Bevolking
groeit met
10 procent
Westerse wapens kunnen
Balkanoorlog aanwakkeren
Anti-Israëlische actie is prima bij selectie
Binnenland/ Buitenland
Khmer erkent grondwet en koning
NWE kan niet veel meer dan
wijzen op boek over zelfdoding
WD is tweede partij volgens opiniepeiling
Uitzonderlijke fokstier
ZATERDAG 2 OKTOBER 1993
:e Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter
UPI United Press International
Bij tien van de 21 groente- en
fruitveilingen in Nederland
.dreigen na volgende week vrij
dag acties. De Dienstenbond
FNV heeft de werkgevers giste
ren een ultimatum gesteld na
het vastlopen van de onder
handelingen over een nieuwe
CAO.
De bond is uitermate onte
vreden over vooral het loon-
bod van de werkgevers. Vol
gens woordvoerder Siebe wil
len de werkgevers de automa
tische prijscompensatie 'de
nek omdraaien'. Ook de eisen
van de bond over reparatie
van de WAO-maatregel heb
ben tot niets geleid.
CBS: In 2010 16,7 miljoen inwoners
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) venvacht
tot het jaar 2010 een groei van de Nederlandse bevolking
met tien procent tot ongeveer 16,7 miljoen inwoners. In
diezelfde periode zal het aantal huishoudens met zestien
procent groeien tot 7,3 miljoen. De forse groei is volgens
het CBS vooral toe te schrijven aan een grote toename
van het aantal eenpersoonshuishoudens. De waag naar
woningen zal dan ook flink toenemen.
Nederland telde op 1 januari
van dit jaar 15.238.000 inwo
ners. Sinds het begin van de ja
ren zeventig is de bevolking met
een kwart toegenomen. Het
aantal huishoudens is in dezelf
de periode bijna verdubbeld tot
6.3 miljoen dit jaar.
In de afgelopen twee decen
nia is het aantal eenpersoons
huishoudens bijna verdrievou
digd tot 1,9 miljoen. Over twin
tig jaar zullen 2,7 miljoen men
sen alleen wonen, schat het
CBS.
De groei van het aantal een
persoonshuishoudens kent een
aantal oorzaken. Steeds meer
mensen gaan eerst alleen wo
nen voordat zij trouwen of gaan
samenwonen. Vrouwen worden
economisch onafhankelijker en
krijgen daardoor meer moge
lijkheden zelfstandig te gaan
wonen. Het aantal scheidingen
neemt toe. Daarna gaan men
sen niet direct opnieuw samen
wonen, aldus het CBS. Een an
dere oorzaak ligt in de vergrij
zing. Het aantal alleenwonende
weduwen neemt toe.
Het CBS verwacht dat het
percentage kinderloze samen
woners tussen nu en 2010 stijgt
van 43 naar 47. Het aantal jonge
moeders loopt terug. Vrouwen
stellen de komst van een kind
steeds vaker uit. Nu heeft één
op de drie vrouwen van 35 tot
40 jaar een jong kind. In 2010
zal dit aantal zijn toegenomen
tot bijna de helft.
De Cambodjaanse guerrillabeweging Rode Kh
mer heeft gisteren verklaard de nieuwe grondwet
en koning Sihanouk van Cambodja te zullen er
kennen. Toch werden er op het platteland nog
gevechten gemeld tussen guerrillastrijders en re
geringstroepen. Rode-Khmerleider Khieu Sarap-
han zei dit kort nadat hij in de hoofdstad Phnom
Penh was aangekomen. Het was het eerste be
zoek van de Rode-Khmerleider aan Phnom Penh
sinds daar de nieuwe regering werd geïnstalleerd.
De Cambodjaanse onderminister Ek Sereywath
(informatie) zei gisteren dat de gevechten met de
Rode Khmer in de centrale provincie Kompong
Thom en de noordwestelijke provincies Siem
Reap en Battambang aanhouden. De Rode Kil
mer houdt ongeveer 20 procent van het land on
der controle en heeft aangeboden die te willen
opgeven in ruil voor een adviserende rol binnen
de regering. In november zouden hiervoor onder
handelingen beginnen onder leiding van Siha
nouk.
the independent
Ondanks het gevaar dat Grie
kenland en Turkije betrokken
kunnen raken bij het conflict in
de Balkan, overspoelt het Wes
ten beide landen met geavan
ceerde aanvalswapens, waaron
der torpedojagers, honderden
gevechtsvliegtuigen, tanks en
Stinger-raketsystemen. Hier
door is Griekenland, een van de
armste leden van de Europese
Gemeenschap, in korte tijd uit
gegroeid tot 's werelds grootste
wapenafnemer. Turkije staat op
de tweede plaats.
