Onenigheid over vrijlaten
Palestijnse gevangenen
Buitenland
Oekraïnse parlement
houdt Tsjernobyl open
Eerste schip met verboden waar voor Haïti aangehouden
India breidt staat van
Staatsgreep Burundi kan tot nieuwe stammenoorlog leiden beleg in Kashmir uit
1 VRIJDAG 22 OKTOBER 1993
Cem^nschappf li|ke Persdienst
parus De Franse Mobiele Eenheid heeft gisteren traangas en
waterkanon ingezet tegen werknemers van de luchtvaartmaat
schappij Air France, die voor de derde achtereenvolgende dag
staakten. Bij de luchthaven Orly raakten drie stakers gewond. De
actievoerders zijn tegen een saneringsplan dat onder meer voor
ziet in het schrappen van vierduizend banen. Op de foto schiet
een van de stakers met een katapult projectielen naar de politie.
FOTO REUTER PHILIPPE WOJAZER
Ontvoerde buitenlanders vermoord
algiers De drie ontvoerde buitenlanders die werkten voor een
Italiaans bedrijf in Algerije, zijn vermoord. Dat heeft de Italiaan
se ambassade in Algiers gisteren bekendgemaakt. De drie, een
Peruaan, een Colombiaan en een Filipijn, werden dinsdag ont
voerd bij Tiaret, in het westen van het land. De ontvoering en de
moord zijn mogelijk het werk van fundamentalisten.
Britten: Europees condoom te klein
brussel De Britten zijn bang dat het Europese condoom te klein
zal zijn. Het EG-condoom is gebaseerd op een gemiddelde leng
te van het mannelijk lid van zeventien centimeter en een door
snede van 5,6. Volgens een recent onderzoek van een ziekenhuis
in Londen is het Britse mannelijk lid evenwel groter. Europarle
mentariër Van Dijk (GroenLinks) vindt het daarom beter geen
Europese norm op te stellen.
Doden bij aanslag Peru
lima» Bij de ontploffing van een autobom in de Peruaanse
hoofdstad Lima zijn gisteren twee mensen omgekomen en der
tig gewond geraakt. De politie vermoedt dat de aanslag het werk
is van de linkse verzetsorganisatie Sendero Luminoso (Lichtend
Pad). De organisatie zou met de autobom willen protesteren te
gen het referendum dat over tien dagen wordt gehouden. De
Peruaanse bevolking kan zich dan uitspreken over het al dan
niet voltrekken van de doodstraf tegen mensen die zich schuldig
maken aan terroristische acties.
Clinton in januari naar Moskou
moskou De Amerikaanse president Clinton gaat in januari naar
Moskou voor een topontmoeting met zijn Russische ambtge
noot Jeltsin. Dat heeft een Amerikaanse functionaris vandaag in
Moskou gezegd. Minister Christopher (buitenlandse zaken) is
nu in de Russische hoofdstad voor gesprekken. Een datum voor
het bezoek wordt waarschijnlijk tijdens de NAVO-top in Brussel
op 10 en 11 januari bekendgemaakt.
Eerste Rangers weg uit Somalia
muqdishoDe Amerikaanse Rangers die eind augustus naar So
malia werden gedirigeerd om krijgsheer Aideed te arresteren,
zijn aan de terugtocht begonnen. De eerste 105 reisden gisteren
naar de VS af, de rest van de 750 vertrekt de komende dagen. De
Rangers hebben niet alleen gefaald in hun opdracht Aideed te
pakken te krijgen, zij hebben ook blunders begaan, zoals een
overval op VN-medewerkers in plaats van medewerkers van Ai
deed.
KIEV «Rtr-ANP-L
De kerncentrale in Tsjernobyl
blijft open. Het Oekraïense par
lement heeft gisteren besloten
de in 1990 genomen beslissing
om de centrale eind dit jaar te
sluiten, te herzien. De economi
sche crisis en een chronisch
energietekort dwongen de par
lementariërs voor openhouding
te stemmen.
Met hun besluit gaan de par
lementariërs voorbij aan de pu
blieke opinie, waar het trauma
van het ongeluk in Tsjernobyl,
april 1986, nog lang niet is ver
dwenen. Bovendien werd giste-
op de
Ezels met luiers
en vissers met
haarnetjes
Nee, de Europese Gemeen
schap is niet van plan kromme
komkommers te verbieden. Er
is ook geen richtlijn die vissers
verplicht haarnetjes te dragen
en de EG is niet van plan de
ezeltjes op de Britse stranden
te verplichten luiers te dragen.
