Leidsch
Dagblad
Zes oorlogsbodems
VS blokkeren Haïti
Jagers in het nauw
Camera's voor vliegtuigen El Al
Politie ontmantelt hasjfabriek
Bel gratis
06-0329
TV-kijken gaat ten koste van leesplezier
GOED
NIEUWS
aSSiSl»!
|ooM
ZATERDAG 16 OKTOBER 1993
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 40288 LOSSE NUMMERS 1,60
CAO politie
3 Onderhandelaars van
bonden en ministeries
hebben gisteren een ak
koord bereikt over een
CAO voorde politie.
Leiden te arm
om rit profronde
te organiseren
leiden tim brouwer de koning
De profronde van Nederland
komt volgend jaar niet naar
Leiden. Aad van der Luit van
de sector Sport en Rekreatie
liet dat gisteren weten aan
organisator Herman Brink-
hoff van de nationale wieler
ronde. Volgens de woord
voerder van de gemeente is
het niet verantwoord dat Lei
den zich garant stelt voor de
kosten, die hij voor een start
en finishplaats schat op mi
nimaal 70.000 gulden.
„We betreuren het ten
zeerste dat Leiden zich niet
kan aanmelden als etappe
plaats", zegt Van der Luit, die
gisterochtend nog uitvoerig
overleg voerde met wethou
der Joop Walenkamp. „Om je
in te kopen bij de organisa
tie, moet je als gemeente om
te beginnen 40.000 gulden
exclusief BTW neertellen. De
rest van de kosten heb ik niet
eens al te hoog geraamd.
Maar zonder sponsors die
70.000 gulden ophoesten,
kan een arme gemeente als
Leiden zich dit niet permitte
ren. Hoe wieier minded wij
ook zijn."
De start van de profronde
werd dit jaar in de Sleutel
stad gehouden. Daarmee
was minder geld gemoeid,
omdat het alleen het vertrek
en niet de publicitair aan
trekkelijke (en dus dure) aan
komst van de eerste etappe
betrof. „Naar aanleiding van
die start verzocht Brinkhoff
ons om in 1994 een complete
etappe t§ organiseren. Hoe
wel wij nu niet op dat ver
zoek ingaan, neemt hij toch
nog een keer
op."
den haag De jagers zitten in het nauw. Begin deze
week begon de Dierenbescherming een publieks
campagne om dierenleed bij de jacht aan de kaak te
stellen. En gisteren kozen de regeringspartijen CDA
en PvdA voor een verbod op de plezierjacht in Ne
derland. Met name het jagen op onschadelijke trek
vogels, waaronder diverse eendesoorten, is volgens
de fracties niet meer verantwoord. Staatssecretaris
Gabor van natuurbeheer noemt in zijn nota Jacht er
Wildbeheer jagen op wild aanvaardbaar, als daar
mee een redelijk doel wordt gediend. Daaronder
verstaat Gabor de bestrijding van wildschade, maar
ook de verkoop van wild voor consumptie en de
jacht om het genoegen. De Tweede Kamer debat
teert maandag over Gabors jachtnotST
Buitenkant toestel voortaan vanuit cockpit zichtbaar
Rechters Milaan
willen boeken
Vaticaan inzien
den haag gpd
De Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al gaat al haar vlieg
tuigen uitrusten met televisie
camera's, waardoor alle vitale
onderdelen aan de buitenkant
van het vliegtuig vanuit de
cockpit te zien zijn. El Al heeft
het revolutionaire systeem ont
wikkeld na de vliegramp in de
Bijlmermeer. Gesuggereerd
werd toen dat de bemanning
van het verongelukte vliegtuig
anders zou hebben gereageerd,
als ze had geweten dat het
rampvliegtuig twee motoren
had verloren.
Het Visual Observation
System (VOS) brengt de moto
ren, vleugels, hoogteroeren, lan
dingsgestel en kleppen in beeld,
zowel van de voor- als de ach
terkant. Op een scherm in de
cockpit zijn tegelijkertijd vier
beelden te zien. Het systeem is
voorzien van infrarood stralen,
zodat het ook bij nacht en
slecht weer kan' worden ge
bruikt. Het VOS kan ook goede
diensten verlenen bij ijsafzet
ting of bij het parkeren op druk
ke luchthavens.
Gezagvoerder A. Oz, hoofd
van het vliegbedrijf van El Al,
kondigde de ingebruikname
van het nieuwe systeem giste
ren aan tijdens de tweede dag
van de hoorzitting van de Raad
voor de Luchtvaart over de Bijl
merramp.
Pagina 3: 'Normale landing
was uitgesloten'.
eelco van der li
'Der Rudi' gaat maar
door. De ideeën-
machine draait nog op
volle toeren. Rudi Carrell
40 jaar in het vak.
