SPD raakt macht in Hamburg kwijt
Buitenland
Nieuw vredesoverleg
over Bosnië onzeker
Hof maakt weg vrij voor
vertrek John Demjanjuk
Australische premier tegen Britse
vorstin: 'We willen u niet meer'
Georgiërs en Abchaziërs eens
over terugtrekking troepen
Israëlische premier optimistisch
over vrede met Arabische landen
MAANDAG 20 SEPTEMBER 1993155
AFP Agence France Presse ANP Algemee
Ageniur GPD*Gemeer
The independent IPS inter Press
Groenen en protestpartij grote winnaars Extreemrechts haalt kiesdrempel niet
De sociaal-democraten (SPD) zijn hun meerderheid in Duitslands grootste havenstad
Hamburg kwijt. De Groenen en de nieuwe protestpartij In Plaats Van-partij zijn de gro
te winnaars en de rechtsextremistische Republikaner kwamen net niet over de kies
drempel van vijf procent. De oppositionele christen-democraten (CDU) leden een dra
matisch verlies en de liberale FDP verdwijnt na twee jaar weer uit het stadsparlement.
berlun hans hoogenduk
correspondent
Dat zijn de belangrijkste resul
taten van de vervroegde verkie
zingen in de stadstaat Ham
burg. De gang naar de stembus
was noodzakelijk geworden na
dat ex-CDU'er Markus Wegner
bij de rechter had geklaagd over
de in zijn ogen ondemocrati
sche wijze waarop zijn partij bij
de vorige verkiezingen de kan
didatenlijst had samengesteld.
Hij kreeg gelijk, richtte acht we
ken geleden de In Plaats Van
partij op en kwam gisteren sen
sationeel met meer dan zes pro
cent royaal over de kiesdrem
pel. Een programma heeft de
beweging niet. Wegner ziet zijn
succes als een protest van de
Hamburgse kiezers tegen de ge
vestigde partijen.
De andere grote winnaar zijn
de Groenen. Nadat de kiezers
twee jaar geleden de nieuwe
pragmatische koers van de
Groenen al hadden beloond
met 7,2 procent, kwam de partij
nu op meer dan dertien pro
cent. De Groenen gingen de
verkiezingen in met een coali
tie-aanbod aan de SPD, die bij
na acht procent verloor.
Dramatisch was het verlies
voor de in de Hanzestad toch al
zo zwakke CDU van kanselier
Kohl. Haalde de partij twee jaar
geleden nog 35 procent, dit keer
was het tien procent minder.
Aan de liberalen schijnt op dit
moment in Hamburg helemaal
geen behoefte meer te bestaan:
tegen 5,2 procent in 1991 stond
gisteravond 4.2 procent.
De rechts-extremistische Re
publikaner en de Deutsche
Volksunion (DVU) waren sa
men goed voor ruim acht pro
cent. Terwijl voor de DVU al
snel vast stond dat het succes
van Bremen en Sleeswijk-Hol-
stein in Hamburg geen vervolg
zou krijgen, bleef het voor de
Republikaner van oud-SS'er
Schönhuber tot het laatste mo
ment spannend. Uiteindelijk
kwamen ze een paar honderd
stemmen te kort.
Venvacht wordt dat de op
twee na grootste stad van Duits
land een rood-groen bestuur zal
krijgen, hoewel een grote coali
tie of een sociaaldemocratisch
minderheidsbestuur niet wordt
uitgesloten. Waarnemers zien in
de uitslag van deze laatste ver
kiezingen voor het 'superverkie
zingsjaar' 1994 een duidelijke
waarschuwing aan het adres
van de gevestigde partijen om
de zorgen van de burgers seri
eus te nemen.
Calcutta* Moeder Teresa is gisteren ontslagen uit het zieken
huis in Calcutta waar ze donderdag een dotterbehandeling on
derging. Hoewel de 83-jarige winnares van de Nobelprijs voor de
vrede opdracht heeft gekregen twee weken rust te houden, be
klom ze gisteren zelf de vijftig treden naar haar woonvertrek in
het gebouw van de door haar gestichte congregatie Missionaris
sen van Naastenliefde in Calcutta.
