Produkten maken die consument
ook straks wil: dat is de kunst
Leven en wonen
Extra zorg voor vijver
C
Neem een proefabonnement, "J WEKEN VOOR 31,00
BEL 071-356356
'Eetgewassen'
kunnen nu
naar kelder
Beddenspeciaalzaak
richt zich op jeugd
Duo-pedaalemmer voor
'gewoon' en GFT-afval
REDACTIE HENRIETTE VAN DER HOEVEN
oms krijg ik de indruk dat vijvers net zulke zorgenkinde-
v ren zijn als grasveldjes. De meest uiteenlopende klachten
over dat blinkende watertje in de tuin doen de ronde:
groen als erwtensoep, alle vissen dood, de planten overwoekeren
het water, enzovoorts enzovoorts. Hieruit blijkt dat er weliswaar
veel vijvers zijn in de moderne tuinen, maar weinig mensen die de
ze op de goede manier verzorgen.
De goede manier is, zoals zo vaak in de tuin, voortdurend verzor
gen. Ook nu in de herfst, als we denken dat we er niet naar om hoe
ven kijken. Nu immers zijn ook de vijverplanten bezig om zich
klaar te maken voor de winter. Ze verzamelen al hun krachten in de
wortels onder water, of in kleine winterknopperkdie naar de bodem
zakken, zoals bijvoorbeeld bij kikkerbeet. Het blad sterft af en als
we het niet verwijderen, zakt het naar de bodem waar het vergaat.
In de natuur en in grote natuurlijke vijvers vormt al dat blad geen
enkel probleem. Daar vormt zich op den lange duur een dikke laag
modder onderin en in die modder kunnen dan weer talloos veel
dieren overwinteren. Maar in onze kleine vijvers vormt rottend
blad een bedreiging voor de vissen. Er ontstaat moerasgas en zeker
als er een vlies ijs op het water komt te liggen, is dat zeer schadelijk
voor al wat leeft.
Daarom hier een dringend advies om een groot deel van het blad
van de vijverplanten tijdig uit het water te halen en naar de com
post te brengen. Daar kan het rustig door allerlei micro-organis
men omgezet worden in goede voedzame aarde. En ons water blijft
schoon en helder, de vissen hebben geen last van de schadelijke
gassen.
Wat geldt voor de waterplanten, geldt in nog veel sterkere mate
voor het blad van bomen en struiken dat op het water terecht
komt. Meteen weghalen en naar de compost brengen. Dat houdt
in, dat we ofwel elke dag gewapend mét een netje het water schoon
moeten maken, of een flink stuk gaas over de vijver moeten span-
Samenvattend, ook nu vraagt de vijver de nodige aandacht en zorg.
Wie deze er niet voor over heeft, schaart zich daarmee bij de groep
van klagers over dit kostelijke stukje tuin.
LEZERSVRAAG
Mevrouw NIEUWENHUIZEN uit HEEMSTEDE wil graag weten of
de bruine zaden van haar papaver een soort drug zijn.
Ik kan haar geruststellen. De papaver waaruit opium gewonnen
wordt heet papaver somniferum en heeft donkerblauw zaad. Bo
vendien wordt opium niet uit rijpe zaden gewonnen maar uit de
onrijpe zaaddozen. Daaraan wordt het melksap onttrokken. Met
opium als uitgangspunt wordt dan ook nog heroïne en morfine ge
maakt. Dus volop drugs, maar niet uit de tuinpapaver die wèl giftig
is.
Overigens wordt ook het zaad van de beruchte papaver somnife
rum gewoon gebruikt op broodjes en in omringende landen in ge
bak. De hele plant is giftig, maar het zaad niet.
Een leuke brief ontving ik van mevrouw WARMERDAM uit HAAR
LEM. Zij heeft een hortensia die alle behandelingsvoorschriften lo
genstraft. Deze plant staat in de volle zon, krijgt nooit en te nimmer
water en wordt niet pas in het voorjaar, maar al in de herfst flink in
gekort. Desondanks verrast ze elk jaar met 100 (ja honderd!) bloe
men. Dat kan allemaal gebeuren. Toch veronderstel ik dat de grond
vochthoudend is en de plaats redelijk beschut. In elk geval leuk te
horen, dat er planten zijn die zich niets aantrekken van goedbe
doelde gebruiksaanwijzingen.