'Met verstand is Rusland
niet te bevatten, met een
gewone maat niet te
meten'. Een
reisimpressie.
Na 42 jaar weg bij de
KLM: topman Sergio
Orlandini. ,,De naam
KLM moet niet te snel
worden opgegeven."
Gospeldisco in Alphen
brengt het evangelie op
een luchtige manier.
Applausje voor de holy
hip-hopper.
Onze Taal: Verhoogd
schaven.
Kantoorparken in
Engeland met veel
groen, veel water en een
vriendelijke
architectuur. Een
voorbeeld voor
Nederland.
Denkwijzen De
noodzaak van
Unieke vleermuis in gymzaal
bovenkarspel gpd
In een oud gymzaaltje in Bovenkarspel is een grote roze vleermuis
aangetroffen. Deze soort is nog nooit eerder in West-Europa ge
zien. Nederlandse zoogdierdeskundigen zijn opgetogen. Met een
spanwijdte van liefst 41 centimeter is de roze vleermuis veruit de
grootste vleermuizensoort van Europa. Het dier hoort thuis in war
me streken: Griekenland, Turkije, Iran.
Coordinator Verbeek van de vleermuiswerkgroep Noord-Hol
land-Noord heeft zich over-het beest ontfermd. Volgens Verbeek,
die de vleehnuis zo'n zestig meelwormen per dag voert, is het
zoogdier kerngezond. Binnenkort wordt de vleermuis weer losgela
ten. Het dier is sterk genoeg om op eigen kracht terug te vliegen
naar het warme zuiden.
Het openbaar
laan heeft aan de juridische au
toriteiten van het Vaticaan ge
vraagd de boeken te mogen in
zien van het IOR, het Instituut
voor Religieuze Werken, ofwel
de bank van het Vaticaan. De
verdenking bestaat dat de bank
betrokken is geweest bij de
smeergeldoperatie die drie jaar
geleden werd uitgevoerd door
het chemie-concem Monte
dison en bekend staat als de
'moeder van alle tangenti'
(smeergelden).
Montedison betaalde 180 mil
joen gulden aan de regerings
partijen, nadat de staat voor een
zeer hoog bedrag de aandelen
terugkocht van Enimont, een
mislukte joint-venture van
Montedison en het staatsche-
mieconcern Enichem. Zo'n 100
miljoen gulden van de tangente
werd betaald in de vorm van
staatsobligaties. De rechters in
Milaan vermoeden dat de IOR
voor heeft gezorgd dat die obli
gaties in handen kwamen van
de politici.
Akkoord
7 Ook Libanon zal zeer
binnenkort een ak
koord met Israël sluiten, zo
willen hardnekkige ge
ruchten in Bayrut.
Lichtpuntje
A Q Pe'er van Vossen
I -7 kan weer lachen. Hij
kreeg te horen dat een
operatie aan zijn extra
nekwervel niet nodig is.
Gerard Reve ver-
Z kiest België boven
Nederland. „De Belg is een
beter soort mens. Zacht
moedig, niet zo inhalig."
ARENTHALS
CHAUDR0N
ACCOUNTANTS EN BELASTINGADVISEURS
Qticaal oóót-d(vUe>ie*i
Clinton voert druk op militaire leiders op
De Verenigde Staten hebben gisteren de druk op de mili
taire leiders van Haïti opgevoerd. President Clinton be
sloot tot een zeeblokkade van het Caribische eiland en
stuurde zes oorlogsschepen. Die moeten toezien op de
naleving van het VN-olieëmbargo. Dat wordt maandag
van kracht als de militaire junta dan nog niet het veld
heeft geruimd voor president Jean-Bertrand Aristide.
den, maar hij maakte geen aan
stalten om die afspraak na te
komen.
Aristide, de eerste democra
tisch gekozen president van
Haïti, die in 1991 door Cédras
werd afgezet en in ballingschap
in de VS leeft, moet volgens af
spraak op 30 oktober in zijn
functie worden hersteld. Clin
ton stelde gisteren dat op Haïti
„belangrijke Amerikaanse be
langen in het geding zijn". De
VS zullen optreden om te zor
gen dat de VN-strafmaatregelen
correspondent
Ook is een compagnie soldaten
op de Amerikaanse basis Guan-
tanamo op hel nabije Cuba in
staat van paraatheid gebracht,
om indien nodig de duizend
Amerikanen op Haïti te be
schermen. De leider van de mi
litaire junta, generaal Raoul Cé-
dras, had op grond van een met
de Verenigde Naties gesloten
akkoord gisteren moeten aftre-
Noord wij kse
wethouder
Barnhoorn weg
paul de vlieger
worden nageleefd. Verwacht
werd gisteravond dat de VN de
VS zullen machtigen om bij
controle van het embargo ge
weld te gebruiken. Clinton zei
dat de VS bereid zijn ook alleen
maatregelen te nemen „om de
democratie te herstellen".
