Nederlandstalige boeken rage
Vergane glorie in 'Motor City'
Cultuur&Kunst
'Classics' populaire
muziek in Amsterdam
Gouden voorwerpen uit
Colombia in Den Haag
Ruim 8.350
deelnemers
Holland Dance Festival op foto's
Anna Bijns Prijs naar Elisabeth Keesing
Podiumprijs '93 voor Han Buhrs
ZATERDAG 2 OKTOBER 1993
chef annemiek ruygrok. 071 -356472. plv -chef jan rijsdam, 071-356473
Kijken naar modern theater
alphen aan den rijn Onder de titel 'Spiegeltje spiegeltje' kan het
publiek in het Parktheater lezingen over modern theater bijwo
nen. Gudrun Beckmann, toneeladviseur en dramaturg van het
Zuidhollands Centrum voor Amateurtheater begeleidt een aan
tal professionele theaterprodukties. Om te beginnen morgen,
zondag 3 oktober, is zij om half een in het Parktheater om over
schijn en werkelijkheid in het theater te pfaten. Dit als voorbe
reiding op de voorstellingen 'Lost in Hotel Paradise' van Mug
met de Gouden Tand (7 oktober) en 'Mooi weer vandaag' van
Tonelgroep Amsterdam (6 noember) in dit theater.
Vollenweider, Jayhawks en Morrison
delft» Andreas Vollenweider treedt met zijn 'vrienden' op 11
november op in het Haagse Congresgebouw. Van Morrison
treedt op 23 oktober op in Utrecht, op 24 oktober in Amsterdam
en op 25 oktober in Haarlem. Ook de Jayhawks komen naar Ne
derland. In november geven zij concerten in Sittard, Utrecht.
Tilburg. Nijmegen en Groningen. De voorverkoop voor alle con
certen begint vandaag.
amsterdam cpd
De gerestaureerde St. Olofska-
pel in Amsterdam biedt de ko
mende maanden plaats aan een
reeks bijzondere concerten. Van
3 oktober tot eind december
wordt er elke zondagmiddag
een hommage gebracht aan
Amerikaanse 'populaire' tekst
schrijvers en componisten van
weleer als Irving Berlin. George
en Ira Gershwin. Jerome Kern.
Cole Porter en Richard Rogers.
De klassieke Amerikaanse po
pulaire muziek, die vanaf 1900
opkwam, is immers de baker
mat van de huidige lichte mu
ziek. Het 'American Songbook'
bevat meer dan 500.000 geregi
streerde liedjes, die nu nog
steeds gespeeld en gezongen
worden. Tijdens de concerten in
dè St. Olofskapel worden deze
klassiekers van eerder genoem
de schrijvers en componisten
door Nederlandse en interna
tionale artiesten ten gehore ge
bracht.
Zo wordt morgen songwriter
Johnny Mercer geëerd met 'Too
marvelous for words' een optre
den van Denise Jannah, Eddy
Doorenbos, Philip Paar en het
combo Hans Vroomans. Op' 10
oktober treden talentvolle Ne
derlandse vocalisten met het
trio Lex Jasper op onder het
motto 'Show the song is You'.
De week ema, op 17 oktober,
staat in het teken van Louis
Armstrong. Het trio Rob van Ba-
vel, de Amerikaanse zangeres
Nathalie Carter en drie trom
pettisten brengen een ode aan
de legendarische entertainer.
Andere bijzondere concerten
zijn ondermeer te zien op 31
oktober (Laura Fygi) en op 21
november bij 'Ain't misbeha-
vin', een voorstelling in de sfeer
van Fats Waller, waarbij een ge
varieerde cast van vocalisten en
muzikanten een hommage
brengt aan de pianist/organist-
/liedjesschrijver/en entertainer.
Op 12 december staat de zon
dag natuurlijk in het teken van
de 78ste verjaardag van ol' Blue
eyes Frank Sinatra.
