Kamer vraagt om
tweede lintjesregen
'Huishoudelijke hulp is niet alleen voor de rijken'
'Ook wij moeten oppassen voor stoflongen'
Binnenland
Tankauto opengescheurd
Simons: 'Volgend kabinet
praat over eigen risico'
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1993
Rotterdam Premier Lubbers ver
maakte zich gisteren in Rotter
dam, in afwachting van de komst
koningin Beatrix, opperbest in
gezelschap van president Salinas
de Gortari van Mexico. Tijdens
het bezoek van de Mexicaanse
president is afgesproken dat het
Nederlandse bedrijfsleven op kor
te termijn voor ruim 250 miljoen
gulden gaat investeren in Mexico.
Een groot deel van de Nederland
se investeringen betreft het aan
gaan van joint ventures met
Mexicaanse bedrijven. Intensive
ring van de Nederlands-Mexi
caanse samenwerking heeft plaats
op de terreinen van transport, toe
risme, chemische industrie, opslag
van produkten, textiel- en confec
tie, financiële dienstverlening, de
landbouw en de cementindustrie.
Schiphol en de haven van Rotter
dam hebben toegezegd techni
sche assistentie te verlenen bij de
modernisering en privatisering
van Mexicaanse havens en vlieg
velden. Unilever wil in de voed
selindustrie de investeringen flink
gaan verhogen.
FOTO ANP PAUL STOLK
Jongen (10) sticht twintig branden
elst» Een jongen van tien jaar heeft bekend in de afgelopen
maanden ongeveer twintig branden te hebben gesticht in zijn
woonplaats Eist. De politie kwam de jongen na diverse tips op
het spoor. Hij werd in eerste instantie aangehouden voor diefstal
van een portemonnee. De jongen bleek te voldoen aan een van
de reeks signalementen die inmiddels bij de politie was binnen
gekomen. Gisteren werd hij uitgenodigd op het politiebureau te
komen. Daar bekende hij.
Nieuwe glazen stad in Hoeksche Waard
den haag Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben de
Hoeksche Waard aangewezen als plaats waar een nieuwe glazen
stad kan verrijzen. De noodzakelijke uitbreiding van de glastuin
bouw in de provincie moet plaatsvinden in de Ambachtsheer
lijkheid Cromstrijen. Dat hebben GS van Zuid-Holland gisteren
in meerderheid besloten.
Eigen bijdrage rechtsbijstand omhoog
den haag De eigen bijdrage voor rechtsbijstand gaat met hon
derd gulden omhoog. De verhoging wordt met ingang van 1 ok
tober doorgevoerd. Per jaar moet de maatregel minister Hirsch
Ballin (justitie) een bezuinigihg van 30 miljoen gulden opleve
ren. Mensen met een inkomen van minder dan 1765 gulden per
maand betalen nu een eigen bijdrage van zestig gulden. Dat
wordt straks 160 gulden. De hoogste eigen bijdrage is na 1 okto
ber 1075 gulden. Die moet voldaan worden door mensen met
een inkomen tussen 2875 en 2980 gulden per maand.
Oosting blijft aan als ombudsman
den haag De Nationale Ombudsman, mr. M. Oosting, is giste
ren door de voorzitter van de Tweede Kamer, Deetman, beëdigd
voor een nieuwe zesjarige zittingsperiode. De nieuwe ambtster
mijn van Oosting gaat 1 oktober in. Vanaf dezelfde datum zal
L. de Bruin functioneren als Substituut-Ombuds-
n Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persd ens
GPV stelt 'duo-decoratievoor
De Tweede Kamer vindt dat de regering zich ruimharti
ger moet opstellen bij het toekennen van koninklijke on
derscheidingen. De grote fracties CDA, PvdA en WD
hebben deze wens gisteren op tafel gelegd bij minister
Dales (binnenlandse zaken). Het PvdA-kamerlid Niessen
opperde tijdens het debat over herziening van het deco
ratiestelsel het idee van een tweede lintjesregen" op
Prinsjesdag naast de traditionele op Koninginnedag.
eremedailles een nieuwe graad
voor deze orde: die van Lid van
de Orde van Oranje Nassau.
Niessen geeft de voorkeur aan
de titel „ridder" ten behoeve
van deze groep uitverkorenen.
