Kiezer moet wet kunnen
verwerpen via referendum
Binnenland
Geen bewijzen maar
ook geen valse aangifte'
Handen tegen de herrie
Brinkman: 'Burgemeester
moet meer macht krijgen'
Fitnessbeurs geopend
Kamer zal bezuiniging kleine scholen afwijzen
Artsen doen boekje open over medische fouten
VRIJDAG 8 OKTOBER 1993
Burgemeester Brunssum aangehouden
brunssum De al enige tijd op non-actief staande burgemeester
van Brunssum is deze week aangehouden in het kader van het
vooronderzoek dat tegen hem loopt. De PvdA'er wordt verdacht
van corruptie tijdens de veertien jaar dat hij Limburgs gedepu
teerde voor grondzaken en volkshuisvesting was. De verdachte
beroept zich al sinds het begin van het vooronderzoek op het
zwijgrecht en weigert elke medewerking.
Brute overval: 3,5 tot 5 jaar cel
den bosch De rechtbank in Den Bosch heeft gisteren een 26-ja-
rige Amsterdammer en een 34-jarige Purmerender tot vijf jaar
cel veroordeeld wegens hun aandeel in onder andere een brute
gewapende overval op een gezin in Uden. Een derde overvaller,
een 26-jarige Tilburger, kreeg 3,5 jaar gevangenisstraf. Het trio
mannen pleegde de overval op de familie in februari dit jaar. Zij
drongen de woning binnen en boeiden, bedreigden en mishan
delden het echtpaar in aanwezigheid van hun kind. Na een uur
verlieten zij het pand met ruim drieduizend gulden en sieraden.
Vrouw bekneld onder contragewicht lift
delft» In het Techniek Museum in Delft is een 30-jarige schoon
maakster bekneld geraakt onder het contragewicht van de goe
derenlift. Het slachtoffer wilde de liftschacht schoonmaken. Om
er beter bij te kunnen, zette ze de lift in werking. Waarschijnlijk
door een constructiefout kwam onverwacht het contragewicht
naar beneden en beknelde het hoofd van de vrouw.
Chemisch afval als grondverbeteraar
middelburg» Twee partijen slib, die als grondverbeteraar in Zee
land zijn afgezet, blijken zoveel cyanide te bevatten dat sprake is
van chemisch afval. Dat blijkt uit een analyse van het Gerechte
lijk Laboratorium in Rijswijk. De partijen zijn afkomstig uit
Duitsland en zijn door een bedrijf uit het Gelderse Angeren via
„bemiddelaars in meststoffen"' afgezet in Zeeland. Volgens een
woordvoerder van de directie Milieu en Waterstaat van de pro
vincie Zeeland, kan cyanide schadelijk zijn voor mens en dier en
micro-organismen. Het zou bijvoorbeeld effecten kunnen heb
ben op de ademhaling.
Meerderheid commissie-De Koning voor 'correctief referendum'
Kiezers moeten de mogelijkheid krijgen via een referen
dum een door het parlement aanvaard wetsvoorstel te
verwerpen. Daarnaast moet het in gemeenten mogelijk
worden besluiten van de gemeenteraad achteraf onge
daan te maken. Dat vindt een meerderheid van de com
missie-De koning die Tweede-Kamervoorzitter Deetman
adviseert over staatsrechtelijke vernieuwingen.
DEN HAAG GPD
Eper agenten ontevreden
«THEO HAERKENS
De vier politieagenten uit Epe
tegen wie deze zomer een aan
klacht is ingediend wegens
seksueel misbruik van een
slachtoffer van de Eper incest
zaak, worden niet vervolgd en
zijn niet verdacht. Toch is vol
gens de officier van justitie in
Zutphen geen sprake van een
valse aangifte. De politiebond
ACP vindt van wel en overweegt
tegenaangifte te doen. De vier
agenten zijn onmiddellijk weer
in actieve dienst genomen en
kunnen vanaf maandag weer
aan de slag.