Wapendeskundigen waarschu
wen dat het westerse beleid van
onbeperkte wapenleveranties
aan deze elkaar vijandig gezin
de landen te vergelijken is met
het opslaan van brandstof naast
een bosbrand. En aangezien
Europa er niet in is geslaagd in
het voormalige Joegoslavië een
diplomatieke vrede te bewerk
stelligen, zou de leverantie van
grote hoeveelheden wapens aan
een gebied dat toch al smeult
wel eens verstrekkende gevol
gen kunnen hebben.
Volgens een rapport van de on
afhankelijke Brits-Amerikaanse
Veiligheids Informatie Raad
(Basic) heeft de NAVO Grieken
land en Turkije in de afgelopen
drie jaar toezeggingen gedaan
voor de levering van 25 fregat
ten en torpedojagers, 400 F-16
straaljagers, 130 gevechtsheli
kopters, 2.500 tanks en bijna
1.000 stuks zwaar geschut. „De
ze wapenzendingen ondermij
nen het officiële westerse beleid
dat erop is gericht te voorko
men dat het conflict in het
voormalige Joegoslavië zich
naar het zuiden uitbreidt en dat
de Grieks-Turkse spanningen
verder escaleren", aldus het
rapport.
Het geld dat aan de wapens
wordt besteed, legt een lood
zware last op de economie van
beide landen, waardoor een
vruchtbare voedingsbodem
ontstaat voor nationalisten die
om een militaire oplossing van
de malaise roepen. Athene heeft
in 1992 bijna twee miljard dollar
besteed aan de import van of
fensieve wapens en Turkije
heeft voor ruim anderhalf mil
jard dollar aan buitenlandse
Gul wapenbeleid
van westerse landen
is kortzichtig
wapens aangeschaft. Beide lan
den hebben bovendien gratis
zwaar wapentuig gekregen van
NAVO-bondgenoten die over
een groter wapenarsenaal be
schikken dan ze volgens het Eu
ropese Conventionele Wapen
Verdrag mogen hebben.
Het nationalistische spookbeeld
van een Turkse omsingeling
verleidt de Griekse regering er
toe om steeds agressiever op te
treden tegen haar noorderbu
ren. In de broeierige politieke
sfeer van de afgelopen zomer
werden tienduizenden Albanese
gastarbeiders het land uitgezet
als wraak voor de verdrijving uit
Albanië van een orthodoxe
priester van Griekse komaf. Na
tionalistische politici hebben al
opgeroepen tot de 'bevrijding'
van de 290.000 etnische Grieken
in zuidelijk Albanië, hoewel de
Griekse regering officieel heeft
verklaard geen aanspraak te
maken op zuid-Albanees grond
gebied.
Het grootste gevaar blijft voor
alsnog een oorlog tussen Grie
kenland en Turkije, die naar
aanleiding van verschillende
brandende kwesties zou kun
nen losbarsten, zoals de Turkse
bezetting van noord Cyprus, ge
schillen over het Aegeïsche con
tinentale plat en de burgerrech
ten van de islamitische minder
heid in het Griekse Thracië.
Terwijl de spanningen in het
gebied toenemen en het weder
zijdse wantrouwen tussen Athe
ne en Ankara groeit, lijkt het
gulle wapenbeleid van de wes
terse landen op zijn zachtst ge
zegd kortzichtig. Westerse rege
ringen houden echter vol dat de
wapenleveranties bijdragen tot
de instandhouding van de dia
loog tussen de twee landen.
Het Basic-rapport stelt echter
dat de omvangrijke wapenleve
ranties de stabiliteit in het ge
bied juist bedreigen, waardoor
de kans dat het tot een gewa
pend conflict komt groter
wordt. Het rapport spoort de
westerse regeringen aan zich
harder in te zetten voor een al
lesomvattende diplomatieke
oplossing van de talloze poten
tieel explosieve conflicten tus
sen Griekenland en Turkije.
vertaling margreet hesunga
Euthanasievereniging verheugd over uitspraak
Bij de Nederlandse Vereniging
voor Vrijwillige Euthanasie (NV-
VE) zijn de afgelopen twaalf
maanden 180 verzoeken om
hulp bij zelfdoding binnengeko
men. De vereniging acht twee
derde daarvan niet serieus en
veeleer bedoeld als vraag om
hulp bij het leven. Zestig geval
len echter vat de NWE op als
overtuigend.
