Rusland rouwt „Voor 6% zet ik m'n spaargeld op de Kapitaalrekening." Buitenland Clinton wil VS-missie Somalia eervol en snel tot einde brengen Ex-premier Bhutto wint verkiezingen Pakistan Rivaliserende moslims Bihac vechten door Rabin en Arafat tevreden over gesprek in Cairo VN en vredesakkoord geen garantie vrede Rwanda DONDERDAG 7 OKTOBER 1993 7 t Prew ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press DPA Deutsche Presse Agentur GPD Gemeemchappeli|ke Persdienst Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR* Reuter UPI United Press International Hong Kong wil snel akkoord met China hongkong» Gouverneur Chris Patten van Hong Kong heeft de Chinese regering opgeroepen binnen enkele weken een akkoord te bereiken over de politieke toekomst van de Britse kroonkolo nie. Patten zei gisteren in het parlement van Hong Kong dat de Brits-Chinese besprekingen geen maanden meer mogen duren. Later ontkende de gouverneur op een persconferentie dat hij China, dat Hong Kong in 1997 in bezit krijgt, onder druk wil zet ten. Frankrijk wacht met kernproeven parus Frankrijk heeft gisteren besloten het nemen van kern proeven nog niet te hervatten, maar met de Verenigde Staten, Rusland en Groot-Brittannië te overleggen overeen antwoord op de Chinese kernproef van dinsdag. Enkele politici van zowel links als rechts hebben gezegd dat Frankrijk niet moet afwach ten wat andere landen doen. De Chinese proefexplosie „geeft Frankrijk een goede nieuwe reden om de noodzakelijke kern proeven te houden". Washington betaalt helft schuld VN new vork De Verenigde Staten hebben 533 miljoen dollar (bij na een miljard gulden) overgemaakt aan de Verenigde Naties en daarmee ruim de helft van hun schuld voldaan. Washington staat nu nog 472 miljoen dollar in het krijt bij de volkerenorgani satie. De VN hebben nog 1,7 miljard dollar te goed van hun 184 leden. De belangrijkste schuldenaars zijn de Verenigde Staten en Rusland. Doden bij demonstraties Guinee Conakry» De oppositie in het Westafrikaanse land Guinee heeft gisteren verklaard dat bij demonstraties vorige week tegen het bewind van generaal Lansana Conté 63 mensen zijn gedood en meer dan 400 gewond zijn geraakt. De oppositiepartijen vragen om een internationaal onderzoek. Volgens generaal Conté zijn tijdens de drie dagen van protesten 18 mensen omgekomen en 198 gewond raakten. De demonstraties waren bedoeld om Con té ertoe te dwingen een regering van nationale eenheid te vor men tot aan de verkiezingen op 5 december. Ruim anderhalf miljoen buit bij overal Budapest Drie gemaskerde en bewapende mannen hebben gis teren bij een bankoverval in Boedapest meer dan 1,5 miljoen gulden buitgemaakt. Volgens de Hongaarse politie gaat het om de grootste buit in de naoorlogse geschiedenis van het land. De overvallers hebben eerst de bewaker van de bank bewusteloos geslagen en drie vrouwelijke employees handboeien omgedaan. Vervolgens zijn ze ervan door gegaan met 91 miljoen Hongaarse forinten. Londen: geen zwijgrecht verdachten Blackpool» De Britse regering is van plan het zwijgrecht van verdachten af te schaffen. Dat heeft minister Howard (binnen landse zaken) gisteren gezegd op het jaarlijkse congres van de Conservatieve Partij. „Het zogenaamde recht om te zwijgen wordt meedogenloos uitgebuit door terroristen", zo zei Howard. De afschaffing van het zwijgrecht zal niet betekenen dat ver dachten worden gedwongen hun mond open te doen, maar zal jury's het recht geven om het zwijgen van een verdachte als aan wijzing voor zijn schuld te beschouwen. Zevenling in Mexico mexico-stad Een 26-jarige vrouw heeft gisteren in de Mexi caanse stad Toluca het leven geschonken aan een zevenling. De moeder en de kinderen, vier meisjes en drie jongens, maken het goed, zo heeft een arts meegedeeld. De