Stunten met trapeze, tijgers en olifanten
'Feestje bouwen met mensen om me heen'
Rtv show
I
Flirten met het verleden
7
Willy Millowitsch veertig jaar
met kluchten op Duitse televisie
T
VRIJDAG 22 OKTOBER 1993
Artiesten werkten zich in het zweet voor Foster Parents Plan
CLOSE UP
Gerard van Putte]
HILVERSUM DOLF RUESINK
M anger Danny de
W Munck als vliegende
m A waaghals in de trape
ze, bokser Arnold Vanderleijde
stoeiend met een Siberische tij
ger en beeldend kunstenares
Marthe Röling in de weer met
een groot uitgevallen 'model'
olifant. Voor het 'Gala of the
Stars' lijkt niets te dol. Een der
tigtal bekende Nederlanders
heeft weken gerepeteerd voor
een speciale circusvoorstelling,
die vanavond door de TROS
wordt uitgezonden.
Het gala moet Foster Parents
aan nieuwe pleegouders hel
pen. Via het Foster Parents Plan
krijgen kinderen en ouders in
ontwikkelingslanden steun. Dat
gebeurt met een financiële
adoptie van 45 gulden per
maand. Ten behoeve van het
goede doel namen acteurs en
actrices, sportlieden, muzikan
ten en TV-persoonlijkheden
voor één dag de rollen over in
het American Circus. Een pitti
ge opgave.
.Weiter gehen, Pussen strec-
ken und Kop runter!." De Russi
sche trapeze-artieste Tamara
staat stampvoetend in het zaag
sel van de piste. Pupil Danny de
Munck houdt op negen meter
hoogte even rust. Gekleed in
een zwart turnpakje en voor alle
zekerheid bevestigd aan een 'li
fe-line' werkt hij zich al twintig
Het American Circus heeft
zijn tenten opgeslagen bij de
IJsselhal in Zwolle, waar De
Munck één van zijn vijftien re
petities afwerkt. „Éven mijn ar
men rust gunnen", roept de 23-
jarige zanger smekend naar be
neden. Aan z'n gespierde bo
venarmen valt goed te zien, dat
Danny niet geheel onvoorbereid
aan het circusavontuur begon
nen is. Sinds juni bezoekt hij
drie keer per week het kracht
honk van een sportschool.
Tamara is een harde leer
meester. Wanneer De Munck
bij de hervatting van z'n oefe
ningen drie zwaaiende en zes
stilstaande figuren de knieën
niet goed bij elkaar houdt, corri
geert de Russin hem in haar ge
broken Duits onmiddellijk.
„Nein, nein. Ich habe dich dass
gesagt schon hundert mahl!"
Danny begint weer opnieuw.
Zweetdruppels
Nee, het instuderen van een cir
cus-act is geen fluitje van een
cent. Alle door Joop van den
Ende benaderde gegadigden
kwamen daar na hun ja-woord
al snel achter. Zo moest Arnold
Vanderleijde heel wat angst
overwinnen, voor hij, als uitda
ger, 'op de vuist' ging met een
Siberische tijger. De Limburger
oefende enkele weken met de
Duitse dompteur Dieter Farell.
En Nelli Cooman mag atlete
zijn, ook zij moest menig zweet
druppeltje wegwerken voor de
stunt aan de vliegende trapeze.
„Het is een hele opgave", zegt
Bep Banning, die met echtge
noot Fernand als toermanager
van het American Circus op
treedt. „Normaal oefen je voor
een act zeker één jaar. Deze
Feijenoord-trainer Willem van Hanegem ontpopt zich als een heuse dresseur van olifanten en paarden.
FOTO CAPITAL P,
moet m een paar
maanden tijd alles worden bij
gebracht."
Als de Italiaan Flavio Togni
met zes grote Indische olifanten
in de arena verschijnt, is het
even slikken. Leidster Tony van
de imposante groep geeft een
'pootje' en hup, daar zit zange
res Anneke Grönloh al. „Hoog
tevrees, dat is het enige waar ik
last van heb", roept ze vanaf
haar hoge zetel.