De serie concerten wordt ge
organiseerd door American
Songbook Productions, specia
listen op het gebied van de
'klassieke' Amerikaanse lichte
muziek. Vanaf de start in 1990
produceert deze organisatie
programma's en voorstellingen
waarbij de geschiedenis van de
ze muziek centraal staat.
De organisatie heeft een uit
gebreid archief opgebouwd met
artikelen, boeken, naslagwerken
en banden over Amerikaanse
artiesten. Daarnaast organiseert
de organisatie theaterconcerten
en geeft drie maal per jaar een
blad uit.
De voorstellingen zijn weke
lijks op zondagmiddag van
14.30 uur tot 17.00 uur. Toe
gangsprijs is 37.50, kaarten
ook te koop via VW-bespreek-
bureaus of AUB-ticketshop.
den haag anp
Driehonderd meest 24-karaats
gouden voorwerpen, soms drie
duizend jaar oud, zijn tot en
met 9 januari te zien in Muse
um Paleis Lange Voorhout in
Den Haag. De spullen zijn af
komstig uit het Goudmuseum
in Bogota, dat sinds 1939 al het
goud van eigen bodem verza
melt dat voor 1499 in Colombia
werd bewerkt.
In het laatstgenoemde jaar
vielen de Spanjaarden binnen,
die offer- en grafplaatsen plun
derden of hun leven ervari af
hing. Het Goudmuseum heeft
zich ook in de moderne tijd nog
weieens genoodzaakt gezien
van grafrovers te kopen. Men
wilde immers een zo n com
pleet mogelijke nationale verza
meling en nood breekt wet.
Werknemers van de oliemaat
schappij Esso, die in Colombia
actief zijn, raakten onder de in
druk van het Goudmuseum en
Duitsland maakt zich op voor Frankfurter Buchmesse
Grosser Himmel, Flaches Land is een van de verhalen-
bloemlezingen die de Nederlandstalige literatuur ^e ko
mende maanden grotere bekendheid moeten geven in
Duitsland. De titel suggereert dat Duitsers nog maar wei
nig vertrouwd zijn met de literatuur van de Lage Landen.
In literair opzicht vormen Nederland en Vlaanderen voor
de Duitsers een leeg landschap. Van schrijvers uit die
contreien had men buiten Cees Nooteboom tot voor kort
nog nooit gehoord. Hadden ze eigenlijk wel schrijvers in
Nederland en Vlaanderen?
frankfurt peter nussen
De uitverkiezing tot Schwer-
punktthema op de komende
Frankfurter Buchmesse (van 6
tot en met 11 oktober) moet aan
die bleke uitstraling een einde
maken. Onder het motto
'Vlaanderen en Nederland: mid
den in de wereld' zal dat ook
gebeuren, want nooit eerder
hebben Duitse uitgevers zo'n
grote belangstelling getoond
voor Cees Nooteboom, Harry
Mulisch, Hugo Claus, Gerard
Reve, Marcel Möring, Hella S.
Haasse. Margriet de Moor,
A.F.Th, van der Heijden, Tom
Lanoye, Connie Palmen, Annie
M.G. Schmidt en nog een heel
regiment andere Nederlandsta
lige schrijvers. En dat in de aan
loop naar de 45e Frankfurter
Buchmesse. de grootste en be
langrijkste boekenbeurs ter we
reld waar uitgevers aller landen
zich verzamelen om contacten
te onderhouden en (vertaal
rechten te verkopen en aan te
kopen.
De Duitse nieuwsgierigheid
naar literatuur uit de Lage Lan
den vertoont alle kenmerken
van een rage. Al wekenlang
staan Die Entdeckung des Him-
mels van Harry Mulisch. Rituale
van Cees Nooteboom en Das
Wald der Erwartung van Hella
S. Haasse hoog genoteerd op de
bestsellerlijst van het weekblad
Der Spiegel en toont de Duitse
pers in geestdriftige beschou
wingen en kritieken een schier
oeverloze belangstelling voor
elk uit Nederland en Vlaande
ren overgewaaid vleugje (boek
cultuur.
