'Wiertz beste
kandidaat'
Kerk Samenleving
Toren Lodewijkskerk ingepakt
ZATERDAG 25SEPTEMBER 1993
10
redactie* dickv.
HET WEER
ROB GROENLAND
BINNENLAND KORT
Spiritualiteit
Rtiim een jaar na de onder
gang van de Kosmos krijgt
Amsterdam een nieuw cen
trum voor 'persoonlijke groei,
bewustzijnsontwikkeling en
spiritualiteit'. Het heet Oibi-
bio, is groter en vcelzijdiger
dan zijn roemruchte voorgan
ger en is geheel op commer
ciële leest geschoeid. Volgens
de initiatiefnemers Ronald Jan
Heijn en Heine Wind gaat het
om 'een uniek project'. Oibi-
bio, gevestigd in hartje Am
sterdam, omvat een boekhan
del. een warenhuis, een café,
een theetuin, een vegetarisch
restaurant en een sauna. Ver
der biedt het centrum ruimte
aan tal van alternatieve thera
peuten en kunnen er congres
sen, trainingen en lezingen
worden gehouden. Het bedrijf
heeft onderdak gevonden in
het gigantische Mercuriusge-
bouw tegenover Centraal Sta
tion, 4400 vierkante meter op
pervlakte tussen de Prins Hen
drikkade en de Nieuwendijk.
Al ruim een jaar wordt aan de
renovatie gewerkt. Als op 1 no
vember de deuren opengaan,
heeft het bedrijf 45 mensen in
dienst.
Actie voor Bosnië
Vier kerkelijke hulp- en vre
desorganisaties hebben het
startsein gegeven voor een
nieuwe actie voor Bosnië. De
kerken willen zich sterk maken
voor protectoraten in de ste
den Sarajevo en Mostar. Ook
willen ze dekens inzamelen
met het oog op de komende
winter. De initiatiefnemers
van de actie zijn het Interker
kelijk Vredesberaad (IKV), Pax
Christi, Mensen in Nood en de
Stichting Oecumenische Hulp
(SOH). De actie werd in
Utrecht gepresenteerd tijdens
een beraad in het kader van de
vredesweek.
Informatiecentrum
Directeur R. Naftaniël van het
C1D1 (Centrum Informatie en
Documentatie over Israël) is
benoemd tot uitvoerend vice-
voorzitter van het Europees
loods Informatiecentrum (CE-
in Brussel. Hij blijft CIDI-di-
recteur, maar zal twee dagen
per week in de Belgische
hoofdstad werken. Het CEJI is
drie jaar geleden opgericht om
bij de Europese Gemeenschap
aandacht te vragen voor de
joodse belangen. Naftaniël zal
contact onderhouden met de
Europese instellingen in Brus
sel en vooral aandacht vragen
voor de relatie tussen Israël en
de EG.
Multicultureel
„We staan slechts aan het be
gin van een wezenlijke relatie
met christenen uit andere cul
turen." Dit zei dr. G. van But-
selaar, secretaris van de Ne
derlandse Zendingsraad, tij
dens een forumdiscussie in
het Hendrik Kraemer Insti
tuut. De discussie in het oplei
dingscentrum voor zendings
werkers in Oegstgeest ging
over de wederkerigheid tussen
christenen met verschillende
culturele achtergronden. Eén
van de oorzaken van het ont
breken van contacten met al
lochtone christenen is volgens
Van Butselaar de angst voor de
andere denkbeelden. Ook sig
naleert hij herlevende gevoe
lens van superioriteit ten aan
zien van andere culturen. Een
andere belemmering voor
contacten met christenen uit
andere culturen is volgens Van
Butselaar de verkeerde beeld
vorming ten aanzien van de
Derde Wereld.
Limburger vandaag tot bisschop gewijd
Deken Frans Wiertz (51) van Heerlen, die vandaag tot
bisschop van ftoermond wordt gewijd, is 'van de Rome-
getrouwe priesters de beste kandidaat, maar de euforie is
overdreven'. Zo is de stemming in het bisdom Roer
mond, dat 21 jaar de zeer behoudende en niet bepaald
communicatieve dr. J.M. Gijsen als bisschop had.
