Een leven in
het teken van
het accordeon
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1993
Het harmonische accordeonduo Coby en
'Henny van Voskuylen heeft jarenlang
tegen een vooroordeel moeten spelen. De
Kermisklanten voelen zich pas echt erkend,
sinds ze in Duitsland onder de naam Die
Kirmesmusikanten zijn gaan werken. Dat
muziek al een kwarteeuw hun leven
bepaalt, is ook bij hen thuis te zien. In hun
woonkamer geen alledaags wandmeubel,
maar het stadsorgel van Roermond. „Het
accordeon bepaalt ons leven. In een volgend
leven vormen we weer een duo, De
Kermisklanten komen terug, zeker weten.
grens. En in Oostenrijk, Zwitserland en in de
Elzas zijn ze ook wijd en zijd bekend. Hond
en mand gaan altijd mee op reis, maar soms
slaapt-ie in een accordeonkoffer. „Je hebt
daar van die toernees, volkstiimliche Musik.
Lees her en der in Duitsland maar de affi
ches, die veel beloven: Die Stars der Volks-
musik kommen. En dan worden ook de Van
Voskuylens als Die Kirmesklanten in niet te
missen letters aangekondigd. Reken maar dat
de streek uitloopt. Ze traden op in een volge
pakt Olympiastadion in München; aan hallen
volgepropt met 2.000 man zijn ze gewend.
„Vergelijk het maar met Hollands populair.
De laatste jaren dat we nog volop actief wa
ren in Nederland, had je de Vader Abraham-
shows. En we hebben bij Rob de Nijs in de
show gestaan. Kijk, dan had je al heel ander
publiek dan op personeelsfeesten, die men
sen kwamen voor ons en dat kon dus niet
stuk. Maar opeens was het over, vandaar dat
het voor ons niet moeilijk was om naar die
Duitse toemees van die lustigen Musikanten
over te stappen."
Terughoudend
Vriendelijk gezegd stelden hun Damen und
Herren Kollegen zich aanvankelijk terughou
dend op tegenover hen. En ook voor de Duit
se agenten moesten Die Kirmesmusikanten
zich waarmaken. Coby: „Het eerste contract
dat we kregen had een looptijd van vier we
ken. Maar wel met de clausule dat Die Kir
mesmusikanten meteen konden inpakken,
als we één avond niet zouden voldoen."
Nee, ze hebben nooit overwogen om te
verhuizen. De platenfirma had ooit een huis
voor ze op het oog in Hannover. Dankeschon
toch maar niet. Is de afstand te berijden,
dan pakken de Van Voskuylens de hele han
del in. De jurken, die bij wijze van hobby
door Coby's vriendin Tonny Wilbrink worden
gemaakt. En natuurlijk de accordeons. Duits
land is een mooi land, niets ten nadele ook
van de collega's, maar geef hun toch Holland
maar. Hier gaat het er wat losser aan toe,
daar zijn ze nogal formeel in de omgang. De
mooiste kleedkamer voor de grootste vedette,
de op een na mooiste voor de iets minder tot
de verbeelding sprekende artiest. Und sowei-
ter und soweiter. Het is gebeurd dat Hepny
van Voskuylen op z'n gemak een pilsje stond
te drinken met iemand van het orkest. Werd
hij op aangesproken. Artiesten moeten zich
in Duitsland met artiesten onderhouden, die
Leute van het orkest moeten elkaar maar be
zighouden. „Dat strakke kenmerkt de Duit
ser", spreekt Coby uit ondervinding. „Pas na
anderhalf jaar mochten we du zeggen tegen
Maria Helwich, de presentatrice van het
ZDF."
Voor het eerst sinds jaren hebben ze de zo
mer in eigen land doorgebracht. De laatste
drie zomers waren zo warm, zo mooi, de
Voskuylens wilden graag eens van de eigen
omgevipg genieten. Wisten zij veel dat het zo
zou gaan regenen. Van armoe zijn ze in juli
de studio ingedoken voor de opname van
een CD, die in november op de Duitse markt
verschijnt. De opnamen waren eigenlijk deze
maand gepland.