FOTO REUTER NIKHIL BHATTACHARYA
Ziekenhuis Muqdisho bestookt
muqdisho Zeker 34 Somaliërs zijn zaterdag gewond geraakt
toen twee mortiergranaten tot ontploffing kwamen voor het
grootste ziekenhuis van Muqdisho. Ook kwamen vier granaten
tot ontploffing op het terrein van het VN-hoofdkwartier. VN-
woordvoerders wezen aanvankelijk de verantwoordelijkheid
voor de aanval op het ziekenhuis af, maar erkenden later dat de
granaten mogelijk door VN-troepen waren afgevuurd.
Bioed beschermheilige Napels vloeit
napels Een substantie waarvan wordt aangenomen dat het om
gestold bloed gaat van Napels' beschermheilige Sint Januarius is
gisteren, precies volgens schema, weer vloeibaar geworden. Veel
Napolitanen zien in deze onverklaarbare gebeurtenis een goed
voorteken. De substantie wordt in de kathedraal van Napels be
waard en zorgt al sinds 1389 voor een drie keer per jaar voorko
mend bloedwonder.
Gert raast over Nicaragua en Honduras
Tegucigalpa De tropische storm Gert heeft eind vorige week in
Nicaragua en Honduras een spoor van vernieling getrokken.
Daarbij zijn zeker 28 mensen omgekomen en ongeveer 15.000
daldoos geraakt. De storm won na het verlaten van Honduras
aan kracht en trok in de richting van Belize en het Mexicaanse
schiereiland Yucatan.
Cuba en VS werken samen
Miami* De Cubaanse regering heeft het afgelopen weekeinde
twee mannen aan de Verenigde Staten uitgeleverd die worden
verdacht van cocaïnesmokkel. Het is voor het eerst dat beide
landen samenwerken op het terrein van de drugbestrijding.
„Een belangrijkse stap voorwaarts", aldus een woordvoerder van
de Amerikaanse drugbestrijdingsdienst DEA.
Arabische Liga steunt Libië
cairo De Arabische Liga steunt de opstelling van Libië in het
conflict met westerse landen over bomaanslagen op twee ver
keersvliegtuigen. Liga-voorzitter Esmat Abdel Meguid noemde
zaterdag in de Egyptische hoofdstad Cairo het laatste voorstel
van Libië „positief en constructieF'. Daarin staat dat de daders
van de aanslagen onder bepaalde voorwaarden mogen terecht
staan in Groot-Brittannië of de VS.
Rellen Londen
na zetel voor
rechtse BNP
LONDEN Rtr-UPl-ANP
Bij rellen in de Londense wijk
East End tussen anti-racisti
sche betogers en leden van
de extreemrechtse BNP 1
die vorige week een raadsze-
tel won in de wijk heeft de
politie gisteren zo'n dertig
mensen aangehouden.
Ruim honderd linkse de-_
monstranten betoogden op
Brick Lane tegen de overwin
ning van Derek Bcackon van
de British National Party bij
een tussentijdse verkiezing.
Het was de eerste verkie
zingswinst van een racisti
sche partij in Groot-Brittan-
nië sinds 1976.
Hoewel veel politie op de
been was. braken de demon
stranten door een kordon om
BNP-aanhangers lastig te
vallen die elke zondag pam
fletten uitdelen in de voorna
melijk door Aziaten bewoon
de wijk. Of bij de schermut
selingen gewonden zijn ge
vallen, is niet bekend.
Zuidafrikaanse
ambassadeur
in opspraak
johannesburg p. van nuusenburg
correspondent
Het Zuidafrikaanse ministerie»
van buitenlandse zaken gaat;
een onderzoek instellen naar
het optreden van de ambassa
deur in Den Haag. Albert
Nothnagel. Het Afrikaner zon
dagsblad Rapport meldde giste-*
ren dat tot het onderzoek is be
sloten na klachten van de twee
de man op de ambassade, am
bassaderaad Somerset Morkel.
Nothnagel zou volgens Mor
kel „optreden als een sergeant-,
majoor en personeelsleden be
handelen als kinderenVerder
wordt hem verweten dat hij
geen Zuidafrikaanse vlag in zijn
kantoor heeft hangen en dat hij
de normale diplomatieke kana
len negeert en rechtstreeks ver
slag uitbrengt aan president De
Klerk.
