m
0}
Evangeliserend de wereld rond
r
pgs
Kerk Samenleving
ZATERDAG 20KT0BER 1993
979
12
REDACTIE DICK VAN DER PIAS. 071-356443
UIT DE KERKBLADEN
Kortzichtig
Zomaar een gedachte van
predikant P.J. Stam jr. in 'Om
de Oude Kerk', de kerkbode t
voor de hervormde gemeen
te van Katwijk aan Zee. „Op
preken (en kerkbladstukjes)
heb je drie soorten reacties.
Boze/verdrietige omdat men
alleen wil horen wat men zelf
denkt en beleeft. Kortzichtig.
Blijde/verheugde omdat
men alleen heeft gehoord
wat men zelf denkt en be
leeft. Eveneens kortzichtig.
Gestichte/geestelijke omdat
men niet bij zichzelf noch bij
dc dominee blijft steken
maar omdat men de Heere
ontmoet heeft. Dan was het
naar het hart en niet naar de
(vaak schijnvrome) mond!
Waardevol. Zo zeg ik altijd;
wie wat aan mijn preken wil
hebben moet goed schoon
maken, de vellen en de gra
ten weggooien en de vis
opeten. Of een ander restau
rant opzoeken. Eet smakelijk!
Worst
Een week eerder ging Stams
collega ds. B.H. Weegink ook
al op de culinaire toer. Na
het vullen van ruim twee ko
lommen in 'Om de Oude
Kerk' schreef hij: „Een kerk
blad is net een worst. Die
wordt aan de haak steeds
langer en hapt zo heerlijk
weg."
Jodenzending (1)
Als mulo-leerling ('en dat is
meer dan zestig jaar gele
den') bracht H. Tibben één
keer in de maand het zen
dingsblad rond bii de leden
van dc kerk. „Ik gaf het
maandblaadje af en hield de
mensen meteen een busje
voor, waarin zij een gift kon
den doen", schrijft hij in de
kolom van de Vrijzinnige
Hervormden in het Oegst-
geester kerkblad Oké. „Op de
busjes stond dat die gift be
stemd was voor 'de Zending
onder de Joden, de Heidenen
en de Mohammedanen'."
Nu waren cr in de woon
plaats van Tibben, Dedems-
vaart, vrij veel joden. „Er was
zelfs een synagoge. En ik her
inner me niet dat we tegen
hen anders aankeken dan te
gen dc Hervormden en de
Roomsen'. De toenmalige
zuilen leefden in vrede, maar
naast elkaar. Maar dat er
zending bedreven moest
worden onder de bovenge
noemde drie groepen van
mensen stond buiten kijf. Ze
moesten in aanraking wor
den gebracht met Jezus, de
Zaligmaker en Verlosser."
Jodenzending (2)
Tibben denkt daar Inmiddels
heel anders over. „Achteraf
gezien verbaast het me dat
dc verhouding tussen chris
tenen en joden pas tijdens en
na de Tweede Wereldoorlog
een groot probleem voor me
geworden is. Zou dat geko
men zijn, doordat er in kerk
en schooi zo goed als gezwe
gen werd over de Jodenver
volgingen door de eeuwen
heen? En dat de christenen
daarin een zeer kwalijke rol
hebben gespeeld?" Dit alles
overziende kan 'l ibben goed
begrijpen dat de Sliba (Stich
ting bestrijding Antisemitis
me) het gratis verspreiden
van Nieuwe Testamentjes
onder de in ons land overge
bleven joden een 'weerzin
wekkende vorm van zending'
vindt. „Het is hard gezegd,
maar past ons ook geen grote
bescheidenheid? Hoe durven
we nog steeds te denken dat
God dienen op christelijke
manier beter is dan op jood
se manier! Na alles wat er ge
beurd is!"