Onlangs waren Coby en Henny nog voor
TV-opnamen in München. Voor RTL Televi
sion. Even heen en terug voor de opnamen
van wat ginds een volkstümliche muziek-
show wordt genoemd. Hij: „Maar toch denk
ik dat ons publiek ook hier in Nederland gro
ter word. Vroeger kwam ik bij de dokter en
dan zei de man met enige schroom: ik was
laatst op een feest en daar werd jullie muziek
gedraaid. Nu durft hij ervoor uit te komen:
joh. ik heb je op de televisie gezien, hartstik
ke leuk joh. Het mag nu in Nederland blijk
baar, luisteren naar muziek van De Kermis
klanten."
Zij zegt er heel blij mee te zijn dat onlangs
een CD met al hun successen op de Neder
landse markt is verschenen. Want het is vol
gens Coby natuurlijk wel zo dat een heleboel
Nederlanders naar de Duitse TV kijken om
die Kirmesmusikanten te bewonderen. Coby
verlangt, het artiestenbloed kruipt nu een
maal waar het niet gaan kan, naar meer Hol
lands getinte toekomstmuziek. Maar Henny
heeft zo z'n bedenkingen. Hier worden niet
de feesten georganiseerd, die hij leuk vindt.
En hij moet nog zien of ze daar hier ooit be
hoefte aan hebben.
„Het is hier allemaal Engelstalig, terwijl ik
denk dat een hele categorie mensen ons gen
re muziek wel leuk vindt. Wij staan trouwens
ook volledig achter ons werk. Je kunt wel zeg
gen dat het accordeon ons leven is. Althans,
het maakt een groot deel van ons léven uit.
We hebben jaren achter elkaar 140.000 kilo
meter gereden. En het gaat door, hè. In een
volgend leven komen we gewoon weer terug.
Dan bellen we elkaar op en vormen we weer
een duo. Wij geloven in reïncarnatie, zeker
weten."
Muziek met een vrolijke noot,
kosteloos begeleid met een
blijmoedige glimlach. Het
handelsmerk van het harmonische accorde
onduo De Kermisklanten is jaren geleden al
gedeponeerd. Hun belangen zijn onderge
bracht in de gelijknamige besloten vennoot
schap, waarin trouwens ook Die Kirmesmusi
kanten een belangrijk aandeel hebben. Voor
een goed begrip: De Kermisklanten en Die
Kirmesmusikanten vormen een artistieke en
economische eenheid, waarvan de namen
zich na passage van de Oostgrens soepel la
ten wijzigen. Maar Kermisklanten of Kirmes
musikanten, ze blijven onder alle omstandig
heden koningin en koning over hun eigen ac
cordeons. Onlangs verscheen een CD met al
hun successen op de Nederlandse markt.
Even voorstellen: Coby en Henny van Vos
kuylen. „Met een Griekse y, daar zijn we trots
op."
Op het applaus dat ze al een jaar of tien in
Duitsland krijgen trouwens ook. Daar wor
den die Kirmesmusikanten voor vol aange
zien in het genre van de volksmuziek. In Ne
derland hebben de Kermisklanten daarente
gen lang moeten spelen tegen een vooroor
deel. Coby: „Pas nadat we in Duitsland er
kenning hadden gekregen, begon hier de ge
dachte te leven: hé, het zal toch wel wat voor
stellen wat ze doen. Die kunnen meer dan
feestmuziek spelen. We hebben het meerma
len meegemaakt dat mensen naar ons toe
kwamen om te zeggen: goh, dat hadden we
van jullie niet verwacht"
Het accordeon bracht ze ook privé tot el
kaar. Dat kwam zo: Henny van Voskuylen
maakte deel uit van een amateurcabaret. Als
accordeonist was hij een vaste waarde voor
het gezelschap, indertijd veel gevraagd voor
voorstellingen in Utrecht. Militaire verplich
tingen weerhielden hem van een optreden.