Droef bericht uit HILLEGOM. De tomatenoogst van P. MULLER is
volledig mislukt, net als vorig jaar. De briefschrijver veronderstelt
terecht, dat het wellicht aan de compost kan liggen. Daarin zijn de
zieke planten van vorig jaar verwerkt. Dat is inderdaad het geval.
Tomaten zijn gevoelig voor een schimmel, Phytophtera. Daarom
mogen ze nooit tweemaal op dezelfde plaats staan, want de schim
melsporen blijven in de grond.
Er is een (schrale) troost voor P. Muller. Ook zonder zieke tomaten
in de compost, is de oogst dit jaar bij mij totaal mislukt als gevolg
van de vele nattigheid. Buren die keurig een plastic dakje over hun
planten hebben gespannen, hébben wèl kunnen oogsten. Maar
goed, volgend jaar kunnen er best weer tomaten in de tuin, liefst op
kersverse grond. En de zieke planten van dit seizoen moeten ver
brand worden of in de vuilnisbak gedeponeerd.
Mocht het weer een natte zomer worden: denk dan om een afdak.
Doet wonderen!
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag
op? Greet Buchner zal proberen voor u het antwoord te vinden.
De vraag kunt u opsturen naar Damiate Dagbladen, Postbus 507,
2003 AP Haarlem, t.a.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
In oktober staan er nog gewassen op de
tuin, die nu in de kelder kunnen worden
geplaatst, om ze verder te laten groeien of
om ze voor latere consumptie te bewaren.
Niet iedereen heeft een echte kelder, maar
vaak toch wel een ruimte die soortgelijke
condities biedt.
Als de bloemkool nog niet helemaal vol
groeid is wanneer het gaat vriezen, dan kan
de plant nu worden uitgegraven en met zo
veel mogelijk grond aan de wortels in voch
tige turfmolm gezet. De 'bloem' moet dan
wel al goed zichtbaar zijn. Alleen de turf
molm mag worden begoten. De kelder, of
welke andere geschikte ruimte dan ook.
moet wel voldoende licht hebben en goed
geventileerd zijn.
Hetzelfde kun je met winterandijvie
doen. Zet de planten in potten en zorg er
voor dat de bladeren van de onderscheide
ne planten elkaar niet raken. Je hoeft ze pas
naar binnen te halen als de vorst onder de
vier graden daalt. Chinese kool kan op de
tuin wel zo'n graad of zeven vorst verdra
gen. Oogst ze, voordat het zo ver is. bij
droog weer en zet ze in vochtig zand. Laat
koolraap zo lang mogelijk in de tuingrond,
maar als het menens wordt met de winter,
verhuis ze dan naar de koele binnenruimte.
Daar kun je ook winterwortels (prima voor
de hutspot) bewaren, maar bescherm ze
wel tegen muizen!
Ook knolselderij en prei laten zich goed
bewaren. Prei in vochtig zand; je kunt die
ook in de volle grond laten staan, maar als
de grond hard bevroren raakt wordt het
oogsten wel moeilijk. Met een afdekking
van bladeren of turfmolm kan de grond
nog wel een tijd lang zacht worden gehou
den.
Ronde kolen kunnen het best op een
luchtig rek hangend worden bewaard. Wit-
lofpennen worden in de tweede helft van
oktober geoogst of in een platte bak inge
kuild. Maar witlofkropjes kun je ook binnen
verder kweken. Als het daar niet donker ge
noeg is, strooi er dan een 20 cm dik laagje
turfmolm overheen.
Het kan ook zó: zet een stuk of zes witlof-
pennen, genoeg voor een maaltje, in een
hoge pot. Plaats er een lichtdichte doek
overheen, zodat zich in het donker malse
kroppen kunnen vormen. Eens per week
haal je zo'n pot te voorschijn, zet hem een
tijdje onder een temperatuur van ca. 18
graden en dan ben je vanaf januari weke
lijks verzekerd van een smakelijke witlof
schotel.
