Op zoek naar de verdwenen erfenis
Rtv show
r
Maarten Spanjer bij zichzelf op visite
'De legende van de Bokkerijders'
'Ik hoef mezelf niet
meer te bewijzen'
werd een echt luidruchtig en
ruw volksvermaak. Men hield
van spektakelstukken, met veel
dans, muziek en indrukwekken
de decors.
Het Amsterdamse woelige
volkstheater stond in schrille te
genstelling tot dat in de hofstad.
Den Haag had nog geen eigen
schouwburg, bovendien was de
stad veel meer door het verfijn
de Franse hof geïnspireerd. Wil
lem III, een groot liefhebber van
de dans, voert in 1660, bij het
beëindigen van de oorlog tegen
Engeland, een eigen ballet op,
Ballet de la Paix, waarin hij ook
zelf een rol speelde. Het was
een subtiel, opera-achtig
schouwspel, heel anders dan de
volkse spektakels die in de
hoofdstad werden opgevoerd.
Alhoewel zelfs Willem III zich
liet kennen als een begenadigd
danser, veranderde de mentali
teit ten opzichte van de dans
niet. Dat bleek in 1772, bij de
grote schouwburgbrand in Am
sterdam, waarbij 18 doden vie
len. Nog voor de laatste vlam
men waren gedoofd verschenen
er vlugschriften waarin deze
'straffe Gods' werd toegejuicht.
'Het is een schandelijk bordeel,
waardig dat 't voor altijd in ver
getelheid raakt'.
Variété
Alhoewel de dans in de acht
tiende en negentiende eeuw
een gewaardeerde kunstvorm
werd, verdween de dans aan net
einde van de vorige eeuw uit de
theaters. De mentaliteit veran
derde, en in de schouwburgen
was enkel nog plaats voor to
neel dat als 'meer verheffend'
werd beschouwd. De eens zo
gevierde dansers kwamen voor
namelijk terecht in het variété,
en zo bestond het ballet ge
woon niet meer. Pas na de
Tweede Wereldoorlog stond er
weer een eigen ballet in de Am
sterdamse Schouwburg.
Choreograaf Rudi van Dant-
zig, voormalig artistiek leider
van het Nationale Ballet, ziet
dat gat in de geschiedenis niet
als een nadeel: „We waren blan
co. We dachten, we moeten in
Nederland het wiel uitvinden,
en dat deden we in feite ook. En
juist daarom hebben we als
gekken gewerkt om zo ver te ko
men als we nu zijn."
(Uitzending, morgenavond om
19.53 uur, Nederland 3)
Joost Prinsen speelt de rol van Lei de Tinnegieter, die
er alchemistische praktijken op na houdt, foto anp
HILVERSUM GPD
Hugo Metsers, Joost Prinsen, John Leddy en Huib
Broos zijn begin volgend jaar te zien in de nieuwe
KRO-serie De legende van de Bokkerijders. On
langs is in Leuven een begin gemaakt met de op
namen van de dertiendelige dramaserie, die ge
baseerd is op het boek Ontsnapt aan de Galgvan
Ton van Reen.
De legende speelt zich afin het Limburg van de
achttiende eeuw. In die periode behoorde Lim
burg aan talloze overheersers, waaronder de Oos
tenrijkse Habsburgers, de Spanjaarden en de
Fransen.
Martien (Lennert Hillige), de veertienjarige
Hugo Metsers speelt de rol van schout, foto anp
hoofdpersoon in deze serie, komt in opstand en
vecht tegen het gevoel van onmacht dat de arme
bevolking als gevolg van de overheersing voelt.
Ook de Bökkerijdersbenden leggen zich niet bij
de bestaande situatie neer.
De legende van de Bokkerijders is geschreven
door Dick van den Heuvel en de regie is in hand
den van Karst van der Meulen, die eerder onder
meer de tv-serie de Zevensprong maakte.
De serie is een co-produktie tussen Nederland
(KRO), België (BRTN), Duitsland (ZDF) en Frank
rijk (France 3). Het is volgens de KRO de eerste
keer dat in een internationale dramaproduktie
Nederlands als voertaaal wordt gebruikt.
Na een arbeidsintensieve zomer stapt taxichauf
feur Maarten Spanjer een tijdje uit de taxi en tij
dens deze laatste aflevering is hij zelf studiogast.
In het programma blikken presentatrice Martine
Prenen en Spanjer terug op de afgelopen draaipe-
riode. Zo besteden zij aandacht aan ritten die niet
konden of mochten worden uitgezonden. Spanjer
kan daar smakelijk over vertellen. Ook bekijken
zij weer enkele nieuwe ritten in deze uitzending.