Liesbeth List, de actrices Pe
tra Laseur en Inge Ipenburg
(Goede Tijden Slechte Tijden)
volgen met speels gemak. Ook
kunstenares Marthe Röling
heeft zichtbaar plezier in deze
repetitie. „Maar zij houdt dan
ook van avontuur", zegt haar
collega Astrid Engels, die pas
voor de eerste keer aanwezig is
en die met haar dikhuid als
laatste in de rij mag aanschui-
Röling geniet van spanning.
Na haar oefenvlucht met een
F 16 is de pirouette op de tien
tonner een wekelijks stukje tijd
verdrijf, waar ze naar uitkijkt.
Slechts éénmaal zat de schrik
er goed in bij de dames. „Dat
was in Leeuwarden", herinnert
Liesbeth List zich het incident
als de dag van gisteren. „Een
van de dieren begon plotseling
vreselijk te tetteren. Dat was het
sein voor een soort opstand on
der de olifanten. Ze wilden in
eens niets meer. Dan schrik je
Krachttraining
Voor Danny de Munck hebben
de vijf minuten trapeze iets uit
dagends. „In het begin zag je de
mensen van het circus denken.
Wat doet zo'n kip hier? Ik heb
me echter voorgenomen vol te
houden. Omdat ik na Cyrano
een rol krijg in een musical,
waar ik met ontbloot bovenlijf
moet spelen, leek het me een
goed idee wat aan krachttrai
ning te doen. Vandaar ook die
sportschool."
De trapeze sloopt Danny's
krachten. „Die voorstelling zal
wel lukken, maar het herhalen
van alle oefeningen tijdens de
repetities is vermoeiend. Na één
zo'n circustraining ben ik méér
kapot dan na een avondje zin
gen." Een echt circus-dier is de
zanger overigens niet. „Eerlijk
gezegd hou ik niet zo van dat
gedoe met gedresseerde bees
ten. Ik vind het niet natuurlijk."
De Munck kwam als kind
nooit in een circustent. „De ker
mis trok me veel meer."
Alle artiesten waren via Van
den Ende Productions verze
kerd. „Want stel je voor", zegt
Bep Banning, „dat een kunste
nares als Marthe Röling de pols
breekt als ze van een olifant
valt."
Het instuderen van de num-
Sonja Barend en de zwijnen zijn duidelijk gecharmeerd
mers verliep redelijk goed, al
had Willem van Hanegem, naar
verluidde, net zoveel moeite
met de circuspaarden, als met
het in galop laten lopen van zijn
werkpaarden bij Feyenoord.
Voor grappen en grollen leent
de gala-voorstelling zich toch
wel. Zo liet één van de toe
schouwers bij de repetitie zich
ontvallen er héél wat voor over
te hebben, als Boudewijn Büch
en Gerard Joling hun verdwijn
truc levensecht voor het voet
licht zouden brengen.
Ouder worden brengt onontkoombaar met zich mee dat
het verleden meer en meer gaat leven in het heden.
Maar weinigen is het gegeven de herinnering aan wat e
eens was zonder de projectie van het ideaalbeeld te beschouwen.
Teruggrijpen op toen levert oudere jongeren en bejaarde pubers de.
conclusie op dat vroeger alles beter was. Zo van: de muziek was Ij
mooier, er werd beter gevoetbald en de mensen wilden meer deu- f
gen.
Zelfs Van Kooten en De Bie kunnen daar moeilijk aan ontsnappen.
Decennia waren Kees en Wim absoluut onschendbaar. Als er aJ een
licht kritische toets aan hun doen en laten werd gegeven, kon dat t
zo ongeveer worden opgevat als majesteitsschennis. Niet dat er
straf op stond, wel de sanctie uit hoofde van sociale controle, die i
overtreders kon veroordelen tot de beklagenswaardige status van i
risee van de maatschappijt
In aanmerking genomen dat Van Kooten en De Bie traditioneel I
kampen met startproblemen, doemt onwillekeurig de vraag op of
de heren de bodem van het reservoir van creatieve vondsten niet alt
enige tijd in zicht hebben. Zeg nou eerlijk: valt er nog wel eens te
lachen om Van Kooten en De Bie? Zet alle schroom opzij, stap oven
de angst om niet langer serieus genomen te worden heen en pro- i
beer die vraag naar eer en geweten te beantwoorden.
