'Omgekeerd bier' groot succes in China
'Voorlopig is het een bijbaantje'
f 1.899,-
Stand van Zaken
Zilveren Kruis ontwikkelt
verzekering voor ouderen
Bij Albert Heijn zelf
boodschappen aanslaan
Canon
FAX-B200
VRIJDAG 1 OKTOBER 1993
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071 -356439. PLV -CHEF
Manager van Heineken brouwerij Shanghai blijft zich verbazen
M
„Het vliegtuig daalde en buiten was het aardedonker. Pas
op het laatste moment zag ik een streep lichtjes van de
landingsbaan en ik vroeg mezelf af: is dit nu een van de
1 dichtst bevolkte steden ter wereld?" Vijf jaar na dato
1 keerde G. Slootweg terug naar de stad waar hij de eerste
westerse manager was van de Sjanghai Mila Brew Com-
1 pany, een Chinese brouwerij die voor een deel eigendom
is van Heineken. „Dit jaar landde ik in een miljoenenstad
1 die baadde in het licht van grote reclames en hel verlich-
te wolkenkrabbers. Sjanghai bleek in een paar jaar veran-
derd van een landerig ogende provincieplaats in een
westerse wereldstad."
ZOETERWOUDE ERIC JAN WETERINGS
Slootweg kreeg vijf jaar geleden
J de leiding over de Chinese
I brouwerij met 700 medewerkers
en een produktiecapaciteit van
een miljoen hectoliter per jaar.
In vergelijking met de Heineken
brouwerij in Zoeterwoude een
'kleintje', want daar werken niet
alleen twee keer zoveel mensen,
I de produktiecapaciteit is er ze
ven keer groter.
1 Investeringen in de Chinese
brouwerij waren noodzakelijk.
Import van westerse machine-
rieën leverde weinig problemen
op, maar de reorganisatie van
het produktieproces bezorgde
Slootweg destijds hoofdbrekens.
In korte tijd moest de brouwerij
in het communistische land op
kapitalistische leest worden ge-
schoeid. ,,Ik zal een voorbeeld
I geven. Eind 1988 moest ik op
geven hoeveel kolen ik dacht
nodig te hebben voor het vol
gende jaar. De bestelling bleek
al snel veel te groot, maar ik
moest de totale hoeveelheid af
nemen, anders had ik het jaar
daarna niks gekregen. En over
tollige kolen verkopen mag niet,
want dat is een staatsmonopo-
lie."
Opstand
Slootweg wilde in zijn eerste
jaar als manager 700.000 hecto-
I liter produceren, maar dat haal-
1 de hij bij lange na niet. Naast
logistieke problemen trad aan
het eind van de jaren tachtig
een lichte recessie in. Deze
- werd nog versterkt door politie-
ke problemen die ontstonden
na de bloedige onderdrukking
1 van de studentenopstand op
het Tienanmen-plein in Peking.
1 Na ruim een jaar herstelde de
vraag zich: van 290.000 hectoli-
1 ter in 1989 naar bijna 700.000
vorig jaar. In 1993 hoopt de
Regering wil een
ander geldstelsel
De geldmarkt is maar
van de problemen waar v\
terse investeerders in China
mee worstelen. Eerder deze
week liet de Chinese regering
weten af te willen van
huidige ingewikkelde stelsel,
waarbij een officiële koers e
een zwevende prijs naast e
kaar bestaan. De officiële
koers van de renminbi (Rmb)
is 5,7 per dollar, terwijl op de
vrije markt 8,8 Rmb wordt
betaald. Die koers komt tot
stand op de zogenaamde
Swap-markt, waar bedrijven
die zakendoen met het bui
tenland de Chinese munt te
gen andere valuta verhande
len. Als er straks één door de
markt gedicteerde koers
komt betekent dat een grote
klap voor veel staatsbedrij
ven. Die kunnen nu nog
goedkoop importeren omdat
zij handelen tegen de sterke
'officiële' koers. Vandaar dat
conservatieve planners tegen
de voorgestelde geldhervor-
ming zijn.
Mila Brew Company een mil
joen hectoliter te verkopen.
„Het effect van die opstand is
in Westerse media schromelijk
overdreven," meent Slootweg.
