast heeft de gemeente
nog eens 100 plaatsen voor
noodopvang.
„De minister zit natuurlijk in
grote nood. Het aantal asielzoe
kers stijgt nog dagelijks terwijl
er geen woningen meer bijko
men. Maar toch mag zij niet
voorbijgaan aan de woning
nood die in bepaalde gemeen
ten, ook in Katwijk, heerst. Het
vergt een opoffering van men
sen die al lang op een woning
wachten. Ik denk dat er een
grens is aan wat een lokale ge
meenschap kan opvangen. Zo
moet er een economisch draag
vlak zijn om de opvang te kun
nen behappen", betoogt Van
Mierlo. De opmerkingen van
d'Ancona kunnen volgens hem
alleen maar averechts werken.
Het is naar de mening van
Van Mierlo niet de taak van
wethouders om een goed wer
kend opvangsysteem van de
grond te krijgen. „Dit probleem
speelt op landelijk gebied. Op
dat niveau moet dit ook worden
opgelost. De Tweede Kamer
moet maar beslissen", stelt Van
Mierlo. De Tweede Kamer heeft
de minister overigens al om op
heldering gevraagd over haar
uitlatingen.
rotterdam
Met de kleinst denkbare meel
derheid (18 tegen 17) heeft d
Rotterdamse gemeenteraai
donderdag het plan voor eei
experiment met een zogehetei
correctief referendum afgescho
ten. De proef met zo'n volks
raadpleging was het belangrijk
ste van een serie voorstelle
voor bestuurlijke vernieuwing.
Verdeeldheid over het ide
was er vooral binnen het colleg
van B en W en in de PvdA. T«
genstanders van een referer
dum lieten zich onder meer lei
den door de vrees voor 'Amstei
damse toestanden', daarme
doelend op de gang van zake
rond het hoofdstedelijke ref<
rendum over een autoluwe bir
nenstad.
Door een correctief referer
dum zouden burgers mi
inachtneming van bepaalc
spelregels een besluit van de g<
meenteraad achteraf kunne
wegstemmen. B en W hadde
zich voorafgaand aan het deb:
op het standpunt gesteld di
deze vorm de voorkeur genii
boven een meer vrij blijver
raadplegend referendum.
Teletekst van
RTL-4 biedt
KLM-informatie
amstelveen
Door het intoetsen van het tel
foonnummer 06-7525 kunnf
consumenten op RTL-4-tel
tekst informatie oproepen ov
tarieven, vluchtschema's i
speciale aanbiedingen van
KLM. De consument, in bei
van een telefoontoestel m
druktoetsen en van een tele\
sietoestel met kabelaansluitin
kan zelf bepalen welke inform
tie op het televisiescherm ve
schijnt.
Daarvoor is het wel noodz
kelijk als abonnee aangesloti
te zijn op een digitale telefoo
centrale van de PTT. RTL-4
op dit moment de enige zend
die deze mogelijkheid biedt.
KLM zal via deze 'interacti
ve' service de meest actuele i
formatie op het net zetten.
Nieuwe weerman Hans van Es
leiden patrick van den hurk
Wat de gemiddelde Nederlan
der na de afgelopen 'zomer' als
een zegening zou beschouwen,
zouden Rob Groenland en Hans
van Es als een straf ervaren: wo
nen in een subtropisch klimaat.
De scheidende en komende
weerman van het Leidsch Dag
blad moeten er niet aan den
ken. Want wat heeft een klimaat
met weinig afwisseling een
weerliefhebber nou te bieden?
Rob: „Dat zou voor mij een
soort gevangenis zijn." Hans:
„Mooi gezegd. Voor mij ook.
Hier kun je op één dag soms
vier seizoenen zien. Dat is het
mooie van Nederland."
Ze kennen elkaar al jaren via
de Werkgroep Weeramateurs.
Zet ze bij elkaar en ze praten
over hun passie: het weer. Vanaf
volgende week delen ze nog een
achtergrond: Rob Groenland
stopt met zijn dagelijkse weer-
column, omdat hij als 'operatio
neel meteoroloog' in dienst
treedt bij Meteo Consult in Wa-
geningen. Hans van Es neemt
zijn plaats in de krant in, iets
dat hij overigens al deed als zijn
voorganger op vakantie was.