Het Britse ministerie van
buitenlandse zaken noemt de
ze voorbeelden in een boekje
om EG-mythes, Euro-angsten
en Euro-gekten uit de wereld
te helpen. „Over de EG zijn
lang verbijsterende verhalen
rondgegaan. De feiten zijn
minder kleurrijk en halen niet
zo gauw het nieuws", aldus mi
nister Hurd.
Onder de Euro-mythes, die
totaal niet kloppen, is onder
meer de vrees dat het hoofd
van de voorzitter van de Eu
ropese Commissie, de Frans
man Delors, op de Britse bank
biljetten zal verschijnen. On
der de Euro-angsten, berichten
die verkeerd zijn begrepen, on
der meer het EG-verbod öp de
Britse worstjes en de chips met
garnalensmaak.
De Euro-gekten zijn echter
reëel en de Britten maken zich
kwaad over de bemoeizucht in
de EG-regels, aldus het minis
terie.
Ook verschil van mening over terugtrekking Israël
Tijdens het overleg in de Egyptische badplaats Taba tus
sen Israël en de PLO is onenigheid ontstaan over het vrij
laten van Palestijnse gevangenen en over de terugtrek
king van Israël uit de bezette gebieden. De PLO wil dat
op korte termijn een zo groot mogelijk aantal gevange
nen wordt vrijgelaten om zijn aanzien in de bezette ge
bieden te versterken. Israël beschouwt de vrijlating ech
ter niet als een zaak waarover kan worden onderhandeld.
taba apling uitgezonderd.
Ondanks Palestijnse aan
drang om alle gevangenen te la
ten gaan, lijkt Israël niet bereid
om vijfhonderd tot zeshonderd
gevangenen vrij te laten die
voor moord op Israëli's vastzit
ten. De Israëlische regering is
bang hiermee extreem-rechtse
groepen in Israël te provoceren
die tegen het vredesakkoord
met de PLO zijn. De PLO zou
In Taba zegde Israël toe dat in
eerste instantie alleen zieken,
jongeren beneden de achttien
jaar, ouderen van boven de vijf
tig en vrouwen in vrijheid wor
den gesteld. In het voorlopige
akkoord wordt geen aantal ge
noemd. Gevangenen die be
trokken zijn geweest bij ernstige
zijn van de rege-
juist met een algehele vrijlating
een krachtig argument hebben
tegenover de Palestijnen die het
akkoord met Israël afwijzen.
Over het aantal Palestijnen
dat gevangen zit, bestaat ondui
delijkheid. Israël heeft steeds
gezegd dat 12.000 Palestijnen
vastzitten. Premier Rabin zei
gisteren echter dat het er 9.500
zijn. Wat betreft de terugtrek
kingvan het Israëlische leger uit
de Gazastrook en Jericho eist de
PLO een duidelijker omschrij
ving van de terugtrekkingspro
cedure. Een uiteenzetting die de
Israëlische delegatie hierover
eerder deze week achter geslo
ten deuren heeft gegeven, wekte
volgens de Palestijnse delegatie
leider Nabil Shaath meer de in
druk van een troepenverplaat
sing. „Wij accepteren geen vei
ligheidsconcept dat gewoon een
voortzetting van de bezetting
betekent", zei Shaath.
In de autonomie-overeen-
komst wordt alleen gezegd dat
het Israëlische leger zich tussen
13 december en 13 april uit de
belangrijkste bevolkingscentra
van Gaza en Jericho zal terug
trekken. Eerder deze week heeft
PLO-leider Arafat een beroep
gedaan op de Nederlandse mi
nister van buitenlandse zaken
Kooijmans om te bemiddelen
tussen Israël en de PLO.
Het overleg in Taba wordt
maandag voortgezet. Er zal dan
over verdere vrijlatingen en over
de troepenterugtrekking wor
den gesproken.
'De prijs voor de vrede
Moord op medewerker van
Arafat is 'samenzwering'
De moord op Asaad Saftawi
gisteren in de Gazastrook is
volgens PLO-leider Yasser
Arafat ,,een grote samen
zwering". De 58-jarige Saf-
Fatah, de belangrijkste be
weging binnen de PLO.
