'We hebben nooit meer griep'
'RTL-5 zendt een hoop shit uit'
'Mijn huiswerk is ook belangrijk'
bij
kaarslicht
mooier'
'Vrouwen
'Een drol met een strik erom
CQfuttantiek
Het Gesprek van de Dag
DINSDAG 26 OKTOBER 1993
ulinair journalist Johannes van
Dam van Het Parool veegde af
gelopen zaterdag de vloer aan
met een aantal Amsterdamse
restauranthouders. Bij Sonja
Barend vertelde hij dat hij bij
hen paling had gegeten die be
schimmeld was en dat het per
soneel zich voor de zilveruitjes
naar de nachtwinkel had moe
ten reppen. De restaurateurs
waren laaiend. Maar tot hand
tastelijkheden kwam het geluk
kig nog niet.
Van Dam heeft uitgesproken
ideeën over het peil van de Ne
derlandse horeca. „In Neder
land is de ambiance belangrij
ker dan het eten zelf. Wat je op
je bord krijgt, is vaak belabberd,
maar ze hebben hun best ge
daan om het er mooi uit te laten
zien. Een drol met een strik er
om dus. En die serveren ze dan
ook nog met veel aplomb. Maar
de Nederlander is daar zelf ook
schuldig aan. Er is hier geen
echte eetcultuur. De Nederlan
der gaat naar een sterrenrestau
rant om de sterren. Een Belg of
een Fransman gaat naar een
sterrenrestaurant om goed te
eten."
Boude uitspraken. Uitspraken
waarmee je als restaurateur niet
erg gelukkig zult zijn. De restau
rateurs uit onze regio hebben
ook wel eens culinaire journa
listen op bezoek gehad. Hoe kij
ken zij tegen deze professionele
proevers aan? Vrezen zij de
macht van de in vitriool ge
doopte pen?
Bij De Beukenhof in Oegstgeest
zijn pas nog twee journalisten
op bezoek geweest. Ton de
Zeeuw van De Telegraaf, die
een positief stuk schreef. En
Wina Bom. maar die was er
voor haar eigen plezier. Meestal
komen culinaire journalisten
onaangekondigd. Maar Marjan
Oosting, directeur van De Beu
kenhof, is ze een slag voor. „Ik
nodig die journalisten zelf uit.
En dan worden ze in de watten
gelegd. Net als alle andere gas
ten. Wat in Amsterdam is ge
beurd, is natuurlijk een hele
trieste situatie. Maar als het
werkelijk zo slecht is geweest,
moet de waarheid boven tafel
komen. Wij hebben in het verle
den ook wel eens kritiek gehad.
Die journalisten letten overal
op. Maar ze worden echt niet
anders behandeld. Wij bieden
nonchalante perfectie, dus geen
opdringerigheid. Af en toe bie
den we ze wel eens wat aan, een
glaasje champagne of een glaas
je huiswijn. Maar dat krijgen de
andere gasten ook. Ach, ik denk
dat het eten in de Nederlandse
restaurants nog niet eens zo'n
probleem is. Nee, het personeel
wordt er niet beter op. De jonge
mensen die van het onderwijs
centrum komen zijn vaak niet
meer echt gemotiveerd. Ze vin
den het te min om gewoon in
de bediening te gaan, willen
meteen manager worden. Ik
heb liever mensen die nog niks
kunnen en die zich iets bij laten
brengen dan mensen met die
instelling. Ik ben nu directeur,
maar ik ben wel in de afwaskeu
ken begonnen."
„Kijk", zegt directeur D. Wou
wenaar van hotel-restaurant
Duinoord, „er zijn natuurlijk
wel eens excessen. En ik vind
het dan ook goed dat zo'n jour
nalist dat uitspreekt. Dat hij een
oorvijg uitdeelt aan wie het ver
dient. Wij zijn ook wel eens be
zocht door journalisten. Maar
wat die heren opschrijven zou
den ze je nooit in je gezicht dur
ven zeggen. Het kan natuurlijk
best eens voorkomen dat er er
gens beschimmelde paling
wordt geserveerd. In de horeca
heb je het systeem: 'First in, First
out', dus de spullen die het
eerst binnenkomen worden ook
het eerst verwerkt. Daar kan wel
eens een vergissing bij ontstaan.
En je gaat er vanuit dat zo'n
produkt goed is, dus je gaat niet
eerst zelf proeven."
