Nedlloyd
schrapt
300 banen
ALL YOU NEED...
Binnenland
Jongerenprotest verloopt zonder problemen
Stofexplosie
nauwelijks
te voorzien
Explosie in houtvezelbedrijf:
één dode, veertien gewonden
Ex-bisschop Bar: 'Het gaat mij goed'
Meerlingen in overvloed
De enige soldaten die voor hun dienst betalen
VROOM fe DREESMANN
Maandag 20 september 1993
Algemeen Ncdciands Persbureau CPD Gemeenschapoe''|i>e
Laatste ontsnapte Alkmaar opgepakt
alkmaar» De Rotterdamse politie heeft zaterdag de laatste
voortvluchtige van de zes ontsnapte gedetineerden uit het Alk-
maarse Huis van Bewaring Bergerhout aangehouden. De Rotter
damse politie wist hem te traceren in een hotel aan de
Schiekade, waar hij werd aangehouden. De zes ontsnapten vori
ge week woensdag na een korte gijzeling van vier bewaarders.
Vreedzame blokkade gevangenis
Leeuwarden Een blokkade van het Huis van Bewaring in
Leeuwarden zaterdagmiddag is vreedzaam verlopen. Ongeveer
vijftig mensen blokkeerden een paar uur de ingang om te pro
testeren tegen de nieuwe vleugel die is bedoeld voor asielzoe
kers. Het Huis van Bewaring in Leeuwarden is bezig met het in
richten van een afdeling die als verlengstuk zal dienen voor het
Grenshospitium bij Schiphol.
Waterstaat staakt opruimen olievlek
dén helder» Rijkswaterstaat doet geen moeite meer om een olie
vlek op de Noordzee van zo'n vijftig kilometer lang en anderhal
ve kilometer breed voor de kust van Den Helder op te ruimen.
De stookolie werd zaterdag ontdekt op de Noordzee. Aanvanke
lijk werd geprobeerd de olie uit het water te halen, maar door de
wind werd de olie uiteengedreven. Effectief vegen werd daar
door vrijwel onmogelijk. Volgens Rijkswaterstaat loopt de Ne
derlandse kust geen gevaar.
Verkleed als ME'er, een verwijzing naar de uit de hand gelopen demonstratie in Den Haag, nam deze jongen deel a
de bezuinigingen op jongeren in Amsterdam.
De landelijke jongerendemon-
stratie die zaterdag in Amster
dam is gehouden, is zeer rustig
verlopen. Zo'n achtduizend jon
geren demonstreerden tegen
het regeringsbeleid op het ge
bied van huisvesting, onderwijs
en uitkeringen voor jongeren.
Zowel de politie als het Lan
delijk Actie Comité (LAC) was
zeer tevreden over het verloop
van de demonstratie. Een
groepje van honderd jongeren
hield enkele uren een kruispunt
bij het Rijksmuseum bezet. De
politie greep niet in.
Volgens het LAC waren er
weinig demonstranten door de
rellen die zich op 8 mei voorde
den in Den Haag. Veel jongeren
zouden zijn afgeschrikt om nu
opnieuw te komen demonstre
ren. Dat alles nu zo soepel ver
liep, komt volgens het LAC om
dat dit keer wel goede afspraken
met de politie zijn gemaakt.
Na een korte manifestatie op
het Museumplein vertrok een
groot aantal deelnemers naar
het Amsterdamse Bos voor een
groot popfestival, 'Racism Beat
lt'.
Tijdens de demonstratie ver
zamelden de jongeren handte-
Een stofexplosie zoals die
zich heeft voorgedaan bij de
brand in Langerak is bijna
niet te voorspellen. De explo
siemeters van de brandweer
kunnen de 'ideale omstan
digheden' voor zo'n ontplof
fing ook niet meten.
Voor een stofexplosie is
:en aantal dingen nodig:
zuurstof, een hoeveelheid
r fijn verdeelde brandbare
stof en een ontsteking. Bo
vendien moet dat mengsel
ontstaan in een gesloten
ruimte zoals een pakhuis of
een silo. Bij een ideale ver
binding van zuurstof en stof
is slechts het vonkje van sta
tische elektriciteit al vol
doende voor een gigantische
ontploffing.
