Prijs voor 'autodelen'
Personeel koopt
computerbedrijf
Stand van Zaken
KLM-partner Northwest
Airlines uit rode cijfers
Veilig neerstorten
met vliegnabootser
KLM Cargo voert hogere
tarieven IATA niet door
'Aan hobby kom ik niet meer toe
Bouwer heeft koper
voor het Sylviuslab
'T GEMAK DIENT DE MENS
WOENSDAG 20 OKTOBER 1993
20
a spierdijk. 071 -3
De KLM lijkt eindelijk financiële
vruchten te kunnen plukken
van de samenwerking met Nor
thwest Airlines. De Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij maakte
gisteren bekend dat in het der
de kwartaal van dit jaar een net
towinst is geboekt van 112,3
miljoen dollar, het eerste posi
tieve kwartaalresultaat in twee
jaar. In de overeenkomstige pe
riode van 1992 was er nog een
verlies van 19,7 miljoen dollar.
Volgens Northwest is de op
gaande lijn vooral toe te schrij
ven aan de ingrijpende sane
ringsmaatregelen en aan de sa
menwerking met de KLM. De
Nederlandse maatschappij nam
in 1989 een belang van 20 pro
cent in Northwest voor 400 mil
joen dollar. Die investering le
verde tot nu toe alleen maar fi
nanciële stroppen op en is in
middels volledig afgeschreven.
Dal zich nu eindelijk een om
mekeer aftekent, is mede te
danken aan de vorig jaar geslo
ten luchtvaartovereenkomst
tussen Nederland en de Vere
nigde Staten. De KLM en North
west konden daardoor hun sa-
erking aanzienlijk intensi-
Op de gezamenlijke vluchten
die de twee maatschappijen uit
voeren tussen Amsterdam en de
Amerikaanse steden Boston,
Detroit en Minneapolis zijn
spectaculaire resultaten ge
boekt. De vervoerscapaciteit
ging met dertig procent om
hoog en desondanks steeg de
bezettingsgraad van de vlieg-
tuigstoelen met zes procent
punten. De totale bezettings
graad bij Northwest daalde in
het derde kwartaal ten opzichte
van dezelfde periode van 1992
van 74,6 tot 70,9 procent.
amsterdam
KLM Cargo Nederland verhoogt
de tarieven voor vrachtvervoer
per 1 november met ongeveer 5
procent. Afhankelijk van de be
stemming en goederensoort,
komt dat neer op een bedrag
tussen de 5 en 20 cent per kilo.
Dit is aanzienlijk lager dan de
verhoging van 27 cent die in IA-
TA-verband was overeengeko-
Volgens KLM is de door IATA
voorgestelde verrekening moei
lijk uitvoerbaar. Bovendien
vindt de Nederlandse lucht
vaartmaatschappij dat de af
zonderlijke bedrijven zelf het
initiatief tot een tariefsverho
ging kunnen nemen, afhanke
lijk van de marktomstandighe
den.
De luchtvaartmaatschappijen
hebben de laatste jaren te ma
ken gekregen met sterk geste
gen kosten voor verkeersleiding
en landings- en overvliegrech-
ten. Nadelige koersinvloeden
hebben de bedrijfsresultaten
verder gedrukt. Maatregelen om
de kosten omlaag te brengen en
de produktiviteit te verbeteren
bleken niet voldoende om het
effect van de lage tarieven die in
de markt worden gehanteerd, te
compenseren. De IATA lucht
vaartmaatschappijen hebben
daardoor over 1992 een record-
verlies van 2,5 miljard gulden
geleden.
Bij KLM Cargo vertoont het
vrachtvervoer de laatste maan
den weer een opgaande lijn. In
september werd zelfs een groei
gehaald van 22 procent. Op veel
bestemmingen kwam hierdoor
de marktvraag meer in overeen
stemming met de aangeboden
capaciteit. De tariefsverhoging
van 5 procent ligt in de lijn van
deze ontwikkeling, aldus de
KLM.
