Massale verhuizing
Fransen uit Algerije
Buitenland
Amnesty: Processen in
Algerije zijn oneerlijk
Russen mogen weer land bezitten
Op de vlucht voor massamoord
Michiko, de Japanse 'keizerin-die-niet-spreekt' houdt rust
Doden en honderden arrestaties
bij zuiveringsoperaties Sarajevo
Pronk krijgt waarheid over Nuba niet te zien
DONDERDAG 28 OKTOBER 1993
r Pr esse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP
DPA Deutsche Pr esse Agentur CPD Gemeen sch.
Ind The independent IPS Inter Press Sen
Wandelen op water lukt gelovigen niet
dar es salaam Tien Tanzaniaanse Zevendedagadventisten zijn
in het Victoriameer verdronken toen zij naar het voorbeeld van
Jezus probeerden over het water te lopen. Christus maakte vol
gens het Bijbelse verhaal een wandeling op het water van het
Meer van Galilea (Matteüs 14, Marcus 6). De predikant en negen
jonge kerkleden waren in kano's op weg naar een religieus feest,
toen zij besloten over het water te gaan wandelen om hun geloof
op de proef te stellen. Zij verdronken allen.
Sultan geeft royale fooi
nicosia» Sultan Hassan Bolkiah van Brunei, volgens meldingen
de rijkste man ter wereld, weet hoe je hoogstaande service moet
belonen. Aan het slot van de topconferentie van leiders van het
Gemenebest liet hij maandag voor het personeel van het hotel in
Cyprus een fooi van 300.000 gulden achter. De tip moet worden
gedeeld worden door de 320 medewerkers van het hotel. De sul
tan en ruim 50 mensen in zijn gevolg bezetten drie etages in het
hotel. De rekening voor het vierdaagse verblijf beliep rond
900.000 gulden.
Doden bij vliegtuigongeluk
Oslo» Een tweemotorig vliegtuig met 19 inzittenden is woens
dag bij een vliegveld in midden-Noorwegen neergestort. Volgens
het Noorse persbureau NTB zijn daarbij zes doden en dertien
gewonden gevallen. Reddingsfunctionarissen vertelden de
Noorse radio dat het slecht weer was geweest en dat de piloot
kennelijk had geprobeerd een noodlanding te maken.
Troepen maken eind aan vliegtuigkaping
niamey Nigerese veiligheidstroepen hebben vanochtend het
gekaapte vliegtuig van Nigeria Airivays bestormd, dat sinds
maandag op het vliegveld van Niamey stond. Daarbij is een van
de bemanningsleden van het toestel omgekomen, aldus Nigere
se regeringsfunctionarissen. Bij de actie zijn vier of vijf mensen
gewondgeraakt. De kapers lieten maandag en dinsdag al 129
passagiers vrij. Aan boord bevonden zich nog 20 passagiers, drie
bemanningsleden en de vier kapers.
Grondpersoneel Air France staakt door
parus Het grondpersoneel van de luchtvaartmaatschappij Air
France heeft gisteren gestemd voor voortzetting van de verlam
mende staking op de grootste luchthaven van Parijs. Dit hebben
vakbondsfunctionarissen bekendgemaakt. De werkonderbre
king is inmiddels zijn negende dag ingegaan.
Geen bankgeheim voor afgevaardigden
brasilia Het parlement van Brazilië heeft gisteren het bankge
heim opgeheven van afgevaardigden die van corruptie verdacht
worden. Hiermee wil een onderzoekscommissie met vergaande
bevoegdheden opheldering verschaffen in het waarschijnlijk
grootste schandaal in de geschiedenis van het Braziliaanse par
lement. Tweeëntwintig volksvertegenwoordigers, vijf gouver
neurs en twee ministers van het kabinet van president Itamar
Franco worden ervan beschuldigd jarenlang bouwopdrachten
van de staat aan bepaalde Firma's te.hebben toegeschoven en
daarvoor voor miljoenen aan steekpenningen geïncasseerd te
hebben.