Boermans in 1896. Sindsdien
kwamen alle Roermondse bis
schoppen uit het onderwijs.
Voor de zielzorg is het gunstig,
aldus deken Janssen, dat de
nieuwe bisschop weet wat er in
een pastorie omgaat.
Of het overigens sympathieke
voornemen van bisschop Wiertz
om part-time werkzaam te zijn
in een Roermondse parochie re
aliseerbaar is, waagt Janssen
evenwel sterk te betwijfelen.
Daar heeft deze bisschop geen
tijd voor. Er liggen nu al hon
derden uitnodigingen op hem
te wachten om parochies te ko
men bezoeken. De euforie rond
de benoeming van bisschop
Wiertz vindt deken Janssen wel
een tikkeltje overdreven.
Die mening wordt ook door
anderen gedeeld. De reacties
zijn overwegend positief, zo
zegt bijvoorbeeld de aalmoeze
nier van sociale werken, drs. Jos
Schreurs, die tevens deken van
Schinnen is: „Maar we zullen
nog moeten afwachten wat er
gaat gebeuren. Van alle kanten
zal hard aan de bisschop ge
trokken worden. De vraag is hoe
de bisschop zal omgaan met
groeperingen die in de marge
van de kerk terecht zijn geko
men", meent Schreurs.
Hoop op betere verhoudingen
binnen het bisdom Roermond
heeft iedereen; die hoop is
vooral merkbaar bij instellingen
waarmee de vorige bisschop
geen contacten wenste te on
derhouden.
De directeur van het universi
tair centrum voor theologie en
pastoraat (UTP) in Heerlen,
prof. dr. A. van den Hoogen,
zegt er alle vertrouwen in te
hebben dat bisschop Wiertz het
UTP niet zal negeren zoals Gij
sen deed. .Als deken van Heer
len onderhield hij al contacten
met ons. Een goede aanwijzing
dat hij dit ook als bisschop zal
doen." Van den Hoogen noemt
het een groot voordeel dat bis
schop Wiertz uit het pastorale
veld afkomstig is. Hij ken^ van
zeer nabij de zorgen die daar
bestaan en zal daarover best te
benaderen zijn. Met hem valt
zeker te praten.
Deken Ben Janssen van Sit-
tard, lid van het kathedraal ka
pittel, spreekt de pastorale ach
tergrond van de nieuwe bis
schop eveneens sterk aan.
Wiertz is de eerste pastoor die
bisschop van Roermond wordt
sinds de benoeming van Frans
'Kerken hebben spiritualiteit
in verdomhoekje geplaatst'
amersfoort anp
Spiritualiteit en mystiek zijn in,
maar binnen de kerken is daar
niet veel van te merken. „De
kerken zijn hoeders van een spi
rituele traditie, maar hebben
deze in het verdomhoekje ge
plaatst", zegt dr. K. Bras, initia
tiefnemer van een nieuw, oecu
menisch blad dat hierin veran
dering wil brengen.
Veel mensen komen op hun
zoektocht naar spiritualiteit en
mystiek terecht buiten de kerk.
Zij hebben het gevoel dat de
kerk op dit punt weinig te bie
den heeft. Maar op vele stille
plekjes binnen de kerken bloeit
wel degelijk spiritueel leven, be
toogde Bras in Amersfoort bij de
presentatie van het kwartaal
blad Herademing.
De redactie wil niet 'hijgerig'
achter de laatste spirituele mo
de aanlopen, maar wenst zich
evenmin blind te staren op de
eigen christelijke traditie, aldus
Bras, voorheen werkzaam in
Sassenheim en nu predikant in
een Samen op Weg-gemeente
in Hilversum.
Gereformeerde Bond benoemt bijzonder hoogleraar
De Gereformeerde Bond in de Nederlandse
Hervormde Kerk heeft dr. A. de Reuver, her
vormd predikant te Delft, per 1 januari 1994 be
noemd tol bijzonder hoogleraar bij de theologi
sche faculteit van de Universiteit Utrecht. Hij
volgt als zodanig prof. dr. C. Graafland op, die
van 1971 tot 1 september van dit jaar de bijzon
dere leerstoel Gereformeerde Godgeleerdheid
heeft bezet.