„Natuurlijk merkten wij direct
aan onze omzet dat er minder
werd gefeest, zowel bij leger en
partij, als bij meer informele ge
legenheden." Momenteel drinkt
de Chinees gemiddeld acht liter
bier per jaar. In Sjanghai en
omgeving, het verzorgingsge
bied waartoe de brouwerij zich
voorlopig beperkt, ligt dat cijfer
op vijftien. „In kustprovincies
zit meer geld, vandaar," ver
klaart de inmiddels in Neder
land teruggekeerde Slootweg.
Slootweg verwacht in China
een verdere groei van de bier-
consumptie. „Er zijn geen reli
gieuze belemmeringen, zoals in
bijvoorbeeld de islamitische
landen. Een feest in China is
ook echt een feest, waaraan ie
dereen meedoet. Ik heb een
keer meegemaakt hoe bij de
overdracht van een voormalig
terrein van het ministerie van
defensie aan een fabriek allerlei
militairen kwamen opdraven
voor de plechtigheid, in vol or
naat met indrukwekkende uni
formen vol kwasten en ereteke
nen. Na verloop van tijd stond
iedereen te zingen, te dansen en
te drinken. Dat zie ik in Neder
land niet zo snel gebeuren."
Ondanks de liberale econo
mische politiek wordt nog
steeds een groot aantal prijzen
van eerste levensbehoeften
door de Chinese overheid vast
gesteld. Een paar jaar geleden
betaalde de Chinese consument
voor een 0,63 literfles 0,72 yuan,
ongeveer een kwartje. „Zo
goedkoop konden wij niet pro
duceren", zegt Slootweg. „We
hebben toen een nieuw bier op
de markt gebracht dat 1,39 yuan
kostte. In 1989 hoopten we met
dit kwaliteitsmerk Reeb - het
omgekeerde van Beer - een deel
van de markt in handen te krij
gen, totdat de vraag door de ge
beurtenissen op het Tienan
men-plein inzakte. Denk alleen
maar aan de twee miljoen toe
risten die Sjanghai elk jaar be
zoeken en wegbleven."
Reclame
Aanvankelijk werd het gerstenat
aan de man gebracht via bill
boards, lange tijd de geijkte ma
nier van reclame maken in Chi
na. Deze borden werden niet in
serie gemaakt, maar door ar
tiesten stuk voor stuk beschil
dert. Slootweg: „Een schitterend
gezicht. Zo'n mannetje gaat met
eenf pot verf en een ladder tegen
zo'n bord staan en beschildert
het helemaal met de hand."
Het westerse management in
troduceerde andere communi
catietechnieken. Op alle bussen
in Shanghai werd 'Reeb' aange
prezen, agenten op kruispunten
kregen een Reeb-parasol die in
de zomerse hitte goede dien
sten bewees en op de lokale tv
verscheen op prime-time gere
geld een anderhalve minuut
lange reclamespot. Als het om
reclame gaat, gaan locale televi
siemakers een stuk verder dan
hun Nederlandse collega's. Re
gelmatig sponsort de brouwerij
amusementsprogramma's met
als vaste ingrediënten zang,
dans en een loterij, waarbij de
merknaam steeds prominent in
beeld wordt gebracht. En Sloot
weg trad veelvuldig op als quiz
master die prijzen mocht trek
ken of uitreiken. „De opzet is
volkomen geslaagd. Overal zie
je riu 'Reeb-bier, het beste bier
van Shanghai'. Die optredens
op TV waren natuurlijk wel
grappig, op den duur gingen
mensen me op straat zelfs her
kennen."
Derde biermarkt
van de wereld
Heineken heeft hoge ver
wachtingen van de biermarkt
in het Verre Oosten, zo
schreef de Raad van Bestuur
in het jaarverslag over 1992
en ook in het halfjaarbericht
1993 was de toon optimis
tisch. Vorige maand vestigde
de bierbrouwer een nieuw
bruggehoofd in China door
een belang te nemen in de
Fujian brouwerij in de gelijk
namige provincie. Het com
plex heeft een produktieca
paciteit van 900.000 hectoli
ter en er werken ruim dui
zend mensen. De Chinese
biermarkt is momenteel met
een volume van 100 miljoen
hectoliter in grootte de derde
ter wereld. De Verenigde Sta
ten zijn met 237 miljoen hec
toliter koploper, terwijl
Duitsland met 120 miljoen
op de tweede plaats komt.