De NWE is verheugd over de
vrijspraak van de Haarlemse
psychiater die in 1991 een licha
melijk gezonde vrouw uit Rui
nen hielp bij zelfdoding. De
vrouw was via de vereniging bij
hem terechtgekomen. De psy
chiater had de vereniging ooit
laten weten wel eens een derge
lijk geval nader te willen bekij
ken. Overigens gaat de procu
reur-generaal in cassatie tegen
de vrijspraak.
De NWE heeft weinig kun
nen doen voor de zestig serieu
ze hulpvragen. Woordvoerster
en psycholoog T. Cornelisse
zegt dat behalve de Haarlemse
psychiater nooit een arts of an
dere psychiater hulp bij zelfdo
ding heeft aangeboden, omdat
dat volgens de wet nog steeds
strafbaar is. Ook de Haarlemse
psychiater heeft niet opnieuw
kunnen helpen vanwege het
proces en de tijd die dat in be
slag nam. De NWE heeft de
mensen daarom slechts kunnen
wijzen op boeken over zelfdo
ding.
Voor de NWE ligt het belang
van de uitspraak in het feit dat
de rechter hulp bij zelfdoding
heeft toegestaan in een zaak
waar geen sprake was van pa
niek, maar van een weloverwo
gen keuze. Volgens Cornelisse
biedt dat bescheiden perspec
tieven voor chronisch zieken
die alleen onder hevig lijden
oud kunnen worden en voor
ouderen die als het hun uitkomt
/•op een waardige wijze uit het
leven willen stappen. De NWE
wil dat het wettelijk mogelijk
wordt deze mensen de benodig
de medicijnen te verstrekken
onder meer om gewelddadige
zelfmoordpogingen als springen
van een flat of voor een trein te
voorkomen.
Als nu verkiezingen zouden worden gehouden,
zou de WD met 18,9 procent van de stemmen de
tweede partij in de Tweede Kamer worden. Het
CDA blijft op de eerste plaats staan met (29,6 pro
cent). D66 (17,5 procent) en de PvdA (17,3 pro
cent) volgen op enige afstand van de WD.
Dat blijkt uit een opiniepeiling die het bureau
Interview maandag heeft gehouden. Met de uit
slag zou het CDA uitkomen op 44 zetels (een ver
lies van 10), de WD op 28 zetels (een winst van
6), D66 op 26 (een winst van 14) en de PvdA op 25
zetels (een verlies van 24). De Centrumdemocra
ten scoren 3,1 procent, wat goed is voor 4 Kamer
zetels. Opmerkelijk in deze uitslag is dat D66 over
zijn hoogtepunt heen lijkt te zijn. De partij van
Van Mierlo heeft in de opiniepeilingen tijdenlang
op 30 tot 32 zetels gestaan, maar de afgelopen
maanden is dat geleidelijk aan teruggelopen. De
WD heeft zijn winst ten opzichte van andere pei
lingen in het recente verleden nog iets vergroot.
'Superbeveiliging van treinverkeer onbetaalbaar'
utrecht »gpd
Overal en op korte termijn de
modernste Automatische Trein
Beïnvloeding (ATB) invoeren, is
volgens NS-hoofddirecteur T.
Regtuijt niet haalbaar. Dat zegt
hij in het personeelsblad Kop
peling.
„Honderd procent veiligheid
kan niet. De prijs die daarbij
hoort, wil niemand betalen", al
dus Regtuijt. Hij antwoordt met
zijn opmerking indirect op een
advies van de Spoorwegonge
vallenraad, die onlangs heeft
aangedrongen op versnelde in
voering.
Met het nieuwste ATB-sys-
teem zijn al proeven genomen.
Waar de NS nóg geen ATB heb
ben ingevoerd de diesel
baanvakken en vakken waar
een maximumsnelheid geldt
van honderd kilometer per uur
zal het modernste ATB-sys-
teem worden ingevoerd. Dat
gaat gebeuren tussen 1995 en
1998 en zal 180 miljoen gulden
kosten.
Invoering over het gehele net
zou twee miljard gulden kosten.