Frankrijk vraagt burgers om Noordafrikaans land te verlaten
Nauwe banden
parus»anp
Frankrijk heeft alle Fransen in Algerije 'aangeraden' naar
Frankrijk te komen. Alle middelen worden ingezet om de
massale verhuizing mogelijk te maken, aldus minister
Alain Juppé gisteren in de Assemblée Nationale, de Fran
se Tweede Kamer. In Algerije wonen naar schatting
25.000 Fransen, de mensen met de dubbele Franse en Al
gerijnse nationaliteit niet meegerekend. Dat zijn er nog
eens tweemaal zoveel.
plomaten volgt op die van drie
werknemers van een Italiaanse
firma vorige week, de moord op
twee Russische luitenanten-ko
lonel twee dagen ervoor, en de
ontvoering van twee Franse
ontwikkelingswerkers een
maand geleden. Zij werden en
kele dagen later met een door
gesneden keel teruggevonden.
Na een overval op Duitsers
die het er heelhuids afbrachten
hebben enkele grote Duitse
ondernemingen al hun landge
noten al naar Duitsland ge
stuurd.
De fundamentalisten van het
Directe aanleiding is de ontvoe
ring afgelopen zondag van drie
leden van het Franse consulaat
in het hart van Algiers. Een vier
de diplomaat wist te ontkomen.
De drie twee mannen en een
vrouw zijn nog steeds spoor
loos. Wel heeft de Algerijnse po
litie de bestelwagen gevonden
die voor de ontvoering is ge
bruikt. In Algiers maakt de poli
tie grootscheeps jacht op de
ontvoerders. Hele wijken van de
stad zijn daarbij afgezet.
De ontvoering van de drie di-
Senaat VS:
excuses Hawaii
WASHINGTON Rtr
De Amerikaanse Senaat heeft
de oorspronkelijke inwoners
van de staat Hawaii een ei
landengroep in de Stille Oceaan
gisteren excuses aangeboden
voor de omverwerping van hun
monarchie honderd jaar gele
den. Door hun vorstin ten val te
brengen schonden de VS het
recht op zelfbeschikking, zo
zegt de Senaat. Meer dan excu
ses bevat de tekst niet. De inwo
ners van Hawaii krijgen noch
compensatie voor de omver
werping noch het vooruitzicht
op herstel van de onafhankelijk
heid. Hawaii was tot 17 januari
1893 een onafhankelijk konink
rijk. In 1898 werd Hawaii door
de VS geannexeerd.
Islamitisch Reddingfront (FIS)
krijgen vrij algemeen de schuld
van het toenemende geweld te
gen buitenlanders. Het FIS is
sinds maart vorig jaar verboden
nadat het bijna de haastig afge
laste verkiezingen had gewon
nen.
Sindsdien is het geweld
steeds toegenomen en wankelt
het land op de rand van een
burgeroorlog: een volstrekt cor
rupt ambtelijk apparaat ener
zijds, aan de andere kant het fa
natisme van de moslim-funda
mentalisten en daartussen de
regering die vrijwel in het lucht
ledige hangt maar nog wel op
de steun van het leger kan reke
nen.
De eerste paar honderd Fransen
vooral vrouwen en kinderen
kwamen gisteravond in
Frankrijk aan. De Fransen die
Algerije niet kunnen verlaten is
aangeraden zo min mogelijk de
deur uit te gaan en via radio-
Algerije was tot 1961 Frans
grondgebied, Frankrijk be
schouwde het niet eens als
een kolonie, maar als inte
graal onderdeel van het
'moederland'. De onafhan
kelijkheid werd bevochten
in een uiterst bloedige en
wrede oorlog, die de relatie
tussen beide landen lang
heeft verstoord en nog
doorwerkt. Niettemin be
staan er hechte banden.
Frankrijk is de eerste han
delspartner van Algerije en
aan de Franse kant van de
Middellandse zee werken
ongeveer driekwart miljoen
Algerijnen. Dikwijls hebben
zij een dubbele nationali
teit.
zenders met elkaar in contact te
blijven, verklaarde minister Jup
pé.