Na een collage van verschillende passagiers,
stapt een Limburgs meisje bij Spanjer in de taxi
die hem vertelt dat zij net een artikel in de krant
heeft gelezen over 'Taxi' waarin passagiers wordt
aangeraden goed uit te kijken bij wie ze in de taxi
stappen. Vervolgens pikt Spanjer drie mannen op
bij de sociale werkplaats in Leeuwarden. In Maas
tricht stapt een non in de wagen, die net een his
torische vondst heeft gedaan in haar kloostera-
chief. In Amsterdam legt een oudere bridger aan
hem uit waarom hij door z'n vriendin wordt be
drogen.
In Haarlem vervoert Spanjer een artiest van een
Amerikaans circus; een avontuur dat eindigt in de
piste. Daarna moet hij in Siddeburen de zojuist
gekozen bloemenkoningin ophalen voor een tele
visie-optreden bij OOG, de regionale televisiezen
der. In Amsterdam tenslotte treft Spanjer een
overspannen actrice die hij op indringende wijze
troost.
(De laatste Taxi', morgenavond, 20.26 uur, Ne
derland 1)
MAANDAG20SEPTEMBER1993
KRO maakt dertiendelige dramaserie
'De Danswoede' belicht historie Nederlandse dansgeschiedenis
De dans was in vorige
eeuwen een om
streden thema in
het calvinistische Nederland.
Dominees wijdden er talloze ge
schriften aan om de burgerij te
wijzen op de gevaren van het
zondige tijdverdrijf, 'deze kwa
de verleiding'. Dat er deson
danks gewoon werd doorge
danst is een vrij onbekend feit.
Vrijwel iedereen die zich inte
resseert voor de danskunst,
meent namelijk dat Nederland
een relatief jonge danstraditie
heeft, die pas na de Tweede
Wereldoorlog enig niveau be
reikte.
Dat is niet waar, ontdekten
Jellie Dekker en Jessica Voeten,
de maaksters van de documen
taire De Danswoede, die de NOS
morgen uitzendt. Naast veel
historisch materiaal wordt de
Film geïllustreerd door dansfan-
tasieën van choreograaf Ted
Brandsen op speciaal hiervoor
gecomponeerde muziek van Ig
Henneman, gedanst door Ma-
riek Simons en Roger Jansen,
dansers van het Nationale Bal
let.
Voeten en Dekker stuitten
twee jaar geleden op een verge
ten boek, 'Een eeuw danskunst
in Nederland', van E. Rebling
uit 1950. Geïntrigeerd door deze
geschiedschrijving, besloot het
tweetal op onderzoek uit te
gaan naar deze verdwenen erfe
nis. De Danswoede behandelt
de geschiedenis van de dans
kunst in Nederland vanaf de ze
ventiende eeuw tot nu.
De film geeft een aardig beeld
van de vroegere, tweeslachtige
houding in ons land tegenover
de dans. Aan de ene kant de re
ligieuze en morele verkettering,
aan de andere kant de populari
teit van het theater en van de
danseressen, 'die verderfelijke
wichten'. Bovendien hadden
ook de predikanten zelf een
dubbele moraal: voor de bur
gers was dansen een gevaarlijke
bezigheid, maar de betere klas
sen werd het wel - zij het oog
luikend - toegestaan zich met
dans bezig te houden, zij waren
immers 'beschaafde mensen'.
Schouwburg
De theaterdans in Nederland
nam rond 1645 een aanvang,
De danstraditie in Nederland bereikte pas enig niveau na de Tweede Wereldoorlog. foto leendert jansen
kort nadat in Amsterdam de
eerste schouwburg werd ge
opend. Aanvankelijk was het
slechts bedoeld ter opluistering
van treurspelen, maar gaande
weg ontwikkelde het zich tot
een zelfstandige theatervorm.
Dans was populair bij het pu
bliek.
Aanvankelijk werd de dans
uitsluitend uitgevoerd door
mannen, maar al snel kon het
Amsterdamse publiek de eerste
vrouw op het podium bewon
deren: Ariana Nozeman. Ze
werd een absolute ster. Daarna
volgden er velen. Het publiek
kwam in grote getale, theater
RickAstley kiest eigenzinnig voor soul
Charlene Tilton is in de goot terechtgekomen.
STARDOM
Robin Wright, Kelly in de
soap 'Santa Barbara', heeft het
leven geschonken aan een ge
zonde zoon. De relatie tussen
de actrice en Sean Penn (ex-
man van Madonna) lijkt in wat
stabieler vaarwater terecht te
zijn gekomen. Zo'n anderhalf
jaar geleden stond de verhou
ding nog op springen, omdat
Sean niet van andere vrouwen
kan afblijven. Robin hoopt nu
met de baby haar overspelige
vriend wat meer in het gareel te
houden.