De Reuver, 51 jaar, is lid van het hoofdbestuur
van de Gereformeerde Bond. Hij is vanaf 1972
hervormd predikant, eerst op Tholen en vervol
gens in Capelle aan de IJssel. Hij is op 5 novem
ber vorig jaar in Utrecht gepromoveerd op een
proefschrift getiteld 'Bedelen bij de bron'. Kohl-
brugge's geloofsopvatting vergeleken met Refor
matie en Nadere Reformatie". Promotor was
prof. Graafland.
l WËk
i d* jöïfeiC
leiden Een met steigers ingepakte Lodewijkskerk domineert minimaal een jaar lang het beeld van de
Steenschuur in Leiden. De restauratie van de toren, die in zeer slechte staat verkeert duurt tot medio sep
tember 1994, waarna het dak van de kerk onder handen wordt genomen. Met de grote opknapbeurt is een
bedrag van 1,3 miljoen gulden gemoeid. Zo'n 500.000 gulden daarvan moet door de parochie van de H.
Lodewijk zelf worden opgebracht. Het restefende bedrag wordt in fasen uitgekeerd door Monumenten
zorg. FOTO HIELCO KUIPERS
'De zwarte kousen kerken'
Langzaam maar zeker zal de vrouw in de zogenoemde
'Zwarte Kousenkerken' de positie krijgen die haar toe
komt, ook in de ambten. De leiders van deze kerken
weten heel goed 'dat zij de Schrift niet mee, hebben in
hun huidige opstelling tegenover cie vrouw, tenzij zij al
le geloofs- en getuigenisheldinnen uit de bijbel willen
schrappen'.
Deze voorspelling doet prof. dr. Anne van der Meiden
in zijn boek 'De Zwarte Kousenkerken - bevindelijk her
overwogen portret'. Het is een geheel herziene editie
van een boek dat Van der Meiden, theoloog en hoogle
raar public relations, in 1966 schreef en dat sindsdien
vele herdrukken beleefde.
Herziening was nodig omdat er de laatste jaren veel
veranderd is in deze kerken aan de rechterflank van het
Nederlandse protestantisme, aldus Van der Meiden. De
veranderingen betreffen niet de leer van de kerk, maar
vooral het leven van haar leden. Zij zijn beter georgani
seerd, hoger opgeleid en dus 'minder volgzaam'. De
scherpe kanten van de zondagsheiliging gaan er af, de
emancipatie van de vrouw zet door en de jongeren ko
men in verzet 'tegen al te zwaar opgelegde uiterlijke te
kenen van een geïsoleerd geloof.
BOEKBESPREKING
Van der Meiden zou wat dat betreft liever van 'Grijze
kousen kerken' spreken, maar koos opnieuw voor de
bekende naam waaronder de ruim 250.000 'zwaren' bij
de ongelovige buitenwacht bekend staan. De betrokke
nen zelf zijn met die naam allerminst gelukkig en noe
men zich hervormd, gereformeerde bonder, oud-gere
formeerd, christelijk-gereformeerd of lid van de Gere
formeerde Gemeenten in Nederland en Noord-Ameri-
ka. Als er al een verzamelnaam bedacht moet worden,
opteren zij voor bevindelijk-gereformeerd.
Zij onderscheiden zich van andere christenen (onder
meer) door een grote nadruk op de uitverkiezing als
'onwrikbaar besluit Gods waarbij van te voren vaststaat
wie zalig zaJ worden en wie niet'. Zij zien een grote
kloof tussen 'bekeerden' en 'onbekeerden', hechten
sterk aan de persoonlijke beleving van de omgang met
God, lezen gaarne de 'oude schrijvers' uit de zeventien
de en achttiende eeuw en zijn nogal lijdzaam en berus
tend ingesteld.
Maar 'de scheuren in de fundamenten' worden ook
hier zichtbaar, schrijft Van der Meiden - vroeger chris
telijk-gereformeerd, nu vrijzinnig-hervormd. Veel waar
heden worden ontmaskerd als onecht en onwaarachtig.