Volgens officier van justitie
Van Rossem-Broos zijn uit het
onderzoek van de rijksrecher
che „geen feiten naar voren ge
komen die de aangifte onder
steunen. Enkele punten uit de
aangifte zijn na verificatie on
juist gebleken". De 25-jarige
vrouw die de aanklacht tegen
de agenten indiende, houdt
echter vast aan haar verklarin
gen. Volgens de officier van jus
titie, die haar persoonlijk in
lichtte over de bevindingen, re
ageerde zij teleurgesteld op de
resultaten van het onderzoek.
De vier agenten zijn evenmin
tevreden. Ze willen volledig eer
herstel en verlangen van justitie
een verklaring dat ze voor hon
derd procent onschuldig zijn.
Maar dat zit er niet in. Hun
werkgever, burgemeester De
Loor, wilde niet zeggen dat ze
onschuldig zijn en het openbaar
ministerie volstaat met de op
merking dat geen redelijk ver
moeden van schuld is.
De politiebond ACP wil dat
het incest-slachtoffer wordt
aangepakt wegens het doen van
valse aangifte. Van Rossum wil
de gisteren echter niet spreken
van een valse aangifte. „Degene
die aangifte deed zegt 'zwart',
de anderen zeggen 'wit'. Maar
juridisch gezien spreekt geen
van beide onwaarheid", betoog
de zij op de zeer druk bezochte
persconferentie in de raadszaal
van het gemeentehuis van Epe.
Het openbaar ministerie is niet
van plan de vrouw eigener be
weging te vervolgen en de offi
cier van justitie vroeg zich hard
op af of een tegenbeschuldiging
van de ACP wel „haalbaar is en
opportuun". Zij wees op de el
lende die de vrouw als slachtof
fer van jarenlang misbruik al
heeft doorgemaakt. ACP-voor-
zitter Kruizinga reageerde fel:
„Hier wordt het belang van het
ene slachtoffer uitgespeeld te
gen dat van vier anderen".
Burgemeester De Loor ver
klaarde de vier agenten te heb
ben gefeliciteerd met de uitslag
van het onderzoek ook al
noemden die het resultaat zelf schëTuisdièren
onbevredigend Als beheerder
van het politiekorps stelde de
burgemeester de vier op 2 au
gustus op non-actief toen be
kend werd dat tegen hen een
aanklacht was ingediend. Vol
gens De Loor was dat „arbeids
rechtelijk een neutrale techni
sche maatregel" die nodig was
om te voorkomen dat het hele
politiekorps zijn geloofwaardig
heid zou verliezen.
Deze maatregel werd echter
door de ACP heftig bekritiseerd
omdat die de politiemensen
ernstig zou beschadigen. De
Loor herhaalde gisteren met
veel nadruk dat hij geen andere
keuze had. Hij erkende dat de
vier agenten schade hebben op
gelopen, maar een excuus of
zelfs schadevergoeding, zoals de
politiebond eist, vindt hij onno
dig. Omdat De Loor weigert te
zeggen dat de politiemensen in
zijn ogen onschuldig zijn, blijft
er volgens de politiebond een
waas van verdenking hangen.
De commissie is overigens in
tern verdeeld over het voorstel
om een zogeheten 'correctief
referendum' in te stellen. Com
missievoorzitter en oud-CDA-
minister De Koning is samen
met het WD-lid Polak tegen het
referendum. De leden Ernsting
(GroenLinks), De Rijk (PvdA),
De Graaf (D66) en De Vries
Wereldvoedseldag
in de dierentuin
ROTTERDAM GPD
In vier Nederlandse dierentui
nen wordt morgen Wereldvoed
seldag gehouden. In Diergaarde
Blijdorp in Rotterdam, Artis in
Amsterdam, Burgers' Dieren
park in Arnhem en het Noorder
Dierenpark in Emmen wordt
aandacht besteed aan de voed
selsituatie in de wereld in het
kader van de door de Verenigde
Naties uitgeroepen dag. Cen
traal staat het thema 'biolo
gische diversiteit', het behoud
van de rijkdom aan plante- en
diersoorten in de wereld.
