Lastige huurders
harder aangepakt
'Iedere gokvrije dag is voor mij een geleefde dag'
Binnenland
VNO tegen idee Europees
pact voor werkgelegenheid
Auschwitz-monument onthuld
Scherpere inspectie scheepvaart op komst
Zwarte vlechtjes
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1993
n Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappen,Le Perst
Explosie Langerak eist tweede dode
Rotterdam De ontploffing zaterdag in een houtvezelfabriek in
Langerak heeft een tweede dodelijk slachtoffer geëist. Een 26-ja-
rige man uit Streefkerk overleed gisteren in het brandwonden
centrum van het Rotterdamse Zuiderziekenhuis aan zijn ver
wondingen. Het slachtoffer was één van de vijf werknemers die
bij de ontploffing en de daarop volgende uitslaande brand ge
wond raakten. Negen brandweerlieden liepen eveneens verwon
dingen op. Een 33-jarige brandweerman kwam zaterdag al door
de explosie om het leven.
Diesel wordt één cent duurder
Rotterdam Diesel wordt zaterdag één cent per liter duurder. De
adviesprijs aan de zelftank wordt 124,6 cent. De prijsverhoging is
het gevolg van de ontwikkeling op de internationale markt.
Eis dertig maanden tegen gymleraar
utrecht Officier van justitie Van Spanje heeft gisteren voor de
rechtbank in Utrecht dertig maanden gevangenisstraf geëist,
waarvan zes voorwaardelijk, tegen een 50-jarige gymnastiekle
raar uit Zeist. De man heeft bekend dat hij in 1991 en 1992 ge
meenschap heeft gehad en ontucht heeft gepleegd met drie
geestelijk gehandicapte meisjes die op zijn school zaten. De
man erkende dat hij grenzen had overschreden en zei het te
hebben gedaan omdat hij diep in de put zat.
Simons denkt na over post in R'dam
utrecht Staatssecretaris Simons van volksgezondheid zal er
over nadenken of hij bij de verkiezingen in 1994 de lijst van de
Rotterdamse PvdA-fractie wil aanvoeren. Het bestuur van de
Partij van de Arbeid uit de havenstad heeft de bewindsman voor
die functie gepolst. Het gewest Rotterdam besluit dinsdag of het
Simons inderdaad officieel zal vragen. Simons was enkele jaren
wethouder van onderwijs in Rotterdam.
Celstraffen geëist voor brandstichting
zwolle Officier van justitie Verwiel heeft gisteren gevangenis
straffen geëist tegen drie vreemdelingen die ervan worden ver
dacht in juni in het huis van bewaring in Zwolle brand te heb
ben gesticht. Er werden straffen van acht en tien maanden ge-
eist, waarvan vier en vijf maanden voorwaardelijk. Eéq verdach
te werd direct vrijgesproken. Uit ontevredenheid met de gang
van zaken in de vreemdelingenbewaring zouden de verdachten
matrassen en lakens in brand hebben gestoken. Daardoor ont
stond levensgevaar voor medegedetineerden en schade aan de
gebouwen.
PvdA: Slag om arm bij nieuwe wet
pen haag Als blijkt dat de rechter onevenredig veel asielverzoe
ken afwijst, zal de PvdA volgend jaar alsnog een mogelijkheid
voor hoger beroep eisen. Dat zei woordvoerder Van Traa giste
ren bij de stemming over de nieuwe Vreemdelingenwet. Met uit
zondering van D66 en Groen Links stemde de Tweede Kamer in
met de nieuwe wet.
Rinnooy Kan: 'Voorstel Delors overleefd'
brussel aly knol
correspondent
Een werkgelegenheidspact tus
sen overheden, ondernemingen
en vakbewegingen in Europees
verband is „overleefd centralis
tisch en ouderwets socialis
tisch". Dat zei voorzitter Rin
nooy Kan van het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen
(VNO) gisteren in Brussel. Hij
reageerde op een plan van
voorzitter Delors van de Eu
ropese Commissie.
Delors is een groot voorstan
der van een Europees Sociaal
Pact. Hij gaat uit van een tripar
tite werkgelegenheidspact tus
sen overheid, ondernemingen
en vakbonden. In zijn visie zou
den ondernemingen zich moe
ten verplichten banen te schep
pen in ruil voor een flexibeler
opstelling van de vakbonden.
