Standaard
met verbazing.
Schrijvende Lezers
'Homeopathie: geen
geneeskunst
maar geneeskunde'
DONDERDAG 23 SEPTEMBER 1993
Uilenstede
Op pagina 2 van deze krant
wordt geregeld een rubriek ge
publiceerd onder de naam
Standplaats. Buitenlandse cor
respondenten en de verslagge
vers uit Amsterdam noteren
daarin hun persoonlijk getinte
ervaringen. De Standplaats
van 18 september ging over
Uilenstede.
Met verbazing las ik op 18 sep
tember Standplaats Amsterdam
over Uilenstede. Als bewoner
van dit 'naargeestige studenten
kamp' wil ik graag op dit artikel
reageren.
Ik ben geen brave gereformeer
de student die door zijn/haar
ouders wordt weggehouden van
de valkuilen in Amsterdam.
Noch ben ik een kansarme die
geen uitzicht heeft op een cen
traler gelegen kamer. Ik woon
bewust op Uilenstede, met nog
3000 studenten, werkende- en
werkloze jongeren, en asielzoe
kers. Van Essen slaat de plank
dus volledig mis, net als op an
dere punten.
Uilenstede ligt ten eerste in Am
stelveen en niet in Amsterdam.
En naast de hoogbouw is op Ui
lenstede ook nog laagbouw te
vinden. Het sportcentrum heeft
Van Essen over het hoofd ge
zien. Wat een knappe prestatie,
want het is vrij groot. Als ik de
schrijver moet geloven heb ik
de verjaarspartijtjes die op een
wedstrijd bierfleswerpen uitlo
pen gemist. Dat doen mijn een
heidsgenoten dan zeker pas als
ik in bed lig. Moet ik voortaan
toch eens langer blijven!
Natuurlijk staat de muziek soms
iets te hard. De jumbo's ben ik
ook liever kwijt dan rijk. Ook zal
ik niet ontkennen dat er mooie
re wijken dan Uilenstede be
staan. Maar het zwartgallige ar
tikel van Van Essen gaat mij te
ver. Daarbij begrijp ik niet
waarom zo'n stuk in het
Leidsch Dagblad verschijnt. Of
wil het LD. aanstaande studen
ten afschrikken? Nou dat is dan
aardig gelukt!
Els Verbeek,
Uilenstede 134.
Amstelveen.
De Vliet
Fraude
zich er zelfs aan om zich te dis
tantiëren van deze uitkomst
omdat de commissie niet de
Leidse regio heeft onderzocht,
dus bij ons valt het allemaal wel
mee, durft mevouw Saskia
Noorman uit te spreken.
Wel jammer eigenlijk voor de
gemeenten in de Leidse regio
dat zij niet in het onderzoek wa
ren betrokken, anders hadden
we niet op 16 september het
volgende 'bijna' voorpagina
nieuws kunnen lezen: Fraude
rend echtpaar met roze bijver
dienste belazert de sociale
dienst voor 4,5 ton in de afgelo
pen tien jaar. Wie zou het nou
mis hebben, denkt u?
In gedachten hoor ik ze al roe
pen: dat is nog geen 1 op 4.
Nee. naar mijn smaak is dit ge
lijk aan 4 op 1. Een schrale
troost is wel dat bij de start van
het onderzoek naar deze fraude
het echtpaar 'snel' bekende.
Mevrouw Saskia Noorman en
rest van de sociale uitvoerders
in de regio-gemeenten, is het
nu niet eens tijd om zelf nog
wat dossiers na te zien, of wacht
u nu op de volgende commis
sie?
Ook in de courant van 15 sep
tember stond een prachtige in
gezonden brief 'de melkkoe'
van Jozef v.d. Vooren te War
mond. Mijn complimenten, ik
heb van uw brief genoten.
J. v.d. Fouw Kraan,
Koppoellaan21/a.
Rijpwetering.
Bejaard
De sluiting van zwembad De
Vliet blijft de gemoederen be
zig houden. Weer een lezer re
ageert.
Nu het zomerseizoen ten einde
loopt gaat ook het zwembad
'De Vliet' sluiten, misschien dit
jaar en anders waarschijnlijk
toch volgend jaar. De zomer
was niet zo mooi als andere ja
ren. Voor de gemeente het ar
gument om het zwembad niet
meer open te doen volgend jaar.
Ondanks de slechte zomer werd
er veel gezwommen vooral door
de ouderen, 's Morgens om 7
uur, 9 uur en 12 uur zijn drukke
uren voor veel zwemmers, 's
Middags na half vier kwamen
de studenten zwemmen en veel
mensen trokken nog haantjes
na hun werk. Dat kan helaas 's
winters niet, alleen 's zomers in
het buitenbad. Ook heb ik dhr.
