VS versterken troepen
na veldslag in Somalia
Buitenland
Generaal George Joulwan
nieuwe bevelhebber NAVO
Denemarken herdenkt ontsnapping joden
Weinig animo voor stembus in Pakistan
Indiase baby gered
Incidenten op eerste dag
proces moordenaars Hani
- iDINSDAG 5 OKTOBER 1993
Bosnische Irma blijft altijd verlamd
londen» Het zes-jarige Bosnische oorlogsslachtoffertje Irma
blijft waarschijnlijk haar hele leven verlamd. Het meisje dat met
haar wanhopige situatie de aanzet gaf voor een luchtbrug voor
oorlogsgewonden uit Sarajevo, kan alleen nog haar hoofd bewe
gen, aldus Britse artsen. Het meisje dat in Sarajevo zwaar ge
wond raakte dooreen inslaande granaat, was in een kritieke toe
stand naar Londen overgevlogen. Doktoren verwijderde gra
naatscherven uit haar rug en hoofd. De verlamming is waar
schijnlijk het gevolg van een hersenbeschadiging die het meisje
opliep toen artsen water afzogen uit haar hoofd.
Alijev nu echt president Azerbajdzjan
moskou Interim-president Geidar Alijev is zondag met 90 pro
cent van de stemmen gekozen tot president van Azerbajdzjan.
Dat blijkt uit de voorlopige uitslag, die gisteren door de kiescom
missie werd bekendgemaakt. De belangrijkste oppositiepartij,
het Azerbajdzjaanse Volksfront, had uitgeroepen tot een boycot
van de verkiezingen. Deze partij beschouwt oud-president
Aboelfaz Eltsjibey, die in juni uit de hoofdstad Bakoe vluchtte,
nog altijd als het enige wettige staatshoofd.
Frans onderzoek naar Demjanjuk
parus Een groep Franse overlevenden van nazi-concentratie-
kampen heeft een aanklacht wegens misdaden tegen de mens
heid ingediend tegen John Demjanjuk, die door het Israëlische
Hooggerechtshof bij gebrek aan bewijs is vrijgesproken van oor
logsmisdaden gepleegd in het kamp Treblinka. Een Franse rech
ter is een onderzoek begonnen naar Demjanjuks activiteiten in
het vernietigingskamp Sobibor in Polen. De uitkomsten van het
onderzoek zullen door het Franse ministerie van buitenlandse
zaken worden gebruikt bij het nemen van een besluit over een
uitleveringsverzoek aan de Verenigde Staten.
Egypte kiest weer voor Mubarak
cairo» Ongeveer 92 procent van de Egyptische kiezers hebben
gisteren bij de presidentsverkiezingen gekozen voor een derde
ambtstermijn van zes jaar voor de zittende president, Hosni Mu
barak. De definitieve uitslag wordt vanmiddag verwacht. Mu
barak was, in overeenstemming met de wet, door het parlement
als enige kandidaat voorgedragen. Volgens de eerste berichten
ging tussen 90 en 96 procent van de kiesgerechtigen (18 van de
58 miljoen Egyptenaren) stemmen.
Rabin en Arafat praten in Cairo
tunis De Israëlische premier Yitzhak Rabin en Yasir Arafat, lei
der van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO), houden
morgen besprekingen in de Egyptische hoofdstad Cairo. Dat is
uit Israëlische en Palestijnse kringen vernomen. Het is de eerste
keer dat beide leiders elkaar ontmoeten nadat zij vorige maand
in Washington het akkoord tussen Israël en de PLO onderteken
den over beperkt Palestijns zelfbestuur. De ontmoeting zou
plaats hebben op verzoek van de Israëlische regering.
Oekraïnse defensieminister stapt op
kiev» De waarnemend minister van defensie van Oekraïne is
gisteren afgetreden wegens conflicten met hardliners in het par
lement en ongerustheid over het effect van de politieke crisis in
Moskou. Generaal Konstantin Morozovzei af te treden omdat
hij niet wilde dat zijn leger betrokken raakte bij „politieke spelle
tjes". In plaats van Morozov heeft president Leonid Kravtsjoek
eerste onderminister generaal Ivan Bizjan tot waarnemend mi
nister van defensie benoemd.
washington hans de bruun
correspondent
President Bill Clinton heeft gis
teren de 53-jarige generaal Ge
orge Joulwan benoemd tot be
velhebber van de Amerikaanse
strijdkrachten in Europa, en
daarmee tot opperbevelhebber*
van de Navo. Joulwan neemt
deze taak over van generaal
John Shalikashvili. Die is door
Clinton is benoemd tot chef van
de Amerikaanse defensiestaf als
opvolger van generaal Colin Po
well, die vorige week de militai
re dienst heeft verlaten.