moeder zei na de ge boorte middels een keizersnede nooit te hebben gedacht dat zij in verwachting was van zeven kindjes. De vader reageerde kalm op het nieuws van de geboorte van zoveel dochters en zonen. „Ik ben zeer gelukkig met dit geschenk", zei hij. Het echtpaar heeft reeds een zoon van zeven jaar. WASHINGTON HANS DE BRUIJN CORRESPONDENT De Amerikaanse president Clin ton wil dat snel een einde komt aan de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Somalia. Hij zou echter op kortè termijn het aantal militairen willen uitbrei den, om een eind te maken aan het geweld tegen de Amerika nen. Volgens defensiebronnen worden naast de 650 militai ren die gisteren naar Somalia vertrokken nog eens twee duizend soldaten en zware wa- - pens in Somalia ingezet. Clin ton wil spoedig een tijdschema hebben voor de terugtrekking van de dan totaal bijna 7500 manschappen. De president verklaarde dat de Verenigde Staten een eervol eind aan hun aanwezigheid in Somalia willen maken, maar dat daarbij 'het doel en de vastbera denheid' niet uit het oog mogen worden verloren. De chaos en het leed mogen niet terugkeren. Hoe hij dat wil aanpakken, zei hij er niet bij. De president staat onder zwa re druk vanuit het Congres om de troepen terug te trekken, na dat zondag bij een vuurgevecht tussen Amerikaanse soldaten en rebellen van krijgsheer Aideed, twaalf Amerikanen omkwamen en 78 gewond raakten. Aideeds mannen zouden nog zes tot acht Amerikanen gevangen houden. Clinton heeft van zo wel Republikeinen als Demo craten kritiek gekregen. Bij een aanval op de luchtha ven van de Somalische hoofd stad Muqdisho zijn een Ameri kaan gedood en 12 gewond ge raakt. Dat heeft een woordvoer der van de Verenigde Naties vanmorgen bekend gemaakt. Jeltsin heft censuur op, uitgaansverbod blijft van kracht Rusland rouwt vandaag om de slachtoffers van de bloe dige machtsstrijd in Mos kou. In zijn eerste TV-toe- spraak sinds de uitschake ling van het parlement kondigde president Jeltsin gisteren een national dag van rouw aan. Maar Jeltsin blijft zich hard opstellen te gen zijn tegenstanders. De nog uit het communisti sche tijdperk stammende regionale sovjets (raden) kregen het dringende ad vies zichzelf te ontbinden. MOSKOU» GPD- Het aantal doden van de machtsstrijd staat op 118. Aan vankelijk werd dat aantal ge schat op 500, later op 300. Jelt sin zei in zijn rede dat de cen suur met onmiddellijke ingang was opgeheven, maar het ver schijningsverbod voor de Suriname tracht onrust hoofdstad in te dammen GEORGETOWN-PARAMARIBO IPS-ANP De Surinaamse regering hééft gisteren de „noodzakelijke maatregelen" genomen om wet en orde te handhaven na het dreigement van ex-legerleider Desi Bouterse over „verscherpte acties In een verklaring zei de regering kennis te hebben ge nomen van de acties van de vakbond Moederbond, de De mocratische Alliantie en de Na tionale Democratische Partij (NDP) van Bouterse. Wat ver scherping van acties inhoudt, is niet bekend. De Surinaamse president Ro nald Venetiaan heeft zijn bui tenlandse bezoeken afgezegd vanwege de onrust in Suriname. Gisteren was Paramaribo voor de tweede maal deze week het toneel van protesten, hoewel er minder belangstellenden waren dan op maandag. Venetiaan gaat volgende week niet naar New York om de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe te spreken. De president is ook niet aanwe zig bij een Caribische han- delstop. Het besluit van Veneti aan komt aan het einde van het bezoek dat de Nederlandse mi nister Ter Beek (defensie) aan Suriname brengt. Pravda en Sovjetskaja Rossija blijft van kracht. Ook het uit gaansverbod in Moskou wordt niet opgeheven. In de nacht van dinsdag op woensdag zijn vol gens de politie 1.700 mensen opgepakt. De door Jeltsin voor 12 de cember