„Huichelarij en gewichtigdoenerij zullen het af moeten
leggen tegen een gezond geestelijk-pragmatisch den
ken", voorspelt hij. Ook aan het Schriftgezag zal wor
den getornd. „Men leert inzien dat de vrome vaderen
nogal selectief met de Heilige Schrift zijn omgegaan."
De 'zware' kerken zullen op den duur niet om de vra
gen uit de samenleving heen kunnen. „Zij zullen lang
zaamaan moeten luisteren naar de oproep dat het niet
alleen om de ziel van de mens gaat, maar om de eis dat
er een wereld zal zijn waarop gerechtigheid en vrede
zullen wonen." De nieuwe medische ethiek, maar ook
bedrijfsethiek, medezeggenschap, geboortenbeperking
zijn onderwerpen waar de 'zware dominees en hun ge
meenteleden' niet onderuit kunnen.
De gezinnen zullen kleiner worden, de pil zal opruk
ken en seksueel verkeer voor het huwelijk zal steeds
meer geaccepteerd worden, profeteert Van der Meiden.
De hoedjes, rokjes en donkere tinten zullen teloorgaan
en de wereldgelijkvormigheid zal toenemen. En ook de
kerkelijke stijl verandert: „Vooral jongere generaties
kennen aan het zwart, de deftige toon, het dreunend
galmen en de zalvende dierbaarheid geen toegevoegde
waarde meer toe."
Koude winter in verschiet?
Eens in de zoveel tijd komt er weer
een seizoenverwachting van Roder
uit. die daarna in de wandelgangen
door de meteorologen druk wordt
besproken. De winterverwachting
voor Europa, die door hem op de
vrije universiteit van Berlijn vrij re
centelijk is opgesteld, belooft
nogal wat. De verwachting is dat er
na de jaarwisseling een aantal kou
de perioden zal optreden met ijs en
sneeuw. In zijn geheel verwacht hij
voor midden- en west-Europa een
te koud winterseizoen.
Eerder dit jaar heeft Roder zijn sei
zoenverwachting (een warme juli
maand) moeten bijstellen, maar
toch is deze man niet met kwakzal
verij bezig. Zijn verwachtingen zijn
puur wetenschappelijk onder
bouwd, waarbij diverse factoren in
het 'klimaatspel' worden betrok
ken Zo worden vulkaanuitbarstin
gen (de Pinatubo). oceaanstromin
gen (El-N ino), zonnevlekkenmaxi-
ma en nog vele andere processen
meegenomen in zijn verwachting.
In feite past hij resultaten en con
clusies van actueel wetenschappe
lijk onderzoek toe. Hoewel het ze
ker nog niet zo is dat je hierop een
aantal maanden van tevoren je va
kantie kunt boeken.
Het huidige klimaatonderzoek op
het Instituut voor Marien en At
mosferisch Onderzoek (IMAU) in
Utrecht houdt zich vooral bezig
met de volgende vragen: krijgen we
meer wolkenvorming bi] een
mondiale opwarming en zo ja, wat
is,dan de invloed hiervan op stra-
Img en wat gebeurt er met de pool
kappen? Ook wordt er gekeken
naar oceaanstromingen door mid
del van satellietwaarnemmgen en
geavanceerde computermodel len
Heel erg actueel is het onderzoek
naar een eventuele stratosferische
ozonreductie boven ons deèl van
het halfrond én of er een toename
van schadelijke zonnestraling bo
ven Nederlands grondgebied zal
optreden.
Op al deze vragen wordt heel gelei
delijk, stapje voor stapje, een ant
woord gevonden. In feite heeft het
echte 'klimaatspel' ontelbaar veel
antwoorden nodig maar die zullen
door de huidige mens natuurlijk
niet allemaal kunnen worden gege-
Vergeet u vannacht de klok niet
een uur terug te zetten, om over te
schakelen op herfsttijd.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en
zaterdag vooral i
arland
Schotland nog e
kele bui. Zondag blijft het
op de meeste plaatsen
droog. Middagtempera-
tuur rond 14 graden.
België en Luxemburg:
Veel bewolking. Zaterdag
vooral in de oostelijke
helft regen, zondag overal
kans op enkele buien.
Middagtemperatuur onge
veer 14 graden, zaterdag
Noord- en§ Midden-Frank-
In het algemeen veel be
wolking en van tijd tot tijd
regen. In het westen ook
zonneschijn. Maxim
15 graden.