Joulwan is nu nog comman
dant van de Amerikaanse strijd
krachten in Latijns-Amerika, die
hun hoofdkwartier in Panama
hebben. De nieuwe NAVO-be-
velhebber is al 32 jaar infante
rist, en heeft veertien jaar erva
ring in Europa als commandant
van de in Duitsland gelegerde
3e pantserdivisie en het vijfde
George Joulwan wordt de nieuwe
opperbevelhebber van de NAVO.
foto afp
legerkorps, en als chef-staf van
het Amerikaanse zevende leger.
KOPENHAGEN AFP
Denemarken bereidt zich voor op de her
denking van de evacuatie van 7.000 joden
naar Zweden, deze maand vijftig jaar gele
den. Met hulp van hun landgenoten ont
kwamen de joden aan de razzia's van de
Gestapo in het koninkrijk, dat in april 1940,
een maand voor Nederland, door de Duit
sers werd overweldigd.
Koningin Margarethe woont op 10 oktober
in het kader van de herdenking een reli
gieuze plechtigheid bij in de grote synagoge
van Kopenhagen. Op dit moment wordt in
de universiteit van de hoofdstad een inter
nationale conferentie over vreemdelingen
en ballingschap gehouden.
In de nacht van 1 op 2 oktober 1943 begon
nen de razzia's van de nazi's tegen de jo
den. Maar de Denen, in een mengeling van
medelijden met en verzet tegen de bezet
ters, maar soms ook gedreven door winst
bejag, slaagden erin meer dan 7.000 van
hun joodse landgenoten te verbergen en te
redden. De Duitsers konden slechts 464 jo
den arresteren en naar concentratiekampen
overbrengen. Van hen hebben er 51 de oor
log niet overleefd.
Twee sociaal-democraten, Hans Hedtoft en
Hans Christian Hansen, beiden na de oor
log premier van Denemarken, leidden de
reddingsoperatie. Zij waarschuwden de
joodse gemeenschap, nadat ze over het
voornemen van de Duitsers waren ingelicht
dooreen Duitser, G.F. Duckwitz, die als
spion naar Denemarken was gezonden.
Duckwitz maakte het mogelijk dat de joden
in een recordtijd enkele uren werden
ondergebracht in boerderijen, grotten en,
als fictieve zieken, in ziekenhuizen en zo
aan de nazi's konden ontkomen.
De joden hadden voor hun evacuatie een
flinke prijs betaald. Sommigen moesten
10.000 kroon (toentertijd meer dan fwee
keer het jaarsalaris van een geschoolde ar
beider) op tafel leggen. De vissers die hen in
hun boeten overbrachten, wilden zich fi
nancieel wapenen tegen inbeslagneming
van hun boot door de Duitsers, die in die
tijd overigens maar zelden op de Sont pa
trouilleerden.
Roep om terugtrekking wordt groter onder Amerikanen
Somaliërs tonen trots de restanten van een gevechtsbroek die zou hebben toebehdord aan een vermoorde Amerikaanse VN-soldaat Het naakte li
chaam van een blanke werd gisteren door Muqdisho gesleept De tegenstanders van de VN-vredesmacht zeiden dat het hierbij om een militair
ging. foto epa
De Verenigde Staten gaan hun troepen in Somalia ver
sterken met 200 extra manschappen, tanks, pantserwa
gens en twee zwaarbewapende kanonneervliegtuigen.
Dat heeft de Amerikaanse minister Aspin (defensie) gis
teren in Washington verklaard. Bij zware gevechten tus
sen de Amerikaanse VN-troepenmacht en strijders van
de Somalische krijgsheer Aideed werden zondag zeker
twaalf Amerikanen gedood en raakten 76 gewond. Twee
helikopters werden door Aideed-aanhangers neerge
haald.
een van de Amerikanen dat
door de opstandelingen door de
straten van Muqdisho werd ge
sleept.
Washington waarschuwde Ai-
deed gisteren dat de VS hard te
gen hem zullen optreden als
zijn manschappen gevangen
genomen Amerikaanse VN-sol-
daten mishandelen. President
Clinton zei dat de VS „en niet
de Verenigde Naties" in actie
zullen komen als de op zijn
minst zeven gevangen geno-
washington hans de bruun
correspondent
De roep om terugtrekking van
de Amerikaanse VN-eenheden
uit Somalia wordt in de VS
steeds groter na de veldslag van
zondag. Daarbij werd een nog
onbekend aantal Amerikanen
gevangen genomen. Congresle
den riepen onmiddellijk op tot
terugtrekking van de soldaten.
