Oppositie ziet gaten
in begroting vallen
hj
'Vier keer per week naar een bingo, om je maar niet te vervelen
Keukenhof blijft showroom bollen
Leiden Regio
Extra eisen aan bouw in
polder na milieurapport
SP wil geen vervanger
wethouder De la Mar
VRIJDAG 29 OKTOBER 1993
CHEF GERT VISSER. 071-356430. PIV -CHEF HANS KOENEKOOP. 071-356429
peter te lintel hekkert
Het gifgroene autobusje staat gepar
keerd voor de bewaakte fietsenstal
lingen bij het centraal station van
Leiden. Het busje vertrekt om zeven
uur de Houtrusthallen in Den Haag
vertrekken, waar vanavond een grote
bingo plaatsvindt. De vier vrouwen
die zojuist ingestapt zijn, hebben al
len de middelbare leeftijd reeds be
reikt.
Als het busje gaat rijden, deelt één
van hen pindarotsjes uit. Ze werkt
het ding met genot naar binnen en
zegt dan: ,,Ik heb vanavond vijftig
gulden mee, dat is genoeg. Daarmee
zou je mij een doorsnee bingoër
kunnen noemen. Wanneer je bedra
gen van over de honderd gulden mee
gaat nemen, dan ben je een gokker."
De vrouwen gaan regel matig op
donderdagavond naar Den Haag om
het populaire 'campingspel' te spe
len. Daar zijn dan nog zo'n 300 an
dere bingofanaten aanwezig, die ook
strijden om de hoofdprijs van 1000
gulden. ,,Dit is natuurlijk geen voet
balvereniging, je gaat er heen wan
neer je geld hebt."
Een corpulente dame met een bril
merkt op dat ze wel vier keer per
week naar een bingoavond gaat.
Haar buurvrouw, een aantrekkelijke
veertiger, vindt dat wel erg veel.
„Nou, ik ga één keer in de drie we
ken. Als je gaat en je wint niets, dan
moet je financieel toch pas op de
plaats maken." De ander kaatst de
bal terug: „Dit is»mijn enig verzetje,
gewoon een lekker avondje uit."
De vereniging waar de vrouwen lid
van zijn, 'De Keijzer', zat vroeger in
het Leidse Antonius clubhuis, maar
kon daar niet vaak genoeg gebruik
van maken. Dus verhuisde het gezel
schap naar de Houtrusthallen, waar
nu in een soort ronde conferentie
zaal de balletjes aan het rollen wor
den gebracht. De vier zijn via via met
de club in aanraking gekomen.
De leden komen uit Leiden, Voor
burg, Rotterdam, Den Haag, maar
ook uit Breda en Roosendaal. Mo
menteel telt de club er ruim 1400.
Daarvan een stuk of zestig uit Lei
den. De contributie bedraagt slechts
vijf gulden per jaar. „Daar zit het gra
tis vervoer bij ingerekend hè", zegt
de penningmeester.
„We zijn nu vier jaar oud en be
staan voor 98 procent uit vrouwen.
Dit is ook eigenlijk een vrouwenspel.
Veel van hen hebben iemand verlo
ren en willen niet de hele avond al
leen thuis zitten. Dan moeten ze er
gewoon uit."
„Je hebt mensen die alles in een
gokkast gooien. Met bingo ben je de
hele avond onder de pannen en het
is minder duur. Je krijgt voor 25 gul
den een boekje kaarten, waarmee je
dertien ronden kunt spelen. Per ron
de zijn er drie prijzen te winnen. Dat
zijn over het algemeen geldprijzen.
In totaal mogen we op een avond
voor 2500 gulden weggeven.
De vier die eerder op de avond in
het busje stapten doen liever hier
mee dan in Leiden. „Daar betaal je
meer en win je minder. Hier krijg je
grotere prijzen, alhoewel het natuur
lijk niet zo erg is als in Amsterdam. Ik
heb gehoord, dat ze daar tienduizen
den guldens uitkeren en de mensen
soms met hele auto's naar huis
de sigaretterook. Overal staan lange
rechthoekige tafels, waaraan de ruim
350 aanwezige deelnemers zitten.