Houd voldoende winterbedekking bij de
hand: sparretakken, stro of ruige stalmest.
Wie in september j.l. nog spinazie en veld
sla heeft gezaaid, moet dit gewas nu van
beschermende sparretakken voorzien.
Kruiden zoals tijm, karwij, lievevrouwebed
stro en pepermunt bescherm je met een
dekje van bladeren, vastgelegd met een
reep gaas.
Fruittuin
Ook in de fruittuin moet je rekening hou
den met de naderende winter. Die zou wel
eens streng kunnen worden, als we afgaan
op de enorme hoeveelheden vruchten, ook
bessen en bottels, die zich in het huidige
seizoen als oogst aandienen. Eikels en ge
vulde beukenootjes zijn er dit najaar even
eens in overvloed. Oude volkswijsheid
voorspelt daaruit een ouderwets-strenge
winter.
Dek intussen de grond tussen de ge
schoonde aardbeiplanten af met ruige run-
dermest, compost of turfmolm. Breng lijm-
banden rond stammen aan, om de wijfjes
van de wintervlinder tegen te houden. Wie
nieuwe bomen of struiken plant, moet ze
voorzien van materiaal tegen wildvraat.
Hazen hebben er een handje van, geholpen
door een dikke sneeuwlaag, in bomen te
klimmen en aan de bast te gaan vreten. De
bescherming moet daarom minstens een
meter hoog zijn.
Haal rondom de stammen de wilde plan
ten weg. Spit de grond (voorzichtig, om de
wortels te sparen) in een cirkel van zo'n
twee meter doorsnee. Ook in de moestuin
moet worden gespit, liefst twee steken diep.
In zware (klei)grond moet dit nü gebeuren,
op zandgrond kan het in het voorjaar. I^aat
de kluiten heel. Die moeten komende win
ter kapot vriezen, zodat de bodemstructuur
wordt verbeterd. Je kunt er ook stalmest
over uitspreiden, maar dat moet dan wel
volgens het teeltplan gebeuren. Want rode
biet, radijs, worteltjes, schorseneren e.d.
houden echt niet van zo'n bemesting.
Houd bij het planten van nieuwe bomen
of struiken rekening met de grondwater
stand. Vruchtbomen staan over het alge
meen het liefst de hele dag in de zon. Aal-
en kruisbessen verdragen wel wat schaduw.
Onderzoek demografische ontwikkelingen moet handje helpen
De winkelier en de marktkoopman, die da
gelijks in contact staan met de klant, mer
ken direct wat die klant wil en over welke
produkten hij niet tevreden is. Iets nieuws
dat niet 'loopt' wordt door de winkelier niet
meer ingekocht. Een fabrikant heeft het in
dit opzicht heel wat moeilijker.
Hij moet er niet alleen achter zien te komen wat de
consument met wie hij geen direct contact heeft
wil, maar hij moet bovendien nog een aantal ja
ren vooruit kunnen denken. Anders zit hij straks
met produkten die hij nog niet aan de straatstenen
kwijt kan.
Philips, fabrikant van consumenten-elektronica,
heeft daarom een aantal diepgravende onderzoe
ken laten doen. Het bedrijf gebruikt de resultaten
om de marktstrategie aan te passen. Want in deze
tijd kun je je marktaandeel alleen maar handhaven
of uitbouwen, als je exact weet wat de kopers wil
len. Een moeilijke zaak, want niets is veranderlijker
dan de consument. Bovendien kun je heel moeilijk
van tevoren bepalen in welke mate en voor hoe
lang je met bepaalde produkten de gunst van de
kopers kunt verwerven.
De demografische ontwikkeling in Nederland
vertoont een duidelijk zichtbaar patroon. Er veran
dert nogal wat. Het meest opvallend is de groei van
het aantal eenpersoons huishoudens, van 700.000
in 1980 naar 1.700.000 in 1990. Deze stijging is toe
te schrijven aan twee verschillende ontwikkelingen:
de individualisering en de vergrijzing.
