Gereformeerde Kerken
raken krapper bij kas
'Spoed geboden met opvolging Bar'
Kerk Samenleving
Kerken zetten campagne tegen verarming voort
VRIJDAG 15 OKTOBER 1993
buitenland kort Dominicaan Karl Derksen voorzitter
vredesforum Europese katholieken
Nederduitse Kerken
De vier Nederduitse Gerefor
meerde Kerken in Zuid-Afri-
ka zijn er de afgelopen twee
dagen in Kaapstad niet in ge
slaagd de eenheid naderbij te
brengen. Het grootste obsta
kel was de houding van Ne
derduitse Gereformeerde
Kerk in Afrika (NGKA), de
vroegere 'zwarte' kerk. Die
vreest dat het streven naar
eenheid de fusie met de Sen-
dingkerk (NGSK). de vroege
re kerk voor 'kleurlingen', in
gevaar brengt. Ook de Ne
derduitse Gereformeerde
Kerk (NGK), eens de steunpi
laar van het apartheidsbe
wind, kwam met haar ge
bruikelijke bezwaren tegen
eenwording. Voor deze kerk
is de Belhar-belijdenis van de
Sendingkerk, waarin apart
heid scherp wordt afgewe
zen, nog altijd een sluikel-
blok.
Cubaanse bisschoppen
l'aus Johannes Paulus 11
heeft er gisteren geen twijfel
over laten bestatin dat hij de
Cubaanse bisschoppen
steunt in hun woordenstrijd
met de communistische re
gering op het eiland. Tijdens
een mis die door enkele Cu
baanse bisschoppen werd
bijgewoond, zei de paus zich
volledig bewust te zijn van de
zorgen van de bisschoppen
over 'de geestelijke situatie
en de ontberingen die het
dierbare Cubaanse volk moet
doorstaan'. De Cubaanse
bisschoppen wekten vorige
maand in een pastorale brief
de woede van de regering
door te waarschuwen voor
'ontevredenheid, onzeker
heid en wanhoop' op het ei
land. Zij veroordeelden het
gebrek aan vrijheid, het grote
aantal politieke gevangenen
en het buitensporige toezicht
op het doen en laten van de
Cubanen door de veilig
heidsdiensten.
Predikant tapt bier
Predikant Manfred Bertram
en kroegbaas Karl Schiesberg
wisselen voor één keer van
rol. Bertram, predikant van
de Christuskerk in het cen
trum van Keulen, zal komen
de donderdag in het café De
Witte Vlier de gasten bedie
nen en Schiesberg houdt
zondags daarop in de kerk de
preek. Volgens het gemeen
teblad van de Keulse kerk
kwam de café-eigenaar op
het idee toen hij in een arti
kel in het blad over het gerin
ge kerkbezoek las dat vele
mensen de kroeg boven de
kerkbank verkiezen.
Schiesberg wil kroeglopers
en kerkgangers bij elkaar
brengen opdat zij elkaar in
een andere omgeving eens
kunnen 'besnuffelen'. Voor
de kerkdienst waarin
Schiesberg voorgaat worden
alle stamgasten van het café
uitgenodigd.
Inheemse volken
De vredesprijs van de inter
nationale rk vredesbeweging
Pax Christi is dit jaar toege
kend aan Kay Williams en
Dorraine Booth-Williams. Zij
worden geëerd om hun inzet
voor de inheemse volkeren
in Noord- en Zuid-Amerika.
De voorzitter van Pax Christi,
kardinaal Godfried Danneels
van Mechelen-Brussel, reikt
vandaag in New York de prijs
uit. Het echtpaar zet zich on
vermoeibaar in om de cultu
ren en tradities van alle in
heemse volken in de twee
continenten met elkaar te
verbinden en te bewaren. Zij
waren betrokken bij de op
richting van het bondgenoot
schap van inheemse volken,
dat in 1992 een belangrijke
rol speelde in de coördinatie
van projecten in het kader
van vijfhonderd jaar 'ontdek
king' van Amerika.