In het Frankfurter stadsbeeld
is een confrontatie met de Ne
derlandstalige Schwerpunktfa-
higkeit nauwelijks minder on
ontkoombaar. Dat komt door
de poster met de beeltenis van
Annie M.G. Schmidt waarop het
grote Vlaams-Nederlandse
schrijversfeest Ebene Erhebun-
gen (platte pieken) van 6 okto
ber wordt aangekondigd. „Niet
te geloven, maar hij hangt door
de hele stad", grijnst Pauline
Sarkar, directeur van de Stich
ting Frankfurter Buchmesse, or
ganisator van het Schwerpunkt-
thema. „Niemand ontkomt aan
Annie's peilloze blik. Van ons
mag het allemaal beginnen. We
hebben ons de 'afgelopen
maanden helemaal gek gewerkt,
maar nu zijn we er klaar voor."
Taalgemeenschap
Vlaanderen en Nederland pre
senteren zich gezamenlijk als
een taalgemeenschap. Midden
in de wereld, dat motto is niet
voor niks gekozen. De organisa
tie wil wijzen op de open aard
van onze cultuur, op de zo ken
merkende drukke contacten die
met andere culturen onderhou
den worden en op het feit dat
de Nederlandse taal en cultuur
tot de rijkste van de wereld be
horen dat het kortom de
moeite waard is de culturele
verworvenheden van ons taal
gebied te leren kennen.
Er is een omvangrijk, gevari-
frankfurt» anp
Aan de Buchmesse van
Frankfurt, komende week,
zullen dit jaar 8.351 uitgevers
uit 94 landen deelnemen.
Nederland, dat samen met
Vlaanderen themaland is van
deze 45ste Frankfurter boe
kenbeurs, wordt door 299
deelnemers vertegenwoor
digd. Dat zijn er 26 meer dan
vorig jaar.
Deelnemers zijn onder
meer Vietnam, Zaïre, Yemen.
Sudan, Guatamala, Macao,
Koeweit, Slowakije. Tjechië,
Kazakstan, China, de Vere
nigde Staten, Japan en Zuid-
Afrika.
Met 2.138 uitgevers is
Duitsland het beste verte
genwoordigd, gevolgd door
Groot-Brittannië (859) en de
Verenigde Staten (722).
De Buchmesse wordt op 5
oktober geopend in aanwe
zigheid van Nederlandse
kopstukken als kroonprins
Willem-Alexander, cultuur
minister D'Ancona en auteur
Harry Mulisch. De boeken
beurs duurt is alleen in het
weekeinde voor publiek toe
gankelijk. Vorig jaar werd de
Buchmesse door 246.000
mensen uit vooral de vakwe
reld bezocht.
eerd en, naar het zich laat aan
zien, prestigieus programma op
poten gezet. En dat is geen ge
ringe prestatie, ook gezien het
bescheiden budget van ruim
zes miljoen gulden dat voor de
ene helft door de Nederlandse
en voor de andere door de
Vlaamse overheid is opge
bracht, en met enige honderd-
den haag anp
presenteerden 'Het goud van
Colombia - kracht van de zon'
eerder in Antwerpen. In een
maand kwamen er 30.000 be
zoekers.
De expositie is ingedeeld naar
verschillende vroegere culturen
in het land dat nu Colombia
heet. Er zijn oor-, neus- en zelfs
lipsieraden, immense pincetten
waarmee hele bossen lichaams-
haar ineens konden worden uit
getrokken, zonnesymbolen
(goud werd als het zweet van de
zon gezien), belletjes voor in de
bomen, maskers, krijger-beeld
jes en dierfiguren (de hagedis
stond voor vruchtbaarheid)
Aanvullend is er nog aarde
werk te zien, zoals grote vazen
in mens-vorm. bedoeld om bot
ten van doden in te bewaren.