De 'vrijwillig celibatairen' of mensen met een
LAT-relatie vinden we vooral onder de hoger opge
leiden met een goede baan. Zij hechten over het al
gemeen aan luxe en comfort en besteden veel geld
aan hun onderkomen. Zij kopen dan ook graag ap
paraten voor in huis, die het leven veraangenamen
of die tijd besparen.
Ouderen
Het aantal Nederlanders dat als gevolg van leeftijds
ontslag niet meer werkt, steeg van 10% in 1988 naar
12,5% in 1992 tot een totaal van 1.900.000. Betere
medische zorg maakt dat ouderen langer leven en
ook langer zelfstandig blijven wonen. De pensioen
voorzieningen zijn beter dan vroeger, dus hebben
de ouderen van vandaag over het algemeen meer te
verteren.
Zij zijn gebaat bij elektrische apparaten die licht
in gewicht zijn, eenvoudig te bedienen en een ver
lichting van het werk betekenen. Hierdoor wordt
hun zelfstandigheid verhoogd.
Het totale Nederlandse beschikbare inkomen be
droeg over 1991 ruim 275 miljard gulden. Daarvan
werd ruim 10 miljard gespaard en bijna 265 miljard
uitgegeven door ruim 6 miljoen gezinnen. Dat bete
kent dat per huishouden gemiddeld bijna 44.000
gulden werd uitgegeven.
Van alle bestedingen (inclusief woonlasten) gaat
bijna 3% naar consumentenelektronica. In 1992 ga
ven we hieraan met z'n allen 7,5 miljard gulden uit.
Per produktgroep kwamen uit de door Philips geï
nitieerde onderzoeken de volgende cijfers naar vo
ren:
Klein huishoudelijke apparaten 1 miljard
Groot huishoudelijke apparaten ƒ2"
Video 2,4
Audio 1,4
Auto-stereo 0,4
Banden 0,3
Lichtpuntjes
We zitten nog steeds in een economische recessie.
Dat merken ook fabrikanten als Philips, hoewel er
lichtpuntjes zijn. Weliswaar werd een terugval van 5
tot 10% in haarverzorgingsprodukten geconsta
teerd, maar de omzet in solaria bijvoorbeeld is ex
plosief gestegen. De berichten over de gevaren van
in de zon liggen bij een dunner wordende ozonlaag,
zullen hier zeker mee te maken hebben. In 1992
groeide de omzet van Philips in deze sector met
114%.
Produkten voor 'home comfort' (stofzuigers en
vooral luchtreinigers) blijven het eveneens goed
doen, zij het wat minder spectaculair. Gedaald zijn
de resultaten bij droogscheerapparaten en ladysha-
ves. Philips hoopt op de droogscheermarkt weer
beter te scoren door de introductie van de 'nog be
tere' scheerder met microgroeven. Daarbij ver
wacht men overigens eerder marktaandeel af te
snoepen van de natscheerdersmarkt dan van de
droogscheerders.
Daling in luxe
Niet zo rooskleurig is de markt voor elektrische
keukenapparaten. Er valt vooral een marktdaling te
constateren in de verkoop van food-processors en
espressomachines, typisch luxe apparaten die dui
delijk de gevolgen van de recessie ondervinden.
Ook de verkoop in filter-koffie-automaten is ge
daald.
De verkoop van waterkokers vertoonde een groei
van 48%. Niet zo verwonderlijk, want deze kokers
vragen minder stroom dan nodig is om water te
verhitten op een (elektrische) kookplaat. Ook ijsbe-
reiders en elektrische steengrills mogen zich in een
toenemende populariteit verheugen.
Recessie of niet, voor 'natuurlijk' eten is een dui
delijke marktstijging waar te nemen. Een steengrill
sluit goed aan bij de trend naar gezonder leven en
de ijsmachine beantwoordt aan de vraag naar na
tuurlijke voeding. Je weet zeker dat in eigenge
maakt ijs geen geur- en kleurstoffen of andere toe
voegingen voorkomen.