aangekondigde verkie zingen gaan gewoon door. De Russen kiezen dan een nieuw parlement, dat uit twee kamers zal bestaan: de Doema en de Federatieraad. Jeltsin benadruk te dat alle politieke krachten die niet hebben deelgenomen aan de opstand, gelijke kansen zul len krijgen. Vertegenwoordigers voor de Doema worden rechtstreeks ge kozen. Onduidelijk is nog hoe de Federatieraad zal worden sa mengesteld. Momenteel bestaat de raad uit de 88 gouverneurs en de voorzitters van de 88 re gionale sovjets, maar Jeltsin is ontevreden over hun opstelling tijdens de machtsstrijd in Mos kou. Gisteren werden al twee gouverneurs (van Novosibirsk en Amoer) ontslagen omdat ze de kant van Jeltsins tegenstan ders Chasboelatov en Roetskoj hadden gekozen. De raden moeten volgens Jeltsin eigenlijk allemaal worden vervangen, net als de Russische Opperste Sov jet die deze week letterlijk werd weggeschoten. Maar hij ging in zijn toespraak niet zo ver deze bestuurslichamen eigenhandig op te heffen. De omstreden voorzitter van het Constitutionele Hof, Valeri Zorkin, is gisteren gedwongen af te treden. Zorkin koos in de machtsstrijd partij tegen Jeltsin. Hij blijft wel lid van het Hof om dat volgens de Grondwet een rechter niet uit zijn functie kan worden ge/et. De erewacht bij het mausole um van Lenin op het Rode Plein is gisteren voor het eerst sinds 1924 niet vervangen. Het in ganzepas wisselen van de wacht gold als een van de toeristische trekpleisters van Moskou. ISLAMABAD» Rtr-AFP-AP De Pakistaanse Volkspartij (PPP) van oud-premier Benazir Bhutto heeft de parlementsver kiezingen gewonnen. Dat is vanmorgen officieel meege deeld. Gisteravond eiste oud- premier Nawaz Shariff nog de winst van de verkiezingen op voor zijn partij, de Pakistan Moslim Liga (PML). De PPP heeft volgens voorlopige uitsla gen 84 van de 191 parlements zetels behaald. De PML krijgt vermoedelijk 69 zetels. „We hadden een grotere voorsprong verwacht", was het summiere commentaar van Bhutto. PPP-woordvoerder Shafqat Mahmood zei in een eerste reactie dat zijn partij er alle vertrouwen in heeft een co alitie te kunnen smeden met ondermeer onafhankelijken en een van de Moslimliga afge splitste factie. De opkomst bij de verkiezin gen was laag. Nog niet de helft van de kiezers kwam opdagen om een stem uit te brengen bij de parlementsverkiezingen, de derde in vijf jaar tijd. In 1990 won Sharif de verkiezingen van Bhutto. In juli dit jaar trad hij af als premier wegens een conflict met president Ishaq Khan. De de regering-Bhutto, in 1988 aangetreden, moest het na 20 maanden voor gezien houden na een conflict met dezelfde president. SARAJEVO-BELGRADO Rtr-UPI Het is de Verenigde Naties niet gelukt een einde te maken aan de strijd tussen rivaliserende moslim-groepen in de enclave Bihac. Generaal Briquemont, de bevelhebber van de VN-vre- desmacht in Bosnië, was naar het gebied in het noordwesten van het land gereisd om de partijen bijeen te brengen voor een gesprek over een bestand. De opperbevelhebber van het Bosnische leger leidde een rege ringsdelegatie naar de enclave, maar volgens VN-woordvoer ders in Sarajevo heeft het over leg met de separatisten niet plaatsgehad. Briquemont pro beert de partijen vandaag op nieuw tot een staakt-het-vuren over te halen. De situatie in het gebied ver slechterde toen de moslims in Bihac tien dagen geleden de en clave onafhankelijk verklaarden van de Bosnische regering. Sindsdien zijn troepen die loy aal zijn aan president Izetbego- vic slaags geraakt met moslims die zich van het bewind in Sara jevo willen afscheiden. De spanning liep gisteren ver der op toen de separatistische leider Fikret Abdic via de zender van zijn beweging, verklaarde dat ook andere moslim-gebie den zich zouden afscheiden, met name Tuzla. Servische vluchtelingen