De Algerijnse regering heeft
vandaag ontkent besprekingen
te zijn begonnen met de gedeti
neerde moslim-leider Abdelka-
der Hachani. De meestal goed
geïnformeerde krant Al Massa
meldde dat gisteren.
LONDEN ANP-AFP
De speciale rechtszaken in
Algerije tegen militante mos
lims verlopen oneerlijk, jus
titie dwingt bekentenissen af
met folteringen. Dat meldt
de mensenrechtenorganisa
tie Amnesty International in
een vandaag verschenen
rapport.
Tot nu toe zijn dit jaar 26
moslim-extremisten terecht
gesteld. In totaal kregen drie
honderd fundamentalisten de
doodstraf opgelegd wegens
'terroristische daden'. Amnes
ty roept de Algerijnse autori
teiten op een einde te maken
aan de executies, die dit jaar
voor het eerst sinds 1989 weer
werden uitgevoerd.
De organisatie wil ook dat
de speciale rechtbanken, die
zich met de gevolgen van het
opkomende moslim-funda-
mentalisme bezighouden,
hun activiteiten stopzetten.
Vooral deze rechtbanken zijn
verantwoordelijk voor de
doodvonnissen. Tevens ver
oordeelden zij duizenden
personen tot zware gevange
nisstraffen.
De processen van de spe
ciale rechtbanken verlopen in
elke fase oneerlijk, zegt Am
nesty. De Algerijnse justitie
overtreedt zelfs de fundamen
teelste internationale afspra
ken op rechtelijk gebied. Be
kentenissen die door folterin
gen zijn afgedwongen, en die
verdachten voor de rechter
herroepen, worden toch als
bewijs meegenomen. De aan
geklaagden hebben ook geen
volledig recht op verdediging
door een advocaat en op een
beroepsprocedure.
De organisatie kritiseert in
het rapport eveneens het ge
weld van de fundamentalis
ten. Amnesty maakt zich gro
te zorgen over de recente stij
ging van het aantal moorden
op en ontvoeringen van bui
tenlanders en Algerijnse bur
gers.
I MOSKOU GPD-Rtr-AFP-DPA
De Russische president Boris
Jeltsin heeft gisteren met twee
decreten de laatste resten van
het Sovjet-systeem opgeruimd.
Hij riep de plaatselijke sovjets
(raden) op zichzelf te ontbin
den, en liet de vrije verkoop
van land toe.
De toekomstige landbezitters
kunnen vrijelijk over hun grond
I beschikken, zei minister Viktor
Chlystoen (landbouw) kort
voordat Jeltsin het decreet on-
I dertekende. In het besluit wordt
i bepaald dat iedere Rus in staat
moet zijn land te bezitten, te
I kopen of te verkopen. Arbeiders
op collectieve en staatsboerde
rijen (kolchozen en sovchozen)
krijgen eigendomscertificaten
voor stukken grond.
Niet bekend is hoe groot het
toegewezen eigendom zal zijn.
De certificaten kunnen worden
verhandeld, bijvoorbeeld als
aandeel in een bedrijf. Wel
moet de koper het land zelf be
werken en zijn buitenlanders
uitgesloten, al mogen die wel
land huren. Het besluit was vo
rige week al aangekondigd,
maar over de precieze tekst zijn
de afgelopen dagen heftige dis
cussies binnen de regering ge
voerd.
Volgens een rapport van de
Wereldbank bezitten 26.700
SARAJEVO Rtr-AFP-DPA
Bij bloedige zuiveringsopera
ties door de Bosnische politie
en militairen in de hoofdstad
Sarajevo zijn achttien perso
nen gedood. Agenten arres
teerden sinds dinsdag ruim
vijfhonderd leden van twee
'maffia-achtige' militaire ben
des die de bevolking, de VN-
vredesmacht Unprofor en bui
tenlandse journalisten terrori
seerden.
Onder de doden bevindt zich de
rebellerende Bosnische com
mandant van de Tiende Berg-
brigade, die tevens een van de
kopstukken achter de georgani
seerde misdaad was, Musan
'Caco' Topalovic. Topalovic en
Delalic de leider van de an
dere bende waren maandag
wegens 'criminele activiteiten'
uit hun functie ontheven. Zij
controleerden met gewapende
militaire bendes de grote zwarte
markt in Sarajevo.
