Nog meer banen
weg bij provincie
Stemrecht voor allochtonen
'Nieuwe vuilovens zijn wel nodig'
Oproep voor tandarts ook
in Turks en Marokkaans
Kleine meerderheid faculteitsraad
stemt in met bezuiniging op Hortus
BEGROTING PROVINCIE
ZUID-HOLLAND
Randstad
Studenten krijgen beperkte ov-kaart twee maanden later
VRIJDAG 29 OKTOBER 1993
975
Minimaal 150 arbeidsplaatsen minder
'Geen aanval op
Groene Hart'
DEN HAAG MONICA WESSELING
Er wordt vooralsnog niet ge
tornd aan de grenzen van het
Groene Hart. Eerst moet wor
den bekeken of het geplande
woningbouwprogramma in de
grote steden niet gewoon door
gang kan vinden. Dat stelde ge
deputeerde J. Wolf (PvdA, ruim
telijke ordening) gisteren tijdens
de behandeling van de provin
ciale begroting.
Wolf reageert hiermee op de
uiterst moeizaam verlopende
onderhandelingen tussen de
provincie, het Rijk en de ge
meente Den Haag. Den Haag
moet 45.000 huizen bouwen
maar krijgt hiervoor naar eigen
zeggen te weinig geld van het
Rijk. De bouw van de Haagse
woningen maakt onderdeel uit
van de Vinex, een plan óm in de
grote steden van Zuid-Holland
vele tienduizenden woningen te
bouwen.
Achterliggende gedachte ach
ter de Vinex is dat door bouw in
en nabij de steden, natuur en
landschap in de provincies zo
veel mogelijk gespaard kunnen
blijven.
De onenigheid over de rijks
bijdrage, niet alleen voor de
bouw van de huizen, maar ook
voor de aanleg van openbaar
vervoer, groen en voor bodem
sanering, dreigt de bouwplan
nen te frustreren. Niet bouwen
in de steden vergroot de druk
op polders (onder meer rondom
Leiden) en op het Groene Hart.
Wolf weigert echter nu al over
een mogelijk bouwlocatie in
groene gebieden te gaan naden
ken. Maandag praten minister
Alders van volkshuisvesting, de
gemeente Den Haag en de pro
vincie opnieuw met elkaar.
,,Het Groene Hart geven we niet
zomaar op. Ook de woning
bouwplannen rondom Leiden
blijven zoals ze zijn. We trekken
niet opeens door alles een
streep omdat de Vinex-onder-
handelingen vast zitten."
De provincie Zuid-Holland
gaat na 1995 werken met
ongeveer tien procent min
der ambtenaren. Enkele
maanden geleden nog
werd uitgegaan van het
.schrappen van 50 arbeids
plaatsen. Nu ligt dit aantal
minimaal drie keer zo
hoog. De vakbonden heb
ben gisteren woedend ge
reageerd: „Opnieuw wor
den maar klakkeloos ar
beidsplaatsen wegge
streept."
DEN HAAG MONICA WESSELING
Het schrappen van arbeids
plaatsen is volgens gedeputeer
de G. Brouwer (financiën en
personeelszaken) noodzakelijk
omdat de provincie er finan
cieel niet direct florissant voor
staat. Met veel moeite is de be
groting voor komend jaar nog
sluitend gemaakt, maar op lan
gere termijn moet er flink in de
uitgaven worden geschrapt, wil
het huishoudboekje nog klop
pen.
Brouwer maakte zijn plannen
gisteren bekend bij de behande
ling van de begroting voor 1994.
Tijdens de eerste presentatie
van dat financiële stuk, in juli
van dit jaar, had de gedeputeer
de het nog over 50 tot 100 ar
beidsplaatsen die verloren zul
len gaan. Brouwer: ,,Daar red
den we het echter bij lange na
niet mee. We moeten in de ja
ren na 1995 in totaal zo'n 40
miljoen gulden zien te bezuini
gen. Het personeel is de groot
ste kostenpost van de provincie.
Elke arbeidsplaats kost mini
maal 100.000 gulden, dus 150
plaatsen schrappen levert al 15
miljoen gulden op."
