Herenigde kerk nog heel ver weg
Kerk Samenleving
'Samen op Weg bliksemafleider voor verdeeldheid van Bonders'
'Gemeente en predikant moeten elkaar
inspireren en in beweging brengen'
Instabiel
DONDERDAG 7QKTOBER1993
979
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -356443
ACHTERGROND
Encycliek (1)
Johannes Paulus II is de eer
ste paus in de bijna 2000 jaar
oude geschiedenis van de
kerk die het heeft aangedurfd
in een encycliek de moreJe
leer van de Rooms-Katholie-
ke Kerk systematisch uiteen
te zetten. Zijn voorgangers
schreven ook rondzendbrie
ven over ethische kwesties,
maar zij beperkten 'zich tot
één bepaald onderwerp. Zo
ging paus Paulus VI in zijn
'pil-encycliek' Humane Vitae
(1968) in op de geboortenre-
geling. De reacties waren zo
negatief dat de paus ervan
afzag nog een encycliek te
schrijven. Niet alleen het on
derwerp, ook de ontvangers
vari de pauselijke brief zijn
bij de tiende encycliek van
paus Johannes Paulus II op
vallend. Zijn de meeste pau
selijke rondzendbrieven ge
richt tot 'alle mensen van
goede wil', deze encycliek
richt zich tot een deel van
deze góedwillenden: de bis
schoppen als met het gezag
van Christus uitgeruste lera
ren des geloofs.
Encycliek (2)
De inhoud van de encycliek
is er ook naar. Men heeft be
slist enige theologische scho
ling nodig om het hoogst ge
specialiseerde theologische
en filosofische geschrift over
de relatie tussen de natuur
wet, de vrijheid van de mens
en morele verantwoordelijk
heid te kunnen volgen. Kar
dinaal Simonis is niet de eni
ge die erop heeft gewezen
dat de encycliek niets nieuws
bevat. Het geschrift geeft de
leer van de kerk op het ge
bied van de ethiek weer zon
der nieuwe gezichtspunten
te bieden. De bisschoppen
worden opgeroepen erop toe
te zien dat de gelovigen wor
den beschermd tegen theo
rieën die in strijd zijn met de
kerkelijke moraal en dat de
theologen, in het bijzonder
de moraaltheologen, de 'ge
zonde leer' van de kerk on
derwijzen. Maar de vrees dat
de paus het kerkelijk verbod
op voorbehoedmiddelen, ho
moseksuele handelingen en
voorechtelijk geslachtsver
keer tot een onfeilbare uit
spraak zou verheffen, is niet
terecht gebleken. De paus
houdt het bij een herhaling
van de veroordeling van der
gelijke praktijken.
Encycliek (3)
Volgens perspublicaties was
in eerdere versies van de en
cycliek, waaraan zes jaar is
gewerkt, wel sprake van zo'n
onfeilbare uitspraak. Maar
die zou er mede onder druk
van bisschoppen uit verwij
derd zijn. De lange voorbe
reidingstijd van de encycliek
heeft te maken met de kritiek
op de tekst. Van diverse kan
ten, vooral uit de Engelstalige
en Duitstalige landen, zou
erop zijn aangedrongen af te
zien van publicatie van de
encycliek. Zij zou het toch al
zvyaar aangetaste bisschop
pelijk gezag nog verder kun
nen verminderen. Velen ver
lieten de kerk na het verbod
van het gebruik van voorbe
hoedmiddelen. De mensen
die wel in de kerk zijn geble
ven, laten zich weinig aan de
pauselijke vermaningen gele
gen liggen. Maar wie denkt
dat de paus zou terugdein
zen voor een golf van kritiek
op zijn encycliek, kent het
huidige hoofd van de kerk
niet. (ANP)
LUNTEREN ANP
Het zal nog heel lang duren voordat alle hervormde ge
meenten bereid zijn op te gaan in de Verenigde Protes
tantse Kerk, die ontstaat uit de Nederlandse Hervormde
Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de
Evangelisch-Lutherse Kerk.
steld rond.
,,We zijn alles kwijt", zei ou
derling A.D. Drost, nadat de
triosynode een voorstel om
aparte hervormde classes (re
gionale vergaderingen) in te
stellen, had afgewezen. „Onze
kerk, onze belijdenis, onze clas
sis en onze naam, we zijn echt
alles kwijt".