Er moest vervanging worden gezocht. In de
persoon van Coby Mol werd die gevonden.
„Ik was als soliste bekend in Amersfoort,
waar ik vandaan kom. Op een gegeven mo
ment werd ik gebeld. Ik hoorde dat de accor
deonist niet kon, of ik zo vriendelijk wilde
zijn hun accordeonist te vervangen. Nou,
toen ben ik maar gaan spelen."
Hoe het kwam kwam het, maar Henny van
Voskuylen kreeg uiteindelijk toch verlof.
Maar aan spelen kwam hij niet toe, het caba
ret was immers al voorzien. „Er was een ver
vangster ingehuurd. Ik hoorde over een stuk
van een griet uit Amersfoort. En die speelde,
zo werd ook nog gezegd, heel leuk. Ik zei: o
ja, en wat speelt die dan wel? En hoe ziet ze
eruit? Ik was héél argwanend, ik begon haar
echt als een concurrente te beschouwen. Met
mijn vrienden, want samen ben je nu een
maal sterker, ben ik gaan kijken. En daar
stond ze! Niet te gelóóóven! Buiten dat ze een
heel mooie accordeon had.'vond ik wat er
achter zat ook heel interessant."
Toverwoord
Nog dezelfde avond stonden ze oog in oog.
En even later zij aan zij op de bühne. Henny
had zich aan haar opgedrongen, zogenaamd
om op te komen' voor zijn rechten. Coby:
„Twee dagen later stond hij bij mijn ouders
voor de deur." Henny: „Maar dat betekende
nog niet dat ik binnen was, want je moest
van goeden huize komen om langs haar va
der te komen. Gelukkig kon ik zeggen dat ik
accordeon speelde. Dat werkte als een tover
woord. Toen kreeg haar vader iets van: nou
ja, laat maar es kijken. En ach, je speelde alle
maal hetzelfde repertoire, Circus Renz en
noem maar op. Dus zeiden we: waarom zou
den we niet samen gaan spelen. Da's leuk
voor de mensen en da's leuk voor ons. Zo ge
zegd, zo gedaan."
Ze schreven in voor een talentenjacht op
televisie. Voor zover Coby het zich herinnert
zat er iets van een draaimolen in het pro
gramma. Als de jury met een druk op de
knop wegwezen gebood, werden de aanko
mende artiesten voortijdig weggedraaid. Ja,
de showbizz kan ongemeen hard zijn. Even
prakkizeren: natuurlijk, dat moet Nieuwe
Oogst zijn geweest. En Coby en Henny knik
ken van ja. Coby: „Nou, toen kwamen we op
een gegeven moment Annie de Reuver tegen.
En van het een kwam het ander." Henny:
„We speelden in die tijd onder de naam Las
Estrellas We hadden ons toegelegd op
Spaanse en Franse muziek. Annie de Reuver,
die toen talentenscout was bij een platenfir
ma, zocht jong talent. Ze vroeg: willen jullie
een plaatje maken. Nou, dat was natuurlijk
fdddntdddstisch, hè. Want om die plaat ging
een hoes, met een foto van ons erop."
Dat gaf een kick! Zo hevig dat Coby en
Henny zich om andere zaken nauwelijks
druk maakten. Bij de platenfirma leefde het
vermoeden dat de naam Las Estrellas niet
zou verkopen bij het grote publiek. Er moest
een gezelliger naam worden verzonnen. Nu
trof het dat pal voor de deur van de platenfir
ma een kermis werd gehouden. Voor de foto
mochten Coby en Henny in de draaimolen
plaatsnemen. Ineens viel daar de suggestie
voor een andere artiestennaam: wat hadden
Coby en Henny gedacht van de Kermisklan
ten? Het accordeonduo vond het al lang
goed. Ze vonden alles prachtig, genoten in
tens van hun prille artiestenbestaan. „We
hadden al twee gouden LP's, maar nog steeds
geen platencontract", zegt Coby. Henny:
„Ons werd wel eens gevraagd: wat voor con
tract hebben jullie? Nou geen, daar hadden
we nooit aan gedacht. Was bij Annie de Reu
ver ook nooit een probleem, we werden altijd
uitbetaald."