WD'er Franssen vindt de be
naming „lid" maar niets. Hij
vroeg de minister die onder
scheiding te veranderen in
„Erekruis" voor langdurige
plichtsvervulling.
CDA, PvdA en WD zijn het
met Dales eens dat in de nieu
we opzet van het toekennen
den haag anp
De coalitiepartners CDA en
PvdA steunen het voorstel van
Dales om de eremedailles ver
bonden aan de Orde van Oranje
Nassau af te schaffen. De grada
ties in brons, zilver en goud
werken discriminerend omdat
zij de standsverschillen in de sa
menleving accentueren. De
WD denkt evenwel dat de me
dailles „een eigen en nuttige
functie vervullen".
Dales wil in de plaats van de
van onderscheidingen de de
mocratisering ervan een be
langrijke rol moet spelen. Het
moet afgelopen zijn met het
lintjes-automatisme in de amb
telijke wereld. Er dient een
evenwichtiger spreiding te ko
men over alle groepen van de
samenleving. Vooral vrouwen,
middenstanders, allochtonen
en de vrijwilligerssector beho
ren meer in de prijzen te vallen.
Schutte (GPV) deed de minis
ter de suggestie aan de hand
om een „duo-decoratie"in het
leven te roepen. In veel gevallen
wijst de gedecoreerde man erop
dat hij zonder de „liefdevolle
steun" van zijn vrouw het felbe
geerde lintje nimmer in de
wacht had kunnen slepen. Met
een „duo-decoratie" is te voor
komen dat de vrouw met lege
handen blijft staan, aldus
Schutte.
Raadsel condooms in U-boot opgelost
HIRTSHALS BART VERKADE
De Duitse U-boot U 534, die eind augustus
door Smit Tak van de bodem van het Kattegat
in Denemarken werd getild, heeft nog bijster
weinig geheimen prijsgegeven. Alle wilde ge
ruchten ten spijt over ladingen goud, kunst
werken en overblijfselen van nazi-kopstuk
ken, is uit het wrak van de duikboot tot nu
toe voornamelijk modder geschept.
Als er al een raadsel is prijsgegeven door de U
534, dan is het dat van de vracht condooms die
de bergers al bij de eerste betreding van het
schip tegemoet dreef. De onderzoekers van het
Deense blad Den BlaAvis, dat de berging heeft
gefinancierd, krabden zich even op het hoofd
bij de berichten over de vele rubbertjes.
Zeker toen ook nog eens een fikse lading wijn
en sterke drank werd opgedoken uit de cata
comben van het schip. De overlevende beman
ningsleden hadden toch bezworen dat alleen
zij een kleine tachtig mannen aan boord
waren geweest? En de vreemde lading kon toch
ook niet zijn bedoeld voor eventuele wal bezoe
ken.
„Uiteindelijk zijn we erachter gekomen", lacht
Jonathan Wardlow, de woordvoerder van Den
Bla Avis. „Die condooms bleken te zijn gebruikt
voor de zogenoemde Afrodite-methode, waar
mee de radar van de geallieerden werd ge
stoord. Ballonnen gevuld met waterstof werden
opgelaten met aluniiniumstrips eronder om de
radarbeelden te verzieken. Maar omdat aan het
einde van de oorlog geen fatsoenlijke ballon
meer te krijgen was. gebruikten ze die con
dooms. De radio-officier van de U 534 heeft
ons dat haarfijn uit de doeken gedaan."
I loewel de 'buit' van de schatgravers tol nu toe
bitter tegenvalt, blijven de Denen hopen op bij
zondere vondsten. „Berichten dat er niks in zit
"zijn voorbarig, want we hebben pas tien pro
cent van de boot kunnen leeghalen", zegt
Wardlow vanaf de werf in Hirtshals waar het
wrak nu ligt.
„We zijn nu al 25 dagen bezig om emmer voor
emmer alle bagger eruit te scheppen. Binnen in
het schip is het een grote puinhoop. Alles is
door de vloer gevallen. Ie kunt niet zien wat er
in het verleden precies is geweest. Het kan dus
wel even duren voor we echt kunnen zeggen
wat er in de U 534 heeft gezeten."