Van Bochove (wethouder) ver
schillende malen met zijn gezin
gezien.
De Vliet heeft ook een peuter-
bad voor de hele kleintjes. Waar
heb je dat nog?. Veel ouderen
komen op doktersadvies zwem
men, denk alleen maar aan rug
klachten etc. Om over psychi
sche klachten nog maar te zwij
gen. Als al deze mensen psy-
choterapeutische- of fysiothera
pie moeten krijgen stijgen de
kosten in de gezondheidszorg.
Al met al is het treurig dat zo'n
zwembad in een stad met 110
duizend inwoners moet sluiten.
L. Koemans.
Brahmslaan 273,
Leiden.
Een op de vier Nederlanders
met een bijstandsuitkering
fraudeert, beweert de commis
sie-Van der Zwan. Op dezelfde
dag stond in deze krant, dat
een Leids echtpaar in tien jaar
tijd de sociale dienst voor 4,5
ton had opgelicht.
De commissie Van der Zwan
heeft veel kritiek op de werking
en uitvoering van de bijstands
wet. Een op de vier dossiers
klopt niet. De term chaotisch is
zelfs onvoldoende. Terecht, als
je het mij vraagt. Zeker als je dc
daarop volgende teksten leest.
Een dag erna op 15 september
1993 lees je als voorpagina
nieuws 'De gemeenten in de
Leidse regio hebben met onge
loof gereageerd' op de schok
kende uitkomst van de commis
sie Van der Zwan. Ze wagen
Onlangs stelde minister d' An-
cona van WVC voor de bejaar
denoorden op te doeken en
daar op termijn verpleegtehui
zen en woonzorgcomplexen
van te maken. Doel: ouderen
zo lang mogelijk zelfstandig te
laten wonen. Daartoe moeten
alle bejaardenoorden omge
bouwd, aangepast of afgebro
ken worden.
Hoe durft mevr. minister
d'Ancona zulke voorstellen te
doen om de bejaardenhuizen
op te doeken en er verpleegte
huizen van te maken. Onzinnig!
Ons zo lang mogelijk thuis la
ten en als het niet meer gaat op
name in een verpleeghuis, dan
ben je al half dood, en is het be
ter om je uitvaart maar te rege
len. Wij ouderen hebben het
land helpen opbouwen, ik en
vele bouwvakkers hebben een
paar jaar in de wederopbouw
gewerkt, onder heel slechte om
standigheden.
We werden b.v. gereden in open
vrachtwagens met een zeiltje er
overheen, op losse banken, in
een bocht vloog je over elkaar
heen. Na 4 uur rijden kwam je
geradbraakt aan, snel verkleden
en 11 uur aan 't werk. 's Maan
dags 6 uur vertrek en vrijdags
laat weer thuis, 's Winters met
die korte dagen ook 's zaterdags
werken en pas zaterdagavond
thuis, en dat allemaal in de kou.
Later werden we vervoerd in af
gedankte treinstellen zonder
glas en verwarming. Het eten
was heel slecht. Wij hebben dat
geheel vrijwillig gedaan, zonder
dwang. Ik heb ook na de wa
tersnood van '53 in Zeeland ge
werkt, wij waren de pioniers en
moesten kampen bouyven voor
de mensen die moesten komen.
We kwamen daar aan. alles on
der water, en we hadden geen
onderdak. Gauw een barak
overeind zetten, zonder bedek
king, geen eten en op de grond
slapen. Later kwam er eten in
gamellen uit een hotel uit Mid
delburg. Volgens mij overgeble
ven kliekjes varkensvoer, maar
we hebben die armoede met
veel liefde doorstaan voor onze
medemensen, want die waren
alles kwijt.
Dan wil mevr 'd Ancona ons dit
aandoen, schandalig! Als mevr.
zelf bejaard mag worden heeft
zij geen zorgen, die wordt dan
wel privé verzorgd, maar wij de
ouderen van de massa moeten
dan maar vervroegd 'uitstap
pen'.
W. Bodrij,
Langegracht 176, Bejaardencentrum Rhijndael. 'Moet dat e
Leiden. Onzinnig!'.
Je meent 't.
Dat ook
nog eens extra?
Geloof je 't zelf?
Voor die prijs?
Dat moet ik navragen.
Sprookjes?