Rinnooy Kan zegt echter dat dit
soort afspraken niet werkt. Het
effect op Europees niveau is
Twee van drie
baby's krijgen
borstvoeding
utrecht anp
Twee van de drie baby's
krijgen na de geboorte
borstvoeding. In de jaren
zeventig liep het aantal
borstgevoede baby's sterk
terug, tot minder dan de
helft in 1975. Eind jaren
tachtig was dat aantal weer
gestegen tot ruim 65 pro
cent, zo blijkt uit cijfers van
het CBS.
Vooral hoger opgeleide
moeders geven de borst:
ruim acht van de tien hoger
opgeleiden voeden zelf. Na
zes maanden is dat nog 37
procent. Van de lager opge
leide moeders geeft maar de
helft de borst. Na zes maan
den is dat aantal gezakt tot
vijftien procent.
Moeders die niet roken,
niet veel drinken en een ge
zond lichaamsgewicht heb
ben, blijken volgens het CBS
vaker hun kind te voeden
dan andere moeders. Acht
van de tien kinderen die
thuis worden geboren, krij
gen borstvoeding, tegen
maar zes van de tien in het
ziekenhuis ter wereld geko
men baby's.
Rechtszaak over vernieling aangehouden
amsterdam gpd
In het Amsterdamse YVertheim-
park is gisteren het opnieuw ge
maakte Auschwitz-monument
onthuld. Tijdens een sobere
plechtigheid zonder toespraken
legden leerlingen van een ka
tholieke en een joodse basis
school bloemen op de glaspla
ten. De twee scholen hebben
het monument geadopteerd.
Eerder op de dag diende voor
de Amsterdamse politierechter
de zaak tegen de vernieler van
het eerste monument. De zaak
werd verdaagd.
Het monument 'Nooit meer
Auschwitz' van Jan Wolkers be
staat uit zes gebarsten spiegels.
Eigenlijk zou het monument
eind januari worden onthuld,
maar vlak daarvoor werd het
kunstwerk vernield. Aanvanke
lijk werd gedacht aan een racis
tische actie. Enkele dagen later
echter meldde zich de glazenier
van het constructiebedrijf Van
Tetterode als de dader.
Wolkers verklaarde bij de ont
hulling tevreden te zijn met zijn
nieuwe schepping. Hij zei niet
bang te zijn dat er weer iets met
het monument zaf gebe.uren.
„We praten voortaan alleen nog
maar over het nieuwe monu
ment. Het oude moeten we*
maar vergeten". Wrok koestert
hij niet tegen de dader. Wel wil
hij uitgezocht zien hoe de ver
nieling precies is gebeurd.
Bij de Amsterdamse politie
rechter verscheen de 39-jarige
glazenier op krukken op de zit
ting. Enige tijd geleden brak hij
zijn rug tijdens een klimpartij
langs een regenpijp. De man
heeft bekend de panelen met
een pikhouweel te hebben ver
nield. Dat zou hij hebben ge
daan omdat er bij de plaatsing
kit had losgelaten waardoor er
condens onder het glas was ge
komen. Ook nu bleef hij vol
houden dat hij dit in opdracht
had gedaan van de twee direc
teuren van Van Tetterode, waar
hij destijds werkte. Voor zijn
hulp zou hij zesduizend gulden
krijgen.
De directeuren van Van Tet-
Corporaties en gemeenten zijn machteloosheid meer dan beu
Nadat leerlingen van de roomskatholieke basisschool St Lidwina het
Auschwitz-monument hadden onthuld, wierp Jan Wolkers een rode
Woningbouwcorporaties en gemeenten gaan harder op
treden tegen lastige huurders. Ze zijn de machteloosheid,
die voortkomt uit hun plicht om iemand te allen tijd on
derdak te bieden, meer dan beu. Dat bleek gisteren tij
dens het symposium Buurtoverlast en Buurtcriminaliteit
in Utrecht, waar honderden vertegenwoordigers van ge
meenten, woningcorporaties, politie en hulpverlening
bijeen kwamen.
Volgens J. Singelenberg van
de stichting Stuurgroep Experi
menten Volkshuisvesting (SEV),
organisator van het symposium,
stuit dat op groot onbegrip bij
omwonenden. „Zij begrijpen
niet waarom de woningbouw
corporatie zo lang wacht met
ingrijpen of waarom zij hen met
zo'n buurman, van wie bekend
is dat hij problemen veroor
zaakt, opscheept."
