Kuitert: 'Gereformeerde
Bond moet zich schamen'
Kerk Samenleving
Wat is-ie hoog.
Van Rooy tegen prijsafspraken Bijbelgenootschap
'Encycliek wijst op kloof tussen kerkleiding en basis'
MAANDAG 110KTOBER 1993
BUITENLAND KORT
Slachtoffers
In alle nissisch-orthodoxe
kerken zijn gisteren de
Machtoffers van de tragische
gebeurtenissen' in Moskou
herdacht. Daartoe had de
Moskouse patriarch Aleksej
II op 4 oktober na de bestor
ming van het parlementsge
bouw opdracht gegeven. Bij
die gelegenheid riep hij alle
betrokkenen bij de strijd op
zich niet door de 'demon van
haat en wraak' te laten over
winnen. De Heilige Synode
van de Russisch-Orthodoxe
Kerk heeft afgelopen vrijdag
besloten dat priesters zich bij
politieke verkiezingen niet
langer kandidaat mogen stel
len. Dat verbod geldt ook
voor de verkiezingen die
door president Jeltsin op 12
december zijn vastgesteld.
Tot op heden zaten in het
parlement enkele priesters,
die tot verschillende fracties
behoorden. Volgens de patri
arch schept de politieke acti
viteit van priesters verwar
ring onder de gelovigen. Het
werk als volksvertegenwoor
diger is niet verenigbaar met
de kerkelijke verplichtingen
van een priester.
Hongerstaking
De Uruguayaanse jezuïet
Luis Perez Aguirre heeft zijn
hongerstaking stopgezet, op
uitdrukkelijk verzoek van zijn
superieur uit de orde. Perez
Aguirre begon op 4 oktober
zijn 'vasten' nadat het be
stuur van de Uruguayaanse
bisschoppenconferentie de
gelovigen had gewaarschuwd
voor zijn in juli verschenen
boek 'De ongeloofwaardige
kerk'. Zelf noemde hij zijn
hongerstaking 'vasten en
bidden gerient op zelfreini
ging' Zijn superieur vroeg
hem dit vasten op te geven
omdat het tot misverstanden
aanleiding zou geven en
schade aan de kerk zou kun
nen toebrengen. Volgens Pe
rez Aguirre zijn de voorwaar
den nu wel aanwezig om
over de inhoud van zijn boek
te spreken.
Communie
De rooms-katholieke bis
schoppen in Italië laten ge
scheiden gelovigen die zijn
hertrouwd, toe tot de com
munie. Maar dan alleen als
ze in de biecht berouw tonen
over hun handelwijze en be
loven af te zien van een
seksuele relatie met hun
nieuwe partner. Ze moeten
de sacramenten echter ont
vangen in een kerk waar ze
niet bekend zijn, zodat een
schandaal wordt vermeden.
Dat schrijven de bisschop
pen in een afgelopen vrijdag
gepubliceerd document over
het gezinspastoraat. De bis
schoppen roepen de gelovi
gen op echtparen die moei
lijkheden hebben met hun
relatie te helpen, zodat een
scheiding van tafel en bed of
een echtscheiding wordt
voorkomen.
Vliegoefeningen
De Raad van Kerken in Ne
derland heeft minister Ter
Beek van defensie gevraagd
een einde te maken aan de
Nederlandse deelname aan
militaire laagvliegoefeningen
in Noord-Canada. Deze oefe
ningen brengen grote schade
toe aan de lnnu en hun leef
gebied. In navolging van de
Canadese kerken en tal van
andere organisaties wijst de
Raad op de ernstige geluids
overlast die bij vele bewoners
van het gebied hevige angst
psychoses veroorzaakt. Het
Nederlandse veiligheidsbe
lang weegt zeker in deze tijd
niet op tegen de schade voor
mens en milieu.