„Die journalisten maken na
tuurlijk maar een momentop
name. Als zo'n man het een
keer ergens goed treft, is het
meteen een toprestaurant. En
dat is dan ook weer niet waar.
Ze kunnen wat mij betreft on
aangekondigd blijven komen.
Er zijn hier wel eens mensen die
een grote partij willen geven en
die zeggen dan tegen me: 'Maar
dan komen we eerst een keer op
proef eten.' Zoiets werkt na
tuurlijk niet. Je moet de kwali
teit van een restaurant afmeten
aan wat de doorsnee klant er
van vindt."
„In elk restaurant kan er wel
eens wat fout gaan. Je kunt wel
exclusief willen zijn, maar je
moet nooit te gek gaan doen.
Maar het eten is in een restau
rant niet het belangrijkste. De
mensen gaan niet als een analy
ticus zitten te bekijken wat er
op hun bordje ligt. Ook de be
diening speelt een grote rol. Als
het eten goed is en ze worden
geholpen door een zuurpruim
van een kelner, smaakt het ook
niet echt lekker. Dan heb ik lie
ver dat er een aardige kelner
rondloopt. En als er dan eens
een probleempje is met de
maaltijd, dan komen ze er sa
men wel uit."
CEES VAN HOORE
Wat heeft Ischa bij RTL 5 te zoeken?
Abonnees die uit verontwaardiging over
een krantestukje een boze brief sturen, of
abonnees die juist hun pen in honing
dopen en een schrijver de hemel in prij
zen. De krant houdt van actieve lezers, le
zers die schrijven. En daar horen zeker
ook de mensen bij die schijnbaar zomaar
een brief posten of een kaartje sturen.
Juist die categorie wekt onze nieuwsgie
righeid.
Wat bijvoorbeeld te denken van deze tekst
op een prentbriefkaart die we onder ogen
kregen (met een foto van een fraaie struis
vogel aan de voorkant, hetgeen de verwar
ring onder ons alleen nog maar groter
maakte): „Wij gebruiken vitamine Ben
knoflookpillen. Wij doen dit al jaren. Wij
weten niet meer wal griep is. "Was gete
kend: A. Mooijekind, Noordwijk.
Een grap? Een tip voor ons allen? „Die
kaart heb ik gestuurd om een reactie los te
krijgen", zegt de schrijver. „Gewoon om te
kijken wat u er mee gaat doen. Ik zag
laatst op tv dat er zoveel mensen griep
hadden. Toen kreeg ik dit idee. Misschien
dat andere mensen baat hebben bij het
kaartje."
Want meneer en mevrouw Mooijekind
(hij bijna 74 en zij 72 jaar) zweren bij vita
mine B en knoflookpillen. „Die gebruiken
we nu een jaar of dertien. Sindsdien heb
ben we nooit meer griep gekregen. Vroe
ger gebeurde dat wel. Het helpt dus. De vi
tamine B werd me voorgeschreven door
de dokter. Ik moest afvallen en ik had 's
avonds een verhoogde bloeddruk", zegt
meneer Mooijekind.
Bovendien las hij in een tijdschrift dat
knoflook de kransslagaders beter doet
functioneren. „De dokter zegt dat ik het
hart heb van een jonge vent.
En die struisvogel? „O. dat is gewoon een
mooi plaatje, je mag 'tn hebben."
HERMAN JOUSTRA
RTL-5 is bedoeld voor goed op
geleide jonge mannen. Vrou
wen en ouderen hoeven bij
voorbeeld niet te kijken. Nu de
nieuwe Luxemburgse commer
ciële zender drie weken op de
kabel is, wekt de programme
ring steeds meer verbazing. Ou
de series als Miami Vice en
M.A.S.H. worden weer opge
warmd. En de meest simpele
soap opera's verschijnen op de
televisie. Zitten de goed opge
leide jonge mannen daar nu
echt op te wachten? Wij vroe
gen het aan een paar van hen.
René Zwart (39) uit Alphen aan
den Rijn, directeur van com
municatie/adviesbureau Zwart
Partners.
„Ik kijk vooral naar RTL-5 als ik
's avonds in bed lig. M.A.S.l I. is
een perfecte serie om de dag af
te sluiten. Daarnaast kijk ik wel
eens naar I.S.C.H.A. Dat vind ik
leuk, maar ik ga er niet voor zit
ten. Het is zeker niet wat ik er
van verwacht heb. Misschien is
dat niet helemaal eerlijk omdat
zij nog maar net begonnen zijn.