De regering-Izetbegovic is
een confrontatie met de twee
brigades maandenlang uit de
weg gegaan, omdat ze van groot
belang waren voor de verdedi
ging van de hoofdstad. Servi
sche troepen namen Sarajevo
vanmorgen opnieuw hevig on
der vuur. In de stad is de alge
hele alarmtoestand uitgeroe
pen.
In Centraal-Bosnië dreigt een
plaatselijke commandant van
de Kroatische Verdedigingsraad
HVO met dynamiet een route te
staats- en collectieve boerderij
en meer dan negentig procent
van alle landbouwgrond.
Slechts 3,9 procent wordt be
werkt door 184.000 privé-boe-
ren. Jeltsin besloot tevens dat
vanaf 1994 de verplichte verko
pen van de landbouwproduktie
aan de staat wordt afgeschaft.
Het decreet maakt een eind
aan een van de heiligste huisjes
van het Sovjet-bewind: het ver
bod op privé-bezit van land. De
gewelddadige collectivisatie on
der Stalin in de jaren '20 maakte
een eind aan de stand van zelf
standige boeren, die van hun
land werden verdreven en in
grote agro-industriële centra te
werkgesteld.
karuzi Een Burundese Tutsi-fa-
milie wacht gelaten de gebeurte
nissen af. Zij is zoals honderden
andere Burundezen gevlucht naar
het dorp Karuzi in centraal-Burun-
di om zo te ontkomen aan het
grove geweld tussen Hutu's en
Tutsi's. In Burundi zijn sinds de
mislukte staatsgreep van vorige
week, waarbij Hutu-president
Ndadaye werd gedood evenals
zes ministers, duizenden mensen
omgekomen in een stammenoor-
log die onmiddellijk na de coup
losbarstte. In totaal zijn ongeveer
500.000 mensen op de vlucht
voor het geweld. In het buurland
Rwanda zijn al 300.000 vluchte
lingen aangekomen.
foto ap sayid azim
Griekenland
zet steeds meer
Albanezen uit
De toch al gespannen betrek
kingen tussen Griekenland en
Albanië hebben gisteren een
nieuwe deuk opgelopen na be
richten dat Athene dinsdag in
één grote massadeportatie
2.100 illegale Albanese immi
granten heeft uitgewezen. Vol
gens het Albanese ministerie
van binnenlandse zaken is geen
reden gegeven voor de deporta
tie. De verwachting is dat snel
meer uitwijzingen zullen vol
gen.
De opvoering van de deporta
ties volgt op de terugtrekking
van de Griekse ambassadeur in
Tirana eerder deze week. uit
protest tegen de vermeende
slechte behandeling van etni
sche Grieken in Albanië door de
politie.
De relatie tussen Griekenland
en Albanië is sinds de ineen
storting van het stalinistische
regime in 1990 verslechterd. De
afgelopen drie jaar trokken lus
sen de 150.000 en 300.000 Alba
nezen naar Griekenland om aan
de armoede te ontkomen. De
nieuwe socialistische Griekse
regering van premier Papan-
dreou neemt een harde positie
in tegenover Albanië. Vriend
schappelijke betrekkingen tus
sen de twee landen zijn afhan
kelijk van respect voor de rech
ten van de etnische Grieken in
het zuiden van Albanië, zo zegt
Athene.
TOKYO DPA-UPI
Sinds haar instorting op haar 59ste ver
jaardag vorige week woensdag heeft de
Japanse keizerin Michiko geen woord
meer uitgebracht. Officiële verklaringen
luiden dat zij rust houdt maar er wordt
geen bevredigende uideg gegeven over
hoe de keizerin plotseling het spraak
vermogen heeft verloren.
Het bureau van het keizerlijke hof zag
zich maandag gedwongen tot een eerste
officiële verklaring. Uit medisch onder
zoek is geen fysiologische beschadiging
van het spraakcentrum in de hersenen
aangetoond. Maar, zo staat in de verkla
ring, „Haar gevoel van een diepe treu
righeid zou een mogelijke oorzaak kun
nen zijn dat zij niet kan spreken".