Het zal misschien even wen
nen zijn voor de lezer, maar de
nieuwe weerman belooft dat
één ding in elk geval niet zal
veranderen: hij zal zeker inha
ken op het enthousiasme waar
mee zijn voorganger de column
schreef. Een enthousiasme
waarvan een terugkijkende Rob
Groenland nu zelf nog wel eens
bijna schrikt. „Vooral in de eer
ste twee jaar heb ik columns ge
schreven waarin ik bijna ex
treem enthousiast was. Ik ben
er wel eens op gewezen da't ik
het over 'roze watjes' en 'moe
der-en dochterdepressies' had.
Wat ik daar nou toch mee be
doelde. Het leek mij gewoon
een goede manier om simpel te
omschrijven dat ik bijvoorbeeld
mooie wolken had gezien waar
de ondergaande zon op
scheen."
Hans van Es heeft tijdens zijn
invalbeurten zo veel mogelijk
geprobeerd de lijn van zijn
voorganger te volgen, maar nu
hij de rubriek dagelijks gaat ver
zorgen, zal hij zeker op zoek
gaan naar een eigen stijl. „Het
een emotioneel moment, de
verwezenlijking van een jon
gensdroom", zegt hij.
Vanaf volgende week werkt
hij bij Meteo Consult, waar hij
als operationeel meteoroloog
zogenoemde specifieke ver
wachtingen gaat samenstellen
voor zeer uiteenlopende doel
groepen. „Ik zit daar aan het
eind van de informatiestroom,
waar alle weergegevens van de
computers bij elkaar komen. Ik
moet daar een produkt van zien
te maken: de verwachting. Dat
operationele werk is echt iets
wat je grotendeels in de praktijk
moet leren. Op de universiteit
leg je vooral een theoretische
basis."
Bij Van Es ging het eigenlijk
precies andersom. Hij had al
snel ontdekt dat je een thermo
meter nooit in de felle zon of in
de koude sneeuw moet leggen
om de temperatuur te meten,
en raakte alsmaar verder gegre
pen door het klimaat. „Ik ben
opgegroeid aan de rand van de
duinen, op een steenworp van
het strand. Daar kun je gewoon
niet om het weer heen. Later
probeerde ik alle aspecten van
het weer te doorgronden. Het
weer werd iets belangrijks in
mijn leven. Ik belde het KNMI
en ik ging boeken lezen. Tsja,
op een gegeven moment was er
geen houden meer aan. Ik heb
geen gerichte opleiding, zoals
Rob, maar omdat ik toch het
..waarom van alles wilde weten,
ben ik 'me ook gaan verdiepen
in de theoretische kant."
Beide weermannen zeggen
dat een stukje van dat kinderlij
ke enthousiasme van vroeger is
blijven hangen. Hun ogen be
ginnen inderdaad wat te stralen
en ze kijken elkaar veelbeteke
nend aan als Van Es 'die schitte
rende dag in september' noemt.
Groenland weet meteen welke
dag hij bedoelt: een dag waarop
kilometers hoge kolommen op
stijgende lucht in de vorm van
'bloemkoolwolken' aan de he
mel waren te zien. Van Es: „Het
was prachtig, net een kathe
draal. Ik zat met een vriendin in
de auto. Ze is geen weerliefheb
ber, maar toen ik haar erop
wees, was ze ook even stil. Het
is mooi als je dat soort enthou
siasme kunt overbrengen. Op
zo'n moment voel ik me rijk."
De scheidende en komende weerman van deze krant, Rob Groenland (rechts) en Hans van Es.
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER. NIELS VAN HOUTS
duurt misschien even, maar die
eigen stijl komt er. Voor mij is
het weer al bijna dertig jaar een
rode draad door mijn leven. Ik
ben gefascineerd door al die
prachtige verschijnselen die
zich in de atmosfeer afspelen.
Als het even kan, wil ik iets
daarvan overbrengen in de ru
briek."
Beide weermannen begonnen
op ongeveer dezelfde manier.
Groenland deed op zijn negen
de zijn eerste waarnemingen en
Van Es legde in 1965 als lagere
scholier 'een thermometertje
neer op compleet verkeerde
plekken'. Beiden waren vanaf
dat moment verkocht. Groen
land maakte er na een 'carrière
door het technisch onderwijs en
de universiteit zijn vak van.
Twee weken geleden studeerde
hij af als meteoroloog, „Dat was