Voor mensen die zelf geen auto willen kopen, maar er
toch binnen 24 uur een tot hun beschikking willen heb
ben, bedacht Kamsteeg's Auto Rental in Oegstgeest een
nieuw verhuursysteem. Dat idee van 'autodelen' leverde
het bedrijf de Pon Mobiliteitsprijs op. Kamsteeg deelt de
prijs van 50.000 gulden met D P Onderzoek en Advies
uit Den Haag.
oegstgeest niek faas van 'Call-A-Car', brachten ons
De Pon Mobiliteits Stichting
is opgericht met als vraagstel
ling 'Hoe blijft Nederland be
weeglijk en leefbaar in de 21e
eeuw'. De jury stelde vast dal
voor zover bekend het initiatief
van Kamsteeg het eerste in zijn
soort in Nederland is over een
onderwerp dat zowel de gewo
ne burger als de politiek bezig
houdt.
Kamsteeg begon twee jaar ge
leden met de 'maatgesneden
autoverhuur' via een speciaal
contract. Daarin is bepaaid hoe
veel dagen de auto ter beschik
king is en voor hoeveel kilome
ter per jaar. Ook de keuze van
De dubbel-inzending voor de
tweejaarlijkse prijs liet 66 ande
re achter zich. De inzending
kreeg de titel mee 'Door delen
op weg naar een verantwoorde
mobiliteit'. De gedachte er ach
ter is dat het mogelijk is zonder
een auto te bezitten er toch over
te beschikken. Manager B. Els-
hout van Rental Auto: „Kam
steeg en D P hebben onaf
hankelijk van elkaar hun ideeen
ingezonden. De jury heeft beide
echter genomineerd vanwege
de raakvlakken. De praktijk van
Kamsteeg en de theorie van D
P, met name van R. Theunis-
sen die afstudeerde op het idee
m a'MMÊÈHÊ/ÉÈmmKtui/OSJÊÊf^^»
,1,1V, .1, '.„m IJ**.
De een droomde altijd al
van een eigen bedrijf.
Voor een ander was het
ondernemerschap de
laatste mogelijkheid om
uit de werkloosheid te
komen. Een derde zag het
gat in de markt dat
niemand anders opviel.
Allemaal hebben ze
gemeen dat ze er voor
kozen hun eigen baas te
worden. Vandaag: Mary
van Ingen van 'Ingeding'
een winkel in
hobbymaterialen in
Sassenheim.
„Een eigen zaak beginnen zat er bij mij ei
genlijk altijd al in. Mijn vader was midden
stander, hij had een drogisterij. Een broer
van me zit ook ih zaken. Jaren geleden heb
ik ook de papieren gehaald om voor mezelf
te kunnen beginnen. Maar het is er toen
niet van gekomen, ook al doordat het gezin
alle aandacht vroeg.
Nu is het wel zover. Ik heb zelf altijd al
heel veel op hobby-gebied gedaan. En ik
greep altijd mis als ik in Sassenheim mate
riaal wilde kopen. Dat werd helemaal erg
toen ik een cursus creatieve handvaardig
heid ging volgen. Op een gegeven moment
kreeg ik echt het gevoel dat ik maar beter
zelf een winkeltje kon beginnen. Zo ben ik
op een gegeven moment zelfs naar panden
gaan kijken. En veel eerder dan ik het zelf
wilde, was ik er ineens serieus mee bezig.
Vooral toen ik ook nog eens een geschikt
pand vond, een verf- en behangzaak van
een ouder echtpaar dat érmee wilde stop-
l,l'n-
Om de zaak financieel rond te krijgen ben
ik toen een ondernemingsplan gaan ma
ken. Daarin geef je aan welke omzet en
winst je verwacht. Maar het was heel moei
lijk om zo'n plan op te stellen. Er is weinig
branche-informatie te krijgen over hobby-
winkels. Uiteindelijk heeft de Starterswinkel
me verder geholpen. Maar voor de banken
was het uiteindelijk nog niet voldoende.
Gelukkig heb ik de financiering zonder
bankrondgekregen. Het ondernemingsplan
is nu vooral van belang om na te kunnen
gaan of de ontwikkeling van de winkel vol
gens verwachting gaat.