De woede werd nog vergroot
door beelden van het lijk van
men militairen niet goed wor
den behandeld. Aspin zei dat de
VS zich het recht voorbehouden
'alle nodige middelen te gebrui
ken om de veiligheid van de
Amerikanen te verzekeren'.
De VS lijken vastbeslotener
dan vorige week om de voort
vluchtige Aideed te pakken. Na
wekenlang vergeefs op Aidid te
hebben jacht gemaakt, besloten
de Amerikanen vorige week die
jacht te staken en zich te con
centreren op het handhaven
van de orde in Somalia, maar de
botsing van zondag heeft daar
weer verandering in gebracht.
President Clinton heeft al eer
der beloofd voor 15 oktober een
plan voor terugtrekking van
drieduizend van de 4700 Ameri
kanen te zullen voorleggen.
Maar hij staat onder druk van
de publieke opinie om zich uit
Somalia terug te trekken. In het
Congres drongen diverse sena
toren gisteren aan op een spoe
dig eind aan de Amerikaanse
VN-rol en volgens peilingen
vinden de meeste Amerikanen
dat de VS in Somalia niets te
zoeken hebben. Volgens de Re
publikeinse oppositieleider Do
le wordt de verwarring over hun
taak steeds groter. De VS-troe-
pen kwamen naar Somalia om
de voedselvoorziening aan de
hongerende bevolking te bevei
ligen. Zij werden echter strij
dende partij.
Dole bekritiseerde ook VN-se
cretaris-generaal Boutros-Ghali.
omdat die de Amerikanen wil
opleggen hoe zij moeten optre
den. „Wij maken zelf wel uit wat
in ons belang is. Ons buiten
lands beleid wordt niet door
Boutros-Ghali bepaald". De De
mocratische senator Hamilton
vond echter dat de VS zich niet
moeten terugtrekken. „Omdat
dan alles wat tot nqg toe bereikt
is weer verloren kan gaan".
ACHTERGROND
DEN HAAG AAD LUYMES ANP
Bhutto werd twee jaar later echter door het leger en president
Ghulam Ishaq Khan aan de kant gezet op beschuldiging van
corruptie en wanbeleid. Haar opvolger en rivaal Nawaz Sharif viel in
juli eenzelfde lot ten deel, waarna vervroegde verkiezingen werden
uitgeschreven. Ook nu weer zijn Sharif en Bhutto de
hoofdrolspelers. Ook nu weer beschuldigen ze elkaar over en weer
van fraude en wanbeleid en beloven zij de kiezers gouden bergen.
Veel verder dan vuilspuiterij naar elkaar komen ze echter niet.
Uitgewerkte verkiezingsprogramma's ontbreken nagenoeg.
Veel Pakistani kijken nu daarom liever eerst de kat uit de boom. Ook
de politici zelf gooien zich niet met hetzelfde enthousiasme in de
verkiezingsarena als voorheen. Er wordt tijdens de
verkiezingscampagnes met beduidend minder geld gesmeten dan
bij andere verkiezingen. Een bewijs dat geen van de partijen ervan
overtuigd is een klinkende overwinning te behalen en dat zij liever
geld achter de hand houden voor een volgende verkiezingsronde,
schamperen cynici.
Eigenlijk hebben de meeste mensen helemaal geen zin om naar de
stembus te gaan. Velen zijn dik tevreden met waarnemend premier
Moeen Qureshi, die in juli het roer van Sharif overnam. In de
afgelopen drie maanden heeft de partijloze Qureshi op economisch
terrein al bijna meer bereikt dan Bhutto en Sharif elk in twee jaar.
Zo heeft de interim-premier corrupte politici de laan uitgestuurd,
belastingen ingesteld voor grootgrondbezitters (die hiervan
voorheen vrijgesteld waren) en de strijd aangebonden met de
heroïnebaronnen en de gewapende bendes die het land onveilig
maken. Ook saneerde Qureshi, voormalig vice-voorzitter van de
Wereldbank, met harde hand de economie waardoor een bankroet
voorkomen kon worden.