De doden werden eerst begra
ven en door de natuur ont
vleesd. Daarna werd het ge
raamte in zo'n 'antropomorfe'
pot gestopt.
Wie deze maand het vierde Hol
land Dance Festival in Den
Haag bezoekt, loopt grote kans
de volgende dag deel uit te ma
ken van een foto-expositie. Het
hele tweede jaar van de foto-af
deling van de Koninklijke Hoge
school van Beeldende Kunsten
in Den Haag zal namelijk conti
nu in de weer zijn om het festi
val in alle facetten vast te leg
gen.
k De foto's worden dagelijks ge
selecteerd en de volgende dag
opgehangen in het Danstheater,
het Spuitheater of het Korzo.
Daar heeft van 14 tot en met 24
oktober het Dance Festival
plaats.
„Ideaal, al deze mogelijkhe
den in Den Haag om de ver
schillende soorten dans tot hun
recht te laten komen. Je kunt
het je als festival-programmeur
nauwelijks beter wensen", vindt
artistiek directeur Mare Jonkers
van het Holland Dance Festival.
In tien dagen tijd zijn in vier
zalen (het Spuitheater heeft er
twee) in totaal veertig voorstel
lingen van zeventien verschil
lende produkties. Zelfs met de
beste wil van de wereld, een uit
gekiende agenda en een zak
proviand is het niet mogelijk
om alles te zien.
Deelnemers aan het festival
zijn: Batsheva Dance Company.
Carolyn Carlson and Dancers,
Tere O' Connor Dance, Leigh
Warren and Dancers, Mehmet
Sander Co., De Meekers Neder
lands Dans Theater 1, Neder
lands Dans Theater 2, De laatste
Dans. Leine Roebana, Julyen
amsterdam gpd
Elisabeth Keesing (1911) krijgt
dit jaar de Anna Bijns Prijs voor
de vrouwelijke stem in de litera
tuur. De. tweejaarlijkse prijs, in
1986 ingesteld, is afwisselend
voor proza en poëzie. Hij ging
eerder naar Josepha Mendels,
Ellen Warmond, Inez van Dulle-
men en Christine d'Haen.
Keesing schreef historische
romans als 'Het volk met lange
rokken' (1987), over de vrouwen
rond Constantijn Huygens, en
'Constantijn en Christiaan'
(1983). De autobiografische ro
man 'Op de muur' (1981) gaat
over Keesings jeugd als joods
meisje in Amsterdam. Recent
verscheen de roman 'Tijd ge
rekt'.
De jury noemt Keesing 'de
auteur van een belangrijk lite-
Niemand in Frankfurt ontkomt aan Annie's peilloze blik. Overal in de
stad hangt haar beeltenis op posters die de Buchmesse aankondigen.
ARCHIEFFOTO GPD
duizenden guldens werd aange
vuld door het Vlaamse en Ne
derlandse boekenvak. Neder
land en Vlaanderen presenteren
zich niet alleen op en tijdens de
beurs, maar ook in de Frankfur
ter binnenstad en in andere
Duitse steden.
Hoewel schrijvers en boeken
het leeuwedeel van de aandacht
krijgen, maakt Duitsland zich
ook op voor een niet kinderach
tige presentatie van films, foto
grafie, muziek, beeldende
kunst, theater en dans. Het hele
spectrum van onze cultuur is te
aanschouwen op talrijke uitvoe
ringen en tentoonstellingen.
Voorop gaan echter de Neder
landstalige schrijvers van wie er
velen in de komende maanden
een heuse Duitse tournee ma
ken.
Museon jaagt
op Spielbergs
dinosaurussen
Het Haagse Museon heeft de
jacht op de dinosaurussen uit
de Spielberg-film Jurrassic Pare
geopend. Het museum onder
handelt op dit moment over de
huur van de modellen van de
prehistorische dieren, zoals die
in de film zijn gebruikt. Als dat
lukt zijn de beesten volgend jaar
in Nederland te zien. Het gaat
om ongeveer 12 modellen, in
hoogte variërend van 2 tot tien
meter.