Dat getal, 150 arbeidsplaat
sen, mag volgens Brouwer geen
eigen leven gaan leiden. ,,Het is
slechts een richtlijn. Ik sluit ze
ker niet uit dat het werkelijke
aantal veel groter zal zijn."
De vermindering van het aan
tal arbeidsplaatsen staat nog los
van het aantal ambtenaren dat
verhuist naar de nieuwe provin
cies Den Haag en Rotterdam,
als die de komende jaren ge
vormd gaan worden. Gedwon
gen ontslagen zullen er volgens
Brouwer niet gaan vallen: ,,Er
ligt een sociaal-plan dat dat uit
sluit."
De vakbonden zijn furieus
omdat ze niet door de provincie
op de hoogte zijn gesteld van
het nieuwe plan om drie keer zo
veel arbeidsplaatsen te schrap
pen dan eerder is aangekon
digd. Woordvoerder S. Ver-
schuuren van de vier ambtena
renbonden: ,,We zijn hierdoor
overvallen. We wisten dat het
moeilijk zou zijn de begroting
sluitend te krijgen, maar ze ma
ken er zich wel erg makkelijk
vanaf door zo maar arbeids
plaatsen te schrappen."
De onrust onder het perso
neel is groot, het ziekteverzuim
stijgende, zo constateert Ver-
schuuren. ,,Er was al onduide
lijkheid over de toekomst van
de ambtenaren nu de provincie
opgesplitst lijkt te gaan worden.
Toen werd bekend dat er 50 ar
beidsplaatsen zouden verdwij
nen, groeiden de onrustgevoe
lens, en hiermee is het hek hele
maal van de dam."
Verschuuren vreest een flinke
stijging van het zieketeverzuim:
„Deze perikelen veroorzaken
echter zo veel stress dat het
aantal zieken flink toeneemt."
De vakbonden overleggen
volgende week met Brouwer.
„En dan zullen we om ophelde
ring vragen. We vragen ons ook
af welke taken zullen vervallen.
Ze kunnen toch niet verwach
ten dat we met minder mensen
hetzelfde werk blijven doen. De
werkdruk is al erg hoog, die kan
niet nog hoger", aldus Ver
schuuren.
Allochtonen die langer dan vijf jaar in Nederland
wonen, mogen bij de komende verkiezingen voor
het provinciebestuur ook stemmen. Dat wil al
thans een nipte meerderheid van de politieke
partijen in Zuid-Holland. Gedeputeerde Staten
gaat aan het Rijk vragen het kiezen door allochto
nen mogelijk te maken.
Niet-Nederlanders mogen nu nog niet
meestemmen bij de provinciale verkiezingen.
Volgens GroenLinks, de partij die met het indie
nen van een motie de hele zaak op de rit zette,
hebben allochtonen wel heel veel te maken met
het provinciaal beleid. Zeker als Rotterdam en
Den Haag aparte provincies worden, moeten al
lochtonen kunnen kiezen, vindt GroenLinks. De
ze twee provincies-nieuwe-stijl komen voort uit
steden waar van oudsher veel allochtonen wo
nen.
De motie is met 41 stemmen voor en 35 tegen
aangenomen. Het CDA stemde verdeeld, WD en
RPF/GPV waren tegen en de overige partijen wa
ren voor.
Stadsprovincie
Rotterdam begint
op 1 januari 1997
De verkiezingen voor het regi
bestuur worden in het naja
van 1996 gehouden. Op 1 jam
ari 1997 gaat dan de 'stadspr
vincie Rotterdam' officieel v:
start. Deze bestuurseenhe
wordt gesplitst in twaalf deelg
meenten. Het Rijnmondgebii K
maakt zich los van de provinc
Zuid-Holland.
De nieuwe afvalovens in Alkmaar en de
Rijnmond moeten worden afgebouwd. Dan
zijn er rond het jaar 2000 voldoende moge
lijkheden om het aanbod aan brandbaar af
val te verwerken. Wel zullen Noord- en
Zuid-Holland dan afval uit Utrecht en
Flevoland moeten gaan 'importeren' als de
Duin- en Bollenstreek en de Gooi- en
Vechtstreek hun afval naar de VAM in
Drenthe blijven afvoeren.