Het paleis, dat de ziekte van de keizerin
een tijdelijk symptoom noemde, ver
wees tevens naar kritische artikelen in
de conservatieve en roddelpers over het
leven aan het keizerlijk paleis: „Wij zijn
bezorgd door alle misverstanden die
zijn geschapen door herhaaldelijke mis
leidende artikelen over het keizerlijk pa
leis".
De Japanse pers speculeerde al dat kriti
sche en roddelende verhalen in week
bladen de keizerin in het officieel erken
de „diepe verdriet" hebben gestort en
de eigenlijke oorzaak van het verlies van
haar spraakvermogen zijn. Daarbij
komt nog de „voortdurende stress" van
het leven in het keizerlijke paleis met
zijn nog altijd onwrikbare protocol.
Het begon in augustus iri het maand
blad Takarajima-30. In een duidelijke
breuk met een bestaand taboe kritiseer
de het blad de „vele particuliere bezoe
ken aan muzikale evenementen en
kunst-exposities" en de „avondenlange
gesprekken met vrienden tot diep in de
nacht", waarmee de keizerlijke familie
een ongepaste „hedonistische" levens
stijl zou aanhouden.
Daarop barstte het los: de keizerin zou
„hooghartig" en „verkwistend" zijn. Ze
geeft teveel geld voor haar garderobe uit
en liet een stuk bos in de paleistuin kap
pen om een 46 miljoen dollar kostend
nieuw huis met 62 kamers te laten bou
wen, meldde de Japan Times. Ze zou
het personeel koeioneren en 's nachts te
pas en te onpas bedienden laten opdra
ven.
De verspreide suggesties en kritiek,
waarvan de bronnen kennelijk conser
vatieve medewerkers van het paleis zijn,
hebben volgens waarnemers gericht de
monarchin, die van gewone burger-
komaf is, als doelwit. Zij heeft zich im
mers ingespannen, hoe gematigd en
omzichtig dan ook, het Japanse keizer
lijk huis wat meer open naar de samen
leving te stellen.
Dit wordt haar echter door het hof en
de conserv atieve bladen, die de keizer
lijke familie nog de rol van half goden
toedichten, niet in dank afgenomen.
„De kritiek wordt verspreid door men
sen die nief gelukkig zijn met de manier
waarop de keizerlijke familie veran
dert", verklaarde Midori Watanabe, een
hoogleraar aan de Vrouwenuniversiteit
van Tokyo.
De keizerin-die-niet-spreekt houdt nu
volgens officiële verklaringen in het pa
leis rust. speelt harp en wandelt regel
matig in de tuin.
Een Duitse EG-waarnemer bekijkt vol afgrijzen een van de slachtoffers van de slachting die Kroaten aanricht
ten in het moslim-dorp Stupni Do. foto reuter corinnedufka
ACHTERGROND
KHARTUM FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT AFRIKA
blokkeren die van levensbelang
is voor voedseltransporten. De
legerleider eist dat de troepen
van de Bosnische moslims zich
terugtrekken uit een door hun
bezet gebied rond Vares. Uit
wraak verwoestte een Kroati
sche 'strafexpeditie' zaterdag
het moslim-dorp Stupni Do.
Onder de 250 inwoners werd
een slachting aangericht.
Het VN-tribunaal over oor
logsmisdaden in het voormalige
Joegoslavië komt 17 november
voor een eerste, ceremoniële
zitting bijeen in het Vredespa
leis in Den Haag. Tijdens de zit
ting worden de elf rechters en
de openbare aanklager beëdigd.
Aanklachten worden dan nog
niet bekendgemaakt.
Het Sudanese Volks Bevrijdingsleger SPLA, dat ook in
het Nuba-gebergte strijdt tegen het Sudanese
regeringsleger, noemt het door Khartum georganiseerde
bezoek van Pronk aan het gebied nutteloos. „Hij krijgt
natuurlijk nooit te horen en te zien wat er echt aan de
hand is", meent SPLA-commandant Yusuf Kuwa, die om
nog een andere reden zeer kwaad is op het Westen.