Nothnagel ontkent dat er iet*
aan de hand is. „Er is geen spra
ke van spanningen tussetrmi)
en het personeel." Hij geeft
echter wel toe dat er „iemand ii
die om hem moverende redcï
nen spanningen oproept".
Meer ministers
in Suriname
vertrekken
paramaribo anp
Zeker drie ministeries in Surina
me krijgen in de loop van deze
week nieuwe bewindslieden.
President Venetiaan maakte gis
teren bekend dat Reynold Si*
mons van arbeid, luid ie SedoC
van planning en ontwikkelings*
samenwerking en Harold Pol
lack van natuurli|kc hulpbron
nen hun portefeuilles ter be
schikking hebben gesteld. De
namen van hun opvolgers zijn
nog niet bekend.
Zaterdag al trad Tjan Gobard-
han terug als minister van han
del en industrie. Volgens hem
was „vruchtbaar functioneren"
in de huidige Nieuw I ront-re
gering niet langer mogelijk.
Simons, lid van de Surinaam
se Party tan de Arbeid (SPA);
diende zijn ontslag in omdat hij
het voortbestaan van de Nieuw
Front-combinatie niet meer ziet
zitten en Sedoc stapte om ge
zondheidsredenen op. De rege
ring heeft Pollack gevraagd zijn
functie neer te leggen in ver
band met de branostofcrisis en
de forse verhoging van de ener-
gietarieven.
Strijd moslims en Kroaten voortgezet
SARAJEVO/ZAGREB Rtr-AFP-DPA
Nieuwe vredesbesprekingen
over Bosnië, morgen in Saraje
vo, zijn onzeker geworden na
dat de moslims en de Kroaten
het afgelopen weekeinde een
voor zaterdag afgesproken be
stand aan hun laars hadden ge
lapt. Volgens een woordvoerder
van de Verenigde Naties zetten
moslims en Kroaten ook giste
ren hun vijandelijkheden in
Centraal-Bosnië en Mostar ge
woon voort.
„Van een wapenstilstand of
pauze in de gevechten is niets
te merken", aldus de VN-
woordvoerder. Een effectief be
stand is voorwaarde voor het
doorgaan van vredesoverleg
tussen de leiders van de ge
meenschappen van moslims,
Kroaten en Serviërs in Bosnië.
De Bosnische president Izet-
begovic betwijfelde zaterdag
voor de Bosnische radio al of
morgen een akkoord kan wor
den getekend. „Ik persoonlijk
zie het niet gebeuren", aldus
Izetbegovic.
De negen doden die VN-troe
pen eind vorige week vonden in
Servische dorpen die door de
Kroaten waren platgebrand, zijn
niet omgekomen bij militaire
operaties maar opzettelijk om
gebracht. Dat zei VN-woord
voerster Shannon Boyd giste-
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Het Israëlische Hooggerechts
hof heeft gisteren de weg vrijge
maakt voor de deportatie van
John 'Ivan' Demjanjuk. Rechter
Orr maakte gisteren bekend dat
het Hof alle bezwaarschriften
tegen de deportatie heeft ver
worpen.
Het was de zesde en laatste
uitspraak sinds Israëls hoogste
rechtscollege Demjanjuk in juli
ontsloeg van rechtsvervolging,
wegens twijfel op grond van
nieuw bewijsmateriaal. In 1988
had een lagere rechtbank hem
ter dood veroordeeld omdat hij
als 'Ivan de verschrikkelijke' de
gaskamers van het vernieti
gingskamp Treblinka zou heb
ben bediend. Demjanjuk zal
waarschijnlijk vandaag of mor
gen terugkeren naar de Verenig
de Staten, het land dat hem in
1986 uitleverde aan Israël.
Demjanjuk zal uit veiligheids
overwegingen in zijn cel blijven
tot zijn vertrek is geregeld. Zijn
advocaat, Yoram Sheftel, wilde
gisteravond om veiligheidsrede
nen niet zeggen of al een vlucht
is besproken. Wel zei hij dat fa
milieleden van Demjanjuk on
derweg zijn naar Israël om hem
te kunnen vergezellen naar zijn
huis in Cleveland, in de Ameri
kaanse staat Ohio.