De zaak is in mei opengegaan. Op hobby-
gebied de stille tijd van het jaar. Zeker in
het begin, als er dagen zijn dat je nauwelijks
iets verkoopt, hou je dan je hart vast. Maar
het was toch een goede keus. Ik kon gelei
delijk opstarten voor het nieuwe cursusjaar
in september begon. De eerste maanden
bleven ver achter bij de verwachtingen,
maar september was juist heel goed. Be
moedigend voor de komende tijd is dat er
ook veel mensen voor cadeautjes komen.
We verkopen materiaal voor origami, fili-
graan-papier, stof voor patchwork, teken
en schildermateriaal, styropor, klei- en
boetseermateriaal en hobbyboekjes. Het is
moeilijk alles in voorraad te nemen, maar
we proberen wel een zo breed mogelijke
basis te bieden.
Een beetjer wrang vopr mijzelf is dat er
nu eindelijk een winkel met hobbymateria
len in de buurt is, maar dat ik zelf geen tijd
meer heb om creatief bezig te zijn. De zaak
slokt alle tijd op. Ik ben alleen op maandag
ochtend dicht. De rest van de week moet ik
er altijd zijn, het aannemen van personeel
hét model is vastgelegd. Zo kost
- als goedkoopste voorbeeld -
het gebruik van een Volkswagen
Polo gedurende vijftig dagen
per jaar inclusief BTW ongeveer
200 gulden per maand. De
brandstof komt voor eigen reke
ning.
Delen
Elshout: „Er is een omslagpunt
gaande bij mensen die het bezit
van een auto veel te duur vin
den. Als je de alsmaar duurder
wordende afschrijving, verzeke
ring, belasting en benzine optelt
kom je uit tussen de 700 en 800
gulden per maand. Bij ons deel
je de auto in feite met drie vier
mensen. Wij beheren de auto
en verdienen er uiteraard wat
aan. Het contract houdt het
midden tussen leasen en huren.
Wij hebben op het ogenblik vijf
tig van dit soort contracten."
Met het hoofdkantoor van
Kamsteeg's Rental Auto in
Oegstgeest, zijn er vijf vestigin
gen in de Leidse regio waar de
bestelde auto kan worden ge
haald. Voor klanten die een au
to langer dan een week gebrui
ken is er een haal- en brengser-
vice. Onderzoekers verwachten
overigens dat er een groot net
werk ontstaat van car-depots.
Die kunnen dan onderling au
to's wisselen om pieken op te
vangen. Plannen bestaan er
voorts voor elektro-auto's in
stedelijke gebieden en kortings
regelingen voor leden in open
bare parkeergarages.
Elshout: „Kamsteeg is al in
bespreking met andere autover
huurbedrijven in de regio om
samen te werken. Als de doel
groep groter wordt kun je het
toch niet meer alleen aan. In
gezamenlijkheid moeten dan
afspraken worden gemaakt over
tarieven en service. Het auto-
deelplan leeft ook bij de ge
meente Leiden die het als een
verlengstuk wil hanteren bij het
autoluw maken van het cen
trum. Dan kan je rekenen op
een bredere promotie van het
delen van de auto."
Plan voor studentenhuisvesting
zit er vooralsnog niet in.
Om bekendheid te krijgen is het een na
deel dat we niet in het centrum zitten. Van
af het begin zijn we bewust bezig geweest
naamsbekendheid op te bouwen. We heb
ben op de Nacht van Sassenheim gestaan
met een stand en we adverteren. Inmiddels
weet ik dat geregeld geplaatste kleine ad
vertenties nog het meeste opleveren. Maar
het meest effectief is toch mond-tot-mond-
reclame, dat mensen op aanbeveling naar
je toe komen.
En ja, die naam... Ingeding. Het is duide
lijk waar die op slaat. Hij is bedacht door de
vader van een vriendin van mijn dochter.
Öie noemde haar 'Ingedingetje'. Voor de
herkenbaarheid stond wel vast dat de win
kel een naam moest krijgen. Het heeft heel
lang geduurd voor we er uit waren. En toen
we ervoor kozen, ws ik nog niet helemaal
overtuigd. Maar als kinderen nu langs de
zaak fietsen en ik hoor ze bellen en Inge
ding roepen weet ik dat dat in elk geval
goed zit."