Zij zijn nog op zoek naar een
formule. Feit is dat er nu een
hoop shit wordt uitgezonden.
Wat ik gehoopt had was dat
RTL-5 met een echt goede actu
ele nieuwsprogramma zou ko
men. NOVA van de NOS en
VARA is al zo vertrost, zo ver
waterd door het vele amuse
ment dat er in terecht is geko
men, dat het niet meer aan de
normen voldoet van een
nieuwsprogramma. RTL-5 zou
zien, omdat ik RTL-5 nog niet
heb ingesteld op mijn televisie,
Maar ik weet eerlijk gezegd ook
niet of ik dat wel ga doen. Ik
heb helemaal geen zin en geen
tijd om naar die onzin te kijken.
Ik heb het te druk met andere
dingen. Volgens mij heeft RTL-5
mij helemaal niets zinnigs te
melden. Ik denk dat de initia
tiefnemers ook eerder de zoge
naamd goed opgeleide man
voor ogen hebben, de zogehe
ten yuppen. Mensen die wat te
besteden hebben. Ik voel mij in
elk geval niet aangesproken."
Iluib Kruijt (25) uit Leiden, al
daar gemeenteraadslid voor
het CDA en student.
„Ik kijk vaak naar I.S.C.HA van
Ischa Meijer, dat vind ik een
leuk programma. Ik vind het
ook jammerdal hij weg is bij de
VPRO op zondagavond. Ik snap
niet wat hij bij RTL-5 te zoeken
heeft. Maar daar houdt het wat
mij betreft wel zo'n beetje op. Ik
heb niet zoveel tijd en bezit
geen video.
Ik kan mij niet zo goed voorstel
len welk beeld de makers van
RTL-5 voor ogen hadden. Ie zou
zeggen: yuppen met een grote
BMW. Maar als ik hun verhalen
mag geloven werken zij 80 uur
in de week om die auto te kun
nen betalen. Waar halen zij de
tijd vandaan om televisie te kij
ken? Maar goed. ik ben niet des
kundig.
Kevin Arsenault 15) uit Nieuw Vennep landelijk Nintendo-kampioen
Vroeger, tja, misschien was hij
toen wel een beetjeverslaafd.
Zat-ie dagelijks vele uren achter
z'n Nintendo-spelcomputer, tot
zijn ogen bijkans vierkant wer
den. Maar die tijd heeft Kevin
Arsenault (15) gehad. Zijn huis
werk is ook belangrijk. Dus
speelt hij om de dag een paar
uur. En in het weekend uiter
aard.
Relatief weinig oefenen en dan
toch Nederlands eerste kam
pioen in videospelletjes worden:
de jongen uit Nieuw Vennep
kan het nog nauwelijks geloven.
Afgelopen zondag bleelchij de
meest behendige speler in de
strijd om het nationaal kam
pioenschap. Zes afvalrondes
moest Kevin spelen. Al was de
sfeer sportief, de spanning was
om te snijden. Met trillende be
nen, hartkloppingen en maag
kramp ging Kevin elke ronde in.
„We begonnen om een uur of
half twaalf en om vijf uur 's
middags was het afgelopen. Na
elke ronde zat ik nagelbijtend af
te wachten of ik het had ge
haald."
Kevin speelt sinds z'n zevende
jaar. Op de basisschool zat hij
dagelijks achter de spelcompu
ter, nu is dat stukken minder. Er
zijn genoeg fanaten die niet
achter de apparatuur weg te
branden zijn, weet Kevin, maar
zo gek krijgen ze hem niet
meer. „Mijn ouders willen het
niet. maar zelf vind ik het ook
belachelijk om zo lang door te
gaan."
Constant
Dat hij behendig is met video
spelletjes wist Kevin wel, want
menig spelletje met vrienden
wordt in zijn voordeel beslist.
Maar dat het ook voldoende
zou zijn voor een kampioen
schap. nee. Wat hem vooral ge
holpen heeft is zijn constante
spel, waar zijn tegenstanders
heel wisselende prestaties lever
den. „Kevin bleef cool", zegt zijn
trotse vader.
