'Stap terug voor nieuw begin'
'Er wordt vooral binnen gevlogen'
Stand van Zaken
NLC Autolease gaat
fuseren en verhuizen
'Groei Schiphol goed
voor laaggeschoolden'
VNU wil databank kopen
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1993
Plantenbiotechnologie
De interesses en discussies rond biotechnologie richten zich
de laatste jaren vooral op de toepassingen bij mens en dier.
Onvoldoende is bekend dat naast het onderzoek rond en
mens en dier zich ook fascinerende ontwikkelingen afspe
len in de plantensector.
Zoals iedereen weet is de komende vijftig jaar een toename
van milieuproblemen te venvachten waarvoor creatieve op
lossingen gevonden moeten worden. Deze bedreiging
wordt onder andere veroorzaakt door een verwachte ver
dubbeling van de wereldbevolking van 5 naar 10 miljard.
Om aan de groeiende behoefte naar voedsel, energie en
grondstoffen te kunnen voldoen moet een aanpak gevon
den worden die het milieu niet te zwaar belast. Langzamer
hand dringt het besef door dat de biotechnologie hierbij be
hulpzaam kan zijn om onze natuurlijke hulpbronnen te
sparen, de leefomgeving te beschermen en milieuproble
men te voorkomen.
Dankzij de snelle ontwikkelingen in de plantenbiotechnolo
gie zal de produktiviteit van de landbouw worden vergroot
in deze jaren waardoor gelijktijdig de wereldwijde uitbrei
ding van landbouwgronden gedeeltelijk gestopt wordt. Ook
kan de plantenbiotechnologie helpen het genetisch poten
tieel van het wereldwijde plantenrijk in stand te houden en
eventueel bedreigde planten weer te vermeerderen.
De laatste paar jaar zijn de plantenbiotechnologen ook be
zig om met behulp van planten diverse stoffen bijvoorbeeld
geneesmiddelen of enzymen te produceren. Hierdoor is
men soms in staat een industrieel produktieproces te ver
vangen door het oeroude boeren-produktieproces. Dat
hierbij minder schadelijke afvalstoffen vrijkomen en er min
der C02 in de atmosfeer bij komt is een leuke bijkomstig
heid van deze nieuwe, gedeeltelijk nog toekomstige produk-
tiemethodes.
Naast deze aspecten is de komende jaren al veel verwach
ten op het terrein van de verbetering van gewassen door
middel van plantenbiotechnologie, zoals bijvoorbeeld:
resistentie tegen ziekten en ongedierte
beter voedingswaarde en verbeterde smaak
langere bewaartijd
betere bestandheid tegen hitte en koude op het veld
betere bestandheid tegen zoute grond
betere bestandheid tegen vocht en droogte op het veld
vermindering van verliezen na oogst
Door het beter aanpassen van de gewassen aan hun omge
ving mag men er ook van uitgaan dat het gebruik van be
strijdingsmiddelen de komende jaren stap voor stap zal ver
minderen.
In Leiden vindt het onderzoek in de plantenbiotechnologie
plaats aan de universiteit en bij het bedrijf Mogen. Dit be
drijf, gelegen in het (Bio)-Science Park. is één van de meest
vooraanstaande ondernemingen wereldwijd in dc planten
biotechnologie.
Mogen richt zich onder andere op het verbeteren van het
bekende aardappelras Bintje zo
dat het minder kwetsbaar wordt
voor de schimmel Phytophtora.
Een en ander moet uiteindelijk
resulteren in een minder gebruik
van bestrijdingsmiddel terwijl ook
een hogere opbrengst per hectare
wordt verkregen.
Indien u- geïnteresseerd bent in
deze toepassingen van de bio
technologie dan kunt u op zon
dag 10 oktober hiermee kennis
maken op de open dag over de
biotechnologie. Die heeft plaats
in het gebouw van de firma Nijs-
sen Koeling op het Bio-Science
Park te Leiden tussen 10.00 en
18.00 uur.
Pieter Koning is direc
teur Holland Biotech
nology.
LEIDEN. RUDOLF KLEUN
Het Leiderdorpse bedrijf NLC
Autolease fuseert nog dit jaar
met Leaseconcept uit Amster
dam. Het nieuwe bedrijf dat
daardoor ontstaat gaat NLC
Leaseconcept heten. Het hoofd
kantoor verhuist in de loop van
1995 naar Hoofddorp. Tot die
tijd is Leiderdorp de hoofdvesti
ging. Bij de twee bedrijven wer
ken in totaal 160 mensen. De
fusie heeft geen directe gevol
gen voor de werkgelegenheid
zeggen de beide directies omdat
de activiteiten elkaar aanvullen.