Alleen beveiliging van de em
placementen komt op 800 mil
joen gulden. De NS werken nog
aan een uitvoeringsplan voor de
invoering van het nieuwe sys
teem. Dat zal in de loop van
1994 gereed zijn.
Tienduizenden gegadigden voor politieleger Palestina
jeruzalem ad bloemenpaal
correspondent
Harttransplantaties zeer succesvol
utrecht Harttransplantaties worden in Nederland met groot
succes uitgevoerd. Van de ontvangers is na één jaar 92 procent
nog in leven en na vijf jaar 84 procent. Dit blijkt uit het proef
schrift waarop cardioloog A. Balk volgende week promoveert
aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds de eerste succes
volle harttransplantatie in 1984 in Rotterdam zijn in Nederland
327 van deze ingrepen uitgevoerd. Volgens Balk steekt Neder
land met de overlevingspercentages gunstig af bij het buiten
land.
CDA-vrouwen achter SGP-vrouwen
ede» Het CDA-vrouwenberaad vindt het „zeer, zeer teleurstel
lend" dat de SGP vrouwen gaat verbieden lid te worden. Voor
zitter Jongma van het CDA-vrouwenberaad zei dat vanmorgen
tijdens een ledendag in Ede. De CDA-vrouwen hebben hun
SGP-seksgenoten in een telegram steun betuigt „in hun strijd
om gerechtigheid". Jongma zei verder dat er veel meer vrouwen
moeten deelnemen aan de actieve politiek. Het CDA-vrouwen
beraad heeft initiatieven ontplooid om meer vrouwelijke kandi
daten te krijgen.
Opvallend veel 100-jarigen in Rheden
rheden In de Gelderse gemeente Rheden wonen relatief de
meeste inwoners van Nederland die honderd jaar of ouder zijn.
Uit een overzicht van het Rhedense bureau bevolking blijkt dat
het om in totaal acht zeer oude mensen gaat. In Rheden wonen
de oudste vrouw, mevrouw A. Flower (108), en de oudste man,
R. Pelgrom (107), van Nederland. Er wonen ook nog een 103-,
een 101- en twee 100-jarige vrouwen. Bovendien wonen in Rhe
den nog een man van 102 en een man van honderd jaar. In Velp
en Dieren, die horen bij Rheden, staan de meeste bejaardenhui
zen per vierkante kilometer van heel Nederland.
giekerk De stierenstal van de Friese fokkerij-organisatie KI Noord-West in het Friese Giekerk herbergt sinds kort een internationaal beroemde
stier de zwartbonte Delta Cleitus Jabot. Deze week werden cijfers van het Koninklijke Nederlands Rundvee Syndicaat bekend waaruit blijkt dat de
dochters van Jabot veel meer melk geven dan andere koeien. Jabot krijgt het het komend jaar dan ook druk. Verwacht wordt dat zo'n 200.000 koei
en met zijn sperma zullen worden geïnsemineerd. foto anp
„Ik ben er trots op in het Pales
tijnse leger te kunnen dienen",
zegt de 24-jarige Mazen Bahtan,
terwijl hij aanstalten maakt het
aanmeldingsformulier in te vul
len. Leger? Was de Palestijnen
niet alleen een politiemacht
toegezegd?
Bahtan haalt grijnzend zijn
schouders op. Voor hem maakt
het geen verschil. Waar het om
gaat is dat hij straks geünifor
meerd en gewapend zijn auto
nome regio Palestina mag ver
dedigen. En de meer dan tien
duizend jonge Palestijnen die
zich de afgelopen week samen
met hem hebben aangemeld,
lijken er net zo over te denken.
Donderdag is de aanmeldings
termijn verstreken en het is nu
aan de selectiecommissies een
keuze te maken.
Sarhan Salama, gekleed in
een olijfgroen overhemd, staat
aan het hoofd van de drie recru-
teringsbureaus in Oost-Jeruza-
lem. Boven zijn bureau in het
plaatselijke hoofdkwartier van
Fatah, de grootste PLO-orga-
nisatie prijken een Palestijn
se vlag en de portretten van
PLO-voorzitter Jasser Arafat en
van Abu Jihad. De laatste was
commandant van de 'Fatah-
strijdkrachten in de bezette ge
bieden', tot hij in 1988 in Tunis
door Israëlische commando's
werd vermoord.