Maar Qureshi doet niet mee aan de verkiezingen. Door te wijzen op
Sinds in Pakistan vijf jaar geleden de democratie werd ingesteld,
gaan de 52 miljoen stemgerechtigden morgen voor de derde maal
naar de stembus om een nieuwe premier te kiezen. De animo is
beduidend minder dan in 1988 toen honderdduizenden aanhan
gers mevrouw Benazir Bhutto begroetten, die kort daarvoor was
teruggekeerd uit ballingschap in het buitenland. Met haar komst
leek na een lange periode van militaire dictatuur een 'Pakistaanse
lente' te beginnen.
de lege staatskas en de verdubbeling van de staatsschuld in de twee
jaar onder Sharif speelt hij bewust of onbewust Benazir Bhutto in de
kaart. Zij haalt in haar toespraken fel uit naar Sharifs wanbeleid. Ook
beschuldigt ze zijn Pakistaanse Moslim Liga (PML) ervan op grote
schaal te hebben gefraudeerd bij de laatste verkiezingen.
Als dochter van ex-premier Zulfikar Ali Bhutto, die in 1979 door
wijlen generaal Zia ul-Haq werd geëxecuteerd, geniet Benazir (40)
nog steeds veel sympathie. Volgens opiniepeilingen wint de
Pakistaanse Volkspartij (PPP) van Benazir wel de verkiezingen, maar
behaalt zij niet de meerderheid in het 217 zetels tellende nationale
parlement. De in het Westen opgeleide Benazir heeft veel meer
charisma dan de kleurloze Sharif.
Hoewel Benazir op nationaal niveau tegenover Sharif een goede
kans maakt, is haar positie op provinciaal niveau verzwakt. In de
vier provincies worden op 9 oktober eveneens verkiezingen
gehouden voor de lokale parlementen. Traditioneel had Benazir
haar machtsbasis in Sind, waar haar familie haar domeinfcn heeft.
Hier moet ze het nu nota bene opnemen tegen haar eigen broer
Murtaza, die de afgelopen 15 jaar in ballingschap heeft
doorgebracht en vanuit Syrië campagne voert.
De omstreden Murtaza zwoer wraak na de dood van zijn vader en
leidde de terroristische bende Al-Zulfikar. Tegen hem loopt in
Pakistan nog steeds een arrestatiebevel. Om strafvervolging te
ontlopen hoopt hij een hoge regeringsfunctie te bemachtigen.
Moeder Nusrat, die haar zoon wil terugzien, steunt zijn gooi naar
het premierschap van de provincie Sind. Daardoor kan Benazir niet
langer rekenen op haar trouwste raadgeefster die tijdens de vorige
verkiezingen steeds aan haar zijde stond.
Op verzoek van Bhutto, die ervan overtuigd Is dat zij de
verkiezingen wint als er niet gefraudeerd wordt, zet de regering
150.000 man troepen in in de 34.000 stembureaus, die moeten
toezien op een eerlijk verloop.
Achter de schermen heeft het leger nog steeds de macht in handen,
sinds in 1988 een burgerregering werd ingesteld. Dat begreep ook
Benazir toen ze premier werd. Hoewel zij het leger er altijd van heeft
beschuldigd verantwoordelijk te zijn voor de moord op haar vader,
hoedde ze zich er later voor in onmin te geraken met de generaals.
Paradoxaal genoeg lijkt het leger zich nu op te werpen als de
beschermheer van de democratie. „Het nieuwe leger is niet meer
wat het was ten tijde van generaal Zia ul-Haq". aldus een lid van
Benazirs PPP. Dat bleek in juli toen de opperbevelhebber van het
leger, generaal Abdul Wahid, ingreep in het al maanden
voortdurende conflict tussen Sharif en president Khan. Het gelukte
hem de president ervan te overtuigen dat de rust in het land alleen
hersteld kon worden door af te treden.
Besloten werd dat Kahn en Sharif beiden zouden aftreden en dat
nieuwe verkiezingen gehouden zouden worden. In december wordt
een nieuwe president gekozen.
KIILARI Rtf-AFP
AFP* Agence France Pr« se ANPAlgemeenNederlandsPersbureau APAssociatedPres-.
DPA Deutsche Pres se Agentur GPD Gemeenschappe^^e Persd*"*:
Ind The independent IPS* Inter Press Service RTR* Reuter
UPI Unted Press Internat,or al
Internationale ludp komt op gang
probeert de getroffen bevolking
aan voedsel en noodonderko-
mens te helper^ kwam gisteren
ook de internationale hulp op
gang. Voedsel, kleding, tenten
en hout voor de crematies wor
den vanuit verscheidene landen
aangevoerd. Ik't aanbod van
Franse en Japanse artsen om de
slachtoffers van de ramp te be
handelen. werd afgeslagen. De
Indiase overheid meent over
voldoende eigen medici te be
schikken. De Japanse artsen zijn
evenwel al onderweg India om
dat hun door het Rode Krois in
India toegang is beloofd.