De ondernemingen die naar
verwachting dit jaar nog sa
mengaan maken sinds kort alle
bei deel uit van de ABN/AMRO
Leaseholding. NLC Autolease
was daar al onderdeel van.
Leaseconcept was een dochter
van de bank Mees en Hope die
is overgenomen door ABN/AM
RO. De fusiepartners bedrijven
bewerken dezelfde markt waar
bovendien sprake is van een fel
le concurrentie. Dat leidde tot
het besluit de activiteiten sa
men te voegen.
Volgens directeur J.K. Mole
naar van NLC Autolease lag een
fusie voor de hand. „Wij bedie
nen de onderkant van de markt
en hebben met name het mid
den- en kleinbedrijf als klant.
Leaseconcept richt zich op gro
tere ondernemingen. In die zin
vullen wij elkaar aan." Volgens
Molenaar zit daar ook het ver
schil met andere ABN/AMRO
leasebedrijven als Auto Lease_
Holland in Gouda en Auto Lea-"
se Plan in Almere die een ande
re marktbenadering hebben.
Een verdegaande fusie zou vol
gens hem niet direct zin heb
ben. Ook merkt hij op dat dan
een re groot bedrijf zou kunnen
ontstaan. „Bij ons zal de klant
geen nummer worden, een gro
tere schaal is niet nodig."
Molenaar gaat samen met P.
Vedder van Leaseconcept ook
na de fusie de directie voeren.
Hij zegt dat de fusie onder het
personeel met onverwacht en
thousiasme begroet. „Je hoort
dat niet vaak, maar kennelijk
zijn de mensen er ook van over
tuigd dat we er sterker door
worden." Hoofddorp is als
hoofdvestiging gekozen omdat
die plaats halverwege ligt tussen
Amsterdam Zuid-Oost waar lea
se Concept is gevestigd en Lei-
derdorp. „Voor beide groepen
werknemers betekent het onge
veer twintig kilometer reizen",
aldus Molenaar. Behalve het
hoofdkantoor in Hoofddorp
blijft er ook nog een nevenvesti-
Het kantoor van NLC Autolease ii
drijf naar Hoofddorp.
ging in Hoogvliet. De kantoren
in Leiderdorp, Amsterdam en
Wormerveer worden uiteinde
lijk afgestoten.
Molenaar gaat er vanuit dat er
ook op langere termijn geen ar-
i het Elisabethhof in Leiderdorp wordt voorlopig het hoofkwartier v
beidsplaatsen verdwijnen. „De
eerste twee jaar sowieso niet
omdat het integratieproces dan
nog gaande is. En daarna ver
wachten we dat de economie
weer aantrekt en de leasemarkt
ook verbetert".
NLC Leaseconcept is opge
richt door een aantal Ford dea
lers. Leaseconcept is van oor
sprong een dochter van de
toenmalige Amsterdamse
Volkswagendealer Autopon. In
de loop der jaren zijn allebei de
ondernemingen losgeraakt van
die achtergrond. De onderne
mingen hebben ieder een eigen
kring van klanten, respectieve
lijk onder het midden- en klein
bedrijf en onder grotere onder
nemingen.
Ruim twintig banen weg bij Bex Reizen in Alphen aan den Rijn
„Een stap terug om een nieuw begin te maken". Zo om
schrijft directeur R. Hinse vap verzekeringsmaatschappij
Ohra het besluit om in te grijpen bij het Alphense doch
terbedrijf Bex Reizen. Bex wordt per 1 januari samenge
voegd met een andere Ohra-dochter, Sindbad Tours. Bei
de reisorganisaties verhuizen naar Arnhem waar ze wor
den ondergebracht bij het hoofdkantoor van Ohra. Hinse
kan nog niet zeggen of er gedwongen ontslagen vallen.
Wel bevestigt hij dat bij Bex 20 a 25 banen verdwijnen.
ALPHEN AAN DEN RUN RUDOLF KLEUN
Bij Bex werken nu 80 mensen,
onder wie veel part-timers. Hin
se: „De plannen moeten nog
worden voorgelegd aan de on
dernemingsraad. Ook het over
leg met de bonden moet nog
worden geopend. We willen een
sociaal plan opstellen. Het moet
blijken wie allemaal mee willen
naar Arnhem, of al dan niet
noodgedwongen afhaken. Ik
kan me voorstellen dat het bij
voorbeeld niet voor alle part-ti
mers haalbaar is om naar Arn
hem te gaan."