De Australische premier Paul Keating heeft de
Britse koningin Elizabeth het afgelopen week
einde botweg laten weten haar niet meer te wil
len als staatshoofd. „Ondanks een diep respect
en warme affectie voor u willen steeds meer
Australiërs hun eigen president kiezen", aldus
Keating tijdens een ontmoeting met de Britse
vorstin op haar landgoed Balmoral in Schot
land.
Volgens de premier, die de bijeenkomst
„vriendelijk en ontspannen" noemde, ant
woordde de koningin te zullen handelen naar
welk besluit dan ook van het Australische volk.
Maar de Britse pers, die Keating graag aanduidt
met The Lizard (hagedis) of O/.' beschreef de
koninklijke barbecue ter ere van de Australiërs
als „onaangenaam, steeds afgewisseld door
langdurige stiltes".
De plannen van Keating om in het jaar 2001
de banden met het Britse koninklijk huis te ver
breken, hebben overigens zowel ir» Groot-Brit
tannië als in Australië zelf veel kritiek geoogst.
Jeltsin stemt in
met vervroegde
verkiezingen
moskou hans geleunse
correspondent
De Russische president Jeltsin
heeft zaterdag ingestemd met
vervroegde presidentsverkiezin
gen. Hij heeft daarbij echter als
eis gesteld dat die een half jaar
na vervroegde parlementsver
kiezingen worden uitgeschre
ven. Jeltsin wil het parlement al
dit najaar naar huis sturen.
Het parlement, waarin de
conservatieve tegenstanders
van Jeltsin worden geleid door
voorzitter Chasboelatov, heeft
Jeltsins eis om al dit najaar par
lementsverkiezingen te houden,
verworpen. Mede omdat Jeltsin
niet van plan leek presidents
verkiezingen uit te schrijven.
Jeltsins concessie kwam on
der druk tot stand. Zaterdag
bleken de regionale leiders van
Rusland niet in te stemmen met
het presidentiële plan om een
Federatieraad in te stellen. Jelt
sin wilde deze Federatieraad,
waarin alle regio's zijn verte
genwoordigd, als wapen tegen
het parlement gebruiken. De re
gionale leiders voelden daar
echter niets voor.
Jeltsins aankondiging van ver
vroegde presidentsverkiezingen
werd door hen echter met in
stemming ontvangen. „Een re
delijke en correcte beslissing",
zei burgemeester Sobtsjak van
St. Petersburg. „De verkiezings
campagnes kunnen van start
gaan", aldus vice-premier
Sjachrai.
Chasboelatov en vice-presi
dent Roetskoi hebben Jeltsin za
terdag beschuldigd van coup-
plannen. De Russische presi
dent reageerde met een presi
dentieel decreet waarin wordt
bepaald dat Roetskoi hem al
leen mag vervangen na uitdruk
kelijke toestemming. Tot nog
toe trad Roetskoi automatisch
in Jeltsins functies als de presi
dent door ziekte of afwezigheid
zijn taak niet kon vervullen.
moskou hans geleunse
correspondent
Na een weekeinde van felle ge
vechten en een dramatische op
roep om hulp van de Georgi
sche leider Sjevardnadze heb
ben vertegenwoordigers van
Georgië en van de opstandige
provincie Abchazië gisteren een
akkoord bereikt over terugtrek
king van hun troepen. Dat
meldde het Russische persbu
reau Itar-Tass.
Volgens het persbureau is af
gesproken dat Georgië en Ab-
chazische rebellen hun troepen
gelijktijdig terugtrekken. Beide
partijen zouden hebben inge
stemd met opheffing van we
derzijdse blokkades om dit te
vergemakkelijken.
Sjevardnadze wendde zich
gisteren voor hulp tot de Russi
sche president Jeltsin en de Ver
enigde Naties. Hij zei in een
door de Georgische televisie uit
gezonden toespraak dat Georgië
van de landkaart dreigt te wor
den geveegd wanneer geen halt
wordt toegeroepen aan het of
fensiefvan rebellen in Abchazië.