Uit de speakers die overal hangen
klinkt de zwoele stem van de vrouw
die de nummers voorleest. Eén van
de Leidse speelsters wil nog even wat
kwijt: „Wat ik dus écht geweldig
vind, is als aan het eind iedereen
weggaat en de buschauffeurs met
van die bordjes staan. Daar staat dan
Bus 1, Bus 2, Bus 3. dat vind ik zo
leuk. Dan heb ik net het gevoel alsof
het zo'n georganiseerde vakantiereis
Verkoop stadskabei nog niet definitief rond
De behandeling van de gemeentebegroting voor 1994
(volgende week) wordt bemoeilijkt doordat de verkoop
van stadskabei aan het EWR nog niet definitief is gere
geld. Terwijl het geld dat stadskabei opbrengt, al groten
deels is 'uitgegeven'.
leiden wim koevoet al bekend dat de gemeente net
to zo'n 25 miljoen gulden aan
de transactie overhoudt. De
Vreeze wil dat geld gebruiken
om de slechte financiële positie
van de gemeente te verbeteren.
Dank zij de verkoop hoeft er in
1994 minder te worden bezui
nigd, kan Leiden aan reserve
vorming doen en kunnen delen
van schulden worden afgelost.
De Vreeze verwacht binnen
enkele weken definitieve over
eenstemming te bereiken. Het
wachten is op een besluit van
de gemeenschappelijke rege
ling, waarin de verschillende ge
meenten in deze regio samen-
De fractievoorzitters van D66 en
de WD, wezen daar gisteren op
in de raadscommissie financi
en. Volgens wethouder S. de
Vreeze (PvdA/financiën) loopt
de gemeenteraad echter nau
welijks het risico een begroting
vast te stellen waarin grote ga
ten vallen. „Meer dan een theo
retisch probleem is dit niet."
Dat de onderhandelingen
met EWR over de verkoop van
de stadskabei nog niet zijn afge
rond, heeft volgens de wethou
der niets te maken met onenig
heid over de prijs. Eerder werd
Dreigende tekorten van tiental
len miljoenen guldens op de
toekomstige woonwijk in de
Broek en Simontjespolder mo
gen niet tot gevolg hebben dat
er geen geld beschikbaar is voor
milieumaatregelen. Oegstgeest
gaat slechts akkoord met be
bouwing van de polder als ook
geld in het milieu wordt gesto-
ken.
Het lijkt op dit moment de
enige concrete conclusie die ge
trokken wordt uit het onlangs
voltooide onderzoek .naar het
gevolg van bouwen in polders
voor het milieu. Het onderzoek
werd in opdracht van de ge
meenten Leiden en Oegstgeest
uitgevoerd in het kader van de
polderdiscussies. Uit het rap
port blijkt dat de natuurwaarde
van de Papenwegse polder het
grootst is, terwijl de natuur
werken op kabelgebied. EWR is
namelijk niet alleen geïnteres
seerd in de Leidse stadskabei
maar wil ook netten van andere
gemeenten overnemen.
Het dagelijks bestuur van de
gemeenschappelijke regeling
heeft onlangs uitgesproken dat
het e'e'n exploitant zoekt die
het regionale hoofdnet voor zijn
rekening moet nemen. Daar
voor wordt niet alleen gepraat
met EWR maar ook met PTT-
dochter Casema, die reeds de
netten van Zoeterwoude en
Warmond in eigendom heeft.
De Vreeze wijst erop dat Case-
ma alleen maar met een hoger
bod dan dat van EWR zijn kan
sen kan doen keren. Hij ver
wacht dat dat niet gebeurt en
ook al krijgt hij ongelijk dan is
dat voor Leiden alleen maar
gunstig.
PvdA wil de SGP
niet meer in
Katwijks college
De PvdA in Katwijk vraagt zich
af of de Staatkundig Gerefor
meerde Partij terecht in het Kat-
wijkse college is vertegenwoor
digd nu de partij heeft besloten
om geen vrouwen als lid toe te
laten. De socialisten menen dat
er 'geen sprake is van een te
respecteren recht om te discri
mineren'. „Daar komt nog bij
dat een politieke partij meer in
de openbaarheid treedt dan
enig andere vereniging en voor
al als doel heeft haar ideeën al
gemeen aanvaard te krijgen.