Het stof moet wel zeer fijn
zijn en het moet zich hele
maal met zuurstof hebben
vermengd. „Neem koffie-
melkpoeder. Als je het op
schoteltje legt en het
probeert aan' te steken, ge
beurt er niets. Gooi je het in
de lucht en hou je een vlam
metje bij het wolkje, dan
krijg je een flinke steekvlam",
legt Richard van Haagen,
chemisch adviseur van de
Rotterdamse brandweer, uit.
In Langerak kan volgens
Van Haagen sprake zijn ge-
;st van een bijzondere
vorm van stofontploffing, na
melijk de hybride-explosie.
Die ontstaat als zich een
mengsel vormt van fijn ver
deeld brandbaar stof en
koolmonoxide. Dat laatste
bekend als kolendamp,
ontstaat bij onvolledige ver
branding. Bijvoorbeeld als de
brandweer een smeulende
vuurhaard goeddeels onder
controle heeft.
Koolmonoxide is niet al
leen giftig maar in een be
paalde concentraties ook
zeer explosief. De explosie-
ters van de brandweer ge
ven de concentratie aan.
„Maar bij een combinatie
van stof en koolmonoxide
ligt de explosiegrens veel la
ger. De meter geeft dus een
geruststellende waarde voor
koolmonoxide, terwijl in
werkelijkheid de zaak op ex
ploderen staat."
Het enige dat daar tegen
helpt is grote hoeveelheden
er in de betreffende loods
of silo pompen. „Maar als
het stof op spanten ligt en
door een instorting naar be
neden komt, heb je töch
jr ideale omstandigheden
vooreen explosie."
Pas gisteren is in de resten van
een uitgebrande houtvezelfa-
briek in het Zuidhollandse Lan
gerak het stoffelijk overschot ge
vonden van een 33-jarige vrij
willige brandweerman. De
brandweerman die een op het
oog onschuldig brandje bij de
fabriek nabluste, kwam zater
dag om het leven toen zich vol
komen onverwacht een explosie
voordeed. Veertien anderen
raakten gewond. Twee van hen
zijn er zeer ernstig aan toe.
De brand begon in balen sa
mengeperste houtvezel. Na eni
ge tijd leek het vuur onder con
trole en werd het sein 'brand
meester' gegeven. Drie kwartier
daarna, toen brandweerlieden
en personeel nog even in de fa
briek keken of het vuur echt uit
was, explodeerde de boel. De
ontploffing ging gepaard met
een enorme steekvlam waarin
de brandweerman omkwam.
Meteen daarop, sloegen de
vlammen aan alle kanten uit het
gebouw. Brandweerlieden en
personeel konden zich ternau
wernood in veiligheid stellen.
Volgens de brandweer ging
het om een 'stofexplosie'. Gas is
mogelijk samengehoopt in nog
nasméulende houtvezeltjes en
vervolgens ontploft. Terwijl de
gewonden naar ziekenhuizen in
Dordrecht, Utrecht, Gorkum,
Sliedrecht en Rotterdam wer
den gebracht, hadden de
brandweerkorpsen van
Dordrecht, Vianen en Liesveld
(de gemeente waar Langerak
onder valt) èn een blusboot op
de Lek achter het bedrijf, hun
handen vol om de nieuwe, uit
slaande brand de baas te kun-
Een zwaar aangeslagen brandweerman rust een moment uit
brand die een houtvezelfabriek in de as legde. Bij een ontploffing kwam
een brandweerman om het leven.
nen. Dat duurde ruim drie uur.
Wegens het gevaar voor in
storting besloot burgemeester
Borgdorff zaterdagnacht niet
verder te zoeken naar de ver
miste brandweerman. „We wil
den niet nog meer mensenle
vens in gevaar brengen. We wis
ten dat de man op slag dood
was toen hij in de steekvlam te
rechtkwam", aldus Borgdorff.
foto anp paul stolk
De brandweer was volkomen
verrast door de ontploffing. „We
hebben het gevoel dat we in een
hinderlaag zijn gelopen," zei
een brandweercommandant
gisteren. Een expert van het
Landelijk Coördinatiecentrum
van het ministerie van binnen
landse zaken gaat nu uitzoeken
wat de oorzaak is van de explo-
The Beatles rood en blauw.