De Nederlandse pater domini
caan dr. Karl Derksen is in Ko
penhagen gekozen tot voorzitter
van het Oecumenisch Vredesfo
rum van Europese Katholieken.
Het forum wil zich samen met
mensen van andere kerken en
levensovertuigingen inspannen
voor gerechtigheid, vrede, de
mocratie, solidariteit en het be
houd van de schepping.
Derksen was actief in de Ber-
lijnse Konferentie van Europese
Katholieken, die een dag voor
de oprichting van het forum is
opgeheven. De Konferentie is er
onder meer door de Oostduitse
bisschoppen van beschuldigd
dat zij te nauwe banden met de
communistische autoriteiten in
de voormalige DDR had, maar
Derksen en zijn medebestuurs
leden zijn ervan overtuigd sinds
de oprichting van de Konferen
tie in 1964 een bijdrage te heb
ben geleverd aan meer begrip
tussen Oost en West.
De initiatiefnemers van het
vredesforum, die afkomstig zijn
uit elf Europese landen, streven
de oprichting van nationale en
regionale secties na. Het inter
nationaal secretariaat is geves
tigd in het Hendrik Kraemer
Huis van de Nederlandse Ge
meente in Berlijn.
Breed beraad met moraaltheologen
AMERSFOORT
De Nederlandse bisschoppen
willen over de nieuwe ency
cliek van de paus tot een
breed beraad komen met de
moraaltheologen. Bij de vraag
hoe ze de tot henzelf gerichte
boodschap aan de gelovigen
kunnen doorgeven, willen ze
graag samenwerken met ca
techeten en moraaltheologen.
Dit hebben de bisschoppen
besloten tijdens hun twee
maandelijkse vergadering in
Amersfoort. Daarbij wisselden
zij voor de eerste maal van ge
dachten over Veritatis splen
dor, De schittering van de
waarheid. Zij achten de ency
cliek een uitermate belangrijk
document omdat er funda
mentele zaken aan de orde
worden gesteld, zoals mense
lijke vrijheid in relatie tot de
waarheid, de waardigheid van
de menselijke persoon, alsme
de geweten en gewetensvor
ming. Deze fundamentele the
ma's verdienen nadere aan
dacht en studie.
beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Hendrik-ldo-Ambacht
(wijk dorp) (toez.): P.J Stam jr. te
Katwijk aan Zee; te Huizen (toez.) en
te Oldebroek: P. van der Kraan te
De financiële situatie van de plaatselijke gereformeerde
kerken is sinds 1989 verslechterd. Deze conclusie trekt
het Landelijk Verband van Commissies van Beheer van
de Gereformeerde Kerken uit een enquête onder 137 ker
ken van de ruim 800 plaatselijke kerken. Van deze kerken
sloten er 74 het jaar 1992 met een tekort af, tegen 51 in
1989.
LOOSDRECHTANPselijke kerken zijn verenigd.
Toen kwam naar voren dat de
De enquête was een vervolg op financiële situatie van de ruim
een soortgelijk onderzoek vorig 800 plaatselijke kerken minder
jaar van het Verband, waarin de slecht was dan was gevreesd,
penningmeesters van de plaat- Het aantal kerken met een te
kort nam weliswaar toe, maar
deze tekorten konden gemakke
lijk met extra acties en/of inte
ring op de reserves worden bij
eengebracht.
De 137 kerken gaven echter
aan voor 1992 grotere tekorten te
vrezen. Maar deze verwachting
werd niet bewaarheid. Door de
ontvangst van giften en legaten
(700.000 gulden) en bezuinigin
gen op de predikantskosten (1
miljoen gulden) en de afdrachten
aan het landelijke kerkewerk
(500.000 gulden) bleek er bij deze
137 kerken in plaats van een te
kort van 2,5 miljoen gulden een
overschot van 56.000 gulden te
zijn.