uit Tuzla beves tigden in Belgrado dat een groep moslims in Tuzla overwe gen zich onafhankelijk te ver klaren. De Servische oppositieleider Draskovic wordt niet vervolgd. De openbare aanklager trok gis teren zijn aanklacht in. Dat meldt het persbureau Tanjug. Draskovic had op 25 oktober te recht moeten staan voor een gewelddadige actie tegen een officier tijdens een uit de hand gelopen anti-regeringsdemon- stratie op 1 juni. Bij de rellen kwam een agent om het leven en raakten talrijke personen ge wond. De politie arresteerde Drasko vic en zijn vrouw, die tijdens en na hun arrestatie zijn geslagen. Justitie beschuldigde Draskovic aanvankelijk van samenzwering tegen de staat, bestorming van het parlement en mishandeling van een agent. ACHTERGROND DEN HAAG JACO VAN LAMBALGEN ANP CAIRO-JERUZALEM» ADBLOEMENDAAL CORRESPONDENT Israël en de PLO zullen vanaf volgende week in vier werkgroepen gaan onderhan delen over de toepassing van zelfbestuur op de westelijke Jordaanoever en in de Gaza- strook. Premier Yitzhak Rabin en voorzitter Yasser Arafat hebben dat gisteren bekend gemaakt na een topconferentie, in het bij zijn van de Egyptische president Mubarak, van ruim een uur in de Egyptische hoofd stad Cairo. Rabin omschreef de sfeer van het onder houd, het eerste sinds de historische hand druk in Washington op 13 september, als „opbouwend en positief'. Hij sprak van een „zeer goed begin" van de uitvoering van de principe-verklaring die vorige maand is on dertekend. Ook Arafat omschreef het ge sprek als positief. De belangrijkste van de aangekondigde vier werkgroepen is de Israëlisch-Palestijnse stuurgroep, een overkoepelend beleidsbe palend orgaan waarvan de vergaderingen op 13 oktober in Cairo zullen beginnen. Een tweede commissie zal zich, eveneens vanaf volgende week. gaan bezighouden met de uitvoering van het plan voor zelfbestuur in de Gaza-strook en Jericho. De vergaderin gen zullen worden gehouden in het Egypti sche Taba, aan de Rode Zee. Tegelijkertijd zal in Washington een der de commissie bijeenkomen om zich te be raden over de tussentijdse regeling voor Pa lestijns zelfbestuur in de bezette gebieden als geheel. Die commissie zal met name aandacht schenken aan de voor volgend jaar juli geplande verkiezingen voor de zelf bestuursraden. Een vierde werkgroep zal zich gaan bezighouden met economische zaken. Op een persconferentie na zijn gesprek met Arafat gaf Rabin een overzicht van on derwerpen die op korte termijn met de Pa- lestijnen zullen worden besproken. Daaron der zijn veiligheidsregelingen, de vrijlating van 'intifada-gevangenen' en de aanpak van voortvluchtige activisten, maar ook het lot van drie vermiste Israëlische krijgsge vangenen uit de oorlog van 1982 in Liba non. Israël meent dat de PLO in die laatste zaak hulp zal kunnen bieden. Arafat heeft Rabin gevraagd de nog steeds geldende gedeeltelijke afsluiting van de be zette gebieden te verlichten, speciaal waar het gaat om Palestijns verkeer tussen de westelijke Jordaanoever en oostelijk Jeruza lem. De regering en de opstandelingen van het Patriottisch Front van Rwanda (RPF) ondertekenden 4 augustus, na maandenlange onderhandelingen, een vredesakkoord. Zij werden het eens over de demobilisatie van hun troepen, de terugkeer van vluchtelingen en ontheemden, de instelling van een overgangsregering en het houden van verkiezingen in oktober 1995. Ingegevpn door wederzijds wantrouwen drongen beide partijen erop aan dat er een 'neutrale internationale macht' moest komen om te verzekeren dat het akkoord werd uitgevoerd. Dinsdag besloten de Verenigde Naties dan ook een \Tedesmacht naar Rwanda te sturen. De 'VN Hulpmissie voor Rwanda' (Unamir), die volgend jaar uit 2.500 militairen en waarnemers zal bestaan, moet de verkiezingen in 1995 