Leiden heeft dealer herinneringsboeken
LEIDEN NIEK FAAS
Leiden heeft sinds enkele we
ken in P. van Embden een offi
ciële dealer van Create-A-Book
Nederland. Voor mensen die
een hoofdrol willen spelen in
hun eigen boek verzorgt Create-
A-Book een zogenoemd geper-
sonaliseerd boek. In zo'n boek
kan op alle pagina's de eigen
naam of de naam aan wie het
boek cadeau wordt gegeven in
het verhaal worden opgeno
men.
De 35-jarige Leidenaar Van
Embden over de on-Nederland-
se naam van zijn produkt: „De
titel Create-A-Book is nu een
maal vastgelegd in een licentie
met een beschermd copyright.
Het is een van oorsprong Ame
rikaanse vinding die door een
groep Canadezen is gekocht en
nu over zeer veel landen wordt
verspreid. In Nederland begon
onze directeur D.D. Griffith een
jaar geleden met de vertalingen
en hel opzetten van een distri
butie- en dealernet. Hij is van
oorsprong Amerikaan en ge
trouwd met een Nederlandse
Van Embden, die een volledi
ge dagtaak heeft in de compu
terbranche: „Twee maanden
geleden reageerde ik op de ad
vertentie waarin voor die boe
ken dealers werden gevraagd.
Het is toen gaan rollen. Ik doe
het dealerschap van Create-A-
Book samen met mijn vrouw.
We hebben al op beurzen ge
staan. Daar bleek dat opvallend
veel mensen denken dat ze het
boek zelf moeten maken. Dat is
niet het geval."
Zolderkamer
Van' Embden heeft zijn werk
plaats ingericht op de zolderka
mer van zijn woonhuis in de
Hansenstraat in Leiden. Daar
staat ook de computer met
daarin opgeslagen de verhalen
die via een vernuftig program
ma aan de wens van de klant
worden aangepast. De biibeho-
G. Slootweg verwacht in China een verdere groei van de bierconsumptie. „Er zijn geen religieuze belemmeringen, zoals in bijvoorbeeld de Moslim
landen. Een feest in China is ook echt een feest, waaraan iedereen meedoet." foto hielco kuipers
Redelijk derde
kwartaal voor
veiling Flora
Bloemenveiling Flora in Rijns
burg heeft een redelijk derde
kwartaal achter de rug. Als ge-
vólg daarvan kwam de omzet
tot en met 30 september uit op
433 miljoen gulden. Ten op
zichte van de eerste negen
maanden van 1992 groeide de
omzet met 15,5 miljoen gulden,
ofwel bijna 4 procent. De om
zetgroei werd vrijwel volledig
veroorzaakt door een verbete
ringvan de bloemenprijzen.
Het aantal aangevoerde bloe
men week nauwelijks af van dat
in 1992. De prijsverbetering
gold niet alle produkten. Tulpen
en rozen gingen voor betere
prijzen van de hand. Chrysan
ten, gladiolen, gerbera's en
freesia's waren dit jaar gemid
deld goedkoper dan vorig jaar.
De zomerperiode bracht geen
wezenlijke verandering in het
beeld van de veilingklokken.
Ook eens achterom kijken
Eind 1982: de economie en dus ook de werkgelegenheid zit
ten behoorlijk in de problemen.
'Bedrijven moeten inkrimpen. Er is minder omzet, de be
drijfsresultaten zijn fors lager dan in voorgaande jaren. De
werkgelegenheid staat ernstig onder druk. Het aantal werk
lozen is de laatste paar jaar met enkele honderdduizenden
gestegen. De regering spreekt haar zorg uit en dringt er bij
de centrales van werkgevers en werknemers op aan bij de
CAO-onderhandelingen de werkgelegenheid primair te stel
len. Salarisverhogingen zijn uit den boze. De regering dreigt
zelfs met een loonmaatregel.'
Een opvallende overeenkomst met de huidige situatie. Ook
nu ziet de economie er niet rooskleurig uit en neemt het
aantal werklozen schrikbarend toe. Ook het beleid van de
overheid doet sterk denken aan die van de begin jaren tach
tig. Al zijn het nu niet meer Van Agt en Wiegel. De druk van
Lubbers en Kok op werkgevers en vakbonden is nu min
stens net zo groot. Ook nu dreigt de regering met een loon
maatregel.