Eindelijk op CD! Alle hits op
2 dubbel CD's.
Per dubbel CD 79.95
Nu in de prijzencircus-
week 2 dubbel CD's
keningen voor een petitie waar
in zij hun grieven over het kabi
netsbeleid duidelijk maken. Zo
wel Kok als Lubbers is uitgeno
digd om de naar schatting twin
tigduizend steunbetuigingen in
ontvangst te nemen. Lubbers
heeft dat volgens jongeren-
woordvoerder De Bruijn vrijdag
geweigerd.
Voor morgen, Prinsjesdag,
hebben de jongeren geen actie
op stapel staan. Wel hadden ze
koningin Beatrix aangeboden in
plaats van paarden zielige jon
geren voor de koninklijke koets
te spannen. Vrijdag liet de se
cretaresse van de koningin we-
NCRV is woest
op ziekenhuizen
nijmegen »gpp
Het Radboudziekenhuis in
Nijmegen en het Academisch
Ziekenhuis in Maastricht heb
ben op het laatste moment hun
medewerking ingetrokken aan
het NCRV-programma Op leven
en dood. Volgens een woord
voerder van het Radboudzie
kenhuis is dat gebeurd omdat
vorm en inhoud van het pro
gramma voor het bestuur en de
hematoloog (bloedspecialist)
De Witte, die samen met oogp-
specialist Hendriksen in het
programma zou optreden, „vol
strekt onaanvaardbaar" waren.
In Op leven en dood moet het
publiek aan de hand van echte
gevallen bepalen wie van de
twee patiënten in hun ogen het
meeste recht heeft de (levens
reddende) behandeling te on
dergaan. De Witte zou met een
patiënt van hem die een been-
merg-transplantatie moet on
dergaan, aan het programma
meewerken. Toen het Rad
boudziekenhuis bleek dat de
NCRV „voor de hardste variant
had gekozen", is De Witte gead
viseerd zijn medewerking in te
trekken. „Het is voor ons vol
strekt onaanvaardbaar dat leken
patiënten op deze wijze gaan
beoordelen", aldus een woord
voerder van het Radboud. Het
Maastrichtse ziekenhuis heeft
Hendriksen „streng afgeraden"
mee te werken. De NCRV is
boos en heeft de ziekenhuizen
aansprakelijk gesteld voor het
niet doorgaan van de opnamen
afgelopen zaterdag en beraadt
zich op gerechtelijke stappen.
ten, aldus De Bruijn, dat het een
alleraardigst aanbod was. He
laas werd het draaiboek voor
Prinsjesdag al een jaar van tevo
ren vastgesteld en kon niet wor
den ingegaan op het ludieke
idee.
De Vervoersbond is volgens be
stuurster Jongerius geheel ver
rast door de ingreep omdat be
stuursvoorzitter Berndsen nog
geen week geleden in het Ned-
lloyd-personeelsblad Parade
herhaalde dat de reorganisatie
en kostenreductie bij het trans
portconcern „op schema" lie
pen. Bij de presentatie van de
halfjaarcijfers in augustus
bracht Berndsen een soortgelij
ke boodschap.
Volgens de Vervoersbond
FNV gaat het overigens niet om
driehonderd ontslagen maar
om 310, waarvan 165 in Neder
land. Nedlloyd zegt dat ge
dwongen ontslagen niet te ver
mijden zijn, maar de bonden
FNV en CNV accepteren geen
gedwongen ontslagen.
De ontslagen vloeien voort uit
een organisatiewijziging. Die
houdt een decentralisatie in van
de divisie Nedlloyd Lijnen
(4.130 medewerkers) en de sa
menvoeging van de groupage-
activiteiten van de divisies Ned
lloyd Road Cargo (2.660 made-
werkers) en Nedlloyd Unitrans
(2.900 medewerkers). De efft-
ciency-maatregelen worden nu
doorgevoerd omdat de bin
nengrenzen van de EG zijn ver
vallen.