Het leeghalen van het wrak is behalve een vies.
ook een precies karweitje. Van elke emmer
bagger wordt vastgesteld waar hij uit het schip
is geschept, zodat bij eventuele vondsten exact
kan worden vastgesteld of die afkomstig moe
ten zijn uit het kastje van matroos, of bijvoor
beeld uit de machinekamer.
Morgen krijgen de 'schatgravers' trouwens
hulp van een bijzondere expert. Alois Hassel-
berg uit Lübeck. die in de oorlog machinist was
op de U 534, mag de plek waar ooit zijn eigen
kooi was komen leegscheppen. Hij hoopt er
nog wat persoonlijke bezittingen te vinden. Bij
de vlucht van het schip, dat was gebombar
deerd door RAF-vliegtuigen, kon niets worden
meegenomen.
AIDS Fonds
ontkent steun
van Benetton
utrecht «anp
In tegenstelling tot wat Benet
ton beweert, krijgt het Neder
landse AIDS Fonds geen finan
ciële steun van het kledingcon
cern. Adjunct-directeur Moëd-
Reiss van het AIDS Fonds laat
dit weten in een open brief aan
de Nederlandse vertegenwoor
digersvan Benetton.
Aanleiding voor de brief is
een bericht in het reclame-vak-
blad Adformatie. Daarin laat
een woordvoerder van het Itali
aanse concern zich kritisch uit
over het besluit van een aantal
Nederlandse exploitanten van
reclamezuilen om niet langer de
beruchte HlV-advertenties van
Benneton op te hangen.
In deze advertenties worden fo
to's van AlDS-patiënten gecom
bineerd met het logo van Benet
in het bericht in Adformatie
suggereert een woordvoerder
van Benetton dat zijn bedrijf
veel geld overmaakt aan organi
saties die zich bezig houden
met de bestrijding van AIDS.
Het AIDS Fonds zegt nooit
een cent van Benetton te heb
ben ontvangen.
Bovendien vindt het fonds dat
de Benetton-campagnes discri
minatie van sero-postieven en
AIDS-patiënten in de hand
werkt.
Vijftig thuiszorgorganisaties protesteren tegen schrappen hulp uit AWBZ
utrecht «gpd-anp
De huishoudelijke hulp moet
voor iedereen toegankelijk blij
ven, niet alleen voor mensen
met een ruime beurs. Daarom
mag hét plan van het CDA om
deze hulp niet langer uit de al
gemene wet bijzondere ziekte
kosten (AWBZ) te betalen, niet
doorgaan. De invoering van ei
gen bijdragen naar draagkracht
vanaf 1 januari 1994, zoals
staatssecretaris Simons (volks
gezondheid) wil, is een ver
slechtering, maar is altijd nog
beter dan het CDA-voorstel.
Dat is het standpunt dat meer
dan vijftig thuiszorg-organisa
ties in een verklaring aan de
Tweede Kamer hebben neerge
legd. Zij hielden gisteren «en
bijeenkomst in Utrecht, waar de
landelijke campagne tegen
overheveling van huishoudelij
ke hulp van AWBZ naar ge
meenten van start ging.
Voorzitter Tjassing van de
Landelijke Vereniging voor
Thuiszorg (LVT) benadrukte dat
de huishoudhulp de onmisbare
basis is voor alle verdere verzor
ging en verpleging van zelfstan
dig wonende ouderen en ge
handicapten. Afschaffen van de
algemene vergoeding van deze
hulp in de gezinszorg brengt op
diverse terreinen onnodig hoge
kosten met zich mee, vinden
LTV en andere belangenorgani
saties.
De thuiszorg (130.000 mede
werkers en jaarlijks ruim twee
miljoen klanten) heeft berekend
dat er 500 miljoen nodig is voor
het wegwerken van wachtlijs
ten. De voor 1994 toegezegde 60
miljoen extra is volgens Tjassing
nauwelijks voldoende om de
huidige zorg in stand te hou
den.
Staatssecretaris Simons wil
voor alle vormen van thuiszorg
een eigen bijdrage van tien gul
den per uur invoeren met, al
naar gelang het inkomen, een
maximum dat oploopt van vijf
tig tot duizend gulden per
maand.