Om extra aandacht voor de
diversiteit aan soorten te vra
gen, zijn de stichting Zeldzame
Huisdierrassen, de Vereniging
Inzet en de Genenbank uit Wa-
geningen in de dierentuinen
aanwezig met informatie. Spe
ciale aandacht gaat naar ver
dwijnende boerderijrassen als
de lakenvelder en baalkopkoei-
en, het Groningse paard of het
Schoonebeker schaap.
De vier dierentuinen hebben
ieder een eigen inbreng. In
Blijdorp verzorgen vrijwilligers
een thema-tentoonstelling, Het
Noorder Dierenpark brengt een
kindershow, Artis verzorgt een
rondleiding en in Burgers' is bij
zondere aandacht voor exoti-
tropische
gewassen.
Enschede Een man beschermt de oren van zijn zoontje tegen het lawaai van de'vliegtuigen die het lucht-
machtpersoneel van de vliegbasis Twenthe gisteren terugbrachten vanuit het Italiaanse Villafranca. De
manschappen hebben deelgenomen aan controletaken van de Verenigde Naties boven oorlogsgebieden in
het voormalige Joegoslavië. foto anp arthur bastiaans
(GPV) zijn voorstander van deze
staatsrechtelijke vernieuwing.
De vier zijn voor de invoering
van een referendum achteraf,
omdat het een 'nuttige aanvul
ling' kan zijn van het huidige
democratische bestel. Op die
manier kan de kloof tussen kie
zer en gekozene worden ver
kleind en kan 'politieke ver
vreemding' worden tegenge
gaan. De 'onvolkomenheden' in
de politiek kunnen dooT het ini
tiatief van kiezers om een refe
rendum te laten houden, wor
den goedgemaakt. Ook kunnen
'parlementaire wetmatigheden'
(zoals strikte coalitie-afspraken)
worden doorbroken.
De opzet voor zo'n volksraad
pleging zou dezelfde moeten
zijn als die de staatscommissie-
Biesheuvel enkele jaren geleden
heeft uitgewerkt. Alleen de
'drempel' om een referendum
mogelijk te maken, moet van de
commissie worden opgehoogd
van 10.000 naar minimaal
20.000 kiezers die een verzoek
daartoe moeten ondertekenen.
Is dat aantal gehaald dan
moeten binnen zes weken
300.000 handtekeningen wor
den verzameld ter ondersteu
ning. Binnen uiterlijk vijf maan
den moet dan het correctief re
ferendum worden gehouden,
waarbij enkele onderwerpen als
het Koninklijk Huis, internatio
nale verdragen en het salaris
van bestuurders worden uitge
sloten. Het voorstel is verwor
pen als de meerderheid tegen is
en ten minste 30 procent van de
stemgerechtigden zijn opgeko
men, aldus het voorstel.
De Koning en Polak voelen
vooralsnog niets voor zo'n cor
rectief referendum. Ze menen
dat eerst binnen het huidige
stelsel bepaalde tekortkomin
gen moeten worden aangepakt,
voordat dit middel van stal
wordt gehaald.
den Ij a ag gpd
i af als t
i vaag compro-
CDA-fractievoorzitler Brink
man wil burgemeesters meer
invloed geven. Ze zouden
wethouders een besluit moe
ten kunnen opleggen en de
bevoegdheid krijgen zelf
voorstellen te doen als het
college van B&W er niet uit
komt. Volgens Brinkman
riekt de huidige recrutering
van burgemeesters te veel
naar inteelt.
Voor het Genootschap van
Burgemeesters herhaalde
Brinkman gisteren zijn voor
keur voor een door de minister
benoemde burgemeester,
zoals nu het geval is. Op den
duur kan dit systeem worden
vervangen door een recht
streeksgekozen burgemeester.