Hobbywinkel Ingeding is gevestigd aan de
Floris Schoutenstraat 4 in Sassenheim, te
lefoon 02522-18364.
tekst: rudolf kleun
foto: dick hogewoning
leiden» rudolf kleun
Bouwbedrijf De Kempen uit
Rijsbergen wil de nieuwbouw
(Annex) bij het Sylviuslaborato-
rium aan de Wassenaarseweg
verkopen aan twee projectont
wikkelaars uit Maassluis en Hil-
legom. Zij willen het pand ver
volgens afbouwen om er stu
denten in onder te brengen.
Maar volgens de betrokkenen
verkeert het plan nog in een
heel pril stadium. Zij wijzen er
op dat er nog heel wat voetan
gels en klemmen zijn verbon
den aan een overname. Studen
tenhuisvesting noemen zij ech
ter een voor de hand liggende
bestemming. „Daar is grote be
hoefte aan in Leiden en boven
dien kan in een situatie als deze
de prijs ook laag uitpakken."
De bouw aan de Wassenaar
seweg ligt als gevolg van beta
lingsproblemen al sinds eind ja
nuari stil. Bouwbedrijf De Kem
pen oefent sindsdien een recht
van retentie uit op het gebouw.
Omdat het bedrijf naar eigen
zeggen nog ongeveer anderhalf
miljoen gulden van zijn inmid
dels failliete opdrachtgever ABS
Eurospan moet ontvangen
houdt de onderneming het pro
ject in feite onder zich. Bij uit
blijvende betaling biedt dat de
mogelijkheid, met toestemming
van de rechter, het gebouw te
veilen of eventueel aan een ge
gadigde te verkopen. Directeur
J. Denier van De Kempen zegt
weinig problemen te verwach
ten om die toestemming te krij
gen.
J. van Ballegooijen, woord
voerder van de curator van ABS
Eurospan betwijfelt dat echter.
Hij zegt dat de claim van De
Kempen eerst maar eens defini-
-tief moet worden vastgesteld.
Hij wijst er op dat het conflict
tussen De Kempen en ABS Eu
rospan nog steeds inzet is van
een arbitragezaak. Die arbitrage
is als gevolg van het faillisse
ment voorlopig geschorst. De
curator moet nog besluiten of
hij die procedure overneemt.
Van Ballegooijen: „Het is dan
ook de vraag in hoeverre hel re-
tentierecht rechtsgeldig is." Vol
gens Van Ballegooijen inventa
riseert de curator nu nog de ver
schillende procedures waarin
ABS Eurospan was verwikkeld.
Daarbij gaat het voornamelijk
om het Sylvius Lab. Een ander
wat groter conflict speelt zich af
rond de leverantie van het dak
Hij kan rollen, kantelen en om
hoog. Even een stukje 'heavy
turbulentie' nabootsen is geen
enkel probleem. En net zo ge
makkelijk imiteert het apparaat
een vliegtuig in nood. In op
dracht van de KLM ontwikkelde
Van Halteren Metaal het bewe
gingssysteem van de vliegsimu-
lator voor cabinepersoneel. Het
bedrijf uit Bunschoten gaat de
boer op met dit revolutionaire
model. „Ik ben er van overtuigd
dat er voor ons meer uitrolt",
zegt projectmanager ingenieur
Ed Noorlander.
Met behulp van een vliegsi-
mulator kan het KLM-personeel
oefenen 'op het droge'. De leer
lingen zitten in een normale
passagierscabine, die met be
hulp van een aandrijfsysteem
alle mogelijke vliegbewegingen
maakt. „Je krijgt echt het gevoel
dat je vliegt. Daar stond ik van
te kijken", aldus Noorlander.
Niet alleen het opstijgen en da
len wordt nagebootst, maar de
simulator imiteert ook een
brand, turbulentie of zelfs een
crash.
Het huidige 'motion-system'
van de KLM-simulator voldoet
niet meer. Voor de bewegingen
is te veel kracht nodig en daar
door slijt het apparaat eerder.