Arafat, die in Parijs de Fran
se president Mitterrand be
zocht, stelde dat de dood
van Saftawi ,,de prijs is die
voor vrede moet worden be
taald". Tot nu toe heeft nie
mand de verantwoordelijk
heid opgeëist voor de aan
slag.
Saftawi werd op klaarlich
te dag doodgeschoten door
twee gemaskerde Palestij
nen, terwijl hij stond te
wachten voor de school van
zijn zoontje. Palestijnen bin
nen en buiten de door Israël
bezette gebieden toonden
zich geschokt over de
moord. Ook de Israëlische
premier Rabin zei zich zor
gen te maken over het ge
weld. De radicale Palestijnse
beweging Harnas veroor
deelde de moord en zei dat
Israël probeert de rivaliteit
tussen Palestijnen aan te
wakkeren.
Sinds de ondertekening
van het vredesakkoord tus
sen de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie PLO en Is
raël op 13 september zijn al
twee keer eerder Fatah-le-
den vermoord in de Gaza
strook. De belangrijkste van
hen was de 36-jarige Hoha-
med Abu Shaaban, die op 21
september werd vermoord.
bouw van nieuwe kerncentrales
opgeheven. Milieuminister Kos-
tenko zei tegen het openhou
den van de centrale te zijn,
maar erkende dat Oekraïne
geen keuze heeft, zeker nu de
winter nadert.
Het besluit zal ongetwijfeld
stuiten op reacties in de inter
nationale gemeenschap, die
nog steeds onder de indruk is
van de gevolgen van het onge
luk zes jaar geleden. Daardoor
werd de onmiddellijke omge
ving van Tsjernobyl onleefbaar
en kregen omringende landen
te maken met radioactieve be
smetting.
Op een werf in het Haïtiaanse Leogane worden overuren gemaakt. Nu de politieke onrust in het land stijgt, willen een heleboel Haïtianen zich verzekeren v
verlaten. De VS vrezen een grote stroom vluchtelingen als de verdreven president Aristide op 30 oktober niet terugkeert in zijn land.
WASHINGTON AP
De zes Amerikaanse en drie Canadese
marineschepen die krachtens het VN-
embargo inzake Haïti toezicht houden
op de scheepvaart in de Haïtiaanse wa
teren, hebben gisteren voor het eerst een
schip aangehouden met lading die onder
het embargo is verboden. Dat heeft het
Amerikaanse ministerie van defensie be
kendgemaakt. Het Hondurese koopvaar
dijschip Seawind II was het zesde schip
dat door de marineschepen werd aange
houden. Het bleek met 23.000 liter mo
torolie onderweg naar de Haïtiaanse ha
ven Bioay. Het embargo verbiedt de aan
voer naar Haïti van wapens, olie en olie-
produkten.
De andere vijf onderzochte schepen
vervoerden geen verboden lading, maar
drie ervan werden toch weggestuuurd
omdat de lading niet geheel voor inspec
tie toegankelijk bleek. Het Hondurese
vaartuig werd gevolgd tot het zich uit
Hondurees water had verwijderd. Een
schip van de Amerikaanse kustwacht
heeft gisteren voor het eerst schoten ge
lost voor de boeg van een koopvaardij
schip dat een bevel om zijn koers te ver-
Het Amerikaanse ministerie van finan
ciën heeft gisteren beslag gelegd op de
Amerikaanse tegoeden van 41 personen
die volgens de regering het herstel van
de democratie in Haiti hebben verhin
derd of tot het recente geweld daar heb
ben bijgedragen. De maatregel vloeit
voort uit het embargo-decreet dat presi
dent Clinton maandag heeft uitgevaar-
Ex-kankerpatiënt
heeft meer kans
op tumor later
Kinderen die aan worden kan
ker geholpen en daarvan gene
zen. lopen zeven keer zoveel
kans als 'gezonde jeugd' dat ze
op latere leeftijd een tumor krij
gen. Dat kan te maken hebben
met de chemotherapie die no
dig was om de oorspronkelijke
ziekte te bestrijden. Europese
onderzoekers hebben dit van
morgen bekendgemaakt.
Zij deden een onderzoek on
der meer dan dertigduizend
kankerpatiënten uit vijf Scan
dinavische landen. De risicofac
tor is bijna verdrievoudigd sinds
patiënten chemische behande
lingen krijgen om kankercellen
te doden. Dit zou erop kunnen
wijzen dat de therapie zelf een
rol speelt bij het terugkomen
van de ziekte, aldus de onder
zoekers. In het noordwesten
van Europa krijgen 136 op de
miljoen kinderen kanker.