De vraag is ook nu ween hoe kunnen we de huidige werkge
legenheid een stuk de goede richting op duwen? De oplos
sing kan dan het beste gezocht worden in de oplossing van
1982. Ik doel op het Centraal Akkoord van november 1982
tussen werkgevers en vakbonden. Dit akkoord had twee
kenmerken. Het rendementsherstel voor het bedrijfsleven
en herverdeling van werkgelegenheid. De toen bestaande
prijscompensatie per 1 januari 1983 ging niet door, maar
werd uitgeruild voor een aantal ATV-dagen. Uiteindelijk
heeft de gemiddeld 38-urige werkweek zo'n 70.000 banen
behouden danwel gecreëerd. Ook de overheid had veel baat
bij deze centrale afspraak. Als grootste werkgever profiteer
de zij meer dan wie dan ook van de bevriezing van de sala
rissen van het overheidspersoneel. Ook de koppeling tussen
lonen en uitkeringen kon in stand blijven.
'ATV is uit. De oplossing ligt in het deeltijdwerk'. Dat is het
geluid dat het laatste jaar meer en meer gehoord wordt. On
getwijfeld zullen meer mensen samen met hun partners
gaan kiezen voor deeltijd, maar niet in die mate dat daar
mee het probleem van de huidige werkloosheid wordt weg
genomen. Slechts een collectieve inzet voor een verdere
verdeling van het werk, zal daadwerkelijk bijdragen aan een
oplossing, meer dan welk instrument ook. Het zal voor veel
mensen weer even wennen zijn, maar iedereen is er mee
gebaat. Werknemers, werkgevers en zeker ook de overheid.
Een nieuw centraal akkoord zoals in 1982 sluit naadloos aan
op het beleid van de regering.
Waarin voor 1994 geen ruimte
aanwezig is voor verhoging van sa
larissen van het overheidsperso
neel en aanpassing van de uitke
ringen.
Hier ligt de echte rol van de over
heid bij het komend najaarsover
leg met werkgevers en vakbonden.
Voorwaarden scheppen dat partij
en het hier over eens worden. Re
geren is vooruitzien, maar in dit
geval kan het geen kwaad om even
achterom te kijken en het geheu-
gen nog eens op te frissen. Het JosDuynhoven. be-
f stuurderindustrie-
loont de moeite! bond FNV
Avéro Centraal Beheer en Zilve
ren Kruis in op die tendens. Het
Proveniers Plan biedt, tegen in
levering van loon, oudedags-
produkten 'in natura'. Het gaat
dan om integrale thuiszorg,
woonrecht voor senioren en ad
visering en voorlichting op het
gebied van vermogensbeheer.
Daarnaast komen ook mogelijk
heden op het terrein van vrije
tijdsbesteding, educatie en pre
ventieve gezondheidszorg in het
pakket. Het plan zal in mei vol
gend jaar worden ingevoerd.
NOORDWUK CPD
De ziektekostenverzekeraar Zil
veren Kruis en de verzekerings
maatschappij Avéro Centraal
Beheer (AVCB) werken aan de
ontwikkeling van een ouderen-
zorgverzekering. De verzekering
moet*worden opgenomen in
een flexibel arbeidsvoorwaar-
densysteem en biedt een pakket
van aanvullende ouderenzorg.
Dit maakte René Wolfsen, lid
van de hoofddirectie van Avéro
Verzekeringen, deze week be
kend op het congres 'De oudere
als individu'.
Volgens Wolfsen zal de ver
zorgingsstaat worden omge
bouwd tot een 'verzekerings-
staat'. Daarin blijft de overheid
verantwoordelijk voor een sober
pakket van collectieve basis
voorzieningen en dienen men
sen zich daarnaast te verzeke
ren voor zaken die niet door de
overheid worden geregeld.
Met het Proveniers Plan, zoals
de ouderenzorgverzekering
voorlopig is gedoopt, spelen
Dealer en ambachtsman P. van Embden in zijn werkplaats aan huis.
de gever en de datum waarop
het boek cadeau is gedaan. De
boeken bestaan uit 36 pagina's,
waarvan de helft voorzien is van
kleuren-illustraties. Op de kaf
ten zit een plastic afwasbare
rende laserprinter 'drukt' de
bladzijden voor het boek dat de
dealer zelf inbindt. „De boeken
zijn ijzersterk en dat moet ook
wel want het exemplaar moet
als typische herinnering een le
ven lang mee. De boeken kun
nen gemakkelijk omgeklapt
worden, doordat het geniete
binnenwerk in de rug los staat
van de kaft."