HET WEER
ROB GROENLAND
Kcitwijkse Margreet van Duijn twee jaar bemanningslid op zendingsschip Logos II
Ze is gevoelig voor zeeziek
te en heeft al snel last van
heimwee. En ze staat aan
de vooravond van een reis
van twee jaar die haar over
de halve wereld zal voeren.
Op een boot. Maar voor
Margreet van Duijn is het
iets dat ze moet doen. De
20-jarige Katwijkse reist
volgende week af naar Ar
gentinië, waar ze inscheept
op de Logos II. Een zen
dingsschip.
KATWIJK DICK VAN DER PLAS
Net als alle andere 170 opvaren
den, van kapitein tot lichtma
troos, gaat Van Duijn als vrijwil
liger. De reis levert haar, finan
cieel gezien althans, niets op.
Sterker nog, als ze niet was ge
sponsord door familie, vrienden
en leden van de twee hervorm
de wijkgemeenten in Katwijk
aan den Rijn, zou de trip voor
'haar niet haalbaar zijn geweest.
Het verblijf op het schip kost
zo'n 800 gulden per maand en
daar komen de kosten voor de
reis naar Argentinië en de ver
zekering nog eens bij.
Maar de winst zit voor haar
niet in het geld. Na het afbreken
van haar studie theologie - die
zonder een vooropleiding met
grieks en latijn te zwaar bleek -
zocht ize naar andere mogelijk
heden om pastoraal- of evange
lisatiewerk te kunnen doen. Via
'een vriend van een vriend van
een vriend' kwam ze in contact
met 'Operatie Mobilisatie', een
internationale organisatie die
zich wereldwijd met het. ver
spreiden van het evangelie be
zighoudt.
Na een reeks gesprekken en
een voorbereidende conferentie
in Dalfsen, is ze inmiddels klaar
om te worden uitgezonden. De
Katwijkse noemt het aanmon
steren op de Logos II een unie
ke mogelijkheid om zich op het
zendingswerk te oriënteren.
„Met alleen het vwo-diploma
en een jaar theologie-studie
kom je hiervoor normaal ge
sproken niet in aanmerking",
vertelt ze.
Margreet van Duijn: „Ik verwacht dat mijn relatie met God heel erg wordt versterkt."
Haar taak op de 'Logos II',
een omgebouwd passagiers
schip, is tweeledig. Als beman
ningslid krijgt ze aan boord een
werkplek toebedeeld die kan va
riëren van de keuken tot de uit
gebreide 'bookshop' waarover
het vaartuig beschikt. Eén of
twee dagen per week houdt ze
zich bezig met het feitelijke
evangeliseren. „Het schip ligt
steeds drie weken tot een
maand in dezelfde haven. In sa
menwerking met de plaatselijke
kerkelijke gemeenten wordt
daar een programma afge
werkt." De vrijwilligers van de
Logos II gaan daarvoor de wal
op, maar kunnen ook op het
schip mensen ontvangen. Aan
boord kan de uitgebreide boe
kenmarkt (met een religieus- en
educatief aanbod) worden be
zocht of kunnen de bezoekers
deelnemen aan cursussen of se
minars.
De bemanning van de Logos
II, die vaak uit tientallen ver
schillende nationaliteiten be
staat, doet verder ook aan 'cul
tuuroverdracht'. Eén van de on
derdelen van het werkprogram
ma in een havenplaats is de or
ganisatie van een 'International
Night', waarop de vrijwilligers
gekleed gaan in de dracht van
hun land van herkomst. In de
koffer van Margreet van Duijn
gaat de kledij van een Katwijkse
vissersvrouw mee.
De Katwijkse begint haar zen
dingsreis komende maandag in
Duitsland, waar de internatio
nale groep voor de Logos II zich
verzamelt. Op dinsdag wordt
vervolgens naar Argentinië ge
vlogen. Het schip blijft krap een
jaar in Zuidamerikaanse wate
ren, om daarna de oversteek
naar YVest-Afrika te maken. Op
Mallorca heeft een ontmoeting
plaats met het andere schip van
de Operatie Mobilisatie, de
Doulos, het oudste nog varende
passagiersschip ter wereld. De
Logos II zet daarna koers naar
Engeland, Scandinavië, Rus
land, Polen en Duitsland. Mar
greet sluit haar reis over twee
jaar af in Amsterdam.