Om buurtoverlast aan te pak
ken, willen de verhuurders niet
alleen de lastige huurder aan
pakken, maar ook nieuwe huur
ders beter gaan begeleiden en
meer en blijvend toezicht hou
den op het nakomen van de re
gels. Zo heeft de gemeente
Amersfoort een boeteclausule
in het huurcontract opgeno
men. Als de huurder de regels
van het huurcontract over
treedt, moet hij honderd gulden
per week betalen. Volgens een
woordvoerder werkt de maatre-
utrecht» anp
Nu al kunnen verhuurders een
boete uitdelen of een huurder
op straat zetten als die zich niet
aan het huurcontract houdt.
Bovendien worden nieuwe
huurders strenger geselecteerd.
Eén op de vier Nederlanders
heeft last van zijn buren, zo
bleek enige jaren geleden uit
een enquête. Die overlast vari
eert van een verwaarloosde tuin
tot de niet aflatende terreur van
een ernstig verslaafde of de
stank van honderden ratten.
Op basis van de Grondwet
heeft een gemeente de plicht ie
mand die bij het bevolkingsre
gister staat ingeschreven onder
dak te bieden. Een lastige huur
der met wie geen land meer te
bezeilen is, krijgt van corpora
ties dus desondanks weer een
nieuwe woning, alwaar de pro
blemen doorgaans van voren af
aan beginnen.
'gel zeer preventief. Acht wo
ningbouwcorporaties in Am
sterdam (5.200 woningen) orga
niseren 'portiekgesprekken'
voor nieuwe bewoners. Zowel
de corporaties als de bewoners
ervaren dat de gesprekken con
flicten met nieuwe bewoners
helpen voorkomen, maar dat zij
ongeschikt zijn voor het oplos
sen van oude ruzies.
De Woningbouwvereniging
Groningen presenteerde giste
ren de meest vergaande aan
pak. Als een Groninger uit zijn
huis wordt gezet omdat hij
overlast veroorzaakt, krijgt hij
alleen een andere woning als hij
een veel strenger huurcontract
ondertekent. Daarmee verplicht
hij zich bij nieuwe problemen
hulpverlening te aanvaarden.
Als het dan toch nog verkeerd
gaat, krijgt hij gedurende vijf
jaar geen woning toegewezen.
Met de aangescherpte regel
worden gestoorde mensen of
verslaafden de straat opgejaagd,
erkent projectleidster Buikema-
Woldring van de woningbouw
vereniging. „Desondanks voe
len we ons tegenover andere
huurders verplicht dit beleid te
voeren. Zij hebben ook recht op
woongenot en dat weegt na
twee eerlijke kansen voor ie
mand met problemen, zwaar
der voor ons."
roos op het gebroken spiegelglas,
terode hebben het verhaal van
de glazenier altijd afgedaan als
onzin, omdat de fout vrij een
voudig te herstellen was. Vol
gens de advocaat van de glaze
nier, Moszkowicz, hebben zij
tegenover de politie echter te
genstrijdige verklaringen afge
legd. De raadsman wenste zo
wel de twee directeuren als vier
anderen als getuige te horen.
De advocaat kondigde'nog „op-
foto anp hans steinmeier
zienbarend" nieuws aan dat
een heel ander licht op zijn
cliënt zou werpen.
De politierechter besloot tot
een nieuw onderzoek naar de
vernieling van het Auschwitz-
monument. De rechter-com-
missaris gaat de getuigen ver
horen. De behandeling van de
zaak werd voor onbepaalde tijd
aangehouden.
Rotterdam anp 1 ting gelegd omdat zij achterstallig onderhoud
hebben en de veiligheid van bemanning en
milieu in gevaar brengen. Vorig jaar werden 2.200
inspecties aan boord verricht en dat leidde tot
240 aanhoudingen.'Dit jaar resulteerden 1.540
controles al in 190 aanhoudingen. Janssen wijl de
verslechtering aan de economische situatie. Veel
schepen varen net zo lang door tot het niet meer
kan.
De landen die samenwerken in de Port State
Control, het samenwerkingsverband voor veilig
heid en milieu in de scheepvaart, willen hardere
maatregelen tegen de slechte staat waarin sche
pen verkeren.