mogelijk maken. Binnen drie maanden zal een eerste contingent van 800 VN-manschappen zijn intrek nemen in de hoofdstad Kigali. De verdeeldheid in Rwanda is diep en bestaat al tientallen jaren. Bij de ondertekening van het akkoord zei een westerse diplomaat dan ook sceptisch: „Wij kunnen alleen maar hopen dat dit het einde is van de jaren van etnische onlusten in Rwanda. Veel hangt af van beide partijen. Dit is hun kans om hun aanhangers met elkaar te verzoenen." Presi lent I la'n.irimana erkende tijdens Eens noemden de inwoners van Rwanda hun land trots het „Zwitserland van Afri ka". Dat zullen ze nu niet gauw meer doen. Het kleine Rwanda in het hart van Afrika is getekend en verscheurd door de bloedige burgeroorlog die drie jaar gele den uitbrak. Bij de gevechten zijn honder den, zo niet duizenden doden gevallen. Van de zeven miljoen Rwandezen is een miljoen op de vlucht geslagen voor het geweld. Maar wellicht is het eind van het bloedvergieten in zicht. dezelfde ceremonie: „Het is noodzakelijk dat wij ons gedrag veranderen. Het is voor ieder van ons noodzakelijk de gevoelens van wraak en vijandigheid op te geven." Verzetsleider Kanyarenghe voegde daaraan toe: „Wij moeten onze verschillen begraven en een nieuwe toekomst bouwen." Het is de vraag of dat lukt. De burgeroorlog van 1990 was geen incident. Tussen de twee grote bevolkingsgroepen in Rwanda, de Hutu's en de Tutsi's, laaien al tientallen jaren steeds opnieuw felle gevechten op. De Hutu's, die in de meerderhejd zijn. maakten in 1959 drie jaar voor de onafhankelijkheid van Belgiëmet een bloedige opstand een einde aan de overheersing van de Tutsi's. Zij hadden genoeg van het feodale systeem waarin Hutu's onderhorig waren aan de rijke Tutsiboérenen -landeigenaren. In de jaren die volgden vluchtten tienduizenden Tutsi's uit angst voor de massale slachtpartijen naar de buurlanden. De meesten kwamen in Uganda terecht. Onder het bewind van Obote in de jaren '80 kwamen de vluchtelingen daar echter in het verdomhoekje terecht. De invasie in 1990 werd geleid door 4.000 Tutsi's die gevochten hadden in het Ugandese leger en 3.000 ontevreden gevluchte Tutsi's. In de loop van de strijd kwamen daar vele Tutsivluchtelingen uit Zaïre en Burundi bij. Vanuit Rwanda sloten zich ook Hutu-tegenstanders van Habyarimana, die al 20 jaar aan dp macht is, bij hen aan. De RPF veroverde honderden vierkante kilometers land, dat door de bevolking in allerijl werd verlaten. In het kader van het bestand heeft de RPF zich inmiddels weer teruggetrokken tot haar posities van voor het grote offensief van februari 1992. Duizenden ontheemden zijn. sinds het nieuws over het vredesakkoord bekend werd. op eigen houtje aan de terugtocht begonnen. Honderdduizenden van hen moeten nog terug. Veel vluchtelingen uit de buurlanden willen ook terugkeren naar hun vaderland. Rwanda is echter overbevolkt. De regering breekt zich dan ook het hoofd over de vraag waar al die mensen moeten wonen. D 'e Postbank Kapitaalrekening met En Hetzelfde principe geldt ook voor de Leeuwrekening, waarbij het minimum inlcgbedrag op f 10.000,- ligt en de rente nu 5,4%* is. Girorekeninghouders die een Kapitaal- of Leeuwrekening willen openen, kunnen dat vandaag nog thuis doen. Gewoon via hun giroboekje, wie er eerst nog wat meer over wil U kunt er namelijk elk willekeurig een eerste minimum inleg van f25.000,- bedrag zonder kosten van opnemen. Zelfs weten, belt nu even Klantenservice Sparen biedt de ideale combinatie van zeer hoge een bedrag boven de f25.000.-. als u dit het nummer is een maand van tevoren reserveert. (020)591 82 20 Sparen doe je gewoon bij de Postbank. •Rentevergoeding per 22 September 1993. rente (nu 6%*) én alle opnamevrijheid. POSTBANK

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 7