Ernst ontkent
druk op
moraaltheologen
hilversum anp
De Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde
Kerk moet zich schamen dat ze het Samen op Weg-pro-
ces - 'dat toch al twintig, dertig, veertig jaar te laat is' -
probeert tegen te houden. Dat zei de gereformeerde
theoloog prof. H. Kuitert gisteren in het televisiepro
gramma Het Capitool van de NOS.
reformeerde Bond tegen de Ver
enigde Protestantse Kerk in Ne
derland, constateerde Kuitert
dat er 'een soort fundamentalis
me' oprukt. Dat verontrust hem
overigens niet. In een land als
Naar aanleiding van het ver
schijnen van de pauselijke en
cycliek Veritatis Splendor, het
weren van vrouwen als lid van
de SGP en het verzet van de Ge- Duitsland hebben gezagsvolle
stromingen volgens Kuitert een
veel grotere invloed op de men
sen dan in Nederland, dat 'iet
wat anarchistisch' is.
Ook de toekomst van de kerk
als instituut ziet hij niet somber
in. ,,De toekomst is hopeloos,
maar niet ernstig", citeerde hij
instemmend pater J. van Kils-
donk. Zolang het instituut per
se wil voortbestaan, gaat in de
kerk 'de geest van het instituut'
in plaats van de 'Geest met een
hoofdletter' overheersen. De
Europese cultuur is volgens
Kuitert zo doordrenkt van alie
mogelijke christelijkheid, dat de
scheidslijn tussen kerk en niet-
kerk lang zo groot niet is als die
vanuit de kerk altijd wordt ge
suggereerd.
Kuitert denkt dat de kerk het
allemaal wel overleeft, maar er
komen onontkoombaar een
paar 'lost generations'. Hij ge
looft niet dat de jeugd verloren
gaat, als ze de kerk niet bezoekt.
Als er weer kwaliteit in de kerk
is, komen de mensen vanzelf, is
zijn overtuiging. „Tenzij God
onzin is, maar dat geloof ik
niet".
voorschoten Met enig ontzag werd eerst
even omlaag gekeken, voordat de jeugdige
beklimmers van de toren van de Voorscho-
tense Dorpskerk hun ballonnen het luchtruim
lieten kiezen. In groepjes van tien gingen de
kinderen afgelopen zaterdag omhoog in het feestprogramma dat gedurende dit kerkelijk
bouwwerk, waarvan de plaatselijke hervorm- seizoen wordt afgewerkt. In de kerkzaal, die
de gemeente het 450-jarig jubileum viert. De 125 jaar bestaat, werd gistermorgen een jubi-
r de jeugd uitgeschreven ballonnenwed
strijd was één van de onderdelen van het
leumdienst gehouden, foto hielco kuipers
Bisschop H. Ernst van Breda
heeft geen aanwijzingen dat
moraaltheologen door het
aartsbisdom onder druk zouden
zijn gezet om hun kritiek op de
pauselijke encycliek Veritatis
Splendor te verzwijgen. „On
voorstelbaar. Dat kan niet waar
zijn, het zou ook niet mogen",
aldus Ernst voor de KRO-televi-
sie. Hij reageerde op uitspraken
van de Nijmeegse moraaltheo
loog prof. dr. H.L.M. Spee, die
zaterdag voor de KRO-radio zei
dat het aartsbisdom Utrecht
'subtiele druk' op hem en zijn
collega's in Nijmegen en
Utrecht heeft uitgeoefend om
zich gematigd uit te laten over
de encycliek.
Ernst deelt de zorgen van de
paus, maar kent de moraaltheo
logen zo goed 'dat ik hun pijn
begrijp en die ook terecht vind'.
Hij ziet een grotere taak wegge
legd voor de moraaltheologen
dan omschreven in de ency
cliek. „Ze geven ook onderwijs
en doen ook onderzoek. Ze ver
kennen het terrein van het da
gelijks leven: hoe komen morele
t stand?"
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Aangenomen: naar Terneuzen: M B.
Hei|tmg te Oude en Nieuwe Wetering.
GEREFORMEERDE KERKEN
Benoemd: tot geestelijk verzorger van
het streekziekenhuis Midden-Twente
in Hengelo: mw.drs. A F. Stienstra te
Bredevoort, die deze benoeming
heeft aangenomen.
Beroepen: te Ijlst: H.J. Spit, kandi
daat aldaar die dit beroep heeft aan
genomen.
Beroepbaarstelling: H.J. Spit: kandi
daat teIJlst.