Naarmate het afscheid van
vrienden en familie dichterbij
komt, bekruipt haar af en toe
het gevoel 'waarom moet ik zo
nodig weg'. „Dat je tegen zo'n
afscheid aanhikt is logisch",
FOTO DICK HOGEWONING
zegt ze. „Door de voorbereiding
die ik de afgelopen maanden
heb gehad weet ik inmiddels
heel goed waaraan ik begin. Af
gelopen zomer heb ik ook al
wat ervaring met het feitelijke
zendingswerk kunnen opdoen
tijdens een verblijf van een
maand in Engeland. Ook daar
heb ik me namens Operatie
Mobilisatie met evangelisatie
beziggehouden."
Ze ziet haar reis met de Logos
II als een mogelijkheid om zich
in te zetten voor het uitdragen
van het evangelie. Maar ze
hoopt er ook persoonlijk veel
aan te hebben. „Ik verwacht dat
mijn relatie met God heel erg
wordt versterkt. Op die manier
snijdt het mes aan twee kan-
BOEKBESPREKING
Praktische theologie
De praktische theologie heeft sinds de
jaren zestig een snelle ontwikkeling
doorgemaakt. Op academisch niveau
wordt zij inmiddels beschouwd als een
zelfstandige tak van theologiebeoefe-
ning. Het is lang geleden dat er in ons
land een 'Inleiding in de praktische
theologie' verscheen, maar uitgeverij
Kok in Kampen voorziet nu in deze lacu
ne.
Het inleidende boek van wat uiteinde
lijk moet uitmonden in een reeks van ze
ven delen 'Handboek praktische theolo
gie' is van de hand van dr. Gerben Hei-
tink, hoogleraar in de praktische theolo
gie aan de Vrije Universiteit van Amster
dam. Hij beschreef de geschiedenis, de
theorie en de handelingsvelden van het
vakgebied. De doelgroep die hij daarbij
voor ogen had was allereerst die van de
gevorderde theologiestudenten. Bij het
ter hand nemen van deze uitgave is een
zekere theologische basiskennis vereist.
Verder kan het boek worden gebruikt bij
de nascholing van theologen. Maar Hei-
tink hoopt ook dat hij met zijn werk een
bijdrage levert aan de ontwikkeling van
de praktisch-theologische theorievor
ming.
In de reeks 'Handboek praktische
theologie' verschenen al eerder 'In de
leerschool van het geloof: mathetiek en
vakdidactiek voor catechese en kerkelijk
vormingswerk' en 'Als hoorder onder de
hoorders...: een hermeneutische homi
letiek (beide van dr. G.D.J. Dingemans)
en 'Ecclesiologie in context' van dr. J.A.
van der Ven.
Praktische theologie ge
schiedenis, theorie, hande
lingsvelden Gerben Hei-
tink. - Kampen Kok, 1993.
- 336 p. ISBN 90-242-6848-
6. Prijs59,50 gulden.
Christoffel de veer
man
Voor 'grote mensen'
schreef dominee Nico
ter Linden eerder dit
jaar 'De legende van
Christophorus'. Het
bevatte de oudste Ne
derlandse vertaling uit 1490 van het vef-
haal van de heilige reus die het Christus
kind hoog en droog door een woest stro
mende rivier naar de overkant droeg.
Van der Linden maakte er meditatieve
kanttekeningen bij.
De eeuwenoude legende over de be
schermheilige van alle reizigers is door
hem nu ook voor kinderen te boek ge-
Christoffel
dc veerman
rr~"
steld. Hans Bayens maakte er de illustra
ties bij.