Dinsdag maakten knokploe
gen van militairen en politie
een poging om enkele honder
den Amerikaanse en Canadese
VN-militairen aan land te laten
gaan onmogelijk. Woensdag
schoten de zogenaamde atta
chés de minister van justitie van
Aristide's overgangsregering
dood.
Aanhangers van de militaire
junta eisten gisteren dat alle
blanken Haïti onmiddellijk ver
laten, zo maakten radiostations
in de Haïtiaanse hoofdstad
Port-au-Prince gemeld.
De Noordwijkse wethouder van
financiën, economische zaken
en toerisme P.J. Barnhoorn
heeft ontslag genomen. Zijn be
slissing op te stappen is een ge
volg van een aantal interne
strubbelingen binnen zijn partij
Noordwijks Belang. Die strub
belingen begonnen vorige week
dinsdag toen Barnhoorn zonder
overleg door zijn partij op een
zo goed als onverkiesbare (vier
de) plek van de kandidatenlijst
voor de verkiezingen van vol
gend jaar was gezet.
Bamhoom is ^an mening dat
hij politiek niet langer door zijn
eigen partij wordt gedragen en
dat hem daarom niets anders
rest dan onmiddellijk op te
stappen. „Iemand die een aan
tal dolken in zijn rug heeft zit
ten, kan wel proberen aan de
tafel te blijven zitten, maar glijdt
weg. Ontslag nemen was de
enig juiste beslissing.
HET WOORD IS AAN
Leo Rikmenspoel
Niet aan zijn leefregel, maa
zijn gedrag kent men de m
VANDAAG
Binnenland -
Buitenland -
Cultuur
Familieberichten
Feiten en meningen
Gesprek van de dag -
Info
Regio11,13,14,15
Religie12
Sport19,21,23
Zaterdag Bijvoegsel 29 t/m 35
VANDAAG OOK
TOERISME
PAGINA 25
HET WEER
Vrij guur
Wisselend bewolkt en voorname
lijk in het noorden van het land en
enkele buien, sommige met hagel
Middagtemperatuur omstreeks 10
graden. Wind uit west tot noord
west, matig, kracht 3 a 4, aan de
kust af en toe vrij krachtig, 5.
Het Interregionaal Recherche
team (IRT) Noord-Hollan-
d/Utrecht heeft met behulp van
een niet nader genoemde han
delsbank een omvangrijke
drugsonderneming opgerold.
Na een onderzoek van 2,5 jaar
vielen politie en FIOD gisteren
met 120 man binnen in een
moderne Amsterdamse hasjfa
briek en op 17 andere adressen
in Amsterdam, Rotterdam en
Enschede.
Met de 16 aanhoudingen (14
Nederlanders en twee Britten) is
Nu f2.300,-
voordeel op de
Golf Orlando
dan hoort u precies welke
schitterende aanbiedingen
Volkswagen nog meer
voor u in petto heeft.
De Volkswagen
voordeellijn
Leidse pedagoog onderzoekt kijk- en leesgedrag kinderen
leiden meindert vang
Ouders maken zich terecht zorgen over het
vele televisiekijken van hun kinderen. Vol
gens de Leidse pedagoog C.M. Koolstra le
zen kinderen die veel voor de buis zitten
steeds minder en steeds slechter boeken.
„Maar het opvallende is dat ouders niets
doen om hun kinderen minder te laten kij
ken. Integendeel, zij vinden het soms een
ideale kinderoppas. Dan kunnen zij onder
tussen rustig iets voor zichzelf doen."
Koolstra promoveert dinsdag aan de
Leidse universiteit op een onderzoek naar
de invloed van televisie op het lezent Hij
volgde drie jaar lang het kijkgedrag en de
leesprestaties van 1.000 kinderen op 16 ba
sisscholen in Zuid-Holland.
Het zorgwekkende dat uit het onderzoek
naar voren kwam was dat de verschillen
tussen goede en slechte lezers door de te
levisie steeds groter worden. „En dat bete
kent ook dat kinderen met laagopgeleide
ouders steeds minder gaan lezen", aldus
de voormalige onderwijzer. „Hoogopgelei
de ouders stimuleren hun kinderen nog
vaak om te lezen. Bij laag opgeleide ouders
heeft de televisie eigenlijk vrij spel."
Daarnaast vermindert het turen naar de
buis het concentratievermogen dat nodig
is voor het lezen van een boek. Televisie is
een snel medium met zeer vluchtige beel
den. „Er is daardoor weinig tijd om over de
beelden na te denken en dus verleren zij
dat een beetje. Het verstand wordt als het
ware op nul gezet en die manier van infor
matieverwerking nemen zij over bij het le-
Of de scholieren nu naar het jeugdjour
naal of naar de Ninja Turtles kijken, het is
beide even slecht voor het lezen. „Het is
opvallend hoe weinig selectief jonge kin
deren kijken. Zij kijken naar kinderpro
gramma's, maar ook naar spelshow's,
kwissen of dramaseries zoals Goede Tijden
Slechte Tijden. Net als de volwassenen ei
genlijk."