Met name dat laatste is van be
lang. Het brengt ons bij de
vraag of een dergelijke partij wel
bestuurlijke verantwoordelijk
heid hoort te dragen", aldus de
PvdA in haar algemene be
schouwingen. Namens de frac
tie SGP/GPV neemt wethouder
J. van der Plas (SGP) een zetel m
het Katwijkse college in. De
PvdA wil van het college, maar
ook de gemeenteraad weten of
dit wel terecht is „Hier is onze
geloofwaardigheid immers ook
in het geding", aldus de PvdA.
waarde in de andere 21 onder
zochte polders niet opvallend
afwijkt. Bebouwing van de
Broek en Simontjespolder, waar
Leiden voorstander van is en
Oegstgeest over twijfelt, ligt me
de op basis van dit onderzoek
voor de hand.
De Leidse wethouder T. van
Rij heeft in het rapport dan ook
geen zaken gelezen die nopen
tot een ander beleid. De conclu
sies ten aanzien van de Papen
wegse polder doen hem weinig
'omdat deze toch al uit beeld is
verdwenen'. Kohlbeck komt tot
een soortgelijke conclusie. „Dit
onderzoek maakt bebouwing
van de Broek en Simontjespol
der voor ons niet onbespreek
baar.
Met de bebouwing van pol
ders moeten voor het jaar 2005
zo n 13.000 woningen in de
Leidse regio worden gereali
seerd.
De Socialistische Partij heeft
liever dat GroenLinks-wet-
houder H. de la Mar (sociale
zaken en milieu) niet wordt
opgevolgd. Volgens woord
voerder D. Sloos kan de ge
meente veel geld besparen als
de andere wethouders tot de
volgende raadsverkiezingen
in maart '94 het werk van De
la Mar voor hun rekening ne
men.
De la Mar, die vandaag in
de Stadsgehoorzaal zijn af
scheidsfeest viert, wordt op
gevolgd door de huidige
GroenLinks-fractievoorzitter
J. Laurier. Sloos benadrukte
gisteravond in de raadscom
missie financiën dat de SP
GroenLinks geen wethouder
'misgunt'. Een gemeente die
alsmaar bezuinigt en haar
burgers steeds hogere lasten
in rekening brengt, moet vol
gens Sloos gespitst zijn op
een besparingsmogelijkheid
als deze.
PvdA-wethouder financiën
S. de Vreeze kwam er rond
voor uit dat het overnemen
van de portefeuilles van De la
Mar door de blijvende wet
houders een bezuiniging tot
gevolg heeft. Op de vraag of
in het college over deze mo
gelijkheid is gesproken ant
woordde hij kort maar krach
tig: „Neen."
Andere fracties reageerden
niet op het voorstel van Sloos.
Ook R. Peters, die Laurier op
volgt als fractievoorzitter,
deed er het zwijgen toe.
Keukenhof-directeur H. Koster: „Bij veel mensen leeft het misverstand dat het er hier hetzelfde uitziet als de bollenvelden." foto hielco kuipers
Dertig hoveniers genieten in de Lissese
Keukenhof van een waterig herfstzonnetje.
Ondertussen gaat het werk door. In zorg
vuldig uitgetekende percelen zetten ze zes
miljoen bloembollen uit. Tot 1 december
hebben ze de tijd. Toppers volgend jaar zijn
de schilderijententoonstelling in het Konin
gin Julianapaviljoen en een tulpenexpositie
die in het teken staat van vorstenhuizen.
„De schilderijententoonstelling wordt inter
nationaal gezien een heel bijzondere", zegt
directeur H. Koster op voorhand. Hoewel
nog niet zeker is welke werken er precies in
het paviljoen zullen hangen, weet de direc
teur zeker dat de schilderijen nog nooit in
relatie met elkaar zijn getoond. De bollen
velden of bolgewassen zijn het onderwerp
van de tentoonstelling.