CDA-Kamerlid Tuinstra hield
vast aan het standpunt van zijn
fractie. Voor de AWBZ worden
premies naar draagkracht be
taald. Draagkrachtiger verzeker
den moeten volgens het CDA
twee keer de maximale premie
en bijdrage neertellen, aldus
Tuinstra.
Het CDA wil het beschikbare
budget voor huishoudelijke
hulp (1.5 miljard) overbrengen
naar de gemeenten. Mensen
betalen dan eerst een eigen bij
drage en kunnen voor het reste
rende bedrag terecht bij de ge
meente. PvdA-Kamerlid Ruig-
rok herhaalde zijn opvatting dat
huishoudelijke hulp gewoun in
het hasisp.ikket «oor de IWBZ
moet blijven.
Wettelijke
bescherming
titel architect
Steeds meer arbeidsongeschiktheid onder dierenailsen
den haag«anp
almelo jan van kooij
Vanaf vrijdag mag niemand
zich meer architect, stedebouw-
kundige. tuin- en landschaps-
of interieurarchitect noemen als
hij of zij niet onder die titel in
'het architectenregister is inge
schreven.
:Dan treedt de titelbescherming
voor architecten in werking. De
ze bescherming is geregeld in
de Wet op de architectentitel.
De Stichting bureau architec
tenregister, in 1988 opgericht
door de minister van Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer, beheert het
register. De bescherming van de
architectentitel betekent niet
dat het architectenwerk is voor
behouden aan-degenen die zijn
•geregistreerd.
Ook anderen mogen het werk
doen, mits zi- zich geen archi-
Steeds vaker worden dierenartsen ar
beidsongeschikt. Meer dan de onvermij
delijke ammoniakaampen vormen fijne
stofdeeltjes in varkens- en kuikenmeste-
rijen een belangrijke oorzaak voor veel
voorkomende ziekten aan de luchtwe
gen. Dierenartsen hebben ook steeds va
ker gewrichts- en rugklachten doordat
hun werk minder gevarieerd is.
Meer dan tien procent van de dieren
artsen die zich vrijwillig voor arbeidson
geschiktheid hebben verzekerd, doet al
een beroep op de daarvoor bestaande
fondsen terwijl dit tot voor kort één
twee procent was. De premies schieten
ook omhoog. De Koninklijke Nederder-
landse Maatschappij voor Diergenees
kunde (KNMvD) wijdt het komende
weekeinde in Almelo zijn jaarcongres
aan dit thema. „Wij zullen ons meer be
wust moeten worden van de risico's
waarmee wij te maken hebbenzegt
voorzitter Daan Hartgers van de afdeling
Overijssel van de KNMvD.
Het gevaar van de fijne stofdeeltjes die
in grote hoeveelheden aanwezig zijn in
stallen met fokvarkens of mestkuikens,
vormen niet alleen een bedreiging voor
de dierenarts maar ook voor de boer. „Er
zijn dan ook steeds meer boeren die
stofmaskersgebruiken", weet Hartgers.
Ook voor de dierenartsen geldt dat.
Vaak volstaan ze niet met een eenvoudig
kapje, maar lopen ze rond met een witte
helm met plastic beschermkap voor
neus en mond en op het achterhoofd
een apparaatje voor een constante
stroom van frisse lucht langs neus en
mond. dat met een mini-accu wordt
aangedreven. Het stoffilter moet regel
matig worden vervangen. „Het is dan
echt heel smerig", zegt Hartgers.
Hij zit vaak tussen de varkens en gaat
niet meer zonder helm de stallen in. Het
is een kwestie van discipline, waar die
renartsen maar ook boeren nog wel eens
moeite mee hebben. Sommige fokkers
nemen altijd veiligheidsmaatregelen als
ze de stal ingaan, alleen al om benauwd
heid te voorkomen, anderen zijn non
chalanter of denken er beter tegen te
kunnen.
Een aantal dierenartsen heeft vooral te
maken met de bio-industrie en heeft
zich op de behandeling van varkens en
kippen in grote meststallen toegelegd.
„Daar is veel stof', zegt Hangers. „Net
als woeger in de mijnen. Als wij niet op
passen. krijgen wij nu stoflongen riet als
de mijnwerkers vroeger. Het voer is stof
fig hoe fijner hoe gevaarlijker en de
dieren produceren via hun huid veel
stof. Ondanks afzuiginstallaties is het
dus riskant als je er veel .moet zijn".