Wel waarschuwt Koolstra voor het groei
ende verschil in leesvaardigheid tussen
kinderen onderling. Want de gemiddelde
aantallen verbloemen de individuele ge
vallen waarbij het ene kind weinig televisie
kijkt en veel leest en het andere dagelijks
vier. uur achter de buis doorbrengt en
slechts een minuut in een boek leest. „Ik
denk dat met name scholen en docenten
moeten zorgen dat bij alle kinderen lees
plezier wordt ontwikkeld. Hoe moeizamer
het lezen gaat, hoe eerder een kind weer
wegvlucht naar de televisie."
Uit het onderzoek blijkt dat het televisie
kijken ook een positief effect heeft op het
technisch lezen, het ontcijferen van de
woorden. Dat is volgens Koolstra te dan
ken aan het Nederlandse gebruik om bui
tenlandse films en series niet na te syn
chroniseren maar te ondertitelen. „Deze
buitenlandse programma's dwingen de
kinderen om de ondertitels in zeer korte
tijd in zich op te nemen. Dat is een goede
oefening voor technisch lezen."
volgens de politie de complete
onderneming opgerold. Eerder
zijn in Marokko, Pakistan en
Spanje al hasjtransporten on
derschept. De belastingdienst
heeft voor 40 miljoen gulden
aan voorlopige aanslagen opge
legd en beslag gelegd op 16
raspaarden, dure auto's, jetski's,
onroerend goed en banktegoe
den van twee ton. Een hoeveel
heid hasj van 2.500 kilo die in
de fabriek werd bewerkt, is ver
brand.
Het onderzoek begon met
een tip in juli 1991 van de bank,
die de politie attent maakte op
Vervoerder mag
boete verhalen
op zwartrijder
Een openbaar vervoerbedrijf
mag op een zwart- of grijsrijder
behalve de verschuldigde rit
prijs ook de boete en admini
stratiekosten verhalen. Dat
heeft de Hoge Raad gisteren be
paald in een proefproces van de
Haagse Tramwegmaatschappij
(HTM) tegen een passagier die
40 maal zonder kaartje was be
trapt.
De HTM concludeert uit de
uitspraak dat ze nu zelf boetes
mag afhandelen via een incas
sobureau en het geld ook zelf
mag houden. Daarvoor hoeft de
kantonrechter niet meer te wor
den ingeschakeld. In Den Haag
worden jaarlijks zo'n 30,000
zwartrijders gepakt.
De kantonrechter had de vor
dering van de HTM voor wat
betreft de boete en de admini
stratiekosten afgewezen. Hij
stelde dat die sancties van straf
rechtelijke en niet van civiel
rechtelijk aard zijn. Het ging
wanprestatie (het reizen zonder
geldig vervoerbewijs) uit een ci
viele overeenkomst, aldus de
kantonrechter.
De HTM was het daarmee
oneens en stelde sprongcassatie
in bij de Hoge Raad. Daarbij
wordt het hoger beroep met in
stemming van de tegenpartij
overgeslagen. Volgens het ver
voerbedrijf is de reiziger wel de
gelijk verplicht boete en admi
nistratiekosten te betalen, om
dat deze voortvloeien uit de
door hem aanvaarde algemene
voorwaarden die gelden op het
moment dat een reiziger de
tram instapt.
De Hoge Raad stelde de HTM
in het gelijk. De reiziger moet 40
maal de ritprijs (3,25 gulden)
betalen, plus de boete en de
kosten (3130 gulden).
cliënten die Engelse en Schotse
ponden met vele tonnen tege
lijk en vervoerd in sporttassen
kwamen omwisselen. Onder
toeziend oog van politie en jus
titie bleef de bank anderhalf
jaar lang voor de bende wisse
len. tot een totaal bedrag van 44
miljoen gulden. Ook een tweede
bank die de mannen aan de ba
lie kreeg en dat meldde, werd in
het onderzoek betrokken. Het
syndicaat opereerde als een
modern geleide, middelgrote
onderneming.
Leidsch &~i Dagblad
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws.
Dus neem ik
nu een abonnement.
Postcodc:_
i Plaats:
I Tel.:
Na de eerste 2 weken
betaal ik mijn abonnement:
i 0 Per maand, automatisch
i 28,75)
Q Per kwartaal
via acceptgiro (ƒ82.85)
Q automatisch 82,85)
Nr. bank/giro:
Handtekening:
Of bel 071 -128030
712Hr%00053