Christoffel de veerman Nico ter Linden en
Hans Bayens. - Kampen Kok, 1993. - 29 p. IS
BN 90-242-2464-0. Prijs19,90 gulden.
De os en zijn hoeder
De zuivere bronnen
van de zen worden in
het boek 'De os en zijn
hoeder' uiteengezet
door Hugo M. Eno
miya-Lasalle. De titel is
ontleend aan de vele
bestaande zen-anecdo-
tës die hun hoogtepunt
bereiken in de 'Tien af
beeldingen van de os'.
Zij weerspiegelen de
weg van de zen-leerling
die op zoek is naar ver
lichting. Uitgaande van
deze anecdotes geeft
de auteur zijn commentaren op de tijde-
loze ervaringen van de zen.
Enomiya-Lasalle is een christelijke
zen-meester. Zen-beleving en christelij
ke mystiek vloeien bij hem in elkaar
over. „Zen is ais een kopje thee. Voor de
christen smaakt het precies hetzelfde als
voor de boeddhist", zo luidt een in het
boek geciteerde uitspraak van zen-mees
ter Koün Yamada.
De os en zijn hoederZen-bezinning Hugo M.
Enomiya-Lasalle. - Deventer Ankh-Hermes,
1993. - 157 p. ISBN 90-202-4081-1. Prijs 39,50
gulden.
Maria, bloemlezing in gedichten
Het eerste Marialied is van Maria zelf.
Vlak nadat zij van de engel Gabriël hoor
de dat zij een zoon zou baren, zong zij
tweeduizend jaar geleden haar beroem
de lofzang: 'Zie, van nu af zullen alle ge
slachten mij prijzen'. En niets was min
der waar. In 'Maria, een bloemlezing in
gedichten' biedt samensteller Guus Luij-
ters een bloemlezing van de mooiste Ne
derlandse Maria-gedichten. Het boek
bevat werken uit de middeleeuwen,
waarin het hoogtepunt van de Ma-
riapoëzie lag, maar ook modern werk
van onder anderen Bart Chabot. Andere
bekende namen zijn Guillaume van der
Graft, Joost van den Vondel, Gerrit Ach
terberg, Gerard Reve, Martinus Nijhoff
en Henriëtte Roland Holst.
Maria Een bloemlezing in gedichten Guus
Luijters (samenst.). - Amsterdam Contact,
1993. - 207 p. ISBN 90-254-0236-4. Prijs 24,90
gulden.
PICK VAN DER PLAS»
sËF'Iil
AAN^TELteeiJ. HAHA-
7-l/CHT
1
ff
HEINZ
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv
DIRECTIE: B.M Essenberg, J, de Vries, G P
Arnold (hdj),
HOOFDREDACTIE. Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356.
REGIOKANTOOR
Kanaalstraat 26a Lisse
Telefoon 02521 -19353, Fax 02521 -19610
POSTADRES:
Postbus 542300 AB Leiden
TELEFAX:
Advertenties 071-323508
Fam. berichten 071-323508
Redactie 071-321921
ADVERTENTIES
ma -vnj. van08 30-17.00 uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vn). van 8.30-17 00 uur.
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Telefoon 071-128030 bij
BTW)
per kwartaal
per kwartaal (post)
per maand
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij 18 00-19 30
itbet (in.
82.85
I 119.50
321,65
28.75
Klimaatonderzoek
Geregeld verschijnen er in kranten
en vakbladen allerlei artikeleh over
diverse klimaat- en milieuvraag
stukken die nogal van elkaar kun
nen afwijken. Vaak zijn klimaaton-
derzoekconclusiesen resultaten
voor een groot deel gebasseerd op
modellenwerk. In diverse instituten
over de hele wereld (ook hier in
Utrecht) worden wiskundige mo
dellen 'losgelaten' op de atmos
feer. Echter, we moeten hierbij be
denken dat een dergelijk model
een zeer grove benadering is van
de werkelijkheid en dat er nog
steeds talrijke processen zijn die
niet in die modellen zijn verwerkt.