Vanuit Chevetogne in de Belgi
sche Ardennen, zijn verblijf
plaats sinds zijn plotselinge en
geruchtmakende aftreden eind
februari, heeft ex-bisschop Bar
een persoonlijke bedankbrief
gestuurd aan alle „goede gulle
gevers en geefsters" die hebben
bijgedragen aan zijn afscheids
cadeau.
In de brief gaat Bar na tal van
dankbetuigingen ook terloops
in op zijn huidige psychische en
lichamelijke welbevinden. „Het
gaat mij zo goed als het kan
gaan. Maar het leven gaat door,
voor ons allemaal", schrijft de
voormalige Rotterdamse bis
schop. die in juli 65 jaar werd en
ter gelegenheid daarvan al werd
bedacht met een 'liber ami-
corum', een vriendenboek met
bijdragen van vijftig goede be
kenden uit kerkelijke, politieke
en culturele kring.
In zijn bedankbrief voor het
afscheidsgeschenk een geld
bedrag dat Bar naar eigen in
zicht mag besteden verzekert
de voormalige prelaat een „zo
goed mogelijk gebruik" van het
geld te zullen maken. Hij wil het
besteden aan „zaken die op
mijn weg komen en waarvoor
de middelen anders zouden
ontbreken".
Volgens de initiatiefnemer
van het afscheidscadeau, de
Leidse ingenieur Mooren.
vanuit heel Nederland aan de
actie meegedaan. Duizenden
mensen stuurden een bijdrage.
„Het was allemaal buiten ver
wachtingen imponerend", con
cludeert Mooren. „Het was ont
roerend. Ik vind het een voor
recht dat ik deze actie heb mo
gen doen."
In het comité van aanbeve
ling voor het afscheidsgeschenk
zaten onder anderen de Haagse
burgemeester Havermans, lui
tenant-kolonel Boshardt van
het Leger des Heils, KRO-voor-
zitter Braks, politicus Bas de
Gaay Fortman en journalist Rex
Brico.
zoetermeer Er worden als neveneffect vap vrucht- nog-meer-meerlingen konden zien wat de baby-in-
baarheidsbehandelingen steeds meer meerlingen dustrie allemaal aan handigheidjes voor hun kroost
geboren in Nederland. Dus werd het tijd voor een heeft bedacht en ervaringen uitwisselen tijdens
heuse meerlingenbeurs. Dit weekeinde was het zo- workshops. foto anp id oudenaarden
ver in Zoetermeer. Ouders van twee-, drie-, vier- en
In cavalerie-uniform komen ze vrijdagmor
gen de Alexanderkazerne in Den Haag bin
nen. Compleet met rijbroek en blinkende
sporen, de huzaren. Het zijn voornamelijk
reservisten, slechts enkelen zijn nog onder
de wapenen. Sommigen hebben net een za
kenreis achter de rug en verruilen het drie
delig grijs voor het historische gala-uniform
van de officieren.
De deelnemers aan het Cavalerie Ere-Escor-
te op Prinsjesdag worden zorgvuldig gese
lecteerd. Ze moeten niet alleen kunnen
paardrijden, ze moeten ook oproepbaar zijn
en minstens drie keer per jaar op de oefen-
dagen hun neus laten zien.
Het escorte telt 53 man. Twee pelotons ca
valeristen met elk een commandant, de
trompetters en helemaal vooraan, meteen
achter de Gouden Koets, de Escorte-com
mandant, luitenant-kolonel Elderhorst.
De dienstplichtigen op de Alexanderkazer
ne kijken hun ogen uit als de cavaleristen
verschijnen. De Nederlandse krijgsmacht
kent sinds de Tweede Wereldoorlog immers
geen paarden meer. De stichting Cavalerie
Ere-Escorte houdt de geschiedenis in stand.
„De rode huzaren stammen uit de vorige
eeuw," vertelt penningmeester van Nierop.
„Tot de oorlog begeleidden wij elk jaar op
de derde dinsdag van september de konin
gin op haar route door de Haagse binnen
stad. Daarna kwam er een escorte te voet."
