Vrees voor zuiveringen
Albanezen in Kosovo
Buitenland
Aftreden Cédras onzeker
NASA zet 'telefoonbeantw oorder' buitenaardse wezens uit
Mag ik even afrekenen?
Haïtiaanse minister
van justitie vermoord
Italië in ban van onthullingen over coupplannen
Verdachten moord Hani
ook schuldig bevonden
Piramide als goklokaal
VRIJDAG 15 OKTOBER 1993
Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
ie Presse Agentur CPD Gemeenschappeli|lie Persdienst
he Independent IPS inter Press Service RTR Reuter
De nieuwe spiraal van geweld
die deze week is ontstaan in
het kleine, arme Caribische ei
landstaatje Haïti maakt het
onzeker of juntaleider Raoul
Cedras vandaag zal terugtre
den. Dat is op 3 juli bij het VN-
vredesakkoord overeengeko
men. Cédras zei gisteren dat
hij bereid was ontslag te ne
men als het parlement een
amnestiewet aanneemt die al
le coupplegers tegen president
Aristide straffeloos maakt.
Maar diplomaten taxeerden
zijn opmerkingen als een ver-
tragingstaktiek. Het terugtre
den van Cédras moet de weg
vrijmaken voor de terugkeer
van Aristide op 30 oktober.
De 'hardliners' in de Haïti-
aanse politiek blijven zich ech
ter verzetten tegen het herstel
van de democratie. De ge
vreesde politiechef van Port-
au-Prince, Michel Francois,
wiens knokploegen deze week
voorkwamen dat Amerikaanse
VN-militairen voet op Haïti-
aanse bodem konden zetten,
wil zijn macht niet opgeven.
,,lk ben een Haïtiaan en ik zal
in mijn land sterven", zei hij
tegen een radiostation. Fran
cois, een van de rijkste man
nen van Haïti, moet op grond
van het vredesakkoord ontslag
nemen. Hij weigerde eerder
een diplomatieke functie in
Chili.
londen steve connor
the independent
'Buitenaardse wezens, als jullie daar
ergens zijn, bel ons dan niet want onze
telefoon is afgesloten'
De harde werkelijkheid van een wereld
in recessie is nu ook doorgedrongen tot
het meest idealistische project van het
Amerikaanse bureau voor de ruimte
vaart, namelijk om contact te maken
met buitenaardse levensvormen.
Een Amerikaanse senator heeft een con
grescommissie ervan overtuigd dat er
een eind moet komen aan een vele mil
joenen dollars kostend NASA-program-
ma om 'intelligente' signalen uit de
ruimte op te vangen.
Senator Richard Bryan betitelde NASA's
SETl-programma Search for Extra-Ter
restrial Intelligence, oftewel Speurtocht
naar Buitenaardse Intelligentie) als het
najagen van marsmannetjes en een ver
spilling van belastinggelden. „We moe
ten ons eerste groene mannetje nog
binnenhalen hield de senator zijn col
lega's voor.
Het SETI-project, dat een jaar geleden
werd gelanceerd, gebruikt een van 's
werelds meest geavanceerde radiotele
scopen om de hemelen af te speuren
naar zwakke radiosignalen die van intel
ligent leven afkomstig zijn, waarschijn
lijk in de vorm van een enkele continue
toon met een frequentie van tussen de
een en drie gigahertz.
„We hebben al miljoenen aan dit pro
ject uitgegeven en er is nog niemand op
aarde geland met het verzoek: 'Breng
me naar uw leider'. En er hebben nog
geen vliegende schotels toestemming
gevraagd om te landenaldus Jim Mul-
hall, de persvoorlichter van de demo
cratische senator uit Nevada.
NASA is begrijpelijkerwijs gepikeerd
over de beëindiging van het project.
„We zoeken niet naar kleine groene
mannetjes of grote blauwe vrouwen
zegt John Rummel, een aan het SETI-
programma verbonden wetenschapper.