Het is dus nog steeds met verant
woord om 'klimaat-model-output'
letterlijk te interpreteren. Wel kan
de gevoeligheid van het 'theoreti
sche' klimaat voor diverse factoren
prima onderzocht worden en daar
heeft men in de afgelopen 10 jaar
al heel wat vooruitgang in kennis
mee geboekt.
Onlangs verscheen er van de VU ih
Amsterdam (instituut voor Milieu
vraagstukken) een vrij spectaculai
re uitspraak: „Nederland krijgt
geen winters meer en de zeespie^
gel zal gemiddeld 65 centimeter
stijgen." Hier wordt uitgegaan van
een bepaald type model-output
waarin het klimaatsysteem op een
bepaalde manier wordt beschre
ven/benaderd. Uit diverse gevoelig
heidsstudies met diverse compu
termodellen, blijkt het dat het he
lemaal niet zo triviaal is dat de win
ters op onze breedten verdwijnen.
Integendeel, recent onderzoek in
Noorwegen en Zweden wijst uit dat
een intredende mondiale opwar
ming, lokaal zelfs weer voor afkoe
ling kan zorgen, onder meer boven
het noorden van Europa.
U merkt wel uit dit relaas, dat heel
divers is in zijn soort, dat bonte uit
spraken doen over klimaatsveran
deringen beide extremen kunnen
bevatten.
Bonte uitspraken doen over het
weekeindeweer heeft ditmaal ook
niet veel zin, omdat ons weerbeeld
er heel divers (lees wisselvallig)
uitziet. Een groot depressie-sys
teem bepaalt de komende vier da
gen het hele Westeuropese weer.
In dit luchtdruksysteem circuleren
verscheidene regen- en buienge-
bieden die ons gebied van tijd tot
tijd kunnen bestrijken. Timing en
plaats van deze gebieden zijn heel
moeilijk aan te geven. Wel is het zo
dat naast deze gebieden er ook
droge momenten met opklaringen
voorkomen en dat alles bij een aan
wakkerende zuid tot zuidwesten
wind 4-6 Bft.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig toten met
zaterdag.
Noorwegen:
In het midden en noorden
wolkenvelden en meest
droog. In het zuiden be
wolkt en op beide dagen
enige tijd regen en een
stevige wind. Middagtem-
peratuur rond 9 graden,
langs de westkust enkele
graden hoger.
In het midden en noorden
rustig en droog weer met
naast wolkenvelden ook
wat zon. In het zuiden is
het bewolkt, waait het
hard en regent het vooral
zondag. Middagtempera-
tuur van 6 graden in h'et
noorden tot rond 12 in het
zuiden. In het midden en
noorden "s nachts tijdens
opklaringen lichte vorst.
Noord- en Micfden-Frank-
Veel wolkenvelden en slechts af en .toe
zon. Van tijd tot tijd buien, vooral zater- weersvooruitzicht
dag mogelijk ook onweer. Maxima meest Gemiddeld over Nederland
rond 14 graden, zaterdag in de Haut
Savoie iets hoger.
Portugal en Madeira:
Portugal: In het algemeen vrij veel wol
kenvelden. Vooral ten noorden van Lis
sabon nu en dan regen of een bui. Mid-
dagtemperatuur zaterdag van 17 graden
aan de Costa Verde tot 24 graden in het
zuiden; zondag overal iets warmer. Ma
deira: Afwisselend wolkenvelden en zon.