EVANGELISCH LUTHERSE KERK
Aangenomen: naar Arnhem: H Mud-
de te "s-Gravenhage.
NED. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Doetinchem-Velp: G.
Vrooland te Enschede-Noord.
VRIJE OUD GEREF. GEM.
Aangenomen: naar Oldebroek als le
rend ouderling: C.L. Onderdelinden
te Driedorp (Nijkerk).
ZEVENDE-DAGS ADVENTISTEN
Beroepen: te Middelburg/Vlissingen
en Terneuzen: J. Engelgeer, prop. te
Huis ter Heide-, te Almelo en Deventer
en Enschede en Hengelo: J. den Hol
lander te Huis ter Heide, die dit be
roep heeft aangenomen.
Staatssecretaris Van Rooy wijst de prijs
afspraken die het Nederlands Bijbelge
nootschap (NBG) met twee uitgevers
heeft gemaakt, van de hand. Zij meent
dat de afspraken de uitgevers een prikkel
tot efficiëntere produktiemethoden ont
nemen en dat zij de prijzen hoger maken
dan bij een vrije marktwerking het geval
zou zijn.
De staatssecretaris heeft de commissie
economische mededinging om advies
r haar voornemen de prijs
afspraken tussen het NBG en de uitge
vers te verbieden. Sinds 1 juli zijn alle
vormen van prijsafspraken verboden. Al
leen als het algemeen belang dit vereist,
kan ontheffing van dit verbod worden
verleend.
Het NBG heeft met de drukkers-uitge
vers Jongbloed te Leeuwarden en Boe
kencentrum in Zoetermeer in 1955 afge
sproken dat deze uitgeverijen gerechtigd
zijn de bijbelvertaling uit 1951 van het
NBG te gebruiken onder betaling van
royalties voor het auteursrecht. Tevens
werd bepaald dat de verkoopprijs van
deze uitgaven minimaal 13,3 procent
hoger zou moeten liggen dan de prijs
van de vergelijkbare uitgaven van het
NBG.
De reden voor de afspraak was dat het
NBG wel het auteursrecht op de verta
ling had, maar niet over een relatie met
de gewone boekhandel beschikte. Het
genootschap verkocht de bijbels via vrij
willigers die daarvoor geen cent kregen.
De bijbels voor^de boekhandel werden
door de twee uitgevers geleverd.
Het NBG stelde in zijn verzoek om
ontheffing dat de prijsafpraken ten
diepste tot doel hadden en hebben de
markt adequaat te bedienen. De over
eenkomsten zijn in de loop der jaren
aangepast aan het liturgisch en vaak
groeiend interkerkelijk gebruik, zodat
volgens het NBG de afspraken ook het
algemeen kerkelijk belang dienen.
tilburg anp
De inhoud 1
schittering v
n de encycliek 'Veritatis Splendor', de
i de waarheid, wijst op een brede kloof
tussen de visie van de kerkelijke leiding en de geloofs
beleving aan de basis. Dat constateerde de voorzitter
van de Mariënburgvereniging, dr. P. Jansen, afgelopen
zaterdag in zijn jaarrede op het congres waarmee de
progressief-katholieke vereniging haar tienjarig bestaan
vierde.
Jansen had in de encycliek een eenzijdige visie op de
moraal gelezen. „Het leven is ingewikkelder, heeft meer
facetten, vraagt om meer verschillende belichtingen zo
dat ook andere glanzende kanten kunnen oplichten",
zei hij. Het is volgens hem de taak van vernieuwingsge
zinde groepen om 'een andere belichting aan te bren
gen, meer rekening houdend met de ervaringen en ge
loofsbelevingen van de mensen in deze tijd'.
De Mariënburgvereniging is tien jaar geleden ont
staan uit bezorgdheid en onvrede over het feit dat de
Rooms-Katholieke Kerk achterbleef bij de rest van de
samenleving wat de erkenning van de mondigheid van
het individu betrof. Die ontwikkeling is volgens Jansen
niet meer terug te draaien door welk decreet, welke en
cycliek of welk dogma ook.