Niet eens zo lang geleden waren
Kees en Wim in kantoren en fa
brieken tussen al het gezwa-
tel over voetbal door het ge
sprek van de maandag. Maar
opmerkelijk genoeg wordt er
gezwegen over Krasse Knarren.
De kijkcijfers duiden erop dat
de helft van hun vaste kij
kerspubliek uitgekeken schijnt
te zijn op de heren. Waar ze
vroeger konden rekenen op een
aanhang van ten minste twee
miljoen, achten nu nog krap
een miljoen mensen het de moeite jjpg-to Mm/mfm
dagavond van begin tot eind uit te tJ
aan, dat al die afvalligen niet naar dat staffön voor hoger opgelei
den zijn gevlucht. Niet iedere ex-fan van Koot en Bie zal er voor
voelen simpel te worden van al hetgeen meneer Bert van der Veer
op de satelliet meent te moeten loslaten.
Kees van Kooten en Wim de Bie worden onderhand ook een dagje
ouder. Van Kooten is nu 52, De Bie twee jaar ouder. Dan kan er be
grip voor worden opgebracht dat ze het wel wat rustiger aan willen
doen. Niet elke week die stress van het inspelen op de actualiteit in
Keek op de Week, maar om de veertien dagen als Krasse Knarren.
Een geuzennaam, die appelleert aan hun leeftijden.
Als Rik Dubois (52) en de vroegere welzijnswerker/straathoek
werker Phons bevestigen Van Kooten en De Bie nog maar eens dat
ze het persifleren, het maken van typetjes tot kunst hebben verhe
ven. Maar hoe briljant, hoe geniaal zelfs die typetjes worden neer
gezet, het nadeel van die typetjesmakerij is dat op een gegeven mo
ment het gevoel van alles is al gedaan nauwelijks nog te onderdruk
ken valt. Het zij toegegeven dat vele Nederlanders in doen en laten
op elkaar lijken. Observeren van de samenleving is hun tweede na
tuur geworden. En op grond van hun bevindingen hebben Van
Kooten en De Bie met hun kwalitatief hoogwaardige kolder de wer
kelijkheid verre weten te overtreffen. Maar het verrassende, het
spraakmakende, het sprankelende is eraf. Anders gezegd: de crea
ties van nu laten zich min of meer bekijken als karikaturen van
vroegere persiflages van personages.
Wat moet de goegemeente nu aan met Krasse Knarren? In elk geval
kunnen ze sinds aflevering twee gedefinieerd worden dank zij de
uitleg van gerontoloog dr. J.G. Vloeba, qua aanzien vermoedelijk
een ver familielid van Kees van Kooten. Er onderscheiden zich vol
gens Vloeba's lezing vier levensfasen in de gerontologie (studie en
leer van de ouderdomsverschijnselen; dit even voor niet-lezers van 1
de VPRO-gids en voor mensen die niet behoren tot de doelgroep
van RTL 5): er zijn kinderen, volwassenen, ouderen en bejaarden.
Het zijn vooral degenen die tot het inzicht zijn gekomen dat ze niet
langer tot de categorie oudere jongeren behoren, die hopeloos met
zichzelf overhoop liggen. De krasse knar is een vijftig-plusser, die
maar niet los kan komen van z'n verleden. De krasse knar probeert
fitter te ogen dan hij is en de krasse knar poogt zich jonger voor te
doen dan hij is.
De als running gag bedoelde soap Zo goed en zo kwaad confron
teert krasse knarren met hun eventuele voorland. Rik Dubois voelt
zich telkenmale lastig gevallen door z'n dementerende moeder,
met veel naturel neergezet door Joeki Broedelet. Bovenal is Zogoed
en zo kwaad bedoeld als een uitgerekte spotprent van Goede Tijden
Slechte Tijden, de langdradige karikatuur van de dagelijkse werke
lijkheid. Diederik Ebbinge bedient zich als Bert van de dictie waar
mee Reinout Oerlemans de figuur Arnie heeft gepoogd geloofwaar
dig te maken.