Veiling Thurn
und Taxis levert
31 miljoen op
REGENSBURG AP
De veiling van het Duitse adel
lijke huis Von Thurn und Taxis
in het Beierse Regensburg heeft
meer dan 31 miljoen D-Mark
opgeleverd. De veiling was op
12 oktober begonnen en eindig
de gisteren. Erfgename Gloria
zag zich gedwongen een deel
van de familiebezittingen te
verkopen om een fikse belas
tingschuld te kunnen betalen.
De 32-jarige prinses verklaarde
na de veiling enthousiast te zijn
over de opbrengst.
Na de dood van prins Johan
nes in 1990 liet hij het hele fa
milievermogen geschat op
een miljard D-Mark na aan
zijn zoon Albert, die nu tien jaar
is. Gloria, die het vermogen be
heert totdat Albert 18 is, besloot
veilingen te houden om de aan
zienlijke successierechten te be
talen. Vorig jaar leverde de ver
koop van zilver en juwelen al
ruim 22 miljoen D-Mark op.
ACHTERGROND
NAIROBI FRANS VAN DEN HOUDT CORRESPONDENT
Moslims houden mars naar bezette moskee
Tegen sommige
stammenconflicten in Afrika is
absoluut geen kruid gewassen.
Democratische hervormingen,
vrije verkiezingen,
verzoeningspogingen, alles is
geprobeerd in het
Centraalaffikaanse Burundi om
vrede te brengen tussen de
Tutsi's en Hutu's. Maar
tevergeefs, zoals gisteren is
gebleken. Het door Tutsi's
gedomineerde leger greep
opnieuw de macht, na die drie
maanden geleden via
meerpartijenverkiezingen te zijn
kwijtgeraakt aan Hutu-president
Melchior Ndadaye.
De meer dan honderd
opstandige soldaten, die de
staatsgreep uitvoerden in de
Burundische hoofdstad
Bujumbura, hielden zich weer
keurig aan het coup-scenario,
voor zover dat bestaat in Afrika.
In eerste instantie werd het
presidentiële paleis aangevallen,
werden na wat
schotenwisselingen president
Ndadaye en een paar van zijn
ministers gevangen genomen en
dat is nog onduidelijk
misschien zelfs vermoord.
Vervolgens werd het radio
station bezet en werden alle
De militairen die gisteren president Melchior Ndadaye van Burundi
hebben afgezet en mogelijk vermoord, hebben een comité van na
tionale redding ingesteld. Dat heeft de staatsradio van Burundi ge
meld. In Burundi gold de afgelopen nacht een uitgaansverbod. De
nieuwe machthebbers hebben de noodtoestand uitgevaardigd en
de grenzen gesloten.
communicatiekanalen met het
buitenland afgesneden.
Met de actie kwam een einde
aan een democratie die slechts
drie maanden heeft bestaan. Dat
is zelfs voor Afrikaanse
begrippen een record. En het
zag er destijds allemaal zo
veelbelovend uit. De
verkiezingen van juni verliepen
vrij en eerlijk, president Pierre
Buyoya gaf ruiterlijk zijn verlies
toe en trad af waardoor voor het
eerst een man aan de macht
kwam in Burundi die de
meerderheid van het volk, de
Hutu's, vertegenwoordigde. Hij
verbrak daarmee de
eeuwenoude hegemonie van de
Tutsi-minderheid in het land.
Maar het was allemaal te mooi
om waar te zijn. Het leger, dat
voor driekwart uit Tutsi's
bestaat, had zich tot ieders
verbazing vrij snel bij de
verkiezingsuitslag neergelegd en
de leiding betuigde haar
loyaliteit aan de nieuwe leider.
Maar onder de manschappen
was direct al het nodige gemor
te horen. En nog voor Ndadaye
was geïnstalleerd, deden al
geruchten de ronde over een
militaire staatsgreep.
Het was alleen nog een kwestie
van tijd, zo is nu gebleken. Toch
zal het de strijdkrachten niet
meevallen een nieuwe
machtsbasis te vestigen in
Burundi. De steun voor de nu
afgezette president was zo
overweldigend tijdens de
verkiezingen van juni, dat een
groot deel van de bevolking zich
een dergelijke populaire leider
niet zomaar zonder slag of stoot
wil laten afnemen. Enkele uren
na de paleiscoup gingen al
duizenden mensen de straat op
om tegen het leger te
demonstreren.