De Amerikaanse Dinosaurs
Society werd door de film van.
Steven Spielberg op het idee ge
bracht om een reizende ten
toonstelling over dinosaurussen
te maken. Als lokkertje dienen
de verschillende soorten dino
saurussen uit de film. Daarnaast
wordt aan de hand van aller
hande fossielen getoond hoe de
beesten er werkelijk hebben uit
gezien.
De tentoonstelling, die eerder
in het Natural-historic Museum
in New York te zien was. staat
nu in Rome. Directeur Molsber-
gen van het Museon reisde naar
Italië om te kijken of de exposi
tie geschikt zou zijn voor Den
Haag. „We waren er gelukkig
snel bij, want er zijn vrij veel ge
gadigden. We moeten nu gaan
kijken of we over de benodigde
vierkante meters (ongeveer 700
m2) kunnen beschildcen." Het
Museon hoopt nog deze maand
te weten of de tentoonstelling
naar Nederland komt.
Molsbergen: „Natuurlijk is
het jammer dat we de tentoon
stelling niet hebben nu de film
in Nederland in première gaat.
Aan de andere kant, het gaat
natuurlijk wel om de inhoud
van de expositie en niet zozeer
om de film. Die dient meer als
lokkertje om ménsen op een
speelse manier met dit onder
werp kennis te laten maken.
Amusement en educatie gaan
dus hand in hand."
Hamilton en Johan Greben
Pieter de Ruiter.
Verder werken nog mee: De
Rotterdamse Dansgroep, de
Rotterdanse Dansacademie en
de Opleiding Moderne Theater
dans. Zij wijden zich aan het
thema „Dertig jaar moderne
dans in Nederland", geconcen
treerd op de tweede generatie
van na de oorlog (Van Dillen,
De Chatel, Knoops. Simons, Tu-
erlings, Lutgerink en Gale).
Aanvankelijk kreeg Mare Jon
kers voor dit thema geen han
den op elkaar, maar nu „is ie
dereen buitengewoon enthou
siast en gedreven bezig". Verder
is er speciale aandacht voor re-
interpretatie, het op een nieuwe
manier uitvoeren van bestaan
de dans, iets wat volgens Jon
kers in de danswereld minder
gebeurt dan in de toneelwereld.
rair en historisch oeuvre waar
uit altijd een authentieke stem
opklinkt en dat getuigt van een
sterk gevoel van rechtvaardig
heid'.
De Anna Bijns Prijs, 10.000
gulden en een sculptuur van
Maja van Hall, wordt 2 decem
ber a.s. uitgereikt in Amsterdam
door de Belgische minister van
Staat.
Amsterdam De Amsterdamse zanger Han Buhrs is de Podiumprijs 1993 van de stichting Jazz Geïmpro
viseerde Muziek in Nederland (SJIN) toegekend. Buhrs is onderscheiden omdat hij een belangrijke rol
speelt in de ontwikkeling van de jazz en geïmproviseerde muziek; zijn talenten verdienen een bredere er
kenning, aldus de jury. De prijs, tien jaar geleden ingesteld, bedraagt 5.000 gulden.
De jury vindt dat Buhrs recht heeft op de prijs 'door zijn jarenlange niet aflatende initiatieven om uit
drukking te geven aan zijn zeer eigen intenties'. De projecten waar Buhrs zich mee bezighoudt worden
'simpelweg uniek' genoemd. De jury looft ook Buhrs' grote persoonlijkheid. Hij heeft op het podium een
on-Nederlandse uitstraling en impact en maakt avontuurlijke en spannende muzikale keuzes, alleen of
binnen groepen als The Schismatics, Sumbur en Diftong. Zijn stem wordt vergeleken met een 'weerbarstig
instrument'.