„We bestuderen natuurkundige feno
menen die de signalen van intelligent
leven in de ruimte zouden kunnen
zijn." Volgens Rummel betekent de toe
name van commerciële microgolf signa
len van aardse herkomst dat het SETI-
project over enkele tientallen jaren niet
langer mogelijk zal zijn.
vertaling margreet heslinga
Krim-republiek
kiest president
KIEV DPA
De Krim-republiek wil een ei
gen president kiezen. Daarmee
riskeert zij een nieuw conflict
met de centrale Oekraïnse rege
ring in Kiev. Het parlement van
het schiereiland besloot op 16
januari 1994 presidentsverkie
zingen te houden. Tot die ver
kiezingen vervult parlements
voorzitter Nikolaj Bagrov die
functie.
De Krimtataren mogen veer
tien parlementariërs leveren.
Ook de Krimduitsers, Grieken,
Armeniërs en Bulgaren willen
ieder een eigen afgevaardigde.
De parlementsverkiezingen
worden op 27 maart volgend
jaar gehouden, tegelijk met die
voor het Oekraïnse parlemen t.
venetië» Het is een bijna jaarlijks terugkerend ritueel.
De Venetianen kijken er ook niet meer van op als het
beroemde San Marcoplein blank komt te staan. De
overstromingen in noord-ltalië zijn dit jaar overigens
wel erger dan normaal. Het waterpeil van het Alpen-
meer Lagio Maggiore heeft gisteren door het aan
houdende extreem slecht weer de recordwaterhoogte
van 1907 met een centimeter overschreden. Het
meer staat nu 197,21 centimeter hoog.
Ook het nabijgelegen Como-meer is buiten zijn oe
vers getreden. Talrijke kleine gemeenten rondom
Lago Maggiore zijn nog slechts met amfibie-voertui
gen te bereiken. In de steden Locarno en Ascona zijn
zo'n duizend mensen geëvacueerd. foto ansa
Raadslid mag niet met urine gooien
Antwerpen Een gemeenteraadslid van het Vlaams Blok in Ant
werpen is gisteren door de Antwerpse rechtbank veroordeeld tot
twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete
van tienduizend Belgische frank (ruim 500 gulden) voor het uit
gieten van een pot urine over de hoofden van enkele stadgeno
ten. Ze was het zat dat nachtelijke kroegbezoekers telkens haar
huisgevel uitkozen als publiek urinoir. Onder het motto „een
koekje van eigen deeg, zeikerd" kreeg een student in hoge nood
een 'douche'. Hij liep tijdelijk oogletsel op.
Menem met succes geopereerd
buenos aires De Argentijnse president Carlos Menem (63) heeft
gisteren een gecompliceerde spoedoperatie aan zijn halsslag
ader goed doorstaan. Artsen deelden na de ingreep van 2 1/2
uur mee dat de president het ergste achter de rug had. Menem
werd gisteren onwel. De snelle ontdekking van de storing in de
naar de hersenen voerende ader heeft volgens hen erger voorko-
Kardinaal bidt tegen Madonna
sanjuan» Kardinaal Luis Aponte van Puerto Rico bidt dat de
Amerikaanse popster Madonna eind deze maand niet het eiland
zal bezoeken voor het geven van een concert. „Madonna zal een
negatieve invloed hebben op de Puertoricaanse jongeren," zo
zei de aartsbisschop. Hij heeft de rooms-katholieken opgeroe
pen geen produkten van Pepsi, de sponsor van het optreden,
meer te kopen.
Liefdesdrankje van rendierhoorn
Stockholm Een Zweedse firma komt met een nieuw middel op
de markt dat de seksuele potentie moet verhogen: een schijfje
rendierhoom in wodka. De firma hoopt dat Bloedhoom-Wodka
de dorst kan lessen van met name Aziaten naar liefdeselixers. De
zogeheten bloedhoorn, afkomstig van traditioneel in juni ge
slachte rendieren, brengen omgerekend ruim tweehonderd gul
den per kilo op, met uitschieters naar driehonderd gulden.