Vrijwel overal droog. Middagtempera-
tuur ongeveer 23 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: In de noordelijke helft veel wol
kenvelden en vooral langs de west- en
noordkust en in de Pyreneeën nu en dan
regen of buien. Zaterdag aan de Golf van
Biskaje veel wind. In het zuiden blijft
het droog en vooral aan de Costa's in het
zuidoosten zijn er flinke perioden met
zon. Middagtemperatuur ten noorden
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
ZONDAG 3 OKTOBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 06.43 Zon onder 18.10
Maan op 18.50 Maan onder09.39
Waterstanden Katwijk
Hoogwater04.28 16.44
Laag water 00.06 12.25
Amsterdam
De Bilt
Eelde
Eindhoven
Den Helder reger
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Boedapest
-egen
wind temp neersl
zo 8 "lO 0 6
zo 9 15 10 0.2
2Z0 7 15 10 0.1
zo 6 16 9 6
zzo8 16 11 0.1
ozoll 13 10 0.2
zo 8 15 10 04
zo 6 16 10 5
zzo 12 15 12 3
z7 16 10 0
zwaar bew. zo 7
12 9
28 20
regen
regen
MAANDAG 4 OKTOBER 1993
HH w HHHI Zon-en maanstanden
van Madrid rond 21 gradéh, zaterdag in £?n °P Zon onder 18.08
het noordwesten beduidend lager. Maxi- Maan op 19.22 Maan onder 10.43
ma langs de Costa's van 22 graden rond Waterstanden Katwijk
Barcelona tot 29 graden in het zuidoos- Hoog water 04.58 1710
ten. Canarische Eilanden: Op de zuids- Laag water 00.40 12.56
tranden zonnige perioden, in het noor
den van tijd tot tijd wolkenvelden en Weerrapporten 01 oktober 16 uur:
misschien een buitje. Maxima rond 26
graden.
Zuid-Frankrijk:
Veel wolkenvelden en van tijd tot tijd
buien, misschien met onweer. Aan de
Cote d'Azur ook af en toe wat zon. Mid
dagtemperatuur van 15 graden in het
westen tot iets boven de 20 in het uiter
ste zuidoosten.
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en waarschijnlijk
droog. Temperatuur in de middaguren
rond 23 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: In het algemeen veel bewolking
en op beide dagen grote kans op regen
en onweersbuien. Plaatselijk kan er veel
neerslag vallen. Maxima in het noorden
tussen de 15 en 20 graden. Ten zuiden
van Rome zaterdag plaatselijk nog tus
sen de 25 en 28 graden, zondag meest
rond 23 graden. Corsica en Sardinië:
Veranderlijk bewolkt en enkele regen- of
onweersbuien. Middagtemperatuur za
terdag rond 25 graden, zondag iets la
ger.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
buiige regen, mogelijk ook onweer. Mid
dagtemperatuur zaterdag rond 15 gra
den, zondag op veel plaatsen nog iets la
ger.
Zwitserland:
Bewolkt en geruime tijd regen, mis
schien ook onweer. Vooral zaterdag kan
plaatselijk veel neerslag vallen, met na
me in het zuidelijk deel van de Alpen.
Middagtemperatuur tussen 10 en 15
graden.De sneeuwgrens daalt in de loop
van het weekeinde tot ongeveer 1500
Oostenrijk:
Veel bewolking en geruime tijd regen.
Ook kans op onweer en zaterdag met na
me in het westen een stevige zuiden
wind. Vooral aan de zuidzijde van het Al
penmassief kan veel neerslag vallen. De
sneeuwhoogte daalt in het westen tot
circa 1500 meter. Maxima zaterdag in
het oosten rond 19 graden, verder onge
veer 13 graden.
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
regenbui
regenbui
zw6 15 13
wzw3 17 8 0.1
:o 12 12 7 0
io7/ 25 20 0.3
9 21 16 0.3
nw2 17 11 20
w 10 15 11 8
Stockholm zwaar bew. zo 5
Warschau onbew. ozo9
Wenen licht bew. no 11
Zurich zwaar bew. wzw 3
Bangkok regen/ z 7/
Buenos Aires motregen/ zo 91
Casablanca onbew. n 3
8 0.2
33 26 27
15 11 0.4
21 13 0.1