Hei voorstel van de commis
sie-Van Thijn (burgemeester
van Amsterdam) om de ge
meenteraad de burgemeester
te laten kiezen, deed Brink-
De CDA-voorman ziet de
eerste burger van een stad als
een bestuurder, ondernemer
en politiek manager. Daarom
moet deze een sterkere positie
krijgen. In de huidige situatie
beperkt de taak van de burge
meester zich te veel tot het
voorzitten van de college-ver
gaderingen en het opluisteren
van ceremoniële bijeenkom
sten.
Een sterke, daadkrachtige
burgemeester is volgens
Brinkman noodzakelijk nu de
werkloosheid in steden toe
neemt, regels in toenemende
mate worden geschonden en
besluitvorming stroperig ver
loopt. De burgemeester zou
zelf problemen op de agenda
van B&W moeten kunnen
plaatsen, eindvoorstellen be
denken en wethouders aan-
Vluchtelingenwerk
maakt winst
dankzij loterij
De vereniging Vluchtelingen-
Werk Nederland heeft vorig jaar
ruim 2 miljoen gulden winst ge
boekt dankzij de inkomsten van
de Nationale Postcode Loterij.
Die brachten de organisatie
ruim 14 miljoen gulden op.
Vluchtelingenwerk had zelf ge
rekend op 7,5 miljoen, aldus het
gisteren verschenen jaarverslag
1992. Voor dit jaar rekent
Vluchtelingenwerk op 15 mil
joen.
Directeur Houthoff is blij dat
de loterij niet nog meer geld op
brengt. „Anders wordt de ver
eniging te afhankelijk van één
donor", zegt Houthoff.
houten Staatssecratris Simons (volksgezondheid) beproefde gisteren een roeimachine op de FitVak in het beursgebouw Euretco in Houten. De
vierdaagse beurs, een initiatief van de stichting Werkgevers Organisatie Fitness, werd gisteren door Simons geopend en is vanaf vandaag toegan
kelijk voor het publiek. foto dijkstra peter brom
CDA en PvdA niet bereid nieuwe poging van minister te pikken
DEN HAAG GPD
De door het kabinet aangekon
digde bezuiniging van 26 mil
joen gulden op het personeel
van ldeine basisscholen, gaat
vrijwel zeker niet door. De ka
merleden De Cloe (PvdA) en
Hermes (CDA) zeggen het zeer
onwaarschijnlijk te achten dat
hun fracties de voorgestelde be
zuiniging zullen pikken. Vorig
jaar heeft de Tweede Kamer
eenzelfde bezuinigingsvoorstel
ook al verworpen.
De door het kabinet voorge
stelde bezuiniging behelst dat
scholen met 77 of minder leer
lingen ruwweg een werkdag
moeten inleveren en scholen tot
148 leerlingen een halve werk
dag. De opbrengst zou ten goe
de moeten komen aan scholen
met meer dan 170 leerlingen.
De problematiek vormt sinds
1989 een vrijwel jaarlijks terug
kerend thema. De toenmalige
onderwijsminister Deetman be
sloot enkele jaren geleden zo'n
26 miljoen op de kleine scholen
te gaan bezuinigingen en werd
daarin gesteund door de Twee
de Kamer. De onderwijswereld
reageerde echter woedend. Op
vele plattelandsscholen braken
stakingen uit en er werden mas
sale protestdemonstraties ge
houden. Onder druk daarvan
trok Deetman de maatregel
Zijn opvolgers Wallage en Rit-
zen hielden zich de eerste jaren
koest, om geen ruzie te krijgen
met het onderwijsveld. De be
nodigde 26 miljoen sprokkelden
zij steeds op andere wijze bij el
kaar.
Vorig jaar echter stond de be
zuinigingsmaatregel weer op de
begroting. De Tweede Kamer
wees die toen af. Minister Rit-
zen voert hem nu opnieuw op,
omdat onderzoek van het Ne
derlands Economisch Instituut
heeft bevestigd dat kleine scho
len naar verhouding te veel per
soneel hebben.