De nieuwe machthebbers staat
bovendien ook internationaal
een isolement te wachten. De
EG was er als de kippen bij om
de staatsgreep fel te veroordelen,
terwijl Frankrijk liet weten al
haar economische hulp te zullen
opschorten totdat de democratie
is hersteld in Burundi.
Ook voor de Tutsi's, die binnen
het leger de dienst uitmaken, is
de machtsovername niet echt
een zegening. Hutu-president
Ndadaye had hen uit het
oogpunt van vrede en
verzoening volledig bij het
politieke proces betrokken, maar
door de gebeurtenissen van
gisteren worden ze opnieuw
blootgesteld aan wraakacties
door woedende Hutu's.
Je hoeft er Burundi's recente
geschiedenisboekjes maar op na
te slaan om te zien hoe
begrijpelijk die angst is. Het land
heeft enkele gruwelijke
slachtpartijen onder de
stammen achter de mg. In 1972
beschuldigden de Tutsi's de
Hutu's ervan zeker duizend van
hun stamleden te hebben
vermoord en richtten daarom
vervolgens een bloedbad aan
onder de Hutu-gemeenschap.
Resultaat: meer dan 100.000
doden. In 1988 kwamen bij een
vergeldingsactie van de Hutu's
zo'n 20.000 Tutsi's om het leven,
waarna het leger op de Hutu-
stam begon in te hakken.
Of Burundi inderdaad een
nieuwe periode van bloedig
stammengeweld tegemoet gaat.
zal voor een belangrijk deel
afhangen van de
verzetsbeweging Palipe-Hutu,
die in het verleden regelmatig
militaire acties heeft uitgevoerd
tegen Tutsi-regimes.
Woordvoerder van deze
voornamelijk uit Hutu's
bestaande groepering. Mzee
Sadera, liet gisteren weten dat
de strijders wederom op scherp
staan en bereid om op elk
a de aanval te gaan.
SRINAGAR AP
In de Indiase deelstaat Jammu-
Kashmir is de staat van beleg
uitgebreid, terwijl de omsinge
ling van de moskee in Srinagar
door het leger voortduurt. Met
deze maatregel willen leger en
politie een aangekondigde mas
sademonstratie bij de Hazrat-
bal-moskee voorkomen.
In de buurt van Jammu, de
winterhoofdstad van de deel
staat, werd vanmorgen een aan
slag gepleegd op een bus, waar-
Él i dode en negen gewon-
bij
den vielen. De autoriteiten
moeden dat de aanslag het
werk is van radicale moslims.
Het is niet duidelijk of verband
bestaat met de spanningen bij
de moskee in Srinagar.
De regering in New Delhi
maakte gisteren bekend dat de
staat van beleg die voor onge
veer de helft van Srinagar gold.
wordt uitgebreid tot de hele
stad. Ook in twaalf andere grote
steden in de deelstaat, waar
moslims in de meerderheid
zijn, worden een uitgaansver
bod en andere beperkende
maatregelen van kracht. Ook de
pers wordt aan banden gelegd
en zal niet vrijelijk meer verslag
kunnen doen van de ontwikke
lingen in Kashmir.
De hoogste moslim-leider in
Srinagar, Umar Farooq, riep
zijn aanhangers op na het vrij
daggebed een mars te houden
naar de moskee, die wordt be
zet door activisten die streven
naar de afscheiding van
Kashmir. De 20-jarige Farooq
volgde zijn vermoorde vader op
als geestelijk leider en staat aan
het noofd van een nieuwe coali
tie van 31 politieke partijen, die
de afscheidingsbeweging in
Kashmir steunt.
Het is vandaag een week gele
den dat de tempel, waar naar
verfukfe een haar uit de baard
van de profeet Mohammed
wordt bewaard, werd bezet. De
bezetters houden volgens de
autoriteiten een groot aantal
burgers, onder wie vrouwen en
kinderen, vast.
Waarnemers van de VN en
medewerkers van het Interna
tionale Rode Kruis zeiden dat
de Indiase regering hun aanbod
tot hulp heeft afgeslagen. Sinds
45 jaar bevinden zich militaire
VN-waarnemers aan beide zij
den van de bestandslijn die het
Indiase deel van Kashmir
scheidt van het Pakistaanse
deel. Tot op heden hebben ze
zich niet met politieke kwesties
bemoeid.