Ohra grijpt in bij Bex na jaren
van teleurstellende resultaten.
Zo werd in 1991 als gevolg van
het uitbreken van de Joegoslavi
sche burgeroorlog een verlies
geleden van 5 miljoen gulden.
Bex was tot dat moment markt
leider met busreizen naar dat
land. Het jaar daarop verliep
iets beter, maar er werd nog al
tijd een verlies van zo'n 2,5 mil
joen gulden geleden. Hinse wil
nog geen raming geven voor
1993. „Maar het is in elk geval
geen best jaar. Het is bekend
dat het niet best gaat met de
reiswereld." Uit de woorden
van Hinse valt op te maken dat
Bex zonder ingrijpen op een on
dergang zou zijn afgestevend.
Sindbad Tours, het andere
deel van de reisdivisie van Ohra,
is daarentegen een klein, maar
goed renderend bedrijf. Sind
bad richt zich op avontuurlijk
ingestelde jongeren. Het biedt
vooral verre reizen aan. Die
worden in tegenstelling tot Bex
via reisbureaus verkocht. Bex
verkoopt rechtstreeks, zonder
tussenkomst van reisbureaus,
als een soort postorderbedrijf.
Op die manier kon Bex de con
currentie onderbieden. Na het
inzakken van de Europese bus
reizen kondigde Bex vorig jaar
aan ook verre reizen aan te bie
den, gericht op toeristen van 45
jaar en ouder die een compleet
georganiseerde reis willen ma
ken.
Hoewel de doelgroepen an
ders zijn verwacht Hinse bij zo
wel Bex als Sindbad kostenbe
sparingen door mogelijke geza
menlijke inkoop en samenwer
king bij automatisering en ad
ministratie. Daardoor zouden
De leiding van de reisdivisie
van Ohra komt na de reorgani
satie in handen van Th. Hartog
van Sindbad en I. Hoogendijk
van Bex. De huidige directeur
van Bex J. de Meijer haakt om
privé-redenen af. „Het gaat om
echte privé-omstandigheden",
zegt Hinse desgevraagd. Eerder
kwam Ohra in het nieuws door
het ontslag van de vorige direc
teuren en tevens oprichters van
Bex. Dat werd inzet van proces
sen. Van zo'n conflict zou nu
zeker geen sprake zijn. Hinse
benadrukt dat de reisdivisie be
langrijk is voor Ohra. „Wij wil
len er mee doorgaan en dat is
ook de reden voor de verhui
zing."
Bedrijfsterrein
rond Schiphol
De Luchthaven Schiphol, de
KLM en Schiphol Area Develop
ment Company (SADC) gaan de
komende jaren bedrijfsterrei
nen voor luchthavengebonden
bedrijven ontwikkelen rondom
de luchthaven. Schiphol en de
KLM nemen elk voor 45 procent
deel in het samenwerkingsver
band en de SADC voor 10 pro
cent. De luchthaven heeft dit
deze week bekendgemaakt.
Samen beschikken de KLM
en de luchthaven over 130 hec
tare grond ten zuiden van het
luchthaventerrein. In dit gebied
worden al volop kantoren ge
bouwd. De SADC bezit grond in
het aangrenzende gebied Schip-
hol-Zuid. De SADC is een geza
menlijke onderneming van de
gemeenten Amsterdam en
Haarlemmermeer, de provincie
Noord-Holland, de luchthaven
en de Nationale Investerings
Bank. De SADC gaat de terrei
nen ontwikkelen en uitgeven
aan bedrijven.
■Eerste paal trainingscentrum Fokker in Hoofddorp
De groei van Schiphol leidt tot
een forse toename van de werk
gelegenheid. Die zal zich met
name voordoen bij middelbaar
opgeleiden op administratief en
technisch niveau. En bij laagge
schoolden. Omdat juist die
laatste categorie geconfronteerd
wordt met een afname van het
aantal banen kan de groei van
Schiphol op dit punt weer een
'arbeidsperspectief bieden. Dat
zegt het VNO Noord-Holland
naar aanleiding van de recente
publikatie van een groot aantal
rapporten over de uitbreiding
van de luchthaven.
De werkgeversorganisatie
vindt dat vooral het aantrekken
van internationaal opererende
bedrijven van belang is. Het
vestigingsklimaat moet daarom
dermate gunstig zijn dat zulke
bedrijven voor Schiphol kiezen.