Bar wil passend
afscheid nemen
DEN HAAG GPD
Oud-bisschop Bar van Rotter
dam wil alsnog „passend af
scheid nemen" van zijn voor
malige bisdom. „Er moet echter
worden gewacht op de benoe
ming van een nieuwe bisschop.
Daarover weet ik niets en het is
ook niet gebruikelijk dat ik
daarvoor wordt ingeschakeld. In
Rotterdam denkt men dat die
nieuwe bisschop er voor no
vember zal zijn", zo zei Bar gis
teren voor de KRO-radio.
Winkelverbod,
voor boze klant
van meubelzaak
HILVERSUM GPD
Een 27-jarige Hilversummer
mag niet meer in de buurt van
een Naardense meubelzaak
komen. Vice-president W. Ton-
kens-Gerkema van de Amster
damse rechtbank heeft hem
gisteren op verzoek van de ei
genaar een straat- en contact-
verbod opgelegd. De Hilver
summer zou het personeel re
gelmatig hebben bedreigd en
zelfs mishandeld.
De eigenaar van de meubel
zaak en de Hilversummer heb
ben een meningsverschil over
een zitbank. De man kocht die
anderhalf jaar geleden, maar
constateerde een aantal gebre
ken aan het meubel. Hij kwam
na een jaar corresponderen
met het meubelbedrijf overeen
dat de bank zou worden gere
pareerd.
Toen personeel van de meu
belzaak de bank bij de man
thuis kwam ophalen, weigerde
deze hem mee te geven. Hij
vond dat er onvoldoende voor
zorgen waren genomen om
verdere beschadiging van de
bank te voorkomen. De Hilver
summer eiste vervolgens het
aankoopbedrag, 8.500 gulden,
terug. De meubel verkoper wei
gerde dit, waarna in de winkel
een handgemeen ontstond. De
Hilversummer vernielde daar
bij een verkoopbalie en be
dreigde het winkelpersoneel.
Hij kwam vervolgens nog en
kele kéren terug, maar hem
werd door het winkelpersoneel
de toegang geweigerd.
DEN HAAG CARINE NEEFJES
Ze was 25 weken zwanger en klaagde
over een knobbeltje in de linkerborst. De
gynaecoloog adviseerde de 37-jarige
vrouw geen verder onderzoek te laten
doen. Tijdens de zwangerschap komen
immers zo vaak knobbeltjes in de borst
voor. In het verleden was er diverse ma
len weefsel uit de rechterborst van de
vrouw verwijderd waarin niets werd aan
getroffen dat op kanker leek.
Na 38 weken bracht de vrouw een ge
zonde zoon ter wereld. Zes weken na de
bevalling voelde de gynaecoloog dat het
knobbeltje in de linkerborst er nog
steeds zat. Als het binnen'vier weken niet
was verdwenen, moest ze naar de huis
arts gaan, adviseerde hij. Twee maanden
later belde de vrouw hem op: „Ik heb
borstkanker". Enkele jaren daarna zag de
specialist haar overlijdensadvertentie in
de krant.
Dit verhaal staat in het boek 'Smetten op
de witte jas' waarin diverse artsen open-'
hartig vertellen over medische fouten. In
het hoofdstuk 'Misleid door zwanger
schap' beschrijft P. Treffers, hoogleraar
verloskunde en gynaecologie, zijn emo
tionele herinnering aan de patiënte die
aan borstkanker overleed.
Nadat de vrouw had gehoord dat ze
borstkanker had, nodigde Treffers haar
met haar man uit voor een gesprek.
„Enerzijds waren er bij het echtpaar ver
wijten aan mij over de controle tijdens
en na de zwangerschap. Anderzijds was
er bij mij een gevoel van schuld dat ik de
patiënte na de bevalling niet eerder naar
de chirurg had verwezen." Aanvankelijk
overwoog het echtpaar een juridische
procedure. Treffers vermoedt dat het ge
sprek een rechtszaak heeft voorkomen.