Waren Van Kooten en De Bie vroeger beter? In elk geval anders.
Hun vakmanschap maakt ze nog altijd meester van nagenoeg al
hun collega's. Maar hoezeer ze nog steeds op een voetstuk staan,
blijken dus ook Van Kooten eh De Bie niet zo onaantastbaar dat
hun blijvend applaus wordt gegarandeerd. Het mag best een onsje
minder perfectie zijn, als daarvoor een onsje meer lachwekkend
simplisme wordt geboden. Moge het nooit zover komen dat Van
Kooten-en De Bie de clichémannetjes van zichzelf worden.
Onbevangen Sybrand Niessen verwondert zich in 'Backstage
ENSCHEDE GERARD BROUWER
Met de uitzending, komende
zaterdagavond van de soldaten-
klucht 'Der Etappenhase' van
Karl Bunje, een toneelregistratie
uit 1969, schenkt de Duitse tele
visie aandacht aan een bijzon
dere gebeurtenis. De Duitse ar
tiest Willy Millowitsch en zijn
volkstheatergroep vieren op 27
oktober namelijk het 40-jarige
televisiejubileum. 'Der Etap
penhase' is het succesrijkste
stuk van het gezelschap en
kwam al eerder bij speciale tele
visiefeestjes op het scherm.
Willy Millowitsch, ook in Ne
derland een bekende verschij
ning, is in Duitsland een TV-in-
stituut, maar zijn debuut toen
tertijd ging niet zonder slag of
stoot. „Televisie is een cultureel
medium en daar past dit soort
toneel niet bij," meende NW-
DR-baas Adolf Grimme in 1953.
Maar andere omroepmedewer
kers waren het daar beslist niet
mee eens, zodat een maand la
ter Millowitsch bij de zender
Köln al weer met een nieuwe li
ve-uitzending op het scherm
kwam. Dat gebeurde tevens
omdat de leiding van dit station
meer aandacht wilde gaan
schenken aan regionale zaken
en daar hoorde het populaire
Keulse Millowitsch-Theater na
tuurlijk ook bij.
Het succes was groot en
prompt kwam vervolgens
vanuit Hamburg het verzoek
om een TV-uitzending op de
belangrijke zaterdagavond te
verzorgen. Millowitsch hapte
dadelijk toe en liet in allerijl het
Keulse theater beter geschikt
maken voor een 'IV-registratie.
Want de acteur, die eerder als
grappenmaker en conferencier
voor de televisie had gewerkt,
begreep dadelijk wat voor een
positieve invloed een TV-uit
zending voor zijn theatergroep
zou hebben en veegde argu
menten van tafel als zou zijn ge
zelschap met al die TV-optre-
dens zichzelf uiteindelijk de das
om doen.
Daarmee legde hij de basis
voor een hechte samenwerking
met de WDR. In totaal verzorg
de Millowitsch, met zijn groep
150 toneelregistraties op de
Duitse TV, waarvan er 100 live
werden uitgezonden. Het heeft
het Millowitsch-Theater inder
daad geen windeieren gelegd,
want nog steeds is het toneelge
zelschap een topper in Duits
land. „Wij zorgden op de televi
sie voor het eerste live-toneel
vanuit een theater en je zou
kunnen zeggen dat wij met deze
primeur een begin maakten
met TV-spelen, die tot over de
landsgrenzen kijkers trokken.
Indien echter de WDR niet met
ons in zee was gegaan, dan had
den wij onderwijl de tent allang
moeten sluiten", meent Millo
witsch.
(De klucht 'Der Etappenhase',
zaterdag, 20.15 uur, Duitsland
HILVERSUM «SUSANNE V
elevisie maken vol
gens de regels, daar
JÊl. trekt hij zich niets van
aan. Hij doet wat in hem op
komt, heeft het hart op de tong
en wil vooral plezier hebben in
zijn werk. „Ik wil een feestje
bouwen met de mensen om me
heen."