Hij sprak over Samen op Weg
als een niet begeerd proces. „De
Terwijl gistermiddag de drie sy
node-voorzitters plus de secre
taris van het Samen op Weg-
proces op een geïmproviseerde
persconferentie in Lunteren een
zeer optimistische kijk op de
gang van zaken gaven, (iepen
leden van de Gereformeerde
Bond, de rechtervleugel in de
hervormde kerk, hevig teleurge-
gemeenten willen niet weten
van Samen op Weg. Als classes
volgens de ontwerp-kerkorde
moeten fuseren, wordt er enor
me schade aangericht. Er is echt
sprake van gewetensnood." De
classis wordt de plaats waar in
de nieuwe kerk de ontmoeting
moet plaatsvinden tussen her
vormden, gereformeerden en
lutheranen.
Hij kreeg weerwerk van dr. K.
Blei, de secretaris-generaal van
de hervormde kerk. Namens het
hervormd moderamen (dage
lijks bestuur) hekelde Blei de
'onwil of het gebrek aan bereid
heid' tot samen kerk-zijn bij de
bonders. Hij noemde het 'on
denkbaar triest' als in de nieu
we kerk de vruchtbare ontmoe
ting in de ambtelijke vergade
ring niet meer mogelijk zou
zijn.
Onder weerstand tegen een
kerkfusie zag de Gereformeerde
Synode-voorzitter ds. P. Boom-
sma de bereidheid, althans de
behoefte, om samen een weg te
vinden. Hij beluisterde in het
verzet van bondszijde vooral de
noodkreet: „Hier sta ik. Help
mij; ik weet niet hoe ik verder
moet."
Zijn hervormde collega dr.
G.H. van de Graaf zei vooral
verrast te zijn door de openheid
van de kant van de bonders. Ze
geven toe dat ze eigenlijk geen
theologische argumenten meer
hebben om erop tegen te zijn,
maar dat ze bang zijn om in een
nieuwe kerk, waarin ook de ge
reformeerden zitten, te worden
ondergesneeuwd.
Even later deelde ir. J. van der
Graaf, algemeen secretaris van
de Gereformeerde Bond, aan de
pers mee dat hij uit het bestuur
van het SoW-proces wil stap
pen. Komende dinsdag zal het
hoofdbestuur van de Gerefor
meerde Bond hiertoe officieel
besluiten. De kloof tussen de
Gereformeerde Bond en Samen
op Weg is dieper dan ooit.
LUNTEREN ANP
De Gereformeerde Bond gebruikt het Samen op Weg-
proces als bliksemafleider voor de eigen verdeeldheid
en spanningen. „De gelederen zijn nog nooit zo geslo
ten geweest sinds het gezamenlijk verzet van de Bond
tegen SoW", aldus de Hervormde Synode-voorzitter dr.
G.H. van de Graaf.
Achter het beeld van eenheid is echter sprake van
enorme spanningen en diepe verdeeldheid binnen de
Bond. Een deel is inderdaad tegen SoW, maar er Zijn
volgens Van de Graaf ook bonders die geen principiële
bezwaren hebben. Dit bleek uit de Kaski-cijfers over het
Samen op Weg-proces, die vorige week werden gepu
bliceerd.
Slechts 11 procent van de hervormde gemeenten is
om inhoudelijke motieven tegen het herenigingspro
ces, terwijl ongeveer een kwart van de hervormde ge
meenten van bondssignatuur is. Dat eerste cijfer is veel
lager dan altijd werd gesuggereerd door de algemeen
secretaris van de Gereformeerde Bond, ir. J. van der
Graaf.
„Wij hadden nooit cijfers om zijn suggesties te weer
leggen. Met de Kaski-cijfers werden zijn beweringen ge
logenstraft. Dat komt hard aan. Sindsdien zijn bij hem
de stoppen doorgeslagen. Bovendien zijn er op deze
trio-synode zaken gebeurd die hij niet zozeer gewenst
zal hebben."
„Eén ding kan de bond nooit van ons vragen", zegt
Van de Graaf. „Dat wij pas begrip en liefde voor hen to
nen als we aan hun eisen toegeven. Dat laatste is zeker
geen teken van liefde."
DE
OEPING
Wat beweegt iemand om te
kiezen voor een loopbaan in
dienst van de kerk? Als dochter
van een predikant groeide
M.W. de Mik-van der Waal (30)
op in de pastorie en werd zo
van jongsaf vertrouwd met de
lusten en de lasten van 'het
ambt'. De keuze voor de studie
theologie maakte ze echter
niet met als doel om in de
voetsporen van haar vader te
treden. „Dat is een beslissing
waar je echt naar toe groeit, in
mijn geval pas tijdens de jaren
aan de universiteit." De Mik-
van der Waal begon haar
studie in Groningen, maakte
de kerkelijke opleiding af in
Leiden en is inmiddels twee
jaar predikant v^n de
hervormde gemeente in
Leimuiden.