Ongeloof, verbaasde blikken, open gevallen monden, klompen
die breken. Zomaar enkele readies van bestuurders die voor het eerst
kennismaken met de Mitsubishi L300 bestelwagen. Logisch, want de
L300 biedt in z'n prijsklasse standaard ongelooflijk veel extras. Zo
vindt u op de L300 stuurbekrachtiging. Standaard! Een schuifdeur
aan beide zijden. Standaard! Een vlakke laadvloer. Standaard! Dus
heel veel laadgemak. Standaard! Drie zitplaatsen voorin. Standaard!
Balansassen in de 2.5 liter dieselmotor voor minder motortril
lingen en een langere levensduur. Standaard! Spaarzaam onderhoud.
Standaard! Drie jaar Totaal Garantie. Standaard! Zes jaar garantie
tegen corrosie van binnenuit. Standaard! En tot slot natuurlijk z'n
uiterst vriendelijke prijs. Standaard! Wij zouden niet verbaasd zijn
als u meer wilt weten over verschillende uitvoeringen waarin dc
L300 geleverd kan worden. Wij laten u graag de mogelijkheden zien.
De standaard extra's op de L300 lijken ongelooflijk,
maar kloppen als een bus.
Mitsubishi L300 v a. 21.990.-. Prijzen zijn excl. BTW. kosten rijklaar maken, af Sass
ALPHEN A/D RIJN AUTOMOBIELBEDRIJF DINANT FASE B.V.,
Prins HflndriksKool 39-41lel 01720-74931
KATWIJK AAN ZEE AUTOMOBIELBEDRIJF DIJKSMAN,
Slulswefl 29-31. lel 01718-72344
LEIDEN MULTICARG0 BEDRIJFSWAGENS B.V.,
Vondelloon 80, lel 071-318931
LEIDERDORP AUTOMOBIELBEDRIJF 0UDSH00RN B.V.,
Touwboan 5, lel. 071-410141.
SASSENHEIM A. MULDER B.V.,
Indien u reageert op een artikel in deze krant, wilt u dan in uw
ingezonden brief de datum vermelden waarop het werd gepubli
ceerd?
De Leidse filosoof Constant
vindt dat in ingezonden brie
ven nogal wat onzin staat over
homeopathisch geneeskunde.
Hieronder geeft hij zijn me
ning aan de hand van gelezen
stellingen.
be-
1. Homeopathie is niet
wijsbaar, geen wetenschap.
Een onderscheid tussen ho
meopathische wetenschap en
fysische wetenschap zou zijn
dat homeopathie steunt op er
varing en fysische wetenschap
op bewijs. Geen van beidé we
tenschappen gehoorzaamt ech
ter aan deze indeling. De fysi
sche wetenschappen niet om
dat hun theorieën en wetten ge
baseerd zijn op waarnemingen;
de homeopathische weten
schap al evenmin, omdat haar
ontdekkingen bestaan uit wet
matigheden gebaseerd op ge-
neesmiddelenproeven en haar
therapie gebaseerd is op deze
wetmatigheden.
2. Energie is wat homeopathi
sche middelen doet werken.
Homeopathische middelen
zouden werken door de energie
van het middël, zo vinden som
mige homeopaten. De vraag is
dan: wat doet de energie van ar
senicum anders zijn dan die
van sulfur, enz. Bovendien, wat
is energie? Energie is kracht.
Men zou door schudden steeds
meer kracht aan het middel toe
voegen. Zou een storm aan het
water van de zee dan dezelfde
energie toevoegen, met al het
schudden van de golven? Zo be
zien wordt het begrip 'energie'
ten onrechte aan de werking
van homeopathische middelen
toegeschreven. Wat echter vol
gens ops de werking van de ge-
potentieerde middelen veroor
zaakt, is de eigen trillingskleur
van iedere substantie, die door
het potentiëren aan de alcohol
wordt doorgegeven.
Volgens sommigen is er ge
neeskunst en geneeskunde. Ten
onrechte stelt men dat homeo
pathische wetenschap zou val
len onder de geneeskunst en de
reguliere medische wetenschap
onder de geneeskunde. De ho
meopathische geneeskunde is
een duidelijke, systematische,
strakke wetenschap waarvan
misschien door wazige figuren
misbruik wordt gemaakt, maar
die in wezen streng weten
schappelijk is. Het is dus een
geneeskunde. De toepassing
van het schema in de homeopa
thische geneeskunde is niet
eenvoudig omdat men moet
uitgaan van de eenheid van het
menselijk individu. Het vraagt
een langdurige voorbereiding
om zich de kennis eigen te ma
ken en een uitgebreide ervaring
om deze te kunnen toepassen.
De kunst om dit te doen staat
echter vast verankerd in de kun
de van de homeopathische we
tenschap.
4. Statistische bewijsbaarheid
van de werkzaamheid van de
homeopathische middelen.