WASHINGTON/PORT-AU-PRINCE
Rtr-AFP-DPA-UPI
Het geweld in Haïti houdt aan.
Kort nadat de Amerikaanse
president Bill Clinton gisteren
de Haïtiaanse militaire junta
met harde maatregelen dreig
de als zij niet wil meewerken
aan de herinvoering van de de
mocratie, vermoordden gewa
pende mannen minister van
justitie Guy Malary.
Volgens ooggetuigen werd Ma
lary in de hoofdstad Port-au-
Prince doodgeschoten in zijn
auto, dichtbij de Kerk van het
Heilige Hart, waar vorige
maand ook een andere nauwe
medewerker van Aristide koel
bloedig werd vermoord. De lijf
wacht en chauffeur van de mi
nister kwamen eveneens om
het leven. Aangenomen wordt
dat beide moorden het werk
zijn van zogenoemde attachés,
knokploegen van militairen en
politie en aanhangers van de
voormalige dictator Duvalier.
Malary was één van de sym
bolen van het nieuwe Haïti. Aan
hem was de taak toebedeeld
een nieuw rechtssysteem .te
ontwerpen en wetgeving te ma
ken voor de modernisering van
leger en politie, één van de be
langrijkste onderdelen van het
VN-vredesakkoord waartoe mi
litairen en Aristide op 3 juli in
New York besloten. Aanhangers
van de militaire junta bezetten
gisteren het Haïtiaanse parle
ment en hielden parlementari
ërs korte tijd in gijzeling.
Als lid van het overgangskabi
net werkte de 50-jarige Malary
aan de terugkeer van de in sep
tember 1991 verdreven presi
dent Jean-Bertrand Aristide, ter
wijl hij ook hielp bij de voorbe
reidingen van een rechtszaak in
de Verenigde Staten tegen oud-
dictator Prosper Avril zaken
die indruisen tegen de belangen
van de machtige militaire lei
ders van Haïti.
President Clinton zei gisteren
dat de VS zonodig „eenzijdig"
zullen handelen om te bereiken
dat het VN-vredesakkoord over
Haïti wordt nageleefd en dat
Aristide in zijn ambt terugkeert.
Clinton noemde geen concrete
maatregelen. Mogelijk dat Ame
rikaanse oorlogsschepen gaan
toezien op de naleving van de
economische sancties inzake
Haïti. Canada besloot gisteren
zo'n 50 politieagenten uit Haïti
terug te trekken.
Berlijn samen
met deelstaat
Brandenburg
Golf van arrestaties in Servische provincie
Etnische Albanezen in de rusteloze Servische provincie
Kosovo vrezen dat een campagne van zogenoemde 'etni
sche zuivering' op handen is. Ze leiden dit af uit de re
cente arrestatiegolf onder de Kosovanen en de uitzetting
van internationale waarnemers van mensenrechtenorga
nisaties. Eerder deze week waarschuwde Amnesty Inter
national voor geweld in Kosovo.
pristina marcus tanner
the independent
Volgens het etnisch-Albanese
mensenrechtencomité in de
hoofdstad Pristina zijn de afge
lopen tijd zeven Kosovanen
door de politie gedood. Ze wer
den in de gevangenis vermoord
of op straat neergeschoten. De
Serviërs, die in de provincie een
minderheid vormen, werpen te
gen dat de politie-actie belang
rijke sleutelfiguren heeft onder
schept die een gewapende op
stand aan het voorbereiden wa
ren. Een van de gevangenen,
Hazer Hazeraj, is volgens de
Serviërs 'minister van defensie'
van de zelf benoemde regering
van de 'republiek Kosovo
„Ze willen ons bang maken
en paniek zaaien als voorberei
ding op een etnische zuivering
van Kosovo, dat vervolgens
door Serviërs moet worden be
volkt", meent de Kosovaanse
dissident Adem Demaci. De
mensenrechtenactivist Zenun
Celaj: „Sinds de waarnemers
van de CVSE (Conferentie voor
Veiligheid en Samenwerking in
Europa, red.) gedwongen wer
den te vertrekken, heeft de on
derdrukking veel ernstiger vor
men aangenomen. De situatie
was al niet florissant toen de
waarnemers er nog waren,
maar de Serviërs hielden zich
nog in."