De socioloog prof. dr. L. Laeyendecker illustreerde in
een beschouwing over de geloofsgemeenschap en de
geest van de tijd dat de 'verkondiging van een absolute
waarheid, die ieder te geloven wordt voorgehouden' in
deze tijd op onvruchtbare grond valt. In de postmoder
ne cultuur is het individu niet langer gehoorzaam aan
een objectieve waarheid, maar schept hij zichzelf een
waarheid.
Ook het leiderschap in de kerk is niet langer vanzelf
sprekend, zei Laeyendecker. Kerkelijke leiders kunnen
steeds moeilijker terugvallen op hun functie of ambt en
moeten het steeds meer hebben van 'persoonlijke inte
griteit en authenticiteit, communicatieve kwaliteiten en
herkenbare competentie op het gebied waarop zij lei
derschap claimen'.
De komende twee jaar gaat de Mariënburgvereniging
zich richten op de versterking van de geloofsgemeen
schap. De vereniging is er volgens Jansen van overtuigd
dat vernieuwing van het geloof niet van bovenaf kan
worden opgelegd, maar van onderop moet groeien.
Daartoe geeft zij onder meer een aantal brochures uit
over gezagsuitoefening, de aantrekkingskracht van al
ternatieve centra of geloofsgemeenschappen, het be
lang van de oecumene en de ongelijkwaardige positie
van mannen en vrouwen in de kerk.
door Jan Krult
COLOFON
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv
DIRECTIE B M. Essenberg, J. de Vries, G P
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj)
HOOFDKANTOOR
Fax 02521-19610
-323508
Fam benchten 071 -323508
Redactie 071-321921
a-vrij. van 8.30-17.00 ui
Telefoon071-143545
ABONNEMENTEN
Telefoon 071 -128030 bij vc
per kwartaal (post)
Pe! maand
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvn| 18 00-19 30 ui
zat 1000-12 OOuur
Telefoon 071-143241
iruitbet. (incl.
82.85
119.50
321.65
28.75
HET WEER
ROB GROENLAND
Op herhaling
Het weerbeeld valt al bijna twee
weken voortdurend in herhaling.
Een depressie even ten zuiden van
de Britse eilanden is zeer honkvast
en stuurt het circulatiepatroon in
de bovenlucht boven het hele wes
ten en midden van Europa. Vrijwel
doorlopend trekken storingsgebie-
den vanaf de Atlantische Oceaan
naar het westen van Spanje om
daar opgenomen te worden in een
circulatie die de systemen naar het
Alpengebied voert. Samen met de
warme Middellandse Zee en stu
wingseffecten van de bergen acti
veren deze atlantische systemen
voortdurend, hetgeen leidt tot ex
treem veel regenval in die regio-
Dit weekeinde werd ons weerbeeld
grotendeels in positieve zin beïn
vloed door een klein rugje van ho-
gedruk. De stroming in de onderste
kilometers van de troposfeer was
zuidwestelijk en onstabiel van op
bouw. Zaterdag overdag trokken de
buien nog net voor de kust langs
naar het noord-noordoosten, om
pas bij Bergen het land op te ko
men. In de namiddag en vooravond
ruimde de stroming een paar gra
den en dit was genoeg om de buien
ook in de regio Kennemerland bin
nen te laten komen. De regensta
tions Haarlem en Heemskerk tap
ten zondagochtend respectievelijk
5 en 8 liter water per vierkante me
ter af. Zondag was een mooie dag
met flinke opklaringen en alleen in
het strandgebied een enkel buitje
van de Noordzee.
In de loop van vandaag arriveert
een zoveelste storing vanuit het
Franse gebied met frontale regen
val op uitgebreide schaal. Vanmid
dag en vanavond zijn ook buien
met onweer mogelijk. Morgen lijkt
dit front nog eens te gaan slepen
over het oosten van Nederland met
tot over onze regio veel bewolking
en af te toe regen. De komende da
gen blijft het weerbeeld slecht met
van tijd tot tijd regen en een dalen
de temperatuur.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Veel bewolking en nu en
dan regen, morgen in het
noorden en midden kans
op sneeuw. In het noorden
eerst nog bijna overal
droog. Daling van tempe-
rond het vriespunt in het
noordelijke binnenland,
rond 4 langs de kust en
ongeveer 9 bij Oslo.