Deze conclusie kan worden getrokken uit
het toekomstscenario 'Houtskoolschetsen
Randstad Afvalverwijdering' van het Rand
stad Afval Overleg. Het rapport is vanmid
dag op Schiphol gepresenteerd door de
Noordhollandse milieugedeputeerde De
Boer en zijn Zuidhollandse collega Van der
Vlist. Ooi: bestuurders uit Utrecht en
Flevoland nemen deel aan het Randstad Af
val Overleg.
Eerder dit jaar bracht de Stichting Afval
en Milieu naar buiten dat uit een vertrou
welijke conceptversie van de Houtskool-
schetsen zou blijken dat de bouw van de
twee nieuwe ovens (kosten naar schatting
1,5 miljard gulden) niet nodig is. Volgens de
nu gepresenteerde rapporten kan de bouw
van de installatie in de Alkmaarse Boekeler-
meer gewoon doorgaan. Dat geldt ook voor
de zevende oven van de AVR in de Rijn
mond en de bouw van een scheidings/ver-
gistingsinstallatie in Leiden. Gedeputeerde
De Boer heeft eerder verklaard dat de bere
keningen uit de conceptversie niet klopten.
Het aanbod van bouw- en sloopafval en
bedrijfsafval in de Randstad is lager dan op
basis van eerdere berekeningen van het
landelijke Afval Overleg Orgaan werd aan
genomen. De hoeveelheid vervuilde grond
is daarentegen belangrijk groter dan
wacht. Bij elkaar is de hoeveelheid rest
rend afval afgenomen, mogelijk door et
toegenomen hergebruik.
De planologische voorbereidingen vo
nieuwe stortplaatsen in Noord- en Zui
Hólland moeten doorgaan, aldus het ra
port. Het tijdstip van. ingebruikname mo if
wel worden afgestemd op de ontwikkelii
van het afvalaanbod. Dat kan betekenen d
in een aantal gevallen moet worden g
wacht met het daadwerkelijk aanleggen v£
nieuwe stortplaatsen.
In 1994 is er een tijdelijk overschot a:
composteringscapaciteit in de Randsta 1
Mogelijk zal de overcapaciteit worden b
nut om tekorten elders op te vangen, zo:
in Noord-Brabant en Limburg. In 1995
het aanbod van groenafval in de Randsta
provincies voldoende om de bestaande
geplande installaties te vullen.
Leidenaar naa
skirace Aspen
DEN HAAG/LEIDEN TINEGRE WILLEMSEN
De GGD Den Haag gaat oproe
pen om naar de tandarts te
gaan ook in het Turks en
Marokkaans versturen. De GGD
hoopt dat de allochtonen door
een oproep in hun eigen taal
meer aandacht gaan schenken
aan mondverzorging. De be
staande voorlichting over pre
ventie van tandbederf blijkt na
melijk nauwelijks effect te heb
ben.
Uit een onlangs gehouden
onderzoek van de GGD is geble
ken dat vooral Turkse en
Marokkaanse kinderen pas op
late leeftijd naar de tandarts
gaan en weinig fluoride gebrui
ken. Bovendien beginnen ze la
ter met poetsen, doen ze dat
over het algemeen slechter en
minder vaak. De gebitten van
jonge Turkse en Marokkaanse
kinderen zijn dan ook in het al
gemeen minder goed verzorgd
dan die van de Nederlandse.
De onderzoekers dachten in
eerste instantie dat de matige
gebitstoestand zou liggen aan
veel snoepen. Dit blijkt niet het
geval te zijn. In Turkse en
Marokkaaanse gezinnen blijkt
zelfs minder gesnoept te wor
den dan in de meeste Neder
landse gezinnen.
Het onderzoek bracht aan het
licht dat dat 50 procent van de
ondervraagde Turken en
Marokkanen niet elke dag de
tanden poetst, van de onder
vraagde Nederlanders is dat 5
procent. Volgens M. van der Zij
den tandheelkundig preventief
medewerkster bij de Haagse
GGD, is tandverzorging geen
traditie bij deze groep: „Veel ge
zinnen zijn gewoon niet ge
wend om te poetsen."
Haar Leidse collega's hebben
de afgelopen jaren geen verge
lijkbaar onderzoek gedaan naar
de gebitstoestand van allochto
ne kinderen. Maar volgens H.M.