De. werking van homeopathi
sche middelen zou op één lijn
gesteld kunnen worden met de
werking van placebo middelen.
Weer anderen menen dat er
toch een mogelijkheid moet zijn
om de werüaamheid van de
homeopathische geneesmidde
len te toetsen. Na recente publi
caties is deze opvatting wel wat
vreemd. Van 23 van de beste
onderzoekingen bleken er 15
positief beoordeeld te moeten
worden, mijns inziens een over
tuigend bewijs.
Hoe ontstond dan het plots
opgestoken placebo-enthou-
siasme? In mei van dit jaar ver
scheen het proefschrift van dr.
E. de Lange. Daaruit wil men
concluderen dat de werking van
de homeopathische middelen
statistisch niet significant zou
zijn. Deze werking zou, zo con
cluderen sommigen, bijna gelijk
zijn aan die van placebo's.
onjuist. Het enige dat schrijfster
met haar onderzoek bewezen
heeft, is dat hóar therapeutisch
vermogen, statistisch gezien,
niet significant is; ze kent dus
het vak van de homeopathische
geneeskunde onvoldoende. Dit
te erkennen blijkt echter voor
de auteur, evenals voor haar
wetenschappelijke omgeving te
moeilijk.
5. Artsen mogen geen homeo
pathie 'doen'.
Sommigen menen dat artsen
geen homeopathische genees
kunde zouden mogen beoefe
nen. Dat is merkwaardig. Waar
om zouden technici als röntge
nologen, bacteriologen e.d. wel
arts moeten zijn, maar een ver
tegenwoordiger van de hoogst
ontwikkelde geneeskunde niet.
Wanneer men langere tijd ho
meopathische geneeskunde uit
oefent. begrijpt men dat men
met zeer veelzijdige problemen
geconfronteerd wordt. De licha
melijke kant. zoals de universi
teit deze bestudeert, moet in de
diagnose meegerekend worden.
Ook de aard van het karakter en
de sociale omstandigheden
hebben hun eigen inbreng. Men
moet dus leren inzicht te krij
gen in de onderscheiden moge
lijkheden die de kliniek en de
homeopathie aandragen.
Het beoefenen van de ho
meopathische geneeskunde
zonder voldoende medische en
theoretische scholing, zonder
voldoende ervaring, is feitelijk
ongeoorloofd. Het aan leken
toevertrouwen nog meer. De
homeopathische geneeskunde
behoort slechts op één plaats
onderwezen te worden en wel
op de universiteit. Helaas wijst
de moderne universiteit nog
steeds iedere verantwoordelijk
heid voor de homeopathische
geneeskunde af.
len.
Er wordt gesteld dat homeopa
thische artsen leken die op een
onjuiste wijze de homeopathi
sche geneeskunde gebruiken,
aan de kaak moeten stellen. Een
merkwaardige opvatting. Het
onbevoegd uitoefenen van de
geneeskunde is immers een
strafbaar feit. ook al wordt dit
oogluikend toegelaten. Klini
sche artsen willen geen verant
woording dragen voor de ho
meopathische geneeskunde.
Wanneer er excessen ontstaan
door onverantwoord gebruik
van de homeopathische ge
neeskunde door leken, dan krij
gen de homeopathische artsen
.de schuld.
Wat is er nu eigenlijk aan de
hand? De artsen-organisaties en
de politiek treden niet op tegen
onbevoegd uitoefenen van de
geneeskunde. Daarnaast houdt
de kliniek de homeopathische
geneeskunde buiten de univer
siteit en krijgen leken alle ruim
te om de homeopathische ge
neeskunde en andere thera
pieën uit te oefenen. De combi
natie van deze twee factoren
brer^gt grote narigheid en ver
warringmet zich.
7. Men moet 'geloven' in de
homeopathische therapie. Men
zou moeten 'geloven' in de wer
king van de homeopathische
middelen. Opnieuw een vreem
de opvatting. Wat zou het ge
loof zijn van de baby die ge
neest dankzij eiectricitas C30, of
van het paard dat verbetert op
lycopodium D6? Als er al sprake
is van geloof, dan moeten we dit
niet zoeken bij de homeopathi
sche artsen of hun patiënten,
maar bij de moderne klinische
arts. Deze gelooft in de abso
luutheid van de moderne medi
sche wetenschap. Alleen zij be
staat en niets anders. Het be
staan van andere medische sys
temen ondermijnt dit geloof,
vandaar dat sommigen zo heftig
en ondoordacht reageren.
Pieter Michel Constant,
Lammenschansweg 71
Leiden.
Deze conclusie is volstrekt (Van redactiewege ingekort 1