De adminstrateur van het
landelijk verband, Th.J. Leene,
vreest een verdere verslechte
ring van de financiële situatie in
de plaatselijke kerken. Het aan
tal leden blijft teruglopen, zodat
het geld voor het bovenplaatse
lijke kerkewerk door steeds
minder mensen moet worden
opgebracht.
Aangenomen: naarSt. Philipsland
DJ. van Eckeveld, kandidaat te Hou
ten, die bedankte voor Stad aan het
Haringvliet.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Duisburg-Ruhrort
(Duitsland): drs. P. Prins te Warffum,
die dit beroep heeft aangenomen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Gees en te Zevenber
gen: drs. R.J. Vreugdenhil, kandidaat
te Emmeloord; te Bunschoten-Oost:
H. van den Berg te Assen-Zuid.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Bedankt: voor Oosterend-Texel: C.A.
van Dieren te Stolwijk, voor Rotter-
dam-Zuidwijk B. van der Heiden te
Hardinxveld-Giessendam.
ZEVENDE-DAGS ADVENTISTEN
Beroepen: te Breda J. Engelgeer,
prop. te Huister Heide.
Vicaris-generaal geeft voorkeur aan 'menselijke Bisschop
ROTTERDAM HANS HOFFMANN
JOOPSPANJERSBERG/GPD
,,Ie moet nooit een kopie van
Bar zoeken." Vicaris-generaal
Jan Zuidgeest (60) leunt achter
over en laat de betekenis van
zijn woorden vaardig in de
lucht hangen. Hij getuigt bij
herhaling van zijn grote waar
dering voor de vertrokken
monseigneur ('Een bijzondere
bisschop') maar tegelijkertijd,
meent hij, is het zaak dat er nu
met spoed een goede opvolger
voor Rotterdam komt.
Concludeert: ,,Het moet een
bisschop zijn met een echte
pastorale instelling. Die van de
mensen houdt en ook nog zo
wijs is dat hij goede medewer
kers en adviseurs uitzoekt. Mijn
voorkeur gaat uit naar een man
tussen de vijftig en zestig jaar.
Mgr. Lescrauwaet, de hulpbis
schop van Haarlem, is 72. Dat
moet je dus niet doen."
In zijn tijdelijke hoedanigheid
als diocesaan administrator
heeft Zuidgeest het Rotterdam
se bisdom alweer zeven maan
den in de teugels. Een bestuur
lijke functie met weinig macht
maar met, wat hemzelf aangaat,
een duidelijke strategie. Zuid
geest die na november - de
meest waarschijnlijke datum
waarop het Vaticaan Bars op
volger zal aanwijzen - zijn carri
ère hoopt af te sluiten als 'ge
woon pastoor' in Berkel en Ro
denrijs. „Ik heb de afgelopen
maanden welbewust gekozen
voor een sfeer van kameraad
schap. Dichtbij de parochies
staan. Optimisme uitstralen.
Perspectief bieden." En, zo mo
gelijk, nog belangrijker: „Dat
we, met zijn allen, iets leren van
wat de bisschop is overkomen."
- Al in Rome geweest?
Vicaris-generaal Jan Zuidgeest, met op de achtergrond het bronzen borstbeeld van oud-bisschop Bar.
Mgr. Zuidgeest: „Inderdaad.
Ik heb er enige tijd geleden ge
sproken met de tweede man
van het ministerie voor de Bis
schopsbenoemingen en bij hem
bepleit dat de benoeming snel
af zal komen. We moeten zo
snel mogelijk van de affaire-Bar
verjost worden. Dan komt alles
in een ander licht te staan, ook
voor Bar zelf. Nu kan hij hier
moeilijk iets komen doen. Als er
straks een nieuwe bisschop is
die zegt: 'goh Flip, kom maar,
leuk', dan ligt het anders. Dat is
voor alle partijen veel gunsti
ger."
- Nog even terug naar het
vroege voorjaar. Monseigneur
Bar vertrok zonder afscheid te
nemen naar Chevetogne. Dat
moet hard zijn aangekomen bij
de ach terblijvers.