Beekhuizen van deze GGD is er
landelijk dezelfde tendens.
De voorlichting verschilt per
gemeente. Beekhuizen: „Som
mige ouders kunnen niet lezen,
een folder in het Turks of
Marokkaans kan dan ook niet
helpen. Maar op de consultatie
bureaus wordt ouders wel aan
geraden zo vroeg mogelijk naar
de tandarts te gaan. Als het dan
toch niet duidelijk mocht zijn
dan hebben we ook nog iemand
die de twee talen spreekt."
Volgens Van der Zijden zijn
Turkse en Marokkaanse gezin
nen vaak niet op de hoogte van
controles omdat ze de (Neder
landse) oproepkaart moeilijk
kunnen lezen of omdat ze er de
zin niet van in zien. „Terwijl het
juist belangrijk is om op vroege
leeftijd met de verzorging te be
ginnen. Een slecht melkgebit
werkt namelijk door op het ge
wone gebit. De wortels kunnen
al op jonge leeftijd aangetast
worden."
Volgens de GGD is twee jaar
de ideale leeftijd om aan de
tandarts te wennen en om de
eerste poetsinstructies te krij
gen. „De meeste kinderen heb
ben rond die tijd al een volledig
melkgebit en kunnen dus al oe
fenen met poetsen."
Frits Avis (20) uit Leiden
Edwin Schenk (24) uit Hoofi
dorp vertegenwoordigen Nede
land op de 24-uurs-skirace, d
op 29 en 30 december in Aspe
Colorado wordt gehouden. H
tweetal werd gekozen uit ei
voorselectie van 56 kandidat:
die op de Jcunstskibaan v:
Hoofddorp vier proeven moe
afleggen. Beide skiërs mak:
deel uit van het Holland
Team en verbleven enige jar:
terug geruime tijd op het ii
middels ter ziele gegane Nede
landse Ski College in Salzburg.
Met de 24-uurs-skirace, waa
aan door teams uit elf landt
wordt deelgenomen, wordt h
winterseizoen in Aspen officie
geopend. Tweemans-ploegt
moeten in een etmaal zove
mogelijk afdalingen zien te m
ken van Aspen Mountain. Het
de eerste keer dat een Nede
landse ploeg deelneemt aan h
spektakel dat in Amerika ze
veel belangstelling trekt. Het li
in de bedoeling dat Tros/Vert
nica Sport televisie-opnamt
maakt van het evenement.
De nieuwe, beperkte openbaar
vervoerkaart voor studenten,
wordt niet op 1 september vol
gend jaar ingevoerd, maar 1 no
vember. Dit omdat invoering
vlak na de zomervakantie moei
lijkheden op zou leveren. Dat
hebben hebben onderwijsmi
nister Ritzen, de NS en de
streek- en stadsvervoerders gis
teren bekendgemaakt bij de on
dertekening van het contract
voor de nieuwe kaart.
Het contract, dat vier jaar
loopt, is de uitwerking van een
overeenkomst die in mei van dit
jaar werd afgesloten. Hoofdken
merk van het nieuwe systeem is
dta de student kan kiezen tus
sen twee kaarten. De ene geeft
recht op gratis reizen op werk
dagen en korting in het week
einde, voor de andere kaart
geldt het omgekeerde. Het
weekeinde begint daarbij op
vrijdagmiddag vier uur. De kor
ting bedraagt veertig procent in
de trein, en vijftig procent in de
bus, tram of métro.
Tussen 16 juli en 15 augustus
geeft de doordeweekse kaart
geen recht op gratis reizen,
maar alleen op korting na ne
gen uur in de ochtend. Studen
ten kunnen op hun kaart ook
mee met speciale snelbussen
die gaan rijden op lange trajec
ten zonder goede treinverbin
ding. Ook niet-studenten mo
gen van die bussen gebruik ma
ken.
Studenten mogen één keer
per jaar van kaart wisselen,
maar niet tussen en mei en 1
september. Dit om te voorko
men dat de keus te veel bepaald
wordt door de zomervakantie.
De nieuwe kaart is voor studen
ten een aanzienlijke verslechte
ring ten opzichte van de huidi
ge. Daarop kan namelijk per
manent vrij gereisd worden.