Sjevardnadze bevond zich in
het centrum van de gevechten,
de voornamelijk door Georgiërs
bewoonde havenstad Soechoe-
mi, tevens de hoofdstad van Ab
chazië. Stad en vliegveld wer
den het gehele weekeinde door
de Abchaziërs, die zich van Ge
orgië willen afscheiden, onder
vuur genomen. Sjevardnadze
heeft gezegd dat hij het Georgi
sche bolwerk zal verdedigen.
„Ik zal de laatste zijn die de stad
verlaat", aldus de oud-minister
van buitenlandse zaken van de
Sovjetunie.
Rond Soechoemi en het na
bijgelegen Otsjantsjira speelden
zich het afgelopen weekeinde
hartverscheurende tonelen af.
Meer dan tienduizend vluchte
lingen poogden het strijdtoneel
te ontvluchten. De paniek was
het grootst op het vliegveld van
Soechoemi. Georgische solda
ten schoten er in de lucht om
honderden vluchtelingen te ver
jagen bij de enkele al overvolle
vliegtuigen die richting hoofd
stad Tbilisi vertrokken.
Zowel in Georgië als Abcha-
ziëgeldt een algehele mobilisa
tie. Een eerdere oproep van Sje
vardnadze aan 'alle gewapende
mannen' om Soechoemi te kQ-
men verdedigen, leek gisteren
succes te hebben. Journalisten
ter plaatse meldden dat uit Tbi
lisi zo'n tweeduizend vrijwilli
gers waren aangekomen.
Bovendien schaarden de ge
wapende aanhangers van de
verdreven Georgische dictator
Gamsachoerdia zich gisteren bij
de 'geregelde' Georgische troe
pen die de val van Soechoemi
pogen te voorkomen. Het Ab-
chazische offensief begon vori
ge week donderdag, toen in de
nabijgelegen provincie Mingre-
lia herig werd gevochten tussen
Sjevardnadzes troepen en de
Gamsachoerdia-aanhangers.
Rabin: Akkoord Golan als Syrië steun aan Hezbollah staakt
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De Israëlische premier Rabin is
optimistisch over de vooruit
zichten op vrede met Syrië, Jor
danië en Libanon en betrekkin
gen met andere Arabische lan
den. Voorwaarde is dat Israël en
de PLO ervoor zorgen dat hun
overeenkomsten worden nage
leefd.
Rabin sprak gisteravond op
een persconferentie in de Egyp
tische stad Alexandrië, na be
sprekingen met president Mu
barak. Volgens Mubarak steunt
„25 procent van de Arabische
wereld" de overeenkomsten
tussen de PLO en Israël. Rabin
heeft Mubarak verteld dat Syrië
geen akkoord over de Golan-
hoogte kan verwachten, tenzij
het zijn steun aan de islami
tische Hezbollah in Zuid-Liba-
non staakt.
Op de wekelijkse vergadering
van het Israëlische kabinet zei
vice-premier en minister van
buitenlandse zaken Peres giste
ren dat een overeenkomst met
Syrië nu niet bovenaan de agen
da staat. Ook andere ministers
menen dat het beter is de Syri
sche president Assad niet op te
jagen.
Zo'n tienduizend moslim
fundamentalisten hebben za
terdag in Gaza-stad gedemon
streerd tegen het akkoord tus
sen Israël en de PLO. Het pro
test was georganiseerd door de
Hamas-beweging. Elders in de
Gazastrook vierden zo'n vijfdui
zend aanhangers van PLO-lei-
der Arafat feest.
'Volgens de Tunesische krant
al-Ra'i Al-Amm verwachten
Arafat (64) en zijn vrouw Suha
(30) hun eerste kind. Als het be
richt juist is, wordt Arafat voor
de eerste keer vader.
Een Georgische soldaat in de Abchazische hoofdstad Soechoemi zoekt dekking als Abchazische opstandelin
gen de stad bestoken. foto reuter
De Egyptische president Mubarak luistert naar premier Rabin van Israël op het balkon van het presidentiële
paleis in Alexandrië. foto reuter jim Hollander