De jongen zelf is nog steeds een
beetje beduusd van zijn over
winning die hem een tiendaag
se reis naar Las Vegas oplever
de. Zo'n 2600 kinderen deden
mee aan het eerste Nintendo-
kampioenschap, variërend in
leeftijd van 6 tot 16 jaar. Drie vi
deospelletjes stonden op het
programma: Star Wing, Super
Mario Cart en Super Mario Bros
III. Kevin: „Eén spel had ik zelf.
de andere twee heb ik geleend
van vrienden. Wekenlang heb ik
geoefend."
Na een slopende afvalrace bleef
Kevin uiteindelijk over met de
13-jarige Loek Beuker uit Wad
dinxveen.,,Het eerste spel deed
ik redelijk", oordeelt Kevin.
„Het tweede ging beneden m'n
niveau. Het derde spel, Super
Bros III, moest de beslissing
brengen. Ik deed het matig,
maar bij Loek ging het helemaal
mis. Dus won ik."
Kevin blijft er nuchter onder.
Nu is hij winnaar, maar volgend
jaar kan er een ander staan. „Ik
blijf gewoon spelen natuurlijk,
maar het zal wel minder wor
den. ik moet steeds meer huis
werk maken. Ik zie wel wat er
gebeurt. Ach. het is leuk om
over een paar maanden in Las
Vegas te zijn."
MAWGOT KLOMPMAKER
D. Wouwenaar: „Je moet de kwaliteit van een restaurant afmeten aan wat de doorsnee klant ervan vindt." foto loekzuyderduin
Gezwijmel bij Mantovani, gou
den kaarslicht en Chianti. Dat
is toch nog steeds zo'n beetje
het beeld dat velen van ons
hebben van romantiek. Maar
net als alles is ook dat begrip
aan verandering onderhevig.
Hoe ziet de romantiek er anno
1993 uit? Waarvan wordt ons
hart nog warm? In deze ru
briek proberen wij daar in een
aantal afleveringen een ant
woord op te krijgen.
Schrijver en presentator Maar
ten 't Hart is een nuchter per
soon. Aan hem is al dat roman
tische gedoe niet besteed. Een
echte jongen van Johan de Witt.
„Je hebt in de negentiende
eeuw de Romantiek gehad, een
stroming in de kunst. Het ver
langen was binnen die stroming
een belangrijk element. Het ver
langen naar vroegere tijden, an
dere verten, naar het paradijs
van de jeugd, naar het land ach
ter de bergen - noem maar op.
Dat verlangen kwam in die
kunst sterk tot uitdrukking.
'Daar waar je niet bent, is het
geluk' was het credo van de ro
manticus. Die stroming is om
streeks 1914 opgehouden te be
staan. Zo'n romantisch credo
heeft nu ook iets onwezenlijks.
Als je nu ergens naar toe wilt,
pak je de trein of het vliegtuig.'
„Wat de meeste mensen anno
1993 onder 'romantisch' ver
staan, heeft misschien in de
verte iets te maken met die
vroegere stroming. Bij het
woord 'romantiek' denkt ieder
een nu meteen aan een diner
bij kaarslicht. Als een vrouw te
gen mij zegt: 'Hè, doe nou eens
een keer romantisch', krijg ik de
neiging om heel hard weg te
rennen. Vreselijk. Ik hou hele
maal niet van kaarsen, dat zijn
van die enge, brandgevaarlijke
dingen. Maar ik weet best waar
om vrouwen er wél van houden.
Ze zien er bij kaarslicht veel be
ter uit. Maar of vrouwen nu
echt zo romantisch zijn als men
denkt, betwijfel ik zeer. Ook bij
kaarslicht zien ze meteen dat er
een knoop van je overhemd af
is en dan zeggen ze: 'O, die zal
ik er straks wel eens even aan
zetten."
Maarten 't Hart: „Als een meisje leuk kan zingen, vind ik het heerlijk om
haar op de pianio of het orgel te begeleiden."
archieffoto hielco kuipers
„Ik verkleed mij wel eens als
vrouw, maar dat zou ik toch
geen romantische neiging wil
len noemen. Ik wil even uit me
zelf treden, even aan mijn be
perkingen ontsnappen, boven
mezelf uitstijgen. Maar in dat
sprookjesachtige gedoe geloof
ik niet. Valse illusies. Dineren
bij kaarslicht is aan mij niet be
steed. Die maaltijden duren ook
altijd zo lang. Ik wil eten en bin
nen een kwartier weer weg
zijn."