LEIMUIDEN DICK VAN DER PLAS
„Als je begint aan het predi
kantschap heb je een droomge-
meente voor ogen. Een ge
meente waar alles klopt en alles
lukt. Maar in de praktijk ontdek
je al snel dat je met gewone
mensen te maken hebt. En dat
het veel leuker is om met hen
om te gaan dan met de perso
nages uit je droomgemeente.
Dat je elkaar moet inspireren en
elkaar in beweging moet bren
gen. Dat alles wat je zelf aan
vernieuwingen wilt, gedragen
moet worden door de gemeen
te. Als je voor bepaalde zaken
alleen zelf warm loopt, deugt
het niet.
Na mijn studie was het be
trekkelijk eenvoudig om aan de
slag te komen. Maar dat geldt
geloof ik wel voor de meesten
van mijn leeftijdgenoten. Dat je
als vrouwelijke predikant min
der mogelijkheden zou hebben,
kan ik met mijn ervaringen niet
staven. Uiteraard kun je niet
aan de slag in Gereformeerde
Bonds-gemeenten, maar daar
zou ik mezelf ook niet thuis
voelen.
Voor Leimuiden ben ik de
eerste vrouwelijke predikant.
Binnen de Nederlandse Her-
Dominee M.W. de Mik-van der Waal: „Ee'n van de moeilijkste onderdelen van het werk is het verstevigen van de onderlinge band binnen de ge
meente." FOTO JAN HOLVAST
vormde Kerk zou je dit kunnen
omschrijven als een confessio
nele gemeente. Zelf zou ik tot
de groep 'midden-orthodox'
kunnen worden gerekend, maar
dat is zo'n brede verzamelterm.
Gewoon 'rechtzinnig' of
'ethisch' vind ik eigenlijk een
beter begrip.
Een zekere kloof tussen de
theoretische studie aan de uni
versiteit en het werk in de ge
meente is er wel, maar die is
voor mij toch niet zo groot als
weieens wordt beweerd. Vooral
tijdens de kerkelijke opleiding
in Leiden wordt er veel aan
dacht besteed aan het pasto
raat. Aan gesprekken met men
sen die ernstig ziek zijn of een
sterfgeval hebben meegemaakt,
om maar wat te noemen. Dan
leer je hoe je bij zo'n rouwpro
ces kunt stilstaan. Daar is tijd
voor nodig en die moet je ook
durven maken, al is dat zeker de
eerste keren best griezelig.
In de eerste twee jaar dat je
aan het werk bent heb je ook
een mentor, vaak een ervaren
predikant. Hij heeft niets met
de gemeente te maken, maar is
er voor jou persoonlijk. Verder
heb ik ook voordeel van het feit
dat ik in de pastorie ben opge
groeid. Ik kan soms op ervarin
gen uit mijn jeugd terugvallen
en bij het aanpakken van be
paalde zaken ook bij mijn vader
te rade gaan.
Met 700 'zielen' is Leimuiden
een betrekkelijk kleine gemeen
te die geen full-time predikant
kan betalen. Ik werk hier op een
9/12 formatieplaats. Dat valt
niet altijd met een schaartje te
knippen. Een werkweek heeft
voor mij bepaalde vaste punten
in de vorm van catechisaties,
gesprekskringen en allerlei ver
gaderingen. Daarnaast is er na
tuurlijk het pastoraat. De zater
dag houd ik voor het maken van
de preek. Op het laatste mo
ment, ja, die druk heb ik nodig.
Mijn vader deed dat destijds
ook al zo. De zaterdag had bij
ons op de pastorie altijd een he
le aparte sfeer. Je moest stil zijn,
vader maakte zijn preek.
Ee'n van de moeilijkste on
derdelen van het werk is hoe je
de onderlinge band binnen de
gemeente kunt verstevigen. Wat
merk je nu van het met elkaar
'gemeente-zijn' op doorde
weekse dagen? Daar willen we
de komende periode in een bre
de kring over praten, onder
meer door het organiseren van
groot-huisbezoeken. Op die
manier hoop je ook mensen te
bereiken die nu weliswaar bij de
kerk in de kaartenbakken staan,
maar niet of nauwelijks meele
vend zijn.