Van Halteren is volgens Noor
lander 'niet te flauw om iets te
ondernemen' en maakte een
ontwerp voor een nieuw sys
teem. „We hebben ervaring met
schietsimulatoren voor het leger
en willen niet stilstaan bij één
produkt", aldus Noorlander.
„We konden de KLM ervan
overtuigen, dat we een passen
de oplossing hadden gevon
den."
Miljoenen
Begin maart kreeg het Bunscho-
ter bedrijf de order van enkele
miljoenen guldens. Het bewe
gingssysteem word ontworpen
met behulp van ingenieursbu
reaus en is zo goed als klaar.
Bovenop het frame is een knal
gele constructie gemonteerd.
Daar komt de passagiersruimte
van de oude simulator boven
op. „Wij kunnen overigens ook
een prachtige cabine bouwen"
zegt Noorlander. Het nieuwe
apparaat beweegt efficiënter e
is veelzijdiger dan de andere
machine. „De besturing is heel
vriendelijk. Het oude apparaat
heeft een vast lesprogramma,
maar met deze simulator kun je
de verschillende onderdelen
combineren."
Andere maatschappijen met
interesse in Van Halterens
ding kunnen bij de KLM naar
het apparaat komen kijken.
Meer vliegtuigfabrikanten zul
len zich bij Van Halteren mel
den, denkt de projectmanager.
„Ik ben ervan overtuigd, dat er
voor ons meer uitrolt."
Overigens kreeg het Bunscho-
ter bedrijf onlangs een grote or
der van het Zwitserse leger. Van
Halteren mag vijftien schietsi
mulatoren leveren voor de Ho
witzer-kanonnen. Hiermee is
tachtig miljoen gulden ge
moeid.
De KLM gebruikt de simula
tor zeer intensief. „Zeven dagen
per week", zegt instructeur
vliegveiligheid Jochem Weeink.
„We kunnen de theorie zo om
zetten in de praktijk. Want je
gaat natuurlijk geen vliegtuig
charteren om dingen te testen.
De oude simulator werd tien
jaar geleden geïntroduceerd,
maar is te mechanisch. Er zitten
te veel bewegende onderdelen
aan", aldus Weeink. „En hoe
meer mechaniek zo'n systeem
bevat, des te meer er kapot kan
gaan."
De simulator is volgens de in
structeur een onmisbare scha
kel in de opleiding van cabine
personeel. Bovendien kunnen
ook mensen met vliegangst trai
ningen volgen in de simulator.
van het gebouw, dat gedeeltelijk
is betaald, maar nooit geleverd.
De leverancier wilde voor de le
vering boter bij de vis zien en
ABS Eurospan wilde het restant
pas na levering betalen.
Verbazing
Van Ballegooijen steekt overi
gens zijn verbazing over de
gang van zaken bij de bouw niet
onder stoelen of banken. „Het is
een vreemde constructie waar
voor is gekozen. Je zou toch
zeggen dat een universiteit ge
woon een grote aannemer in
schakelt, waarmee vervolgens
direct contact is. Nu is gekozen
voor een bouwbemiddelaar die
vervolgens bouwmanagement
moest gaan doen. Het is de
vraag of ze dat aankonden of
dat het uiteindelijk de omstan
digheden waren waardoor het
misliep."
De universiteit besteedde de
bouw van de Annex uit aan de
kleine projectontwikkelaar Fi-
bomij die vervolgens het bedrijf
ABS Eurospan opdracht gaf
voor de bouw. ABS Eurospan
nam voor de uitvoering van het
karwei bouwbedrijf De Kempen
in de arm. De problemen ont
stonden toen De Kempen en
een aantal onderaannemers
niet betaald kregen. Dat leidde
tot rechtzaken en uiteindelijk
tot het faillissement van ABS
Eurospan. Na het faillissement
werd bovendien duidelijk dat
directeur P. van Koningsveld
van Fibomij tevens de enige
aandeelhouder was van ABS
Eurospan.
De twee bedrijfjes kwamen
bovendien in het nieuws door
veronderstelde malversaties in
Luxemburg en een FIOD-on-
derzoek tegen beide directeu
ren. de directeur van ABS werd
bovendien tot gevangenisstraf
veroordeeld wegens BTW-frau-
de.
