'Kok is volledig
van de pot gerukt'
Binnenland
Begrafenis Manke Nelis
Boeing lijkt El Al in
bescherming te nemen
Vijftienhonderd keer van harte'
Aantal ongevallen in
en om huis neemt af
Bijklussers zaak van universiteit zelf
Boeing biedt slachtoffers
hoge schadevergoedingen
Hoorzitting Bijlmerramp oppervlakkig
VRIJDAG 15 OKTOBER 1993
n Nederlands Persbun
XTC kan lever beschadigen
rotterdam Tussen het slikken van XTC-pillen en ernstige lever
beschadigingen bestaat een 'meer dan waarschijnlijk' verband.
H. Metselaar van het levertransplantatieteam in het Rotterdam
se Dijkzigt Ziekenhuis zei dit gisteren naar aanleiding van erva
ringen met enkele jonge patiënten in zijn ziekenhuis. Overigens
had geen van decadenten lang of buitensporig grote hoeveelhe
den XTC gebruikt.
Kamer achter deal Philips en RABO
den haag De overeenkomst tussen Philips en de RABO-bank
kan fiscaal door de beugel. De Tweede-Kamercommissie voor fi
nanciën heeft dat gisteren geconcludeerd na overleg met minis
ter Andriessen (economische zaken) en staatssecretaris Van
Amelsvoort (financiën). De kern van de deal is dat Philips oc
trooien en licenties verkoopt aan de RABO-bank. met een terug
koopgarantie. Het gebruik van de octrooien en licenties wordt
vervolgens van de RABO gehuurd.
Negende donor week begonnen
utrecht Fractievoorzitter Bolkestein (WD) heeft vandaag in
Hilversum het startsein gegeven voor de Nationale Donorweek
1993. Op de bijeenkomst ging een nieuwe voorlichtingsfilm in
première en werd een rondreizende publiekstentoonstelling in
gebruik genomen. Tijdens de donorweek (dit jaar voor de ne
gende keer) probeert de Stichting Donorvoorlichting het donor
codicil, en daarmee het belang van orgaan- en weefseldonatie
voor transplantatie, onder de aandacht van het publiek te bren
gen. Het thema is 'Donor worden, dat doe je voor elkaar'.
Kop Kelten-god mogelijk in Nederland
dublin Een uit het Ierse Cloghane verdwenen eeuwenqude ge
beeldhouwde kop van de Keltische god Crom Dubh is mogelijk
in Nederland. Het hoofd verdween op 18 of 19 augustus uit een
muur van een kerk in Cloghane, een plaatsje op het schiereiland
Dingle. Volgens de conservator van het Nationaal Museum van
Ierland is er een duidelijke aanwijzing dat het hoofd is meegeno
men door een Nederlandse toeriste.
Bijna helft van scholieren is racistisch
utrecht Bijna de helft (44,8 procent) van de scholieren op HA
VO en VWO heeft racistisch ideeën. Zo willen zij liever geen
Turkse buren en vinden zij dat allochtonen zich moeten aanpas
sen aan de Nederlandse samenleving. En 15 pocent vindt zelfs
dat allochtonen niet dezelfde rechten moeten hebben als au
tochtone Nederlanders. Dat blijkt uit een onderzoek onder 2.800
scholieren uit de hoogste klassen van VWO en HAVO, waarop
psycholoog G. Kleinpenning vandaag in Utrecht is gepromo
veerd.
Extra belasting op autotelefoonnet
den haag De PTT moet 7,5 procent extra belasting betalen over
de winst van het autotelefoonnet. Dat staat in het wetsvoorstel
dat minister Maij (verkeer en waterstaat) gisteren.naar de Twee
de Kamer heeft gestuurd. Het wetsvoorstel moet een einde ma
ken aan de monopoliepositie van de PTT. Als de Tweede Kamer
akkoord gaat, zal door middel van aanbesteding worden geko
zen voor een bedrijf dat naast de PTT een autotelefoonnetwerk
mag aanleggen en exploiteren.
Sleutel tegen autodiefstal
almelo Texas Instruments in Almelo denkt letterlijk en figuur
lijk de sleutel te hebben gevonden voor de oplossing van het we
reldwijde probleem van autodiefstallen. Het bedrijf voorziet het
contactsleuteltje van de auto van een minuscuul zendertje, dat
een signaal afgeeft om het ontstekingssystetm te laten werken.