Ibrahim Rugova, 'president'
van Kosovo zegt dat de Serviërs
het op de activisten van zijn
partij hebben voorzien in een
poging de schaduwstaat die de
Albanezen in Kosovo hebben
opgericht, te vernietigen. Onder
de arrestanten van de laatste
weken bevinden zich hoofdza
kelijk activisten uit de pro-onaf
hankelijkheidspartij LDK.
Sinds Servië in 1989 de pro
vincie Kosovo haar autonomie
ontnam, hebben de etnische Al
banezen meer dan negentig
procent van de bevolking
verkiezingen, staatsscholen en
ziekenhuizen geboycot en beta
len ze vrijwillig belasting aan de
eigen 'regering'.
„Sinds het vertrek van de CV
SE zijn hele dorpen omsingeld
en met bruut geweld uitge-
kamtvertelt Rugova. Hij voor
spelt dat de verwachte proces
sen tegen Albanese activisten
als een excuus zullen worden
gebruikt om Kosovo met politie
en soldaten te overspoelen.
De etnische spanningen tus
sen de 1,7 miljoen Albanezen in
Kosovo en de Servische autori
teiten die de provincie sinds
1912 hebben geregeerd, staan al
zo lang op scherp, dat het niet
duidelijk is of deze jongste straf-
campagne daadwerkelijk een
kentering betekent in het beleid
van Belgrado.
Sommige plaatselijke activis
ten beschouwen de arrestaties
slechts als een machtsvertoon
van de Serviërs. „Telkens wan
neer de wereld belangstelling in
Kosovo toont, organiseren de
Serviërs een showproces om de
Albanezen als terroristen af te
schilderen", zegt Ismet Hajdari.
een journalist.
Zolang Servië nog verwikkeld
is in oorlogen in Bosnië en
Kroatië zal Belgrado waar
schijnlijk geen storm ontkete
nen in Kosovo, temeer daar dit
een eventuele opheffing van de
internationale sancties tegen de
rompstaat Joegoslavië zou kun
nen verhinderen.
vertaling: margreet heslinga
Berlijn en de deelstaat Branden
burg. die geheel rond de Duitse
hoofdstad ligt, gaan in het jaar
1999 samen. De naam van de
nieuwe deelstaat staat nog niet
vast, wel dat de hoofdstad de
garnizoensstad Potsdam wordt,
nu al hoofdstad van Branden-
burg.
De zes miljoen inwoners kun
nen zich in een referendum nog
uitspreken over de plannen, zo
is in Potsdam bekendgemaakt.
Het samengaan maakt onder
meer een betere aanpak moge
lijk van de infrastructurele pro
blemen van Berlijn, dat nu door
zijn „ingesloten" ligging nauwe
lijks over achterland beschikt.
Brandenburg, een deel van de
voormalige Duitse Democrati
sche Republiek (DDR), werd
één van de zestien deelstaten
na de hereniging van Oost- en
West-Duitsland in 1990. De
Duitse bondsstaten hebben op
verscheidene gebieden autono
mie, bijvoorbeeld criminaliteits
bestrijding. onderwijs en
milieubeleid. Berlijn kreeg in
1990 de status van stadstaal,
zoals Hamburg en Bremen.
Vóór de val van de Muur in
1989 was het oostelijke deel de
hoofdstad van de DDR.
ACHTERGROND
ROME EELCO VAN DER LINDEN CORRESPONDENT
Aanval Serviërs
op stad Maglaj
De plannen zijn onthuld door de 34-jarige Donatella Di
Rosa, echtgenote van een luitenant-kolonel van het
Italiaanse leger. De vrouw zegt vanaf 1991 aanwezig te
zijn geweest bij vergaderingen en diners waar hoge
militairen en personen uit rechts-extremistische kringen
niets minder dan de strategie en de financiering van een
machtsovername 'naar het model-Pinochet' bespraken.