Koster hoopt met een tentoonstelling van
allure nieuwe doelgroepen de bloementuin
in te lokken. Jongere bezoekers bijvoor
beeld of streekgenoten. „Er is vaak sprake
van een misverstand. Vooral mensen uit de
omgeving denken vaak dat de Keukenhof er
hetzelfde uitziet als de bollenvelden. Als ze
hier eenmaal zijn geweest, zie je ze diverse
malen terugkomen, zelfs een abonnement
nemen, want ze hebben dan ontdekt dat de
tuin elke dag anders is."
Bij de schilderijenexpositie komt overigens
nog heel wat kijken. Zo moet de directie
zorgen voor een constante temperatuur in
het Koningin Julianalaan-paviljoen en de
luchtvochtigheid bewaken. En ook de vei
ligheidseisen zijn niet mis. Permanente be
waking en afscherming van de schilderijen
van het publiek zijn voorwaarden waaraan
de Keukenhof alleen al voor de verzekeraars
moet voldoen.
„Ik ben niet bang dat er wat zal gebeuren,
want ons publiek heeft niet de naam agres
sief te zijn. Schoonheid en respect staan bij
onze doelgroep voorop. Zelfs op dagen dat
we hier ruim 30.000 bezoekers ontvangen is
er geen sprake van vernielerij of van het
achterlaten van grote hoeveelheden afval",
zegt Koster.
Naast de schilderijententoonstelling zint de
tuin op nog een andere publiekstrekker.
Tussen het Koningin Julianapaviljoen en de
ingang Oost komt in het verlengde van de
watertuin een apart perceel met 40 tot 50
soorten tulpen die zijn vernoemd naar le
den van vorstenhuizen.
Het blijkt zelfs voor de Keukenhof een hei
dens karwei om sommige soorten te be
machtigen. Sommige variëteiten zijn net
gedoopt, dus er zijn nog niet zoveel bollen
beschikbaar. Andere soorten zijn nauwelijks
in de handel omdat ze kwetsbaar bleken.
Ouderdom kan hierbij een rol spelen, maar
dat is niet per sé noodzakelijk. „De Konin
gin Wilhelmina bijvoorbeeld is al oud. maar
nog goed verkrijgbaar."
Probleem is dat je een naam nooit meer
voor een nieuwe soort mag gebruiken als je
eenmaal een tulp hebt vernoemd. „De ei
sen zijn wat dat betreft zeer streng, want
het zou tot grote verwarring leiden als je
meerdere soorten met dezelfde naam had."
Aanvankelijk wilde de Keukenhof ook nog
een wilde tuin inrichten. 'Wild' tussen
aanhalingstekens, want de tuin zou vooral
planten moeten bevatten die van oudsher
in deze omgeving thuishoren. Omdat de
plannen veelomvattendcr waren dan in het
begin werd gedacht, is de realisering een
jaar uitgesteld.
„We willen er geen heemtuin van maken",
zegt Koster beslist. „.Want de Keukenhof
moet het showvenster blijven van het bol-
lenvak. We denken aan een tuin met onder
meer scilla's, sneeuwklokjes, crocussen en
andere soorten. De bedoeling is te kiezen
voor bollen die zich makkelijk vermeerde
ren en ettelijke jaren kunnen blijven staan."
Drie jaar geleden werd hij nog nagewezen
in Leiden. Hans Kagie zou als adjunct-
directeür van de Leidse Schouwburg ruim
een ton hebben zoekgemaakt. Bij de
rechtbank bleef van de beschuldigingen
niet veel over, maar maatschappelijk leek
Kagie gebroken. Toch keerde hij Leiden
niet de rug toe. Vorige maand opende hij
zijn Indonesische restaurant Anak
Bandung aan de Garenmarkt 24a.
VI „Anak Bandung
betekent zoon
van Bandung. Het
slaat op mij, want ik ben in
Bandung geboren", vertelt
Hans Kagie. Het restaurant ligt
in een rustig uithoekje van de
Garenmarkt, op een steenworp
afstand van het
Vredesmonument. In het
antieke pand dat daar staat zijn
van oudsher restaurants
gehuisvest geweest. Een Frans
en een Perzisch restaurant
gingen Anak Bandung voor.