Beter Bed, een keten van bed
denspeciaalzaken, gaat zich met
een nieuw type zaak (Beter Bed
Junior) op jongeren richten. De
ze Junior-speciaalzaken zullen
in de toekomst een zelfstandige
eenheid gaan vormen, los van
de meer dan 25 reeds bestaande
Beter Bed winkels. Hiermee
hoopt men tegemoet te komen
aan de specifieke wensen die
kinderen en tieners voor hun
slaapkamer hebben.
In deze zaken wordt ook aan
dacht gegeven aan alleenwo-
nenden, studenten bij voor
beeld. Inmiddels zijn er in ons
land al vier Juniorzaken van
start gegaan en dit aantal zal ge
stadig worden uitgebreid.
In een Beter Bed Junior win
kel is keuze uit een compleet
assortiment ongelakte tiener
meubels, die in elke gewenste
kleur geschilderd kunnen wor
den. Bij deze meubelen wordt
een uitvoerig lakadvies ver
strekt. Zo krijgen jongeren in
spraak bij het bepalen van de
kleuren in hun eigen kamer.
In de showrooms van alle Ju
nior vestigingen zijn ruim 50
verschillende, compleet inge
richte kinder-, tiener- en een
persoons kamers tentoonge
steld, van modern tot klassiek
en van uiterst voordelig tot
luxueus. De meeste meubelen
zijn vervaardigd van slag- en
stootvast MDF, dat zich gemak
kelijk laat schilderen.
Daarnaast wordt bij voor
beeld ook een massief grenen
inrichting geboden, afgewerkt
met blanke lak. In de showroom
zijn naast ledikanten, (half-
)hoogslapers, stapelbedden,
kasten, kastjes en bureaus ook
matrassen, lattenbodems, spira
len, waterbedden en bedtextiel
te vinden.
Het is niet nodig een com
pleet ameublement te kopen;
alle slaapkamermeubelen zijn
afzonderlijk verkrijgbaar. Zo
kan een heel persoonlijk interi
eur worden samengesteld en
het is tevens mogelijk dit stap
voor stap uit te breiden, afhan
kelijk van het budget en afge
stemd op de leeftijd.
Dit grenen slaapka
merameublement
voor jongeren bestaat
uit ledikant, nacht
kastje, tweedeurs
hang/legkast en bu-
Gat in de markt
Vrouwen blijven vrouwen zo zegt men en willen er anders uitzien dan de buurvrouw, ook
als ze een sluier dragen. De opkomst van het fundamentalisme heeft er daarom voor gezorgd dat
de Egyptische kleding-industrie er een tak bijkreeg: de hegab (sluier) is in vele modieuze dessins
te koop. foto ap
De nieuwe, onlangs
op de Najaarsbeurs
in Utrecht geïntro
duceerde Duo-Pe
daalemmer van
Curver haakt in op
de trend naar het
scheiden van keu
kenafval dat al thuis,
vooral in de keuken,
begint. De emmer
heeft twee binnen-
bakken, een met
een inhoud van 15
liter voor het 'gewo
ne' afval en een van
6 liter waarin het af
val van groenten,
fruit e.d. worden ge
deponeerd.
Twee of drie keer
per week kan de in
houd van het GFT-
emmertje worden
overgeheveld naar
de grote groenbak
die al in de meeste
gemeenten aan de
bewoners is ver
strekt. Al deze restanten van organische aard worden dan centraal
tot compost verwerkt. Of je deponeert de inhoud op de eigen com-
postho'op.
De fabrikant heeft behalve aan de praktische bruikbaarheid ook
alle aandacht geschonken aan de vormgeving. Het deksel kan ge
opend worden door middel van een pedaal, dat volledig is geïnte
greerd in het fraaie design. Beide binnenemmers hebben een me
talen draagbeugel en de afrondingen maken het schoonmaken ge
makkelijk. Pedaalemmerzakken zijn dan ook overbodig.
Wat de kleuruitvoering betreft kan worden gekozen voor een type
dat bij het keukeninterieur past: wit, graniet/zwart of zwart/metal
lic grijs. De grote binnenemmer is rood en de de kleine GFT-em-
mer uiteraard groen. De adviesprijs dit nieuwe milieu-aangepaste
produkt is 49,95.