Di Rosa zegt met de belastende informatie naar buiten
te zijn gekomen omdat ze zich bedreigd voelde en zelfs
voorzag gearresteerd te worden.
Mevrouw Di Rosa lichtte de rechtbank van Florence in
en schreef een brief aan de president van de republiek,
maar vreesde niet geloofd te worden. In een serie
persconferenties heeft ze nieuwe details prijsgegeven en
dat heeft zoden aan de dijk gezet.
Zowel de rechtbank in Florence als de militaire
rechtbank in Rome heeft een officieel onderzoek
ingesteld. Vijf hoge militairen lopen de kans te worden
beschuldigd van hoogverraad. Een van hen, generahl
Monticone, Italiës's jongste generaal en hoofd van de
prestigieuze snelle interventiemacht, is geschorst.
Mevrouw Di Rosa had met deze generaal een
liefdesaffaire en hoorde van hem de coupplanen. De
generaal ontkent alles en noemt Di Rosa een duivels
wezen. „Samen met haar echtgenoot heeft ze me 700
miljoen lire (840.000 gulden) afgetroggeld. Pas nadat ik
het paar had aangegeven bij de rechtbank, vorig jaar
november, is het coupverhaal naar buiten gekomen",
Oude tijden herleven in Italië. Maar misschien is het
beter te zeggen dat die tijden nooit echt veranderd
zijn. In 1964, in 1970 en in 1974 bestonden er plan
nen tot een staatgreep, steevast uitgedacht door bok
kige militairen, 'ontspoorde' geheime diensten,
rechts-extremistische groepen en de maffia. En nu, in
de nadagen van het 'regime' dat Italië 45 jaar heeft
geregeerd, is het weer raak. In het voorjaar van 1994
zal, eindelijk, een Italiaanse Pinochet opstaan.
aldus de generaal. Hel geld was volgens de vrouw echter
bijeengebracht door de samenzweerders waartoe zij
zichzelf en haar man ook rekent en gereserveerd voor
de aanschaf van wapens. Generaal Monticone had het
beheer erover omdat hij woonachtig is in het
Noorditaliaanse Udine, een kruispunt van de
internationale wapensmokkel.
Italië smult al weer enige tijd van deze 'welles-nietes-
feuilleton'. De justitie begint echter steeds meer
interesse te tonen, vooral omdat de vrouw bijna
dagelijks nieuwe details te berde brengt. Hoewel haar
onthullingen tegenstrijdigheden bevatten en gr twijfel
bestaat over haar intenties, is de hoop toegenomen dat
er na de aanpak van de corruptie en de maffia ook
eindelijk licht geworpen kan worden op de
destabiliserende activiteiten van het zogenaamde
'parallelle Italië'.
De aanslagen die nog steeds met de regelmaat van de
klok plaatsvinden, en als doel het stagneren van het
vernieuwingsproces lijken te hebben, wijzen bovendien
naar dat subversieve Italië, waarin met name de
(militaire) geheime diensten een hoofdrol vervullen.
Na de laatste aanslagen en ook nadat de anti-
corruptierechters hebben aangetoond dat de diverse
inlichtingendiensten belastend materiaal hebben
vernietigd en hun budget voor alles gebruikten behalve
voor debescherming van de staat, heeft premier Ciampi
besloten tot een rigoureuze reorganisatie. De minister
van defensie, Fabbri, kondigde vorige week aan dat 300
agenten van de militaire dienst Sismi zullen worden
weggezuiverd. De minister erkende expliciet en dat is
voor het eerst in de Italiaanse geschiedenis dat er
Italiaanse spionnen zijn die zich beziggehouden met
activiteiten tegen de staat.