Volgens het nieuwe systeem is er geen andere manier om een
auto aan de praat te loïjgen.
vervolg van voorpagina
De inspectieprocedures van El
Al kwamen gisteren tot verba
zing van enkele deskundigen
nauwelijks aan de orde. Wol-
leswinkel moest in zijn rapport
wel concluderen dat de proce
dures van El Al goed zijn.
Boeing bevestigde immers dat
El Al volgens het boekje werkt.
En wie is Wolleswinkel om dat
in twijfel te trekken? Voor de
Raad voor de Luchtvaart lijkt
daarmee de kwestie afgedaan.
Voorbijgegaan werd aan het
feit dat El Al een belangrijke
klant van Boeing is. Uit het rap
port van Wolleswinkel kan na
melijk wel worden geconclu
deerd dat het niet is uitgesloten
dat El Al-inspecteurs de haar
scheurtjes over het hoofd heb
ben gezien. Letterlijk zegt hij
„dat het totale systeem van vei-
ligheidsbeheersing niet ade
quaat was. Het was teveel af
hankelijk van succesvolle in
spectiemethodes. Of El Al een
scheur over het hoofd gezien
heeft tijdens de laatste inspec-
Ven'oersbonden woedend op minister van financiën
De vervoersbonden van FNV en CNV hebben gisteren
woedend gereageerd op het plan van minister Kok (fi
nanciën) om bedrijven in het wegvervoer alleen een vol
ledige compensatie te geven voor de verhoogde dieselac
cijns als de lonen in die sector volgend jaar worden be
vroren. De bonden spreken van chantage. De werkgevers
in de vervoerssector kunnen wel leven met Koks plan.
utrecht-denhaag anp
„Gelegenheidspolitiek van de
ergste soort", vindt voorzitter
W. Waleson van de Vervoers-
bond FNV. „Volstrekt van de
pot gerukt. Ik weet er echt geen
andere woorden voor", aldus
Waleson. Ook de CNV-bond
zegt dat de minister buiten zijn
boekje is gegaan.
„Het kabinet moet eens op
houden met dit soort onzin. Ze
zijn nu zelfs bezig op decentraal
niveau de arbeidsverhoudingen
te verzieken. Want als wij met
onze CAO-voorstellen bij de
werkgevers komen, zeggen die
dat er Financieel helemaal niets
kan omdat ze anders de com
pensatie mislopen". aldus
Waleson. Hij constateert dat
minister Kok daarmee dé CAO-
onderhandelingen in de sector
tot een „absolute farce" maakt.
De Vervoersbond CNV vindt
dat Kok zijn bevoegdheden als
minister misbruikt door een be
lastingmaatregel te verbinden
aan het arbeidsvoorwaardenbe
leid. Bestuurder A. Bot stelt dat
de minister zich bemoeit met
zaken waarmee hij niets heeft te
maken. Ook Bot spreekt van
een verkapte loonmaatregel. „In
feite stuurt Kok de werkgevers
nu met een lege portemonnee
naar de onderhandelingstafel."
De werkgevers in het wegver
voer zijn wel tevreden, zo blijkt
uit de reacties. De huidige CAO
loopt op 1 januari af. De inzet
van de werkgevers is het be
perkt houden van de loonsver
hoging, aldus een woordvoer
ster van Transport en Logistiek
Nederland.
De EVO. de organisaties van
de eigen v ervoerders, is ook te
vreden. Wel stuurt deze organi
satie nu een brandbriefje aan
Kok en aan de Tweede Kamer.
De eigen vervoerders hebben
chauffeurs in dienst die onder
tal van CAO's vallen. De EVO
vindt het daarom niet terecht,
dat de compensatie afhankelijk
wordt gesteld van alleen de ver-
voers-CAO.
Directeur J. Weitenberg van
het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond maakt
kanttekeningen bij de opstelling
van Kok. „De arbeidsvoorwaar
den zijn primair een verant-
woordelijkheid voor werkgevers
en werknemers", aldus Weie-
tenberg.
Amsterdam Zo'n tweehonderd mensen hebben gisteren op de begraafplaats St. Barbara in Amsterdam-West
de begrafenis van Manke Nelis (Cornelis Pieters) bijgewoond. De zanger/bassist van het Amsterdamse le
venslied overleed vorige week op 73-jarige leeftijd. Op de foto. familie en vrienden bij het met bloemen be
dekte graf. FOTO ANP HERMAN PIETERSE
tie, is niet met zekerheid te zeg
gen".