Daarbij spelen, vindt het VNO,
de infrastructuur, het bedrijfs-
klimaat en de arbeidsmarkt een
essentiële rol. Gepleit wordt
voor het voortvarend aanpak
ken van de verdere uitbouw van
Schiphol. Want, aldus het VNO:
„Zonder een dergelijke ondub
belzinnige beslissing en een
voortvarende aanpak zullen in
ternationaal opererende bedrij
ven zich niet (meer) in de regio
en dus niet meer in Nederland
vestigen."
SCHIPHOL BILL MEYER
Extel exploiteert een data
bank met financieel nieuws en
andere informatie. Het bedrijf,
gevestigd in Londen, is goed
voor een jaarlijkse omzet van
ongeveer 75 miljoen pond (f
208,5 miljoen).
United Newspapers, de eige
naar van de elektronische data
bank, liet dinsdag weten Extel te
willen afstoten en nam daar
voor de Britse merchant-bank
Veronis Suhler Associates in
de arm. United wil van Extel af
in verband met de toenemende
investeringsbehoefte van de fi
nanciële informatie-industrie.
De mogelijke acquisitie van
Extel zou een forse uitbreiding
betekenen van VNU's activitei
ten in deze sector. De divisie
Business Information Services,
waarvan Disclosure deeluit-
maakt, behaalde vorig jaar een
omzet van f 257 miljoen met
1557 medewerkers.
Uitgever VNU overweegt de
aankoop van de Britse financië
le databank Extel, nu nog eigen
dom van de Britse branchege
noot United Newspapers. Vol
gens een woordvoerder van
VNU ve.rkeert de belangstelling
nog in „een zeer prematuur sta
dium".
„We bekijken of de activitei
ten van Extel in het verlengde
van, dan wel enige verwant
schap vertonen met die van on
ze werkmaatschappij Disclosu
re", aldus de zegsman. Disclo
sure is een Amerikaanse doch
ter van VNU, die gegevens ver
zamelt van de ruim 11.000
beursgenoteerde bedrijven in
de Verenigde Staten. Disclosure
krijgt die gegevens van de Secu
rity and Exchange Commission
(SEC), de Amerikaanse beurs-
commissie.
De eerste paal voor het Fokker
Trainingscentrum in Hoofddorp
is gisteren de grond ingegaan.
In juni 1994 zal deze 75 miljoen
gulden kostende 'school' haar
poorten openen. Een faciliteit
die voornamelijk door buiten
landers bezocht zal worden.
Chinezen, Brazilianen, Zweden,
Koreanen, Australiërs en Co-
lombianen komen straks alle
maal naar Hoofddorp om in een
Fokker te leren vliegen. Omwo
nenden en milieu-activisten
hebben echter niets te vrezen
van de leerlingvliegers. Er wordt
vooral binnen 'gevlogen', aldus
Dave Bebelaar, vice-president
product support van Fokker.
Bebelaar is verantwoordelijk
voor de ondersteuning van
luchtvaartmaatschappijen die
Fokker tot zijn klanten mag re
kenen. Naast de levering van re
serve-onderdelen, het uitvoeren
van onderhoudsbeurten en re
paraties hoort daar ook de trai
ning van vliegtuigbemanningen
en grondpersoneel bij. Die trai
ning zal volgend jaar helemaal
in Hoofddorp gebeuren.
Volgens Bebelaar is de school
gebouwd rond twee simulators,
in goed Nederlands 'vluchtna-
bootsers'. Daarin vindt de prak
tische vliegerstraining plaats.
Vroeger moesten vliegers bij de
omscholing op een nieuw type
urenlang de lucht in. Een zeer
kostbare zaak voor de lucht
vaartmaatschappijen en boven
dien nog een onnodige belas
ting van het milieu. Dankzij het
gebruik van simulators kan nu
bijna de gehele opleiding 'op de
begane grond" worden gevolgd.
De simulators zijn een ge
trouwe copie van de cockpit
van de Fokker 100 of Fokker 70.
Ze staan op uitschuifbare poten
Een tekening van het Fokker Trainingscentrum in Hoofddorp zoals dat ii
waardoor in de cockpit het ge
voel ontstaat dat er echt wordt
gevlogen. De instructeur kan
met een druk op de knop een
landing op de luchthaven van
Hong Kong nabootsen. De vlie
ger krijgt op zijn voorruit de
luchthaven in beeld. De instruc
teur kan vervolgens naar belie
ven de weersomstandigheden
wijzigen en iedere denkbare
noodsituatie simuleren.