Portugal en Madeira:
Portugal: Perioden met zon, in het noor
den eerst ook nog wolkenvelden. Droog.
Geleidelijk wat warmer, met op zondag
maxima van 22 graden aan de Costa
Verde tot 27 graden m de Algarve. Ma
deira: Af en toe zon en kans op een bui
Middagtemperatuur ongeveer 24 gra-
Spanje en de Canarlsche Eilanden:
Spanje: In het noorden wolkenvelden en
vooral zaterdag kans op een bui. Naar
het zuiden toe flinke zonnige perioden
en droog. Middagtemperatuur op de
Costa's in het zuidoosten en zuiden rond
26 graden, elders tussen de 18 en 23
graden. Canarische Eilanden: Flink wat
zon, in het noorden van tijd tot tijd ook
wolken en kans op een spat regen. Mid
dagtemperatuur ongeveer 27 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokko: Flinke fierioden met zon, in
het noorden ook geregeld wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur langs de
westkust ongeveer 24 graden. Tunesië:
Vrij zonnig, in het noorden zondag waar
schijnlijk wat meer hogere bewolking.
Droog. Maxima rond 28 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vrij veel bewolking en van tijd tot tijd
nog regen. Deze neerslag is minder in
tensief dan tijdens de afgelopen dagen.
Aan de Cöte d'Azur ook kans op wat zon
Middagtemperatuur van 17 graden in
Les Landes tot iets boven de 20 aan de
Cóte d Azur.
Mallorca
Afwisselend
dagen kans op
graden.
ZONDAG 26 SEPTEMBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 06.31 Zon onder 18.26
Maan op 16.29 Maan onder02.57
Waterstanden Katwijk
MAANDAG 27 SEPTEMBER 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 06.33 Zon onder 18 24
Maan op 16.49 Maan onder03.05
Waterstanden Katwijk
Weerrapporten 24 september 17 u
nno6 19 10 0.1
Ibiza:
Somber en koel weer met veel bewolking
en geruime tijd regen. Plaatselijk kan
flink wat neerslag vallen. Maxima rond
13 graden, zondag in het zuiden mis
schien iets hoger.'
Zwitserland:
Veel wolkenvelden en op beide dagen
grote regenkansen. Plaatselijk kunnen
de neerslaghoeveelheden fiks zijn. Na
zaterdag daalt de sneeuwgrens tot bene
den de 2000 meter. Maximumtempera
turen van ongeveer 13 graden aan de
noordzijde van de Alpen tot circa 17 in
Wallis en Tessin.
Oostenrijk:
Wisselvallig weer met weinig zon en op
veel plaatsen van tijd tot tijd regen. In
de loop van zondag daalt de sneeuw
grens tot circa 2000 meter. Maxima
rond 15 graden, zaterdag in de oostelij
ke helft nog ongeveer 20 graden
Polen:
Zaterdag eerst nog" geregeld i
ii) de loop van de dag v
toenemende bewolking. Vooral zondag
enige tijd regen. Middagtemperé
terdag van 18 graden langs de Oostzee
tot rond 25 graden in het zuiden, zon
dag fors lager.
Tsjechië en Slowakije:
Zaterdag in Slowakije e
en maxima rond 25 graden. Verder veel
bewolking en van tijd tot tijd regen.
Vooral in Tsjechië kan flink wat neerslag
vallen. Zondag wordt het niet veel war
mer dan een graad of 16.
Hongarije:
Overgang n
veel wolkenvelden en toenemende kans
op enkele regen- of onweersbuien. Maxi
ma zaterdag rond 25 graden, zondag
Vhssingen zwaar bew. n 7
Maastricht zwaar bew. nno5
Aoerdeen regen z 5
Athene onbew zzw 3
Barcelona zwaar bew. nnw 4
Berlijn regen ono 5
Boedapest' onbew. zo 3
Bordeaux zwaarbew wnw7
Brussel zwaar bew. n 5
Klagenfurt half bew.
Kopenhagen regen
17 10 0
17 12 01
15 12 6
16 8 0
27 14 0
21 12 132
17 13 01
25 11 0
16 12 0 6