Boeing lijkt El Al echter in be
scherming te nemen. Daarvoor
is ook ruimte, aangezien de fou
te constructie van de motorop
hanging toch de belangrijkste
oorzaak van het ongeluk is.
Boeing wil zijn klant niet aan de
concurrentie kwijtraken door
hem openlijk aan de schand
paal te nagelen.
En dat roept weer vragen op
of inzittenden van de 747 in de
toekomst wel op de inspectie
procedures van sommige lucht
vaartmaatschappijen kunnen
en mogen vertrouwen. El Al en
de meeste andere maatschap
pijen zijn nu extra alert. Maar
wie garandeert de passagier dat
iedere luchtvaartmaatschappij
de motorophanging van haar
747's gedegen controleert? En
wie weet zeker dat monteurs
nooit een haarscheurtje over
het hoofd zien? Herhaling van
het ongeluk lijkt dus niet voor
de volle honderd procent uitge
sloten zolang de nieuwe motor
ophanging niet in alle 747's is
geïnstalleerd.
maastricht gpd
De gouverneur van Limburg, baron Van Voorst
tot Voorst, en burgemeester Houben van Maas
tricht hebben gisteren ruim 1.500 keer in heel
Europa hun gelukwensen overgebracht. Schrif
telijk wel te verstaan, in de vorm van kleurige
felicitatiekaarten.
In alle negen EG-talen wensen Van Voorst en
Houben meer dan 1.500 'top-Europeanen' van
harte proficiat met de bereikte ratificatie van
het Verdrag van Maastricht.
De politieke en monetaire integratie van de
twaalf EG-lidstaten staat sinds deze week defi
nitief vast, nu ook het laatste juridische obsta
kel het Duitse Constitutionele Hof is ge
slecht. Voor Van Voorst en Houben reden ge
noeg de gelukwensen over te brengen aan een
indrukwekkende hoeveelheid Europese VIP's.
De wenskaarten zijn onder meer geadresseerd
aan alle 24 EG-ministers van Buitenlandse za
ken en financiën, de 518 leden van het Euro
pees Parlement, de voltallige Europese Com
missie en de complete sliert Europese instellin
gen.
Voorts vermeldt de verzendlijst niet nader
genoemde 'Brusselse sleutelfiguren' en van
zelfsprekend de namen van alle Nederlandse
kabinets- en parlementsleden. Bovendien ploft
de kaart dezer dagen op de deurmat van diplo
maten, de nationale en buitenlandse pers en
'bijzondere relaties' van de provincie Limburg
en de gemeente Maastricht.
de privésfeer hoger op de agen
da is komen te staan bij over
heid, maatschappelijke organi
saties, gezondheidszorg, media
en consumenten. Alleen de
banden met het bedrijfsleven
kunnen volgens SCV-directeur
Rogmans nog wat verder wor
den aangehaald.
Nog altijd hebben er volgens
de stichting te veel ongevallen
plaats die tot letsel, blijvende
handicap of erger leiden. Jaar
lijks stellen ruim 3 miljoen
slachtoffers van een ongeval
zich onder behandeling van een
huisarts, fysiotherapeut, tand
arts of specialist. In ruim 8 van
de 10 gevallen gaat het om een
ongeval in de privésfeer. Afge
zien van het persoonlijke leed
kosten die privé-ongevallen de
maatschappij jaarlijks zo'n twee
miljard gulden.
amsterdam anp
Het aantal dodelijke ongevallen
in of om het huis en tijdens
sport, spel en recreatie, is de af
gelopen tien jaar met 7 procent
afgenomen. Het aantal zieken
huisopnamen daalde in die pe
riode met 15 procent en het
aantal poliklinische behandelin
gen met 7 procent. Op jaarbasis
levert dat een besparing op van
ruim 225 miljoen gulden aan
kosten in de gezondheidszorg
en de sociale zekerheid.
De Stichting Consument en
Veiligheid (SCV) presenteerde
die cijfers gisteren tijdens het
jubileumseminar van de stich
ting in Amsterdam. Thema van
het seminar is 'Ongevallenpre
ventie in de privésfeer; een an
dere kijk op veiligheid'.
In het 10-jarig bestaan heeft
de SCV bereikt dat veiligheid in
Maatregels voor
behandeling van
TBC verscherpen
den haag anp
Er moeten snel scherpere
maatregels komen om de
multiresistente tuberculose,
waartegen geen medicijnen
helpen en die zich dus snel
verspreidt, in te dammen.