Binnen ziet het er smaakvol en
overzichtelijk uit. Een sarong,
wat batikwerk en enkele
wajangpoppen aan de muur
dienen als bescheiden
verwijzingen naar de 'gordel
van smaragd'.
„Je kan het hier wel volstoppen
met bamboe, maar dat wordt al
zo vaak gedaan", aldus Kagie
die nadat hij door de gemeente
Leiden was ontslagen eerder
restaurants had in Rotterdam
en België. „Die heb ik van de
hand gedaan. Het werd
allemaal te onoverzichtelijk.
Daarbij voel ik me ondanks
alles nog steeds thuis in Leiden.
Ik ben hier ook blijven vyonen.
Leiden heeft echt een
eetcultuur, dat was in
Rotterdam toch minder."
Kagie ziet niet om in wrok. „De
schouwburg is een afgesloten
hoofdstuk. Ik had het daar naar
mijn zin gehad, ik heb het nu
weer naar mijn zin. De
gemeente heeft me geen
strobreed in de weg gelegd toen
ik het restaurant wilde
beginnen; ik bezit alle vereiste
papieren, zelfs meer dan dat. Ik
heb het voordeel dat ik een
optimistische kijk op het leven
heb, ik kan een knop omdraaien
en opnieuw beginnen."
Eigen stijl
Er zijn niet zoveel Indonesische
restaurants in Leiden. Kagie
probeert niettemin met een ei
gen stijl een marktaandeel te
veroveren. „Ik ga uit van de
West-Javaanse keuken. Dat zit
tussen scherp en niet-scherp in.
Je kunt gerechten met sambal
natuurlijk altijd nog scherper
maken, maar persoonlijk ben ik
daar geen voorstander van. De
smaak gaat dan verloren. Om
die reden gebruik ik ook geen
zout, maar bouillon, een Frans
keukengeheim."
In Kagie's keuken komt de po
pulaire smaakversterker 've-
tsin' niet voor. „Dat is een
smaakversterker die in de Chi
nese keuken veel wordt toege
past, maar ik heb er weinig mee
op. Ik laat liever de kruiden het
werk doen. Bovendien ver
draagt niet iedereen ve-tsin, je
kunt er een opgeblazen gevoel
van krijgen."
Een opmerkelijk aspect van
Anak Bandung is dat er geen
menukaart bestaat. De bezoe
kers eten zogezegd wat de pot
schaft. „De mensen moeten
AGENDA
VRIJE TIJD
Bands
In Jongerencentrum 't Stathuys
spelen op zaterdag 30 oktober
de bands Strawberry Jam en
Happily ever After. Eerstge
noemde komt uit Den Haag en
speelt een mengeling van mu
ziekstijlen bijeengeraapt tot een
funky geheel. In het voorpro
gramma komt de andere band
in actie, met eigen muziek en
een aantal covers van onder an
dere the Cure, Alice in Chains
en the Peppers. Aanvang om 21
uur, Breestraat 19. Entree: vijf
piek. Voor meer informatie, tel.
071 130983.
Gehandicapten
Manege Moedig Voorwaarts
houdt op zondag 31 oktober de
jaarlijkse bazar in de manege
aan de Wassenaarseweg (10 16
uur. De opbrengst komt ten
goede aan de ruiterkampen
voor gehandicapten die volgend
jaar zomer in Poppel (België)
worden gehouden.
Muziekschool
De muziekschool start op 1 no
vember met een cursus jazzim
provisatie waarbij in tien weken
wordt geleerd hoe je soepeler
met een instrument kunt om-
Noordwijk
Bos en Duinwandeltocht ove' 5. 10.
1 5, 25 en 40 km. start vanaf De
Duinpoort. Langeveiderlaan 22. van
af 9.00 uur
Ruildag, org. Ver van Postzegelverza
"melaars, in Dorpshuis De Kuip, van
10.00 tot 17.00 uur
Dance Inn, Join Centrum. Wetering
kade. vanaf 22.00 uur.