„Ik was erg verrast toen hij te
rugtrad. Hij had zich al eens
eerder laten ontvallen: 'ik kan
het niet meer aan!' Maar wij
kenden hem, hij was emQtio-
neel en primair reagerend, en
dan zeiden we: 'slaap nou eens
goed uit of neem lekker een dag
vrij'. En dan was het vaak over".
„Toen hij nu weer zei: 'ik wil
naar huis', zeiden we dan ook:
'ga maar rustig een paar maan
den, dan nemen wij het wel
over'. Maar toen hij weg was die
ochtend, zei ik tegen Van Paas-
sen, de andere vicaris-generaal:
'ik geloof niet dat hij nog terug
komt, joh'. Een paar dagen later
foto gpd
kwam bisschop Ernst uit de Ar
dennen terug met het bericht:
'Flip komt niet meer terug, hij
houdt het voor gezien".
Zuidgeest onderstreept in de
ontvangstzaal van het bisschop
pelijk paleis de 'geest van Bar'
in het monumentale pand on
gerept te hebben bewaard. „Al
les is hetzelfde gebleven." Ten
bewijze daarvan pronkt op een
kast achter hem een bronzen
borstbeeld van de oud-bis
schop. Elders in het vertrek, met
veel rustgevend beukenhout,
merken we een straatnaam
bordje op met de tekst Mgr.
Barplein.
O zeker, beaamt Zuidgeest,
hij heeft nog regelmatig contact
met 'Flip', telefonisch of per fax.
Over tamelijk aardse zaken als
een autoverzekering of het por
tret dat momenteel van Bar
wordt gemaakt. Of 'gewoon zo-
- Vraagt men nog vaak naar
Bcir?
„Ja, elke dag. En iedereen.
Men denkt: 'als er één het weet
is het die Zuidgeest wel'. De
meesten vragen: gaat het goed
met hem? Dan zeg ik: 'nou nee'.
Het kan natuurlijk niet goed
gaan. Hij heeft het niet aan zijn
hart, geen gebroken been, maar
hij is zijn bisdom kwijt en dat is
afschuwelijk. Hij zit met een
leegte. En daarvan herstelt hij
nooit meer helemaal, denk ik.
Maar hij kan wel functioneren.
Hij heeft onlangs bedevaarten
naar Lourdes en Beauraing ge
leid en in die zin is hij weer aar
dig opgeknapt. Maar het kan
ook zijn dat hem dat een week
later weer opbreekt. Hij kan
soms heel mat zijn. Hoe hij zich
werkelijk voelt, weet hij alleen."
- Zijn er, tot besluit, toch nog
mooie momenten geweest?
„O ja. Ik heb geprobeerd door
middel van brieven aan de
priesters informatie te geven
aan de gelovigen, En ik heb tot
mijn genoegen gemerkt dat zo
iets werkt. Gewone brieven aan
gewone mensen over gewone
dingen. Bijvoorbeeld dat de
boeken en het meubilair van
Bar waren overgebracht naar
Chevetogne. Of dat hij een per-
soneelsfeestje van het bisdom
had bezocht. Dat is weldadig
overgekomen. En bij officiële
gebeurtenissen breng ik bis
schop Bar steeds ter sprake zo
dat de mensen denken: Geluk
kig, hij hoort er nog bij."
AMERSFOORT ANP
De Raad van Kerken zet de campagne tegen de verar
ming in Nederland nog drie jaar voort. De kerkelijke
aandacht voor de groeiende tweedeling en de zorg voor
de economisch zwakkeren is broodnodig, aldus de
Raad.