Deze vorm van TBC komt
sporadisch in Nederland
voor. Dat staat in een rap
port van een speciale com
missie dat vandaag in Den
Haag is aangeboden aan
staatssecretaris Simons
(volksgezondheid), tijdens
een symposium van de 90-
jarige KNCV, de organisatie
van tuberculosebestrijding.
Centraal in de maatrege
len staan adequate behan
deling, bijscholing, beper
ken van de 'import' van de
ziekte en infectiepreventie
in ziekenhuizen.
den haag gpd
De Tweede Kamer wil universi
teiten niet tot in detail opleggen
hoe zij moeten omgaan met bij
verdiensten van bijklussende
hoogleraren. Wat WD en PvdA
en D66 betreft wordt er alleen
een globale regeling opgesteld,
waarbinnen universiteiten zelf
hun beleid kunnen bepalen.
Voor het CDA is het eigenlijk al
voldoende de universiteiten
slechts op te leggen dat er een
regeling komt.
De Tweede Kamer had giste
ren een eerste, voorlopige be
spreking met staatssecretaris
Cohen (onderwijs) over het rap
port van de commissie-Zeeval-
king. Die heeft uitgezocht welke
regelingen universiteiten heb
ben voor bijklussende hooglera
ren.
Alle grote partijen in de Ka
mer vinden dat in het tijdperk
Totale aflwndeling duurt nog maanden
amsterdam anp
De Amerikaanse vliegtuigfabri
kant Boeing heeft een groot
aantal slachtoffers van de vlieg
ramp in de Bijlmer naar Neder
landse begrippen alleszins rede
lijke schikkingsvoorstellen ge
daan. Voor mensen die verwon
dingen hebben opgelopen, gaat
het om aanbiedingen van hon
derdduizenden guldens. Ook
mensen die naar Nederlands
recht geen schijn van kans zou
den maken op smartegeld, heb
ben forse bedragen aangeboden
gekregen.
Dat zegt mr. Van den Biesen,
die de zaken behartigt van 150
slachtoffers. Volgens hem heeft
de helft van de mensen die een
schikkingsvoorstel hebben ge
kregen, dat inmiddels geaccep
teerd. De totale afhandeling zal
nog zeker drie tot vier maanden
vergen, zo verwacht Van den
Biesen.
DEN HAAG JAN kuys
Mr. G. Bodewes kijkt op van zijn papier. Het
bevat geen vragen meer. De voorzitter van
de Raad voor de Luchtvaart kijkt snel even
naar links en rechts en constateert dat ook
de overige leden van de raad zijn uitge
vraagd. „Dank u, dan gaan we nu over naar
enkele kleinere onderwerpen.
Twee dagen, gisteren en vandaag, hoort de
Raad voor de Luchtvaart in het openbaar
getuigen en deskundigen om de oorzaak
van de vliegramp in de Bijlmermeer boven
tafel te krijgen. De raad buigt zich bijna kli
nisch over een zo intens emotionele ge
beurtenis als het neerstorten van een vlieg
tuig. De hoorzitting is zakelijk. Tien heren
in het grijs op een podium stellen vragen
aan een wisselende reeks heren aan de tafel
tegenover hen. Zo nu en dan krijgt een
technische beschouwing ondersteuning
van een dia-presentatie.
Geen tijd voor emoties, geen gelegenheid
voor betrokkenheid. Afstandelijkheid lijkt
het devies. Uiteraard zijn er de woorden
van mededogen jegens de slachtoffers en
ook is er het besef dat zoiets nooit weer
mag gebeuren. Maar voor het overige is het
nuchterheid troef. Geen kwaad woord over
mogelijke fouten in procedures, geen hul
peloze blikken bij uitingen van onvermo
gen, geen tevredenheid ook over zaken die
naar behoren zijn afgehandeld.
De zaak wordt 'sec' behandeld. Bodewes is
een terughoudende voorzitter, die alles
vooraf heel strak heeft geregisseerd. Zoals
het een goed jurist betaamt, is alles voor
zien, elke mogelijkheid getoetst en wordt
niets aan het toeval overgelaten. De raad
heeft immers alleen tot taak de oorzaken
van het ongeluk op te helderen en aanbeve
lingen te doen voor een veiliger luchtvaart.
Betrokkenheid past niet binnen die op
dracht. En daar is zelfs iets voor te zeggen.