Volgens W. Janssen van de Scheepvaartinspec
tie daalt sinds enkele jaren de kwaliteit van sche
pen op zee. Er worden meer schepen aan de ket-
volgens de VNO-voorzitter nihil.
Rinnooy Kan kijkt met „hoge
verwachtingen" uit naar het
Witboek over de Europese
werkgelegenheid dat de Eu
ropese Commissie momenteel
voorbereidt. Hij zei te hopen
dat dit Witboek „een beauty"
wordt. „Maar dan moeten de
prioriteiten wel goed worden
gelegd", aldus Rinnooy Kan.
Het Witboek is begin december
klaar.
Volgens de VNO-voorzitter
moet nieuwe vaart worden ge-
zet in de interne markt, bijvoor
beeld door de liberalisering van
de telecommarkt. Voorts moet
meer worden geïnvesteerd in
technologische onderzoeks- en
ontwikkelingsprogramma's,
waarbij hij de in de Miljoenen
nota aangekondigde fiscale faci
liteiten als een goed voorbeeld
prees.
Rinnooy Kan vindt het van
groot belang dat het monetaire
beleid in de EG weer op koers
wordt gebracht. „Het zou een
goede zaak zijn indien Duits
land, Frankrijk en de Benelux
volgend jaar het voortouw ne
men voor daadwerkelijke coör
dinatie van hun monetaire be
leid", zei Rinpooy Kan. Dat is'
volgens hem geen pleidooi voor
een mini-Europese Monetaire
Unie. Wel vindt hij de huidige
valutamarges binnen het Euro
pees Monetair Systeem van vijf
tien procent onwerkbaar. „We
moeten zo snel mogelijk terug
naar de kleinst mogelijke mar
ges", aldus Rinnooy Kan.
&0?
Rotterdam Bij al het nieuws over oprukkend racisme en wijdverspreide discriminatie kun je maar al te gemakkelijk vergeten dat de samenleving tussen Nederlanders en Nederlanders-
met-een-andere-afkomst ook heel vaak harmonieus verloopt. Met toewijding halen de buurtjes de kunstvlechtjes uit het haar van de 6-jarige Sandra in de Rotterdamse wijk Spangen,
die daarna haar echte haar een wasbeurt gaat geven. foto anp paul stolk
'Fraude bij Van
der Laan slechts
vier miljoen'
almelo gpd
De omvang van de fraude bij
het vleesconcern Van der Laan
International in Almelo, waar
begin deze week vier mensen
werden aangehouden, lijkt veel
geringer dan aanvankelijk werd
aangenomen. Volgens officier
van justitie Wesselius bedraagt
het totale fraudebedrag, voor
zover nu bekend,wier miljoen
gulden. Herder werd aangeno-
i men dat het om vele tientallen
miljoenen guldens zou gaan.
j Onder de 1.500 werknemers
y bij de slachterijen en vleesbe
drijven van Van der Laan is gro
te ongerustheid ontstaan over
de gevolgen van de aanhouding
van de directeur. De FNV Voe
dingsbond vreest dat de reputa
tie van het bedrijf een flinke
deuk heeft opgelopen waardoor
afnemers in de hele wereld kop
schuw kunnen worden. Be
stuurder F. Kagie: „Reken maar
dat de faxen al de wereld rond
gaan. En we hebben het wel
over een van de belangrijkste
werkgevers in Oost-Nederland
met een omzet van een miljard
gulden per jaar."
Kagie wijst erop dat Van der
Laan in voorgaande zaken,
waarin het Produktschap voor
Vee en Vlees miljoenen guldens
aan exportsubsidie terugvorder -
de, door de rechter in het gelijk
is gesteld.
eindhoven joop van dalfsen
Na het moment waarop ze de fruitautomaten
vaarwel zei, heeft ze de eerste duizend dagen
geteld. „Iedere gokvrije dag is een geleefde
dag", zegt ze nu, weer twee jaar verder. Ria
(46) uit Eindhoven gokt niet meer, maar ze
zou best nog eens een casino van binnen wil
len zien „omdat het daar zo chic is."
Sinds 1988 zet Ria zich in voor de hulp aan
gokverslaafden. Ze is de stuwende kracht ach
ter de landelijke stichting Anonieme Gokkers
Omgeving Gokkers AGOG, die morgen in
Eindhoven haar eerste landelijke ontmoe
tingsdag houdt.