Oenemarken:
Veel bewolking en af en
toe regen Middagtempe-
ratuur ongeveer 13 gra-
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
In het algemeen veel be
wolking en perioden met
regen In Schotland later
op de morgen kans op
sneeuw Middagtempera-
tuur ongeveer 10 in
Schotland en rond 14 in Ierland, Wales
en Engeland.
België en Luxemburg:
Overwegend bewolkt en van tijd tot tijd
regen. Maxima ongeveer 16 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veel bewolking en vooral in de westelij
ke helft regen, morgen ook in het oos
ten Maxima van 17 graden aan de Ka-
naalkust tot 23 graden bij Clermont-Fer-
Portugal en Madeira:
Portugal: Veel bewolking en perioden
met regen, soms veel neerslag. Aan de
zuidkust kans op wat zon en droger. Veel
wind aan de noordwestelijke kust. Maxi
ma van 18 graden bij Porto tot 21 bij
Faro. Madeira: meest bewolkt en van
tijd tot tijd regen. Maximumtemperatuur
ongeveer 24 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Aan de Costa's in het zuiden en
oosten de minste kans op regen en af en
toe zon Elders half tot zwaar bewolkt en
van tijd tot tijd regen of buien. Maxi
mumtemperatuur van 20 graden aan de
Golf van Biscaje tot 28 graden bij Beni-
dorm en Malaga. Canarische Eilanden:
Zonnige perioden, aan de noordkant van
de eilanden ook wolkenvelden en een
enkele bui. Maxima aan de zuidstranden
ongeveer 28 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokko: Vooral in het noorden wolken
velden en een enkele bui, naar het zui
den toe meer zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur langs de
westkust ongeveer 24 graden. Tunesië:
Droog en meest zonnig. Maxima aan zee
oplopend tot ruim 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en enkele regen-
of onweersbuien Vandaag aan de Cöte
d'Azur waarschijnlijk droog. Aan de At
lantische kust veel wind Maximumtem
peratuur oplopend naar waarden tussen
de 20 en 25 graden.
Mallorca enlbiza:
Wolkenvelden, ook perioden met zon en
kans op een bui Middagtemperatuur
oplopend tot 27 graden
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië In het noordwesten, en morgen
ook elders in het noorden, bewolking en
een enkele regerr- of onweersbui Mor
gen mogelijk zware buien Naar het zui
den toe zonnig en droog Middagtempe
ratuur van ongeveer 20 graden in het
noorden tot ruim 30 op Sicilië. Corsica
en Sardinië: vandaag droog en perioden
met zon, morgen vooral op Corsica meer
bewolking en een enkele bui Middag
temperatuur van 26 in het noorden tot
31 in het zuiden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig en droog. Maxima: ongeveer 26
op Kreta en de eilanden in de Egeïsche
Zee, op het Griekse vasteland plaatselijk
30 graden.
Turkije en Cyprus:
Aan de Turkse west- en zuidkust en op
Cyprus zonnig en droog. Maxima aldaar
ongeveer 27 graden.
Duitsland:
In het algemeen veel bewolking, nauwe
lijks zon en op veel plaatsen regen. Mid
dagtemperatuur tussen de 15 en 20
graden
Zwitserland:
Vandaag vooral in het noorden en wes
ten bewolkt en een enkele regen- of on
weersbui. Morgen ook elders, met kans
op flinke neerslaghoeveelheden. Maxi-
ongeveer 20 graden.
oplopend tot tfcssen de 20 en 25 gra-
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
DINSDAG 12 OKTOBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 06.58 Zon onder 17 50
Maan op 02.47 Maan onder 16.05
Waterstanden Katwijk
Hoog water 23.49 12.19
Laag water 08.15 20.36
Weerrapporten 10 oktober 19 uur:
Barcelona halfbew.
Klagenfurt
Kopenhagen
Mallorca
Moskou
Buenos Aires c
Johannesburg f
New Orleans c
New York c
wl 24 14 0.1
HEINZ
/r£ea/ oa/j w£l sa//pverkob-
oe/s, ai aar dat zal a1e er a//et
ma/ ^eer/r?ooea/ oa1
e/tje te barre af