De ingebouwde gereserveerdheid blijft ech
ter niet beperkt tot de emotionele kanten
van de ramp, maar strekt zich ook uit tot de
feitelijke ondervragingen. Over de gebrekki
ge communicatie tussen verkeersleiders en
bemanning, en tussen verkeersleiders en de
buitenwereld heeft Bodewes twee vi agen
op papier. Daarna is het onderwerp blijk
baar afgedaan, hoewel spontaan tientallen
andere wagen rijzen. De zaal blijft met
waagtekens zitten.
Ook bijvoorbeeld over het wel en niet uit
nodigen van bepaalde mensen. Het is inte
ressant de gedachten van de leiding van de
Luchtverkeersbeveiliging te horen over de
relatie tusen gezagvoerder en verkeerslei
der. Zeker zo belangrijk is de visie van di
rect bij de ramp betrokkenen. Waarom zijn
bijvoorbeeld direct betrokken verkeerslei
ders niet opgeroepen? Waarom zijn dege
nen die op Schiphol het vliegtuig hebben
geïnspecteerd er niet?
De terughoudendheid druipt ervan af. De
gebeurtenis in het Haagse Congresgebouw
is wel heel letterlijk een publieke hoorzit
ting. Met als enig doel dat het publiek kan
kennis nemen van enige feiten. De leden
van de raad, de getuigen en de deskundigen
zijn immers allemaal al lang en breed op de
hoogte van alle bevindingen. Daarom ont
breekt overduidelijk de behoefte bij de raad
tot de bodem te gaan, de onderste steen
boven te krijgen.
Waarom zou de raad ook? Onderzoeker
Wolleswinkel kwam tot glasheldere conclu
sies. Boeing heeft schuld bekend en de
vliegtuigbouwer heeft beloofd zo snel mo
gelijk de constructie aan te passen. Wat
meer valt er te zeggen?
Spaar
°P
zeker.
Als u niet alleen een hoge
rente wilt, maar er bovendien
zeker van wilt zijn dat uw
spaargeld in goede handen is,
vertrouwt u het natuurlijk toe
aan een goede bekende. Aan een
bank die dicht bij u in de buurt
zit, die u kent: de Rabobank.
Loopt u maar eens binnen.
Als de grootste spaar
bank van Nederland weten wc
precies hoe u meer uit uw
spaargeld haalt zonder dat u
risico's loopt. Rabobank CS
Rabobank. Aangenaam.
van 'de ondernemende univer
siteit' hoogleraren nevenwerk
zaamheden moeten kunnen
verrichten. Met de commissie-
Zeevalking is iedereen het er
ook over eens dat er wel duide
lijke afspraken moeten zijn
waarbij het uiteindelijk de uni
versiteit is die bepaalt of en
welk nevenwerk een medewer
ker verricht.
Shell maakt
hardhout van
zacht hout
rotterdam gpd
Shell heeft een methode ont
wikkeld waarbij zacht hout,
zoals van populieren, kan wor
den veranderd in duurzaam
hardhout. De ontwikkeling be
vindt zich nog in de laboratori
umfase. De Stichting Natuur
en Milieu staat positief tegen
over het project.
In het personeelsblad Shell
Venster van volgende maand
meldt het bedrijf dat niet al
leen populieren, maar bijvoor
beeld ook de snel groeiende
(sub)tropische eucalyptusbo
men geschikt lijken voor het
procédé. De combinatie van
een verwerkingsindustrie en
plantages acht Shell een goede
manier om de kap van tropi
sche regenwouden af te rem
men zonder dat het betreffen
de land economisch schade
hoeft te lijden.
Het procédé werkt als volgt:
het ongedroogde, zachte hout
wordt gedurende een half uur
tot 200 graden Celsius verhit.
Bij een houtdikte tot vier cen
timeter gebeurt dat met
stoom, bij dikker hout door
elektrische verwarmingstech
nieken. In de tweede fase ver
dampt het water, terwijl tot
slot door verhitting tot 180
graden het materiaal hard
wordt gemaakt.
Samen met Rijkswaterstaat
test Shell op dit moment de
duurzaamheid van het hout.
Daartoe zijn anderhalf jaar ge
leden kanaal- en slootbe-
schociingen gemaakt. Tot nog
toe, zegt Shell, lijkt het materi
aal zich te gedragen als tro
pisch hardhout. Het nieuwe
hout kan niet alleen hardhout
vervangen maar ook het geïm
pregneerde zachte hout.