Italië lijkt voorzichtig afscheid te nemen van zijn
verleden, maar de vraag blijft of het oude Italië zich
zonder slag of stoot zal overgeven. De leider van de lx*ga
Nord, Umberto Bossi, laat al wekenlang weten een
staatsgreep te vrezen en voert bovendien een felle
polemiek met de Italiaanse legerleiding. De
opperbevelhebber van de strijdkrachten. Canino,
beschuldigde de Ix*ga ervan de eenheid van het land op
het spel te zetten en kwalificeerde met de Lega
sympathiserende militairen als 'verraders'. 1
Servische strijdgroepen hebben
hun aanval op de belegerde
plaats Maglaj gisternacht verhe-
vigd. De door moslims beheer
ste radiozender in Sarajevo
heeft dit vandaag gemeld. Vol
gens de zender werden drie
mensen gedood en acht perso
nen zwaargewond. De artillerie
beschietingen hebben boven
dien buiten het stadje grote
bosbranden veroorzaakt.
De moslimenclave in het
noorden van Bosnië is al meer
dan drie maanden omsingeld.
Maglaj en het nabijgelegen
Tesanj huizen naar schatting
143.000 Bosniërs. Moslims ver
zochten opnieuw om voedsel
en medicijnen, nadat door on
voldoende medewerking van de
Serviërs twee VN hulpkonvooi
en gisteren de belegerde plaat
sen niet hadden kunnen berei
ken.
Bosnische militairen vrezen
een nieuw Servisch offensief, op
grond van troepenbewegingen
aan Servische zijde.
johannesburg p van nuusenburg
correspondent
Het Hooggerechtshof in Johan
nesburg heeft een Poolse im
migrant en een voormalig par
lementslid schuldig
bevonden aan de
moord op de zwar
te leider Chris
Hani. Beide ver
dachten, Janusz
Walus en Clive Der
by-Lewis, zullen
ook veroordeeld
worden wegens
verboden wapenbe
zit.
De derde verdachte,
Gaye Derby-Lewis,
de vrouw van de po
liticus van de ex-
treem-rechtse Konservatieve
Partij (KP), werd vrijgesproken
van alle aanklachten. Het drietal
stond ook terecht wegens sa
menzwering tot moord op een
aantal andere prominente Zuid-
afrikanen. onder wie Nelson
Mandela, maar deze aanklacht
werd niet bewezen geacht.
Rechter Eloff zal op een nog na
der te bepalen tijdstip de straf
maat bepalen.
Hani, de populaire leider van
de Zuidafrikaanse Communisti
sche Partij, werd op 10 april
voor zijn huis dood geschoten.
De moord ontketende ernstige
ongeregeldheden, die aan tien
tallen-mensen het leven hebben
gekost.
Flani's weduwe, Limpho, was
donderdag getuige van de finale
van het proces dat
10 dagen heeft ge
duurd. De verdach
ten hoorden het
vonnis onbewogen
aan, terwijl demon
stranten voor het
gerechtshof hun
hoofden eisten.
Rechter Eloff zei dat
bewezen was dat
Walus, een fanatie
ke anti-communist,
Hani met voorbe
dachte rade had
doodgeschoten. Hij
accepteerde ook dat
Derby-Lewis, volgens zijn eigen
partijgenoten een rabiate racist,
het moordwapen, een pistool
met geluiddemper, geleverd
had in de wetenschap waarvoor
het gebruikt zou worden. Me
vrouw Derby-Lewis werd we
gens gebrek aan bewijs vrijge-
sproke.n.
Het ANC verwelkomde het
vonnis tegen Walus en Clyve
Derby-Lewis, maar betreurde
dat mevrouw Derby-Lewis was
vrijgesproken.
Rechter
bepaalt latei-
de straf
voor
moordenaars
las vegas Niets is te dol in het Amerikaanse gokparadijs Las Vegas. Vandaag opent in de woestijnstad in de staat Nevada het nieuwe hotel Luxor
zijn deuren. Op de top van de piramide dient als lichtbaken, met een straal die op een onbewolkte dag wel zestien kilometer de lucht in schijnt. Het
gigantische hotel annex casino heeft zo'n 700 miljoen gulden gekost. foto reuter neal lauren