De universiteit hield zich tot
het faillissement nadrukkelijk
buiten het conflict tussen ABS
Eurospan en de onderaanne
mers. Daarna werd de Leidse
advocaat E. Sprey gevraagd zich
over de zaak te buigen. Woord
voerder J. van Vliet zegt dat de
universiteit zolang Sprey nog
geen advies heeft uitgebracht
geen commentaar op de zaak
geeft. Hij zegt de 'geruchten'
over de verkoop door De Kem
pen te kennnen, maar ook daar
wil hij vooralsnog niet op reage-
HiFi - Foto - Video - TV
Comshare met Allshare in Hoofddorp
hoofddorp cor boos
Dat Nederlanders een Ameri
kaans bedrijf kopen is toch op
merkelijk nieuws, meestal is het
andersom, aldus Marieke van
Swan. Zij is woordvoerster van
computerbedrijf Allshare Solu
tions BV dat zich recent in het
Airport Plaza gebouw in Hoofd
dorp heeft gevestigd. Het zat in
Amsterdam. Het management
en dertig medewerkers van het
Amerikaanse software bedrijf
Comshare Benelux participeren
nu voor 45 procent in de nieu
we organisatie Allshare Solu
tions BV, doordat ze Comshare
hebben gekocht. En dat is opge
nomen in Allshare Solutions.
Daarmee kwam het aantal per
soneelsleden op tachtig. Het in
ternationale software huis Alls
hare BV heeft een belang van 55
procent in Allshare Solutions
Hoofddorp.
Directeur F. Peeters van
Comshare: „We zochten een
partner in Nederland waarmee
we in één keer de kritische mas
sa konden bereiken om de nog
steeds groeiende massa opti
maal te kunnen bedienen. Door
het samengaan mét Allshare
zijn we zowel verzekerd van een
grotere organisatie voor de Ne
derlandse markt als van de mo
gelijkheid om nieuwe produk-
ten te introduceren op de Belgi
sche markt. Bovendien is sprake
van meer betrokkenheid omdat
management en personeel in
het bedrijf participeren, waar
van de klant profiteert."
De activiteiten van Allshare
liggen in het verlengde van die
van Comshare. Beiden ontwik
kelen en verkopen software-ap
plicaties en verlenen ondersteu
nende diensten. De nieuwe or
ganisatie blijft tevens het volle
dige assortiment van Comshare
voeren. Als voordelen van het
samengaan worden genoemd
dat Allhare profiteert van de ex
pertise van Comshare en krijgt
meer flexibiliteit. Bijvoorbeeld
bij het introduceren van nieuwe
produkten en het uitvoeren van
grote projecten. Omdat meer
mankracht beschikbaar is kan
de technische ondersteuning bij
klanten worden uitgebreid. Alls
hare heeft meer specialistische
kennis op het gebied van hard
ware en implementaties. Het
heeft een eigen ontwikkelings
afdeling. De jaaromzet van het
bedrijf is ongeveer zestien mil
joen gulden. Klanten zijn ondei
meer Wolters-Kluwer, Unilever,
Banque Internationale
Luxembourg, DSM en de ge
meente Amsterdam.
Manager B. Elshout van Auto Rental bij het plastic kunstwerk dat behoort bij de 50.000 gulden die het bedrijf
FOTO HIELCO KUIPERS
is het gezegde dat zeker van toepassing is voor
de programmeerwonders PPC en SHOWVIEW
Met behulp van PDC start de videorecorder altijd op tijd. Tevens kunt u
op simpele wijze programmeren via teletekst. Met SHOW VIEW kunt
u de videorecorder heel makkelijk programmeren d.m.v. de code die in
diverse TV-bloden staat vermeld. Dat betekend voor u dus geen
ingewikkelde gebruiksaanwijzingen meer! Het Speet-team staat voor u
klaar om deze nieuwe ontwikkelingen te demonstreren! IDMIIMIaJ
PHILIPS VR-333 VIDEORECORDER
3 koppen en turbodrive. Incl. PDC
1199.-