In de inleiding schrijft dr. J. van Everdin-
gen dat de titel ook 'Een boekje voor het
bloeden' had kunnen zijn: fouten kun
nen worden verzacht door ze bespreek
baar te maken. Artsen hebben de neiging
om missers te verzwijgen, omdat ze vol
gens een ongeschreven code geen fouten
mogen maken.
In het boek erkennen artsen ook tegen
over collega's dat ze verkeerde inschat
tingen hebben gemaakt. Dat blijkt onder
meer uit het verhaal van gynaecoloog
dr. J. van Roosmalen die tijdens een ope
ratie wegens een buitenbaarmoederlijke
zwangerschap het advies van een ver
pleegkundige niet opvolgde. Uit de buik
holte werd bloed verzameld dat vervol
gens weer aan de patiënte moest worden
toegediend. „Is het niet te donker?",
vroeg de verpleegkundige. „Nee", ant
woordde de gynaecoloog, „Geef het
maar gerust." Tien minuten later was de
vrouw dood als gevolg van het al in ster
ke mate afgebroken bloed.
Van Roosmalen: „Ik zie nog het plekje
voor me in het hoekje van het OK-com-
plex, waar ik me na afloop van dit drama
verkleedde en badend in het zweet de
verpleegkundige duidelijk maakte dat hij
gelijk had gehad. Jaren later ging ik terug
naar die bewuste operatiekamer om de
siddering nog eens heel lokaal te voelen
en daar ter plekke te zeggen hoezeer dit
me is bijgebleven en hoezeer het me
spijt".
Als artsen zelf iets mankeren, gaat er ook
wel eens iets mis. Van Roosmalen is in
het boek de enige arts die zelf de patiën-
tenrol inneemt. „Ik onderging een kleine
ingreep onder lokale verdoving, waarna
ik vlak voor ontslag als gevolg van een
blackout een vrije val op mijn aangezicht
maakte. Op de EHBO-afdeling werd een
neus-fractuur geconstateerd en de keel-,
neus- en oorarts werd ingeschakeld.
De KNO-arts vond het niet nodig om
verder actie te ondernemen, terwijl Van
Roosmalen vertelde dat hij zijn kaken
niet normaal op elkaar kon zetten en dat
het gehemelte rechts verdoofd aanvoel
de. Later bleek dat de kaak toch gebro
ken was. Tijdens een volgende afspraak
met de KNO-arts verwachtte Van Roos
malen dat de specialist iets zou zeggen
als: „Het spijt me dat ik het over het
hoofd heb gezien
Niets van dat alles. „Mijn stekels gingen
overeind toen spijt uitbleef, de arts op
zijn voetstuk bleef staan en een ander de
schuld gaf die nota bene onder zijn su
pervisie werkt", aldus Van Roosmalen.
'Miswikkelingen', het laatste deel van het
boek, gaat over verkeerde werkrelaties
van artsen. Hiermee worden onder meer
bedoeld: de ongezonde connecties die
artsen aangaan met farmaceutische in
dustrieën, het flirten met de alternatieve
geneeskunde en de intieme relaties van
artsen met patiënten.
Uit diverse onderzoeken blijkt dat vijf tot
tien procent van de manlijke artsen wel
eens seksueel contact heeft met een of
meer patiënten. Het hoofdstuk 'Medisch
contact: vrijages met patiënten' is min
der interessant. In tegenstelling tot de
persoonlijke verhalen over medische
fouten, vertellen artsen niets intiems
over hun romances met patiënten. Het
hoofdstuk bestaat voornamelijk uit cij
fertjes: KNO-artsen doen 'het' net zo
vaak met hun patiënten als gynaecolo
gen.
'Smetten op de witte jas', redactie J.J.E.
van Everdingen, uitgeverij Belvédère-
/Boom. Prijs: 48,50gulden