Sybrand Niessen (32) neemt
in het nieuwe KRO-programma
'Backstage' een kijkje achter de
schermen bij beroemdheden en
mindere goden. Onbevangen en
met een dosis naïveteit verwon
dert hij zich. Zo was hij een
paar weken geleden op bezoek
in Nederlands bekendste seks
club Yab Yum en kon zijn oren
niet geloven toen één van de
dames vertelde dat een klant
die duizend gulden betaalt op
het moment suprème geen
erectie krijgt. Maar Niessen is
dan ook nog nooit in een seks
club geweest, zo verklaarde hij
in het programma aan Yab
Yum-eigenaar Theo Heuft en
keek nog eens vrolijk om zich
heen.
Voor het programma vertoeft
Niessen regelmatig in de wereld
van de glamour en glitter. Hij
heeft niet zozeer belangstelling
voor de uiterlijkheden van die
wereld. „Wij volgen een artiest
liever voordat hij opgaat. We la
ten zien hoe ze naar iets toe
werken. Zo zijn we met 2 Unli
mited meegeweest naar Londen
waar ze een videoclip opnamen
Sybrand Niessen: „Ik ben geen harde nieuwsjager."
voor hun nieuwe single. De
zanger maakt voor iedere clip
iets bijzonders van zijn kapsel.
We zijn met hem meegegaan
naar de kapper, waar hij een
tekst in zijn haar liet scheren.
Maar we filmen ook de figuran
ten die aan de clip meewerken.
Simone Kleinsma filmen we tij
dens een try-out van de musical
Sweeny Todd. We laten zien
hoe ze tussen de repetities door
een patatje eet."
De items in 'Backstage' variëren
van een vijftienjarig meisje dat
fotomodel wil worden, tot een
mannelijke stripper en van
Frank Govers tot een vrouw die
naar een club voor alleenstaan
den gaal. Beperkingen zijn er
volgens Sybrand Niessen niet.
„Als er maar mensen bij be
trokken zijn. Want om de men
sen draait het allemaal." Nies
sen wuift een vergelijking met
programma's als 'Glamourland'
en 'Showtime' direct weg.
„Glamourland filmde mensen
en Gert Jan Dröge zette er
scherpe teksten overheen. Dat
FOTO TON KASTERMANS
deed hij fantastisch. In 'Back
stage' mogen mensen hun ei
gen teksten zeggen. Die zijn net
zo leuk en interessant. We gaan
de mensen die we filmen niet
voor gek zetten door er een lul
lige tekst overheen te plakken."
Niessen heeft vorig jaar als re
dacteur meegewerkt aan het
populaire KRO-programma
'Ook dat Nog!'. Hij was inmid
dels aan een nieuw seizoen bij
het satirische consumentenpro
gramma begonnen toen 'Back
stage' zich aandiende. Daarvoor
heeft Niessen bij de VPRO (Jon
ge Helden) de VARA (Sonja en
Hanneke Kappen) en de KRO-
talkshow Milou gewerkt. „Talk
shows zijn heerlijk om voor te
werken als redacteur. Je hebt
anderhalf uur lang een enig in
terview met iemand en moet
daar de leukste dingen uitpik
ken zodat de presentator een
interessant gesprek van acht
minuten kan voeren."
Niessen, die een opleiding
aan de sociale academie ge
volgd heeft, noemt zichzelf geen
harde nieuwsjager. „Ik heb in
de redactie van Sonja afgeleerd
om met autoriteiten te bellen.
Als er een brand is kun je de op
perwachtmeester bellen, maar
ik vind de slachtoffers interes
santer. Ik wil in mijn program
ma geen stropdassen. Voor een
actualiteitenrubriek zou ik nooit
de juiste persoon zijn. Tenzij ze
het nieuws vinden dat de fan
club van Corry Konings bij el
kaar komt."
„Laat mij maar lekker een
beetje ouwehoeren en de jonge
hond uithangen. Ik ben groot,
kom lomp over en sta regelma
tig net verkeerd in beeld zodat
de cameraman me opzij moet
schoppen. Dat laten we gewoon
in beeld zien. Ik ben in 'Back
stage' mezelf en dat is het be
langrijkste."
(Sybrand Niessen presenteert
elke vrijdag tot en met 19 no
vember bij de KRO Backstage,
Nederland 1,19.30 uur)