Warmond
Optreden van het jeugdc ire us Atleta
voor de 55 plussers van Warmond, in
sportzaal De Klim Op. Endepoeliaan,
aanvang 14.30 uur
gaan. Improviseren en swingen
staat centraal. De kosten bedra
gen 130 gulden voor tien lessen
van twee uur. Inschrijving bij de
muziekschool aan het Pieters
kerkhof 4a tel. 141041
Zeefdrukken
In november start er op woens
dagochtend in het Leidse Volks
huis (Apothekersdijk 33a) een
cursus zeefdrukken. De kosten
bedragen 95 gulden. Inlichtin
gen: tel. 149180.
Duivensport
De LP.C. houdt op zondag .31
oktober een bonnenverkoping
van prominente liefhebbers uit
de omgeving. Alles is ten bate
van het nieuwe clubgebouw van
de vereniging. Aanvang 14 uur.
De verkoping vindt plaats in het
huidige clubgebouw aan de Val-
leriusstraat in Leiden Zuid-
Wrst
Rommelmarkt
Drum en bugle corps Con Fuo-
co uit leiden houdt zondag .31
oktober weer een rommelmarkt
in haar clubhuis aan de I. C. de
Rijpstraat 23 (industrieterrein
De Waard). De zaal gaat open
om 10 uur en sluit om 14 uur.
De voormalige adjunct directeur van de schouwburg heeft een eigen restaurant. „Ik voel me ondanks alles nog
foto loek zuuderduin
Hans Kagie is weer terug in Leiden,
steeds thuis in Leiden."
daar altijd even aan wennen. Ze
kunnen eenvoudig kiezen voor
nasi rames, in feite een kleine
rijsttafel, die als nadeel heeft dat
élles op een bord zit en de sma
ken wat door elkaar gaan lopen.
Of ze nemen de grote rijsttafel
met allerlei bakjes met gerech
ten, zoals het eigenlijk hoort. De
samenstelling is elke dag an
ders. De Indonesische keuken
kent duizenden recepten, dus er
is variatie genoeg."
Hans Kagie is zelf de kok. „Ik
ben altijd een liefhebber ge
weest van koken. Het verschil is
dat ik nu dagelijks kook voor 60
mensen, dus met grote pannen.
Dat is in het begin even lastig
met de doseringen, maar het
went snel. Het kookboek ge
bruik ik nauwelijks, het gaat
vaak op het gevoel. Elke dag
verse ingrediënten, want ik wil
een perfecte kwaliteit leveren."
Vol
De formule slaat aan, want het
loopt storm ondanks het feit dat
het restaurant nog maar ander
halve maand bestaat. „Het zit
meestal vol, ook op doorde
weekse dagen. Zondag heb ik
nog 30 man moeten wegsturen.
Eén echtpaar is hier al tien keer
geweest, hetgeen aangeeft dat
er kennelijk genoeg variatie is.
En er komen ook veel Indische
mensen, en die zijn vaak heel
kritisch."
Een restaurant is meer dan ko
ken alleen, stelt Kagie, die met
vrouw en dochter in de zaak
staat. „Goed gastheerschap is
ook belangrijk, je moet praten
met de mensen, zorgen dat ze
zich thuisvoelen. In Rotterdam
kon ik zelfs Ria Lubbers tot mijn
vaste klanten rekenen."
Tijdens de schouwburgzaak
moest Kagie jarenlang de verne
derende gang langs politie en
justitie maken. Uiteindelijk
werd hij veroordeeld tot een
voorwaardelijke gevangenisstraf
en een boete. „Ik ben door een
diep dal gegaan, dat is waar,
maar geluldcig kan ik niet stilzit
ten. Ik wilde zo snel mogelijk
met dit nieuwe avontuur begin
nen. Ik heb tot nu toe eigenlijk
alleen maar positieve reacties
gehad in Leiden. Ik weet na
tuurlijk niet wat de mensen
achter mijn rug zeggen, maar ik
kan mezelf reent in de ogen
zien. Ik heb nooit iets te verber
gen gehad."
Frank Buurman>n Loman Lcefmant
tel 071-356425
mPOMECiSCH RESTAURANT