De dierenartsen zitten nu in de fase
van bewustwording, zegt Hartgers. In Al
melo hoopt hij dit weekeinde zo'n drie
honderd collega's uit het hele land te
ontmoeten. Voor het eerst is arbeidson
geschiktheid het onderwerp van de toe-1
spraken.
„Wat kunnen we doen om de risico's
te verkleinen? Kan het werk worden aan
gepast? Waarschijnlijk niet. Dan zullen
wij ons dus aan het werk moeten aan
passen", voorziet Hartgers.
Achtergrond van met name de rug- en
gewrichtsklachten zijn de veranderingen
in het vak. Hartgers: „Vroeger had de
dierenarts een meer gevarieerd bestaan,
er was meer afwisseling van zwaar en
licht werk en dat was kennelijk gezonder
dan de huidige manier van werken. Wij
werken nu veel meer diersoort-gericht".
Het woord specialisatie is volgens
Hartgers niet van toepassing. „Dat sug
gereert dat je er een opleiding voor hebt
gehad zoals een specialist in een zieken
huis. Wij hebben allemaal dezelfde op
leiding gehad en dezelfde bevoegdheden
Invoering is technisch wel mogelijk
den haag gpd
Terwijl eenmanspraktijken steeds
zeldzamer worden, werd diersoort-ge
richt werken allengs normaler voor de
dierenarts. „En dus eenzijdige lichame
lijke belasting", constateert Hartgers.
„Dat is de hoofdoorzaak van de klach
ten". En dat betreft dan ook de dieren
arts die zich toelegt op kleine huisdieren.
„Daar hoor je veel over rugklachten
doordat die mensen de hele dag in een
kleine ruimte staan. Vergelijk het met de
tandarts die het ook vaak aan zijn rug
krijgt als hij niet oppast. Kennelijk moet
het eerst heel erg zijn voordat we pre
ventieve maatregelen nemen".
Een volgend kabinet moet be
slissen over de invoering van
meer eigen bijdragen en een ei
gen risico in de gezondheids
zorg. Staatssecretaris Simons
(volksgezondheid) heeft dit gis
teren in de Eerste Kamer ge
zegd.
Volgens Simons is de invoe
ring van eigen bijdagen en een
eigen risico technisch mogelijk.
Dat zal echter stap voor stap
moeten gebeuren. Bovendien is
het nodig dat er een maximum
aan gesteld wordt, gekoppeld
aan het inkomen. Zo moet de
toegankelijkheid van de gè-
zondheidszorg gewaarborgd
blijven.
De staatssecretaris wees erop
dat het nog een hele klus wordt
te bepalen welk inkomens
den. Ook de uitvoering
i de
plannen in de praktijk vormt
nog een obstakel. „Dat heb je
niet in een half jaar rond", stel
de hij.
De bewindsman noemt het
systeem alleen verdedigbaar als
alle burgers worden belast. Ge
lijke monniken, gelijke kappen,
vindt Simons. Hij wijst eigen
bijdragen in het ziekenfonds
voor huis- en tandarts i! als
niet ook particulier verzekerden
de rekening deels zelf betalen.
Al eerder bepaalde Simons
dat er voor hulpmiddelen in de
AWBZ (algemene wet bijzonde
re ziektekosten) vanaf 1 januari
een eigen bijdrage betaald moet
worden van vijftien procent van
da rekening mei een maximum
van tweehonderd gulden per
jaar. Verder heeft hij besloten
bepaalde geneesmiddelen niet
meev via de AWBZ n- «agoe
den.
veldhoven Op de snelweg tussen Eindhoven en Antwerpen raakte gisteren een tankauto van de weg. De wagen kwam ondersteboven in een sloot terecht, waarbij de tank open
scheurde. De chauffeur is met een ernstige shock opgenomen in het ziekenhuis. Bij het ongeval kwam een deel van de lading vloeibare stikstof vrij. Dat heeft een extreem lage tempera
tuur en kan bij aanraking gevaarlijk zijn. Daarom sloot de politie de weg voor alle verkeer af. Toen het spul verdampt was, werd de weg weer opengesteld. foto ani