Coby en Henny van Voskuylen, een kwart
eeuw, 26 LP's en 6 gouden platen later. Coby
geeft haar leeftijd liever niet prijs en hij, Hen
ny, staat daar helemaal achter. Ze hebben
veel geleerd en veel beleefd. Als Kermisklan
ten en Kirmesmusikanten Nee, ze hebben
nooit overwogen om zich in Duitsland bij
wijze van grap uit te geven voor Die Kirmes-
kunden. Zou taalkundig niet helemaal ver
antwoord zijn geweest. „De collega's met wie
wij in Duitsland werken heten allemaal Musi
kanten met iets ervoor. Dus...."
Pierement
Ook als er absolute radiostilte heerst in de
woonkamer van hun luxueuze optrekje geeft
de muziek er de toon aan. Hier geen plaats
voor een alledaags wandmeubel, Coby en
Henny van Voskuylen kijken liever naar een
pierement. Hebben ze een jaar of twintig te
rug via via op de kop getikt. Hij: „We speel
den indertijd veel op kermissen. Noord-Hol-
De Kermisklanten boeren goed in Duitsland
De Kermisklanten door de jaren heen: „Pas nadat we in Duitsland erkenning hadden gekregen als Die Kirmesmusikanten, begon hier de gedachte
te leven dat we meer kunnen dan feestmuziek maken." fotos hans van weel en archief
land en die kanten uit. Na ons optreden lie
pen we altijd even over de kermis. En hoe
ging dat, je keek naar zo'n orgel en opeens
hoorde ik achter me: ik weet zo'n ding te
koop. Het was iemand die op de kermis
werkte. Ik vroeg: wat moet zo'n ding kosten?
En hij zei: ja goh, dat weet ik ook niet. Die
meneer hield contact met ons en op een dag
zijn we uit fatsoen* met hem meegegaan. En
ne ja, toen hem we dit orgel gekocht. Het
vroegere stadsorgel van Roermond, de Moe-
reling honderd jaar oud. Wij zijn al twee keer
verhuisd in die twintig jaar dat we het orgel
hebben. En twee keer paste het orgel niet in
ons huis, zodat we het een en ander moesten
aanpassen om 'm wel in huis te krijgen. Toen
ze bezig waren met dit huis zei ik tegen die
meneer die aan het bouwen was: kijk, dit is
het orgel en daar moet je het huis omheen
bouwen."
Ze wonen een paar honderd meter van Pa
leis Soestdijk, maar de Oranjes zijn nooit
klanten geworden van de Kermisklanten Al
thans, van een exclusief optreden voor prin
ses Juliana en prins Bernhard is het nooit ge
komen. „Nee", zegt Henny. „Nee", herhaalt
hij met nadruk, „wat moet ik nog meer zeg
gen? Wij wonen hier nu vijfjaar. Daarvan zijn
we misschien twee jaar thuis geweest. We
gaan veel de grens over, naar Duitsland. Mis
schien dat die mensen wel eens een keer ge
probeerd hebben contact met ons op te ne
men, maar dat ze ons niet thuis hebben ge
troffen, wie zal het zeggen."
De Kermisklanten doen hun werk sinds
jaar en dag met een glimlach, die niet van
wijken weet. Geforceerd? Niets daarvan, het
duo heeft naar eigen zeggen altijd plezier in
het werk. 't Is na al die jaren nog altijd een
hobby. Natuurlijk valt er over en weer wel
eens een krachtterm. Een woordenwisseling
komt in de beste families voor, nietwaar?