De kerk zal altijd blijven be
staan, daar ben ik van over
tuigd. Al weet ik niet in welke
vorm. Geloven doe je tenslotte
niet in je eentje. Mensen onwik-
kelen zich op alle gebied, men
wil niet stil blijven staan. Dat
geldt ook voor het geloof. Zoals
ik geloofde toen ik 18 was, ge
loof ik nu ook niet meer. Dat
groeit met je mee."
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE B.M. Essenberg, J. de Vnes, G.P.
Arnold (adi);
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356,
REGIOKANTOOR:
Kanaalstraat 26a Lisse
Telefoon 02521-19353, Fax 02521-19610.
POSTADRES:
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX:
Advertenties 071-323508
Fam. berichten 071-323508
Redactie071-321921
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma-vrij. van 8.30-17.00 uur.
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Telefoon 071-128030 bij vooruitbet. (incl.
BTW)
pc kwartaal 82,85
per Kwartaal (post)119.50
per jaa* ƒ321.65
oer naand 28,75
(Automatsche incasso)
KLACHTEN BEZORGING
ma t/nrvrij: 18.00-19.30 uur,
zat. 10.00-12 00 uur.
Telefoon 071-143241
HET WEER
ROB GROENLAND
Aan de bewolking die gistermid
dag aan het Leidse en Haarlemse
hemelgewelf prijkte, wasduidelijk
een instabiele opbouw te ontdek
ken. In de meteorologie spreken
we van een instabiele opbouw van
de troposfeer als luchtpakketjes
van het aardoppervlak kunnen
doorstijgen naar grotere hoogten.
Dergelijke pakketjes koelen tij
dens hun weg naar boven zo ver
af, dat condensatie optreedt
(meestal op één tot anderhalve ki
lometer hoogte) en er wolken ont
staan. Bij voldoende instabiliteit
kunnen de wolken vervolgens ver
der doorstijgen tot vele kilometers
hoogte.
Op nog grotere hoogten verijzen
alle regendruppels tot ijskristal
len. Dat proces valt voor de geoe
fende waarnemer aan de grond te
herkennen aan de vorming van
een groot aambeeld bovenop de
verticaal uitgegroeide stapelwolk.
Dit verijzingsproces was gisteren
in de vooravond op een voorbeel
dige manier te zien in het hele ge
bied tussen Rotterdam en Haar
lem. Vanuit Zeeland kwam op dat
moment een smalle maar actieve
buienlijn opzetten die de hele re
gio tussen 18.30 en 19.30 pas
seerde.
Tijdens zonsondergang waren de
verijsde aambeelden boven Lei
den tot ver ten oosten van Utrecht
te aanschouwen en dit leverde fa
belachtig mooie plaatjes op. Voor
schrijver dezes zijn dergelijke wol
kenaanzichten tijdens het autorij
den niet bepaald veilig te noe
men.
Deze instabiele atmosfeer blijft
vandaag en morgen voortbestaan
met 's nachts boven het relatief
warme water van de Noordzee
buienvorming en overdag boven
land. Aangezien de stroming
hoofdzakelijk zuidelijk blijft zul
len de nachtelijke zeebuien tot
het uiterste westen van de regio
beperkt blijven. Een uitzondering
vormt de komende avond en
nacht als een grootschalige clus
ter met buien vanuit Bretagne op
komt zetten en ons weer gaat be
roeren.
Er waren indicaties dat zich tij
dens het weekeinde een gebied
van hogeluchtdruk zich boven on-
zè contreien zou gaan vestigen,
waarbij het weer zich gaandeweg
zou stabiliseren. Echter, de huidi
ge berekeningen lanceren juist tij
dens het weekeinde een aantal
storingen over Nederlands grond-
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Aanhoudend wisselvallig
weer met veel wolkenvel
den en nu en dan regen of
buien. Middagtempera-
tuur vandaag van 10 gra
den in het noordwesten
van Schotland en Ierland
tot circa 15 graden in En
geland. Morgen op de
meeste plaatsen iets hoge
re maxima.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt.
Vandaag plaatselijk een
bui, morgen in de loop van
de dag vanuit het zuiden
regen. Kleine kans op on
weer. Maxima rond 15
Noord- en Midden-Frank-
Half tot zwaar bewolkt en
op beide dagen van tijd tot
tijd regen of enkele buien, plaatselijk
met onweer. Maxima rond 15 graden,
vandaag in de Vogezen ongeveer 18 gra
den.