Enkele weken geleden hield de werkgroep De arme
kant van Nederland op het Binnenhof een zeven uur
durende preek- en protestmarathon tegen de verar
ming. De werkgroep ontstond in 1987 toen de Raad en
het bedrijfspastoraat DISK (Dienst in de Industriële Sa
menleving vanwege de Kerken) de eerste landelijke
conferentie tegen verarming organiseerden. Die riep
heftige reacties op van de toenmalige minister De Ko
ning van sociale zaken. Hij beweerde dat de cijfers (op
zijn minst 800.000 Nederlanders onder de armoede
grens) niet klopten. Enkele jaren later draaiden de poli
tici bij. Minister Brinkman van WVC stelde 400.000 gul
den voor. een onderzoek naar de verarming beschik
baar.
door Jan Krult
COLOFON
I.EIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate I
DIRECTIE; B.M Essenberg, J de Vries, G
Arnold (adj),
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Maioor, Fi
Nypels, Henk van der Post (adj).
HOOFDKANTOOR:
Rooseveltstraat 82.2321 BM Leiden
Telefoon071-356356
REGIOKANTOOR
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vrij. van 8.30-17.00 uur
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Telefoon 071 -128030 bij vooruitbet. (ini
Postbus 54,2300 AB L.
TELEFAX
Advertenties071-323508
per kwartaal (post)
pejiaar^
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij 18.00-19 30 uur.
zat. 10.00-12.00 uur.
Telefoon 071 -143241
82.85
321.65
HET WEER
HANS VAN ES
Temperatuurverschillen
De temperatuurverschillen in Euro
pa zijn de laatste dagen zo groot
geworden, dat zowel zomer als win
ter op de Euro-weerkaart prijken.
In de Balkanlanden wordt het bij
veel zon nog gemakkelijk 25-30
graden, maar in Scandinavië doet
de vorst zich nadrukkelijk gelden.
Op sommige plaatsen is daar al
sneeuw gevallen. Ook Schotland
heeft een eerste portie met winter
weer te pakken.
Tussen beide uitersten ligt een bre
de overgangszone met een neer-
slaggebied, dat door de opdringen
de koudere lucht naar het zuiden
wordt gedrukt. Vooral in Oost- en
Zuid-Nederland regende het lang
durig en hard met neerslagsommen
van 20 tot 40 millimeter. De meest
actieve regenzones van de laatste
paar weken hadden steeds een
voorkeur voor de oostelijke helft
van het land. Opmerkelijk, want
normaliter is het westelijk kustge
bied het natst in een doornee-okto-
bermaand.
De straalstroom, transportband
voor regenstoringen, verliep de af
gelopen 14 dagen langs een sterk
naar het zuiden afgebogen route
nabij Portugal en vandaar via de
Alpen naar het noorden ter hoogte
van onze oostgrens. Deze positie
van de jet bevorderde de zware stij
gingsregens in Zwitserland en
Noord-ltalië, met recordhoge wa
terstanden van de bergmeren.
Het komende weekeinde wint de
koude lucht verder terrein. De
noordwestelijke stroming voert eer
paar gure regen- en hagelbuien
mee, die continu boven het nog
warme Noordzeewater tot leven ko
men. De wat zwaardere exempla
ren zijn ditmaal te vinden boven de
kuststrook. Landinwaarts zijn meer
opklaringen en vooral daar wordt
het 's nachts bij helder weer knap
fris.
Begin volgende week ligt er na lan
ge afwezigheid een hogedrukgordel
boven de directe omgeving. De
buugheid neemt daardoor af en de
opklarmgsgebieden worden breder.
In de tot rust gekomen arctische
luchtmassa kan later op beschutte
plekken wat lichte vorst optreden,
zeker aan de grond, maar wellicht
ook in de weerhut op 1,5 meter
hoogte. Overdag wordt het, on
danks de lage maxima van 10 11
graden, nog alleszins redelijk bij
weinig wind en flinke perioden met
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Oenemarken:
Vandaag bewolkt en af en
toe regen. Morgen geleide
lijk droger en kans op wat
zon. Middagtemperatuur
dalend naar ongeveer 6
graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veranderlijk bewolkt en
vandaag vooral in Schot
land en Ierland een enkele
bui, mogelijk met sneeuw.