Op dit moment heeft Create-
A-Book zo'n 14 titels aan kin
derboeken beschikbaar. Daarin
kan worden vermeld de voor-
en achternaam, of het om een
jongen of een meisje gaat, de
roepnaam, de leeftijd, woon
plaats. vrienden, de naam van
Van Embden: „Voor volwas
senen zijn er uitgaven ter gele
genheid van huwelijk, verjaar
dag, jubileum, pensioen en
VUT. Daar houden de mogelijk
heden niet op want de boeken
kunnen ook in de Engelse en
Franse taal worden geleverd.
Een Baby's Create-A-Böok be
vat het verhaal jover de geboorte
van een kind. In het verhaal zijn
verweven de namen van de ba
by, moeder en vader en de eer
ste bezoekers. Ook de geboorte
datum, gewicht, lengte, naam
ziekenhuis, geboorteplaats en
dokter of verloskundige."
Bijbaantje
Hoe groot is de kans om te
groeien tot een volledig bedrijf?
De bij de Kamer van Koophan
del als eenmansbedrijf inge
schreven 'drukker' Van Emb
den: „De tijd.zal het leren. Het
is nu een bijbaantje, maar we
hebben na vijf weken al meer
orders dan verwacht. De ko
mende feestdagen met de daar
bij behorende cadeaus zijn be
langrijk. Het nrodukt is nog
foto» jan holvast
volop in ontwikkeling. Het is
een kwestie van flink bekend
worden."
In deze regio zit in Lisse ook
een dealer van Create-A-Book
die Van Embden geen concur
rent noemt maar liever collega.
„Er is wel een echte concurrent,
maar die maakt minder pagi
na's van slechtere kwaliteit voor
een weliswaar lagere prijs. Alle
kinderboekjes kosten bij ons
24,50 inclusief BTW, maar ex
clusief verzendkosten. Huwe
lijks- en jubileumboeken kosten
een tientje duurder, die zijn
echter weer luxer uitgevoerd,
met mogelijkheden om foto's in
te olakken."
Innovation Award voor grootgrutter
ZAANDAM/LONDEN
Klanten van Albert Heijn mogen in de toekomst zelf hun bood
schappen 'aanslaan' op de kassa. De Zaanse grootgrutter heeft voor
de proef met dit nieuwe systeem de Retail Innovation Technology
Award 1993 gewonnen. De prijs is deze week in Londen uitgereikt.
Aanleiding daarvoor was het feit dat dit zelfscanning-systeem is
ontwikkeld door Symbol Technologies in Engeland en TNO Delft.
Er wordt mee geëxperimenteerd in filiaal Geldermalsen.
Het systeem houdt in dat klanten in de supermarkt de streepjes
codes op artikelen zelf langs een scanner schuiven. Bij het passeren
van de kassa verschijnt een bon met de namen van alle boodschap
pen en de totaalprijs, waarna kan worden afgerekend. Een contro
lesysteem voorkomt dat klanten artikelen 'vergeten' te scannen.
Volgens een woordvoerster zijn de eerste resultaten veelbelo
vend. „Er wordt echter pas over invoering van de 'zelfscanners' bij
alle filialen besloten na een uitgebreide evaluatie. Het geavanceer
de systeem is nog nergens ter wereld in gebruik. Opmerkelijk is
trouwens dat Albert Heijn nooit mededelingen doet over experi
menten, maar wij worden nu gedwongen het in de publiciteit te
breneen na het winnen van die innovatienriis."
Volgens Wolfsen kan het plan
bijdragen aan kostenbeheersing
in de gezondheidszorg, omdat
verzekeraars het kapitaaldek
kingssysteem hanteren, waar
mee reserves worden gevormd.
Werknemers zouden volgens
Wolfsen een deel van hun pen
sioenpremie of vrije dagen kun
nen inleveren voor de ouderen
zorgverzekering. In Duitsland is
men al bezig met de invoering
van een dergelijke verzekering.
Gewoon
papierfaa
12.995,-
Demmenie prijs
strekt.
Demmenie