In Nederland voeren de geza
menlijke hulporganisaties deze
week actie voor de slachtoffers
van de aardbeving onder het
motto 'India geschokt'. Met ra
dio- en TV-spotjes en adverten
tiecampagnes in de landelijke
dagbladen, hopen de hulporga
nisaties tot en met 10 oktober
zo veel mogelijk geld in te za
melen op gironummer 553, dat
voor deze actie is opengesteld.
Het televisiespotje is sinds gis
teravond te zien op Ned 1. 2 en
3 als RTL 4 en 5. Op verzoek van
de Indiase regering stellen de
hulporganisaties het geld ter
beschikking aan de Indiase
partnerorganisaties. Daarnaast
worden wel goederen en perso
neel ingevlogen.
Een baby van 19 maanden oud
is gisteren in India gered uit de
brokstukken van haar huis, vijf
dagen na de aardbeving die
waarschijnlijk aan 22.000 men
sen het leven heeft gekost. Tij
dens een rondreis door het
rampgebied in het westen van
India deed premier P.V. Nara-
simha Rao de toezegging dat de
geruïneerde dorpen op kosten
van de staat worden opge
bouwd. Reddingswerkers trof
fen de baby, een meisje, aan
onder meer dan een meter puin
in het dorp Killari. dichtbij het
epicentrum van de beving.
Na een bezoek aan de zwaar-
getroffen steden Khillari en
Sastur maakte Rao bekend dat
zijn regering extra leningen van
de Wereldbank zal aanvaarden
om de wederopbouw te bekos
tigen. De kosten van de her
bouw van de 52 zwaarst be
schadigde dorpen bedragen
waarschijnlijk zo'n 3,5 miljard
rupee (circa 200 miljoen gul
den).
De financiële bijdrage van de
internationale gemeenschap is
inmiddels opgelopen tot onge
veer 11 miljoen gulden. Daar
van is 7,2 miljoen gulden af
komstig van de Verenigde Sta
ten. Terwijl het Indiase leger
der wie Nelson Mandela, te ver
moorden. De moord op Hani
leidde tot ernstige ongeregeld
heden, waarbij tientallen doden
zijn gevallen.
Gisteren maakten twee getui
gen charge hun opwachting.
De eerste. Hani's buurvrouw
Magarita Harmse, beschreef
hoe ze vanuit haar auto een
man bij Hani's huis had gezien
die 'klaar stond om te schieten'
Ze hoorde twee schoten, zag de
man vooroverbuigen en hoorde
nog twee schoten. Ze kon de
man niet thuisbrengen, maar
prentte het kentekennummer
van zijn auto in haar geheugen
en alarmeerde de politie, die
binnen vijf minuten Walus ar
resteerde.
De tweede getuige. Hani's
buurman Michael Buchanan,
verklaarde dat hij Walus had
geïdentificeerd als de bestuur
der van de rode auto die enkele
minuten nadat hij de schoten
had gehoord, langs rijn huis
was gereden.
Forensisch onderzoek wees
later uit dat Walus bij zijn arres
tatie in bezit was van het pistool
waarmee de dodelijke schoten
waren gelost. 4
johannesburg p van nuijsenburg
correspondent
De eerste dag van het proces te
gen drie blanke Zuidafrikaanse
extremisten die terecht staan
wegens de moord op de zwarte
leider Chris Hani, is gisteren
ontsierd door een aantal raciale
incidenten. Rechter ElofT dreig
de de zaal te ontruimen toen
extreem-rechtse blanken en
zwarte Hani-aanhangers ver
wikkeld raakten in scheldpartij
en en een zwarte jongeman de
vTOUwelijke verdachte te lijf wil
de gaan.
Het drietal, het voormalige
parlementslid Clive Derby-Le
wis, zijn vrouw Gaye en de
Poolse immigrant Janusz Walus,
verklaarden niet schuldig te zijn
aan de moord op de populaire
communistenleider.
Hani werd op 10 april voor
zijn huis in Boksburg doodge
schoten. Walus zou volgens de
aanklacht de fatale schoten
hebben gelost; Derby-Lewis zou
het moordwapen hebben gele
verd, terwijl 70/lfvrouw betrok
ken zou zijn geweest bij het be
ramen van deze aanslag en
plannen om andere leiders, on-
HAGELWITTE
BLOEM
KOOL
v per stuk
BARONIE
BELGISCHE
PRALINES
doos 250 gram
van 399
KIPFILET
500 gramme 649
HOLLAND
FLOR h
POTGROND^ 2
Voor de dichtstbijzijnde
Jac Hermans bel 02154-63333
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag
9 oktober 1993