Morgen op de meeste
plaatsen droog. Middag-
temperatuur ongeveer 6
graden, langs de kusten
enkele graden hoger.
België en Luxemburg:
Veel bewolking en vooral
Midden-Frank-
In het algemeen veel bewolking en van
tijd tot tijd regen. Morgen in het westen
iets droger en mogelijk wat zon. Maxima
dalend naar ongeveer 11 graden mor
gen. Naar het zuiden toe oplopend tot
ongeveer 17 graden bij Lyon.
Portugal en Madeira:
Portugal: Half tot zwaar bewolkt en nu
en dan buien. Later op de morgen wat
droger. Middagtemperatuur ongeveer
18 graden, bij Porto ongeveer 15 gra
den. Madeira: Half tot zwaar bewolkt en
een enkele bui. Maximumtemperatuur
ongeveer 22 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Aan de Costa's in het zuidoos
ten geregeld zon, meest droog en maxi
ma rond 23 graden. Elders veel wolken
velden en vooral in het noorden en mid
den enkele buien. Middagtemperaturen
meest tussen 14 en 19 graden. Canari
sche Eilanden: Perioden met zon en
droog. Vooral vandaag aan de noordzijde
van de eilanden meer bewolking e
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
ZATERDAG 16 OKTOBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 07.05 Zon onder 17.41
Maan op 08.29 Maan onder 17.54
Waterstanden Katwijk
Hoog water 03.05 15.28
Laag water 10.47 23.17
Weerrapporten 14 oktober 19 uur:
Marokko: In het noorden veel wolkenvel
den en een enkele bui. Naar het zuiden
toe perioden met zon en droog. Middag
temperatuur vlak aan zee rond 22 gra
den. Tunesië: Droog en flinke perioden
met zon, in het noorden wat meer wol
ken maar waarschijnlijk droog. Maxima
aan zee ongeveer 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag wolkenvelden, ook nu en dan
zon, vooral aan de Cöte d'Azur en op de
meeste plaatsen droog. Morgen meer
bewolking en soms stevige buien. Mid
dagtemperatuur rond 18 graden, aan de
zuidkust enkele graden hoger
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en vooral morgen kans
op een bui Middagtemperatuur onge
veer 24 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Ten noorden van Rome half tot
zwaar bewolkt en enkele, mogelijk zware
buien. Ten zuiden van de hoofdstad vrij
zonnig en overwegend droog. Morgen
Maxima morgen oplopend tot 18 in de
Povlakte, 25 bij Rome en circa 28 op
Sicilië. Corsica en Sardinië: Half tot
zwaar bewolkt en vooral vandaag enkele
regen- of onweersbuien Middagtempe
ratuur tussen 21 en 25 graden.
Griekenland en Kreta:
Droog en zonnig. Maxima van ongeveer
25 graden op Kreta en op de eilanden in
de Egeïsche Zee en tegen de 30 op het
Griekse vasteland.
Turkije en Cyprus:
Aan de Turkse west- en zuidkust en op
Cyprus zonnig en droog. Maxima van 24
graden rond de Dardanellen tot circa 28
graden op Cyprus
gen. In de loop van morgen ook enkele
opklaringen. Morgen maxima van 8 gra
den in het noorden tot 17 bij München.
Zwitserland:
Beide dagen nogal bewolkt maar ook wel
eens opklaringen. Een enkele bui Mid
dagtemperatuur ongeveer 13 graden.
Oostenrijk:
Vandaag veel bewolking en enkele re
gen- of onweersbuien De meeste neer
slag valt aan de zuidzijde van het Alpen
massief. Morgen afnemende neerslag
kansen en ook enkele opklaringen.
Maxima ongeveer 13 graden.
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Luxemburg regen
Madrid zwaar bi
Malaga zwaar bi
*12 12 10 16
w 8 24 9 0.1
Casablanca z
HEINZ
JOÉP/E f fK W£S