In het hoofdkwartier te
vens recruteringsbureau
blijkt algemeen de overtuiging
te heersen dat er voor meer
wordt geworven dan alleen
maar een politiemacht. „Israël
heeft al geaccepteerd dat er drie
divisies van het Palestijnse Be
vrijdingsleger naar de Westoe
ver en de Gazastrook zullen
worden overgebracht", weet Sa-
lama. ,,Dat is dus om te begin
nen al vijftienduizend man. Het
is bedoeling dat er daarnaast
twaalfduizend vrijwilligers wor
den gerecruteerd binnen de be
zette gebieden". Alles bij elkaar
wil de PLO straks, als de zelfbe
stuursregeling geldt voor de he
le Westoever en Gazastrook,
zo'n dertigduizend man onder
►de wapenen hebben.
Het hoeft geen betoog dat de
Israëliërs bij de komende on
derhandelingen een veel lager
aantal zullen noemen. Er is nog
geen maximum vastgesteld,
Palestijnse verkenners willen graag de titel 'leden van het PLO-leger* dragen. De afgelopen week meldden zich tienduizenden aan om te gaan die
nen bij de Palestijnse politiemacht die de autonome regio mag verdedigen. foto ap denis paquin
maar stafchef generaal Ehud
Barak had het eerder deze week
over 'meer dan honderd, maar
aanzienlijk minder dan de tien
duizenden die de Palestijnen
zich voorstellen'.
Kandidaten voor de politie
macht moeten tussen de 18 en
35 jaar oud zijn, in goede ge
zondheid verkeren, minstens
tien jaar onderwijs hebben ge
noten en drie referenties kun
nen overleggen. Wie een straf
blad heeft, kan dienstneming
vergeten, tenzij hij in de gevan
genis heeft gezeten wegens an
ti-Israëlische activiteiten. Die
vormen alleen maar een aanbe
veling.
De meeste kandidaten die in
het Jeruzalemse recruterings-
kantoor op hun beurt wachten,
hebben tijd gespendeerd in Is
raëlische cellen. Het ligt voor de
hand dat het leeuwedeel sym
pathiseert met Arafats Fatah. De
kleinere PLO-organisaties, zoals
het Volksfront en het Democra
tisch Front, verzetten zich im
mers tegen de zelfbestuursover
eenkomst met Israël.
Maar Sarhan Salama doet erg
zijn best bezoekers ervan te
overtuigen dat de kandidaten
voor de politiemacht afkomstig
zijn uit alle gelederen, ook al
wordt er volgens hem bij de
aanmelding niet gevraagd naar
politieke voorkeur. „De politie
is er voor het hele volk", zegt
hij, „niet alleen maar voor Fa
tah. We hebben aanmeldingen
binnen van mensen van wie we
weten dat ze lid zijn van het
Volksfront, vooral in het zuiden
van de Westoever. En er zijn
zelfs kandidaten van islami
tische groepen, zoals Harnas".
Zo'n twintig procent van de
kandidaten zijn vrouwen. Dua
Jabber draagt de traditionele
hoofddoek en, zegt bij voorbaat
er weinig voor te voelen op
straat dienst te doen. „Ik heb
liever een kantoorbaan". Ze
heeft aan de Universiteit van
Amman Engelse taal- en letter
kunde gestudeerd. En hoewel ze
toegeeft dat de banen in dat
vakgebied niet voor het op
scheppen liggen, zegt ze dat bij
haar aanmelding ideologische
redenen de doorslag gaven. „Ik
vindt het belangrijk te helpen
met de opbouw van onze natio
nale instituten".
In Palestijnse kringen in Oost-
Jeruzalem wordt gesuggereerd
dat de Vnassale belangstelling
voor de nieuw te vormen poli
tiemacht niet helemaal los kan
worden gezien van geruchten
over substantiële salarissen.
Volgens die geruchten zou een
politieman achthonderd dollar
(1500 gulden) netto per maand
gaan verdienen, een aantrekke
lijk bedrag voor iemand van de
Westoever of dp Gazastrook die
al jaren werkloos is. Wat het sa
laris in werkelijkheid zal zijn, is
nog piet bekend, maar recrute-
ringsfunctionarissen houden
het voorlopig op ongeveer 1500
shekel (duizend gulden).
Evenmin is duidelijk wie er
commandant van de politie
macht zal worden. Tot voor kort
werd de naam van Faysal al-
Husseini veel genoemd. Maar
de handdruk van Arafat en Ra
bin heeft hem naar het tweede
plan verdrongen.