Bij het huweljk van Beatrix in 1966 haalden
enkele oud-huzaren hun paarden van stal
om de prinses naar het stadhuis te begelei
den. Dit initiatief mondde uit in de oprich
ting van de stichting, die het jaar daarop
prinses Margriets bruiloft luister bijzette en
in 1972 weer deel uit mocht maken van het
militaire ceremonieel op Prinsjesdag. Van
Nierop: „Het publiek vindt het prachtig en
ook de koningin is zeer gesteld op het mili
taire ere-escorte. In Nederland is Prinsjes
dag de enige dag waarop alle pracht en
praal van de monarchie nog voortleeft."
Bij de voorbereiding komt heel wat kijken.
De paarden worden bij elkaar gtvneht. de
kostuums gepast en zonodig vermaakt en
uiteindelijk volgt de generale repetitie op
het strand. Ruiters en paarden kregen vrij
dagmiddag de gelegenheid om aan elkaar
te wennen. Toen zijn de koppels samenge
steld. Ritmeester Modderman: „Het is een
heel karwei om de goede ruiter op het goe
de paard te krijgen. Als je een druk type op
een zenuwachtig paard zet, weet je zeker
dat het misgaat".
Van de ruiters wordt verwacht dal ze zelf
hun rijkunst op peil houden. Bovendien rij
den ze op Prinsjesdag met één hand. De
eerste dag is volgens Modderman een jan
boel. „Dan mogen ze nog wel van het paard
vallen. Maar zondag, tijdens de generale re
petitie op het Binnenhof, moeten paard en
ruiter inmiddels met elkaar overweg kun-
De traditionele strandrit staat voor vandaag
op het programma. Dan worden de paar
den gewend aan geweerschoten, muziek
korpsen en andere niet-alledaagse herrie.
Bij onverwachte knallen op de dag zelf is
het immers niet de bedoeling dat de dieren
naar alle kanten VU het Binnenhol m We
ten. De reservisten maken zich nog niet
druk over de grote dag. Handen worden ge
schud en het cavalerie-feest van zaterdag
avond komt vaker ter sprake dan Prinsjes
dag. Duidelijk wordt dat de Muscadet na de
eerste trainingsdag al rijkelijk zal vloeien. Ze
hebben er zin in. Ze zijn dan ook het enige
militaire onderdeel dat betaalt om in dienst
te mogen.
Zutphenaar komt om bij brand
zutphen Een 47-jarige Zutphenaar is gisteren bij een uitslaande
brand in zijn huis om het leven gekomen. Rond half zeven 's
avonds vond in de nieuwbouwwoning een ontploffing plaats. Bij
de komst van de brandweer stond het pand al in lichterlaaie. Tij
dens het blussen vond de brandweer het stoffelijk overschot van
de hoofdbewoner in een slaapkamer.
Man overlijdt door koolmonoxide
blokzul» Een 42-jarige man uit Nieuwleusen is het afgelopen
weekeinde in Blokzijl overleden door koolmonoxidevergiftiging.
Zijn 45-jarige vrouw, 13-jarige zoon en een 11-jarige vriendje
zijn in zorgwekkende toestand naar een ziekenhuis gebracht. De
vier waren aan boord van een boot die lag afgemeerd in Blokzijl.
Toen niet werd opengedaan, sloegen familie en kennissen
alarm.
Bonden accepteren geen ontslagen
Hardrijders gaan massaal op de bon
vlaaroingenDe politie heeft zaterdagavond en -nacht tijdens
een grootscheepse verkeerscontrole op de A20 bij Vlaardingen
honderden bekeuringen uitgedeeld, voornamelijk wegens veel te
hard rijden. De politie maakte verder tegen 38 bestuurders pro
ces-verbaal op omdat hun auto's technisch niet in orde waren.
Eén wagen ging direct naar de sloop. Acht automobilisten had
den te veel gedronken. De politie heeft onlangs aangekondigd
dat overal in het land grote controleacties worden uitgevoerd.
Het transportconcern Nedlloyd schrapt driehonderd ar
beidsplaatsen, waarvan de helft in Nederland. Het ba
nenverlies komt bovenop het in april aangekondigde ver
lies van tweeduizend arbeidsplaatsen. De Vervoersbon-
den FNV en CNV hebben laten weten gedwongen ontsla
gen niet te accepteren, hoewel die volgens het bedrijf zelf
onontkoombaar zijn.