Portugal en Madeira:
Portugal: Veranderlijk bewolkt en met
name in het noorden enkele buien. Mor
gen krijgt in het zuiden de zon de over
hand en het blijft er dan waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur in de Algarve
iets boven 20 graden, elders maxima
tussen 15 en 18 graden. Madeira: van
daag wolkenvelden en kans op een bui.
Morgen meer zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur ongeveer 22
graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Aan de Costa's in het zuidoos
ten droog en flinke perioden met zon.
Verder wisselend bewolkt en met name
vandaag in het westen en noorden enke
le buien, mogelijk met onweer. Maxima
in het noorden en westen meest tussen
15 en 20 graden. Aan de Costa's mid-
dagtemperaturen rond 24 graden, mor
gen aan de Costa Brava en Costa Dorada
iets lager. Canarische Eilanden: Zonnige
perioden, maar vandaag aan de noord
kant van de eilanden wolkenvelden en
een enkele bui. Maxima aan de stranden
rond 25 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokko: In het noorden wolkenvelden
en vandaag plaatselijk een bui. In het
zuiden zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur langs de westkust iets
boven de 20 graden. Tunesië: vandaag
vrij zonnig, morgen wat meer wolkenvel
den. Droog. Maxima vlak aan zee onge
veer 28 graden.
Zuid-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en op beide da
gen enkele buien, plaatselijk met on
weer. In het zuidoosten kan lokaal flink
wat neerslag vallen. Maxima vandaag
van 17 graden in Les Landes tot 24 gra
den in Nice; morgen op de meeste
plaatsen iets lagere temperaturen.
Mallorcaen Ibiza:
Perioden met zon en morgen een kleine
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur rond 23 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Ten zuiden van Rome droog en
perioden met zon. Naar het noorden toe
meer bewolking en enkele, mogelijk for
se regen- of onweersbuien. Middagtem
peratuur van 17 graden in het noord
westen tot 25 graden of hoger zuid van
Rome. Corsica en Sardinië: Perioden
met zon, van tijd tot tijd ook wolkenvel
den en op beide dagen kans op enkele
regen- of onweersbuien. Middagtempe
ratuur rond 25 graden.
Griekenland en Kreta:
Droog en vrij zonnig. Maxima uiteenlo
pend van 25 graden op de eilanden tot
rond 30 graden op het Griekse vaste-
Turkijeen Cyprus:
Vrij zonnig en droog. Maxima variërend
van 25 graden in de Dardanellen tot cir
ca 28 graden op Cyprus.
Duitsland:
Wolkenvelden en op beide dagen vooral
in het zuidwesten kans op regen of on
weer. In het noordoosten schijnt de zon
geregeld en blijft het waarschijnlijk
droog. Maxima morgen uiteenlopend
van 14 graden in het Zwarte Woud tot
circa 22 graden in Brandenburg.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
VRUDAG 8 OKTOBER 1993
Zon-en maanstanden
Zon op 06 51 Zon onder 17 59
Maan op 22 52 Maan onder 14.11
Waterstanden Katwijk
Hoogwater07.18 •19.34
Laag water 03.01 15.4^
Weerrapporten 06 oktober 19 uur:
wind temp neersl
Deelen
Eelde
Eindhoven
Oen Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Athene
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen regen
Las Palmas
Luxemburg
Madrid
licht bew. zo 3
onbew. zo 3
licht bew. zzo4
licht bew. zo 4
regenbui ozo 4
halfbew. zo 5
licht bew. zo 4
regenbui nno 2
onbew zo 2
licht bew. wzw4
halfbew. zo 3
halfbew.
halfbew.
licht bew.
regenbui
17 13 13
17 12 0.7
17 12 6
13 6 10
26 17 0
23 12 0.1
17 12 0.1
halfbew
licht be
wl 20 8 0.1
zo 6 16 12 0.1
no 8 27 21 0
14 19 14 0.8
zo 1 15 12 97
o 7 16 10 5
05 16 11 31
rzw7 18 10 0.1
nndst 23 15 01
izw3 23 13 0
zo 3 27 20 0
:w7 17 11 0 2
licht bew. ozo 2 17 7
Buenos Aires licht bew. wnw3 21
half be
Johannesburg regen
Los Angeles halfbew
New Orleans onbew.
New York onbew.
TelAviv licht bewJ
Tokyo
23 17 0 1
17 15 9
21 15 0
29 16 0
ar bew./ windst 13
Vancouver regenbui