Met de bouw van de school in
Hoofddorp wil Fokker alle trai
ningsactiviteiten op één plek
concentreren. Fokker leidde tot
nu toe de bemanningen van
haar' klanten op in de simula
tors van de Friendship Simula
tion Company (FSC) in Beek.
Een zeer gerenomeerd instituut,
dat voor de helft eigendom is
van Fokker en voor de andere
helft van Schreiner. De theoreti
sche opleiding van de vliegers
en de technische opleidingen
van het grondpersoneel hadden
op verschillende locaties op
Schiphol plaats.
FSC in Beek blijft overigens
bestaan. De Fokker 100 simula
tors worden naar Hoofddorp
overgebracht en in samenwer
king met Schreiner geëxploi
teerd. De Fokker 50 vluchtna-
boosters en die van de F27,
Boeing 757 en 767 blijven in
Beek. Bebelaar: „FSC is vooral
gespecialiseerd in herhalings
trainingen. Dat zijn trainingen
die alle vliegers periodiek moe
ten afleggen om hun vliegvaar-
digheid te testen. Die expertise
had Fokker niet. Daarom heb
ben wij een belang in FSC geno
men."
juni volgend jaar klaar moet zijn.
Het aardige van herhalings
trainingen is, aldus Bebelaar,
dat ze geld opleveren. Als Fok
ker namelijk een vliegtuig ver
koopt, wordt in het koopcon
tract de opleiding van vliegers
en grondpersoneel geregeld. De
kosten zijn verwerkt in de ver
koopprijs. Herhalingstrainingen
of opfriscursussen leveren ech
ter contant geld op. In Hoofd
dorp wil Fokker zowel de ver
plichte basiscursus als de com
mercieel lucratieve opfriscursus
geven.
Daarom zal Fokker naast de
twee F 100 simulators ook an
dere typen vluchtnaboosters in
Hoofddorp neerzetten. Voor
welke vliegtuigtypen Fokker
kiest, is nog niet bekend. Maar
het kan volgens Bebelaar van al
les zijn, van een Airbus tot een
Opnieuw weken
vertraging
voor Alcazar
Boeing. Er zijn nog twee open
plekken in de simulatorhal. Bo
vendienkan in de toekomst nog
een hal aan de school worden
gebouwd met ruimte voor vier
simulators. Uitbreiding kan
echter nog wel even op zich la
ten wachten. Om voldoende
rendement uit de zeer kostbare
simulators te halen, moeten zij
24 uur per dag zeven dagen per
week volgeboekt zijn.
In het nieuwe complex ko
men zo'n 75 mensen te werken.
Volgens Bebelaar is Hoofddorp
een ideale locatie voor de
school. Het trainingscentrum
ligt op een steenworp afstand
van het NS-station en dus ook
van Schiphol. De bemanningen
zullen in het nabij gelegen Holi
day Inn worden ondergebracht.
De zogenoemde Alcazar-ondcr-
handelingen gaan op zijn minst
nog enkele weken duren. Aan
vankelijk was het de opzet om
eind september de memoran
dum of understanding (m.o.u.)
te tekenen. President Bammer
van Austrian Airlines liet echter
gisteren weten dat pas in okto
ber duidelijkheid komt over het
al dan niet doorgaan van de sa
menwerking tussen KLM. SAS.
Swissair en Austrian.
Volgens woordvoerder Rei-
chel van Austrian is er nog geen
overeenstemming over de on
derlinge waardebepaling tussen
de vier maatschappijen en de
daarmee samenhangende zeg
genschapsverhoudingen in oe
nieuwe managementcompany.
In het voorlopige m.o.u. is een
zeggenschaps/eigendomsver-
houding van 30-30-30-10 afge
sproken. Uit het onderzoek van
de Amerikaanse bankier J.I'
Morgan blijkt dat Swissair meer
en SAS minder in te brengen
heeft dan 30 procertt.
Andere punten zijn de plaats
van vestiging van het hoofdkan
toor. de nationaliteit van de
nieuwe president-directeur en
de keuze van een Amerikaanse
partner. Overigens heeft
Austrian nog altijd het Duitse
Lufthansa achter de hand als al
ternatief. Reichel bevestigt dat
de gesprekken met Lufthansa
nog doorgaan.
KLM-woordvoerster Wenting
wil niet het woord vertraging in
de mond nemen. „Wij hebben
gezegd te streven naar een over
eenkomst in september. Maat
wij hebben er nadrukkelijk bij
vermeld dat er voor dit soort
complexe onderhandelingen
geen dienstregeling bestaat. Nu
kan het enkele weken langer
duren."