Zanger/componist/auteur Buhrs treedt veel op in binnen- en buitenland (festivals, workshops). In maart
was hij te zien in een documentaire van de NOS over Nederlandse jazz. foto cpd
beeldende kunst
Het beeld dat Hondius geeft van de werkelijkheid van Detroit anno 1993 is zowel fragmentarisch als universeel.
FOTO JUUL HONDIUS
recensie roos van put
Expositie Detroit 1993, een metropool in verval, fotoserie
van Juul Hondius. Te zien t/m 14/10, ma t/m za 1000-
22 00 uur. zo 12 00-22 00 uur. Fotogalerie De Kleine
Klup, Nieuwe Rijn 1Leiden
'First Rock and Roll, now this. New Ca-
maro'. Deze tekst is te zien op een gigan
tisch reclamebord, waar tevens een afbeel
ding van genoemde Amerikaanse auto
waarneembaar is. De foto van dit tafereel is
vanachter een autoruit genomen door Juul
Hondius. Hij geeft zijn visie, die je nu eens
zakelijk dan weer romantisch registrerend
kan noemen, in een serie van vijftien foto's
op de eens zo bloeiende 'Motor City' Det
roit.
Het is een stad van diversiteit, contrast en
vergane glorie. 'Motor City' is niet meer wat
het geweest is, door het verdwijnen van een
groot deel van de auto-industrie is een gi
gantische werkeloosheid ontstaan. De wel
gestelde bewoners van de nette buitenwij
ken bereiken hun werk, het zakelijk cen
trum, door middel van onder- en boven
grondse snelwegen. Hierdoor zien zij niets
van de armoedige, voornamelijk door ge
kleurde mensen bewoonde wijken.
Wie verwacht deze gegevens in de foto's
terug te zien, komt bedrogen uit. Van de
vijftien foto's geven er maar liefst twaalf een
beeld van armoe en verloedering. Eén foto
toont een welgestelde buitenwijk, wederom
gefotografeerd vanuit een auto. Een andere
toto laat een wolkenhemel zien, met daar
achter fel zonlicht. Het is een mooi beeld,
maar wat de wolkenhemel met deze docu
mentaire reportage te maken heeft, ontgaat
mij. Tot slot is er nog één te zien waarop
een metro bovengronds de stad nadert, of
juist verlaat.
De overige foto's tonen voornamelijk een
beeld van de diversiteit van de armoede en
verloedering. Een huis met een ingezakt
plafond, een aantal heroïnespuiten, zwarte
bevolking voor een met graffiti beschilderd
huis, een oude stadsbus met daarvoor sta
pels autobanden, donkere steegjes, huizen
die eens mooi waren en brede Amerikaanse
straten in een grijze stad. Hondius gebruikt
afwisselend sterke zwart/wit contrasten en
grijsnuances. De luchten zijn veelal wit,
waardoor het onderwerp van de foto auto
matisch meer aandacht van de toeschou
wer krijgt.
Wat ik echt mis in de foto's is een duide
lijke reportage van deze stad met haar spe
ciale identiteit. Het beeld dat Hondius geeft
van de werkelijkheid van Detroit anno 1993
is zowel fragmentarisch als universeel. De
identiteit van de stad krijgt hierdoor geen
kans. Zoals bijvoorbeeld de foto van de he
roïnespuiten. dat kan je in iedere metropool
wel zien. Juist de verscheidenheid en de
contrasten van deze specifieke stad als ge
heel zie je niet in de beelden terug.
Als gevolg van de afdruktechniek ontstaat
een samenhangend beeld, maar hèt portret
van Detroit is afwezig. Als je een universeel
beeld van een willekeurige metropool wilt
zien, is de expositie geslaagd te noemen,
maar als je het unieke karakter van Detroit
'Motor City', eens bloeiend, hoopt te vin
den, ga je voor niets.