Zelf begon Ria als 'sociaal gokker', een uur
tje per week achter de fruitautomaat. Na ver
loop van tijd groeide dat uit tot meerdere uren
per dag. „Ik besefte dat ik verslaafd was toen
ik tegen mijn man ontkende dat ik naar de
gokkast was geweest." Ze maakte schulden tot
een bedrag van vele tienduizenden guldens
om te kunnen spelen. Uiteindelijk leek zelf
moord haar de enige uitweg.
„Toen ik mijn afscheidsbrief overlas, dacht
ik: dit kan ik mijn gezin niet aandoen. Ik kan
hen niet opzadelen met mijn ellende." Toe
vallig kreeg ze op vrijwel hetzelfde moment
een telefoonnummer in handen van de in
Amsterdam gevestigde organisatie Gamblers
Anonymus. „Dat is mijn redding geweest."
Officiële cijfers over het aantal Nederlandse
gokverslaafden zijn er niet. Gebaseerd op ei
gen onderzoek schat Ria het aantal regelmati
ge gokkers op zo'n acht procent van de bevol
king. „Een deel daarvan raakt behoorlijk in de
problemen", is haar overtuiging.
Het merendeel van de verslaafde gokkers
kan niet van de fruitautomaten in cafés en
sportkantines afblijven. Slechts een heel klein
deel is verslaafd aan het casino. Gokkers lie
gen en bedriegen aan de lopende band om
hun verslaving voor de. buitenwereld verbor
gen te houden, zo is Ria's ervaring.
Om te kunnen blijven spelen lenen ze vaak
grote bedragen. Een schuld van ruim 80.000
gulden is niet ongewoon. Gokverslaving
brengt volgens Ria niet alleen de betrokkene
zelf aan de rand van de afgrond, maar ook de
directe omgeving. „Ouders of gezinsleden
hebben vaak niet in de gaten wat er aan de
hand is. Wanneer ze erachter komen is de
schok enorm. En dan moeten ze er nog mee
zien te leven."
Gokkers komen in alle lagen van de bevol
king voor, zowel onder mannen als vrouwen,
zo leert de ervaring. „Ruim tachtig procent zit
in de leeftijdscategorie van zeventien tot 28
jaar, maar ik ken er ook van dertien, veertien
jaar. Het is beangstigend dat het juist de jon
geren zijn die verslaafd raken."
Oorzaak is volgens Ria het grote aantal vrije
tussenuren op school en het gebrek aan voor
lichting. „Veel scholieren trekken in die uren
naar een gokhal. De ervaring leert dat er altijd
wel een paar blijven terugkomen. Er zou op
scholen veel meer gewezen moeten worden
op het verslavingsrisico. Er wordt van alles
verteld over condooms en AIDS, maar een
gokker gaat uiteindelijk ook kapot aan zijn
verslaving."
Het verbieden van gokautomaten lost niets
op, is de stellige overtuiging van de Eindho-
vense. „Ik weet dat veel mensen het niet met
me eens zijn. maar volgens mij leidt een ver
bod op gokkasten alleen maar tot een illegaal
circuit. Niemand heeft mij destijds verplicht
om te gokken. De exploitanten van fruitauto
maten zijn er niet verantwoordelijk voor. Als
dat wel zo was, dan mag Freddie Heineken
zich wel ophangen met al die alcoholisten."
De AGOG is in de plaats van Gamblers Ano
nymus gekomen. Inmiddels staan bij de orga
nisatie ruim zeshonderd mensen ingeschre
ven. Verdeeld over 32 plaatselijke groepen
proberen zij van hun verslaving af te komen.
„Het is een vorm van zelfhulp. De groepslei
ders werken op basis van hun eigen ervarin
gen." Uitgangspunt tijdens de bijeenkomsten
is dat iedereen altijd de waarheid vertelt. „Ze
hoeven bij ons niet veel te zeggen, maar het
moet wel waar zijn. We hebben maar één re
gel; liegen is strikt verboden."
Hoewel de een er wat langer over doet dan
de ander, stoppen uiteindelijk vier van de vijf
AGOG-deelnemers met gokken. Die vijfde
man of vrouw is volgens Ria reddeloos verlo
ren. „Dat zijn niet alleen mensen die eigenlijk
niet geholpen willen worden, maar vooral ook
alleenstaanden. Zonder familie of vrienden
om je heen die helpen, kom je er nooit van
af."