Minister Ritzen betaalt voor
de nieuwe kaart de streek- en
stadsvervoerders jaarlijks 260
miljoen gulden en de NS 377,5
miljoen. Voor het uitstel met
twee maanden betaalt Ritzen 22
miljoen extra. Er is uitgegaan
van ruim 600.000 scholieren en
studenten, van wie 53 proce
kiest voor de doordeweek
kaart en de rest voor de wee
endkaart.
Uit onderzoek is naar vorf
gekomen dat maar liefst 75 pn
cent van de studenten de - vo<
Ritzen veel duurdere - doord
weekse kaart wil nemen. In d
geval is Ritzen tientallen miljo
nen meer kwijt.
In het onderzoek werd ovei
gens nog uitgegaan van vrijda
avond 7 uur als begintijd v<
het weekeinde. Ook was de oi
dervraagden niet verteld dat
doordeweekse kaart tussen hl
juli en half augustus niet
is. Onderwijs hecht dan ook ni
zoveel waarde aan dat onde
zoek.
'Een doekje voor het bloeden
De faculteitsraad van Wiskunde
Natuurwetenschappen (W
&N) heeft gistermiddag met een
kleine meerderheid het bezuini
gingsplan aangenomen dat de
komende jaren flink het mes zet
in het het Leidse Rijksherbari
um/Hortus Botanicus. Dit insti
tuut van de Rijksuniversiteit
Leiden wordt daardoor de ko
mende jaren geconfronteerd
met een bezuiniging van 70
procent op het budget. Dat be
tekent dat tweederde van het
huidige personeelsbestand van
63 mensen moet verdwijnen.
Gedwongen ontslagen worden
vooralsnog uitgesloten.
Zes leden van de faculteits
raad stemden vóór het plan,
twee waren tegen en vier men
sen onthielden zich van stem
ming. „Als die onthouders zich
conform hun kritiek tégen het
plan hadden uitgesproken, had
den de stemmen gestaakt", al
dus Herbarium/Hortus-direc
teur prof. dr. P. Baas. Baas was
gistermiddag met zestig colle
ga's naar de vergadering komen
luisteren.
De directeur reageert bitter
op de uitslag maar 'we zijn niet
uit het veld geslagen door het
besluit'. „We zullen het plan ter
vernietiging voordragen aan het
College van Bestuur en vertrou
wen erop dat het College meer
oog heeft voor het universitaire,
landelijke en internationale be
lang van het instituut. Voorzit
ter mr. C. Oomen noemde ons
instituut nog 'de etalage van
onze universiteit' en sprak zijn
bezorgdheid uit over de gang
van zaken tijdens de vergade
ring van de universiteitsraad
maandagavond."
Volgens Baas is het bezuini
gingsplan 'in strijd met het be
stuursreglement van de univer
siteit' dat het Rijksherbarium-
Hortus het wetenschappelijk
beheer van de levende en dode
collecties opdraagt. Bovendien
heeft de faculteit niet het recht
om bepaalde taken onbetaal
baar te verklaren, omdat ze
daarvoor al jaren extra geld ont
vangt. „De 3,5 miljoen gulden
die óns zou moeten toekomen,
is nu verdeeld over de andere
afdelingen van dè faculteit om
de bezuinigingspijn daar te ver
zachten. Ik had geen liefdadig
heid verwacht, maar het blijft
voor ons moeilijk te verteren.
We vechten door, het houdt ons
allemaal nogal bezig, maar ei
genlijk zouden we liever ge
woon ons werk doen."
De faculteitsraad heeft het fa-
Zo'n zestig medewerkers van het Leidse instituut Rijksherbarium/Hortus Botanicus luisterden gistermiddag
naar het besluit over het bezuinigingsplan dat hen treft. foto loekzuyderduin
culteitsbestuur gisteren wel op- leggen met alternatieve geld- voor het bloeden om het
gedragen over een maand een bronnen voor het voortbestaan schuldgevoel weg te poetsen",
concreet actieplan op tafel te van het instituut. „Een doekje vindt Baas.
Gedeputeerde H. van der Vlist en de andere leden van Gedeputeerde Staten verdedigden gisteren in het provinciehuis de begroting voor volgend
jaar. archieffoto loek zuyderdi