Maar zodra ze op de bühne staan, valt alles
weg. Hij, een tikkeltje ironisch: „Ja, we lachen
ons rot op het podium. Ik ben best wel een
beetje gefrustreerd. Ik heb altijd gedacht dat
er eens een tandpastafirma de hoek om zou
komen om met ons reclame te maken."
Zij serieus: „Ik geloof dat als je iets met
plezier doet die glimlach uit zichzelf al op het
gezicht verschijnt. Als je ergens lol in hebt, ga
je toch geen chagrijnig gezicht trekken. Wij
vinden het leuk voor mensen te werken. En
het liefst heel dichtbij, zodat je contact met
ze hebt. Heel gek hoor, maar zodra je daar op
dat podium staat vergeet je alles. Dat je je
niet lekker voelt. Of dat je net ruzie hebt ge
had."
Eerste noten
Ze zijn volkomen op elkaar ingesteld. De een
weet precies wat de ander gaat doen. Maar
ieder leeft naar eigen natuur naar de eerste
noten toe. Hij volkomen ontspannen, zij on
danks alle opgedane routine gespannen.
Coby: „Een half uur voor het optreden moe
ten ze tegen mij niks meer zeggen. Henny
heeft geen greintje last van nervositeit. Die
loopt overal gein te maken, maakt met deze
en gene een praatje, en daar kan ik nou niet
tegen. Dan sta ik klaar en ben ik 'm kwijt. En
ik maar denken en denken van waar is-ie
nou weer? Maar dan moet je op, ontzettend
gespannen ben ik dan. Dan kijk je de mensen
in de zaal aan. dan ontstaat meestal dat ge
voel van: hè, lekker. Je vergeet meteen wat je
daarvoor bezig hield. Je gaat op de mensen
werken, spreekt met ze', en dan wordt het ge-
zellig."
Dat is te zeggen: niet elk publiek laat zich
met evenveel gemak bespelen. Op feesten
voor personeelsverenigingen was het soms
moeilijk spelen. Want meneer de voorzitter
kon de muziek van De Kermisklanten dan
wel mooi vinden, maar wat als de rest van
het personeel niet op hun komst zat te wach
ten? Vroeger kon met name Henny zich
mateloos ergeren aan stoorzenders in de
zaal. Zijn ogen werden als het ware naar zo'n
persoon toe getrokken. Hij: „Er zijn sowieso
mensen die bij het horen van de naam Ker
misklanten een onplezierig gevoel krijgen.
Dan kun je natuurlijk naar die lui toestappen
en proberen te vertellen dat we al met al best
meevallen. Ja daéég, als ze zo'n indruk van
ons hebben, jammer dan! Van haar heb ik
geleerd langs ongeïnteresseerde mensen te
kijken. Dat moest ook, want ik was heel stom
bezig. Op een gegeven moment ging ik zo ver
dat ik hatelijke opmerkingen ging maken.
Dan vroeg ik de persoon in kwestie wat-ie
nou eigenlijk deed in de zaal."
Een jaar of tien geleden keerden De Ker
misklanten het schnabbelcircuit de rug toe.
Zoals Henny van Voskuylen het formuleert
kregen De Kermisklanten vanuit Duitsland
een aanbieding „op een ander niveau".
Wis en waarachtig hebben De Kermisklan
ten zich hier dikwijls miskend gevoeld. Niet
dat in Duitsland alles besser is. maar het ac
cordeon wordt daar wel anders begrepen.
„Hier", weet Henny, „hier wordt op dat in
strument gefeest, de polonaise gelopen. Niks
op tegen, hoor. maar in Duitsland wordt naar
accordeonmuziek geluisterd. Daar komen de
mensen speciaal voor."
De Kermisklanten trekken heel het land
door. ten minste drie maanden van het jaar
verblijven ze aan de andere kant van de