„Veel mensen vinden het ro
mantisch om bij zonsonder
gang over het strand te wande
len. Nou, ik niet. Er staat hier al
tijd zoveel wind. Ie haren raken
door de war en er komt zand
tussen je tenen. Wel geloof ik in
een soort eeuwig moment.
Daarover heb ik ook geschre
ven. Dat je in de natuur opeens
een vaag vermoeden krijgt van
een andere werkelijkheid, van
een droomlandschap dat op de
achtergrond altijd aanwezig is."
Veel mensen beschouwen de
kennismaking met hun eerste
geliefde als een romantisch mo
ment bij uitstek. Maarten 't Hart
denkt daar anders over. „Ik ben
echt heel nuchter in die dingen.
Het eerste meisje dat ik erg leuk
vond, zat bij een korfbalvereni
ging. Ze kwam met haar rok
vast te zitten in het prikkeldraad
rondom het korfbalveld. Ik heb
haar rok toen losgemaakt. Als je
dat romantisch wilt noemen,
wil ik daar wel in meegaan."
„De vrouwen die ik heb gehad,
klaagden altijd tegen me over
mijn nuchterheid. 'Hè, doe toch
eens gevoelig', zeiden ze dan.
Maar ja, ik heb dat nu eenmaal
niet. En in mijn jeugd ook al
niet. Dan waren er altijd meisjes
en jongens die met elkaar gin
gen zeilen of roeien. Dat was
echt een schrikbeeld voor mij.
Veel te gevaarlijk. Voor je het
wist stond je vooraan in de kerk.
En even later zat je met twee
kindertjes in een woninkje in
Maassluis."
„Wat ik leuk vind om met een
vrouw te doen? Samen muziek
maken. K.L. Poll heeft mij eens
verteld dat hij het altijd zo leuk
vond als hij zag dat een vrouw
bij het tennissen goed kon ser
veren. Dat vond hij heerlijk. Ik
heb datzelfde een beetje met
muziek. Als een meisje leuk kan
zingen, vind ik het heerlijk om
haar op de pianio of het orgel te
begeleiden. Net alsof je er een
soort harmonie mee bereikt.
Maar voor de rest wil ik mijn
handen niet aan die romantiek
branden."
Wat doet Maarten als hij zich
heeft veranderd in Maartje en
door een heer wordt uitgeno
digd voor een diner bij kaars
licht? "Ja", zegt 't Hart, „dan
wordt het anders. Dan zou ik
misschien toch eerder geneigd
zijn om op zo'n uitnodiging in
te gaan. Zeker, dat heeft iets te
genstrijdigs."
CEES VAN HOORE
mij dus meer
aan zich bin
den wanneer
het bijvoor
beeld met zo
iets als Met
het oog op
morgen zou
komen, maar
dan op televi
sie.
Dan zou ik de
televisie waar
schijnlijk
voordurend
aan hebben,
zeg maar als
levend be
hang. En dan
kijken wan
neer er iets in
teressants is.
Dat hebben
wij even ge
had, tijdens
de Golfoorlog,
en dat vond ik
perfect. Waar
om dat nu
niet kan weet
ik niet. CNN
schijnt aan
die formule
toch ook te kunnen verdienen.
Dat de Bijlmerramp eerder op
CNN was, is in mij ogen een
schande."
Hans Bisschops (40) uit Lei
den, hoofd klantencontacten
van het Energiebedrijf in Al
phen aan den Rijn.
„Bij mij ben je aan het slechte
adres. Ik kijk alleen naar sport
en het
nieuws van
de zenders
Nederland
1.2 en 3.
Daar heb ik
meer dan
genoeg aan.
RTL-4 en
RTL-5 inte
resseren mij
helemaal
niets. Ik zou
dus ook niet
weten welke
program
ma's zij
hebben. Ik
kan mij niet
voorstellen
hoe zij mijn
interesse
zouden
kunnen
wekken.
Mijn aan
dachtsveld
gaat uit
naar voet
bal en het
programma
Studio
Sport op de
zondagavond vind ik meer dan
genoeg. Ik heb nu wel 28 zen
ders op mijn toestel ingesteld,
maar ik gebruik ze eigenlijk
niet".
J.H.C. Kern (33) uit Leiden, we
tenschappelijk medewerker
aan de faculteit der geschiede
nis.
„Ik zou het nu niet eens kunnen
Huib Kruit: „Ik kan mij niet zo
goed voorstellen welk beeld de
makers van RTL-5 voor ogen had
den." archieffoto wim dijkman