„Toen de hongersnood uitbrak in Sudan en de
Verenigde Naties hun hulpprogramma Lifeline Sudan
opzetten, weigerden ze ons gebied van voedsel en
medicijnen te voorzien omdat Khartum hen de toegang
tot het Nuba-gebergte ontzegde. Dat werd zonder meer
aanvaard'. Door die weigering stierven 20.000 Nuba de
hongerdood en gingen 12.000 kinderen dood omdat er
geen malaria-medicijnen waren".
Volgens Kuwa is het fundamentalistische regime van
Omar El Bashir in Khartum vastberaden om de Nuba en
hun cultuur te vernietigen in de naam van hun
islamitische ideologie en de Arabische cultuur. De grove
schendingen van de mensenrechten waaraan Khartum
zich hierbij schuldig maakt, zijn volgens hem
vergelijkbaar met de methoden die de nazi's gebruikten
om de joden te vernietigen.
De acties tegen de Nuba namen in intensiteit toe
naarmate het voor de Sudanese regering steeds
moeilijker werd om het door de stam gesteunde SPLA in
Het Nuba-volk dat leeft in centraal-Sudan, wordt door
de eigen regering onderworpen aan de meest gruwe
lijke martelpraktijken. Volgens de verzetsbeweging
SPLA is het doel van de regering om de Nuba uit te
roeien. De Nederlandse minister Pronk
(ontwikkelingssamenwerking) reisde de afgelopen da
gen door het Nuba-gebergte om de situatie van nabij
te bekijken en om het lot van de Nuba aan de verge
telheid te onttrekken.
dit gebied te vernietigen. En ofschoon de Nuba voor 50
procent uit moslims bestaan, riep Khartum een heilige
oorlog (Jihad) af tegen de stam.
Het leger, gesteund door Arabische milities, mujahedien
uit Iran en Volks Verzets Legers (in totaal 35.000 man)
sloeg vervolgens aan het moorden en plunderen.
Gevechtshelicopters en bommenwerpers deden hun
destructieve werk vanuit de lucht, terwijl grondtroepen
hele dorpen, scholen en kerken in brand staken en
voedselgewassen en vee vernietigden.
Volgens het SPLA werden op deze wijze in korte tijd 51
dorpen met de grond gelijk gemaakt. Tegelijkertijd
begonnen de campagnes om individuele Nuba, vooral
de intellectuelen, uit te schakelen omdat „het allemaal
wel verzetsstrijders zouden zijn". Duizenden mensen
werden gearresteerd en zonder proces in de gevangenis
gegooid. Ze staan daar bloot aan de afgrijselijkste
vormen van marteling.
Om het Nuba-volk nog verder te isoleren van hun eigen
woongebied en het SPI A begon de Sudanese regering
vorig jaar met haar etnische zuivering. Meer dan 200.000
Nuba werden met geweld uit hun gebied gehaald en
overgebracht naar in woestijnachtige gebieden gelegen
concentratiekampen (door Khartum 'vredesdorpen'
genoemd). Gedurende de deportaties stierven
duizenden mensen, terwijl ook in de kampen nog vele
Nuba omkomen. Mannen worden als slaven gebruikt op
naburige plantages en vrouwen en meisjes worden
verkracht en als prostituée ingezet bij het leger.
„Op deze manier komen de Arabieren makkelijk in het
bezit van onze zeer vruchtbare gronden, die ze voor
grootschalige landbouw gebruiken", verklaart Kuwa.
„Bovendien hoopt Khartum een veilige strook te creëren
tussen 'haar' noorden en het SPI A-zuiden. Zolang wij in
het Nuba-gebergte actief zijn en verzet kunnen bieden,
zal de regering echter nimmer compleet kunnen slagen
in haar plannen. Maar ze heeft ons volk al zeer grote
schade aangericht. En als de internationale
gemeenschap niet snel ingrijpt, komt het voortbestaan
van de Nuba wel degelijk op het spel te staan".