Het zit Charlene Tilton niet
mee. De actrice, die bekend
werd door haar rol als Lucy
Ewing in de serie 'Dallas', heeft
geen werk, geen geld en is bo
vendien verslaafd. Ze heeft ook
al drie echtgenoten versleten.
Charlene is nu wanhopig op
zoek naar de ware Jacob, die
haar uit deze narigheid kan hel
pen.
Liefde op het eerste gezicht.
Het komt nog steeds voor. Zo
ook bij 'Goede Tijden, Slechte
Tijden'-ster Ingeborg Wieten,
die in de serie Suzanne speelt.
Na haar verbroken relatie met
Antonie Kamerling, bleef de ac
trice niet lang bij de pakken
neerzitten. Ze liep Mare Haak
legen het lijf en het was meteen
raak. Na drie maanden trouwde
het stel al en vorige maand
kreeg zij haar eerste baby.
'Bold and Beautiful'-sterren
Jeff Trachta en Bobbie Beakes,
beter bekend als Thome en Ma-
cy zijn druk in de weer met het
maken van een CD. In de serie
hebben zij ook een aantal duet
ten gezongen en dat bleek zo
goed aan te slaan bij het publiek
dat zij besloten samen de uitda
ging van een muzikale carrière
aan te gaan. Jeff ligt al een stap
je voor op Bobbie. Hij heeft zijn
eerste solo-CD al op zijn naam
staan.
De onverkwikkelijke affaire
tussen Woody Allen en Mia
Farrow (Woody begon een ver
houding met hun geadopteerde
dochter, Soon-Yi) zal een aantal
staartjes krijgen. Woody is er
namelijk heilig van overtuigd
dat wanneer de andere, overi
gens ook geadopteerde kinde
ren, begrijpen wat er zich tus
sen Mia en hem heeft afge-
speelt, zij zich allemaal tegen
haar zullen keren. Woody zal de
kinderen met open armen ont
vangen al was het alleen maar
om Mia dwars te zitten.
Nog ongeveer een maand en
dan verschijn het boek van Gert
en Hermien Timmerman. Het
levensverhaal van het stel moet
heel boeiend zijn. Vooral hun
vlucht in het geloof heeft vele
Nederlanders hogelijk verbaasd.
In 'Het ware verhaal', zoals het
boek is gedoopt, zal het hoe en
waarom duidelijk worden.
Mare Klein Essink is einde
lijk in de huwelijksboot gestapt
met zijn Carolien van den Berg.
Ruim vijf jaar woonden zij sa
men en hebben ook een zoon.
Nu is dat op zich allemaal niet
zo bijzonder, maar wat wel op
merkelijk is dat Mare, als het
aan hem ligt nog zeker vier kin
deren wil hebben. Of het daar
ooit van zal komen, is de vraag.
Mare heeft heeft het zo druk dat
er niet eens tijd is voor een hu
welijksreis.
Of het hem lukt op ei
gen benen te blijven
staan, moet nog
even worden afgewacht. Het is,
zoals dat in platenkringen zo
eufemistisch heet, even rustig
geweest rond de inmiddels
27ste jarige Rick Astley. Dat haal
je de koekoek. Nadat aan zijn in
aanvang succesvolle samenwer
king met Stock Aitken and Wa
terman een einde was geko
men, heeft hij eens goed moe
ten nadenken over hoe het nu
verder moest met zijn zangcar
rière.
Het resultaat van de retraite
komt vandaag officieel uit: zijn
vierde CD die de titel kreeg
Body and Soul. Waarbij soul in
derdaad slaat op het genre
waarvoor Rick nu heeft geko
zen. Dat is wel even andere kost
dan het dance-pop-genre waar
in hij eerder zo'n succes had,
onder meer met Never gonna
give you up en Whenever you
need somebody.
De teksten voor de CD heeft
Rick deels zelfs geschreven en
deels met assistentie van men
sen als Lisa Stansfield. Het bete
kent in elk geval dat Astley ge
kozen voor een meer diepgaand
repertoire.
„Dat is ook de bedoeling. Op
een gegeven moment was ik
met Stock Aitken and Water
man toch uitgepraat. Ik ben
dankbaar dat ze me hebben
ontdekt, in Manchester. Ik ben
dankbaar dat ze me onder hun
hoede hebben genomen en dat
ze me een kans hebben gege
ven. Maar ik vond dat ze met
name met mijn tweede CD niet
hun uiterste best deden, dat ze
zelfs onder hun eigen niveau
bezig waren. Dat vind ik niet
fair. Want hoeveel jonge men
sen krijgen nu eigenlijk de kans
een plaat te maken? Als je ie
mand die gelegenheid biedt,
moet je alles geven wat je hebt".
„Ik heb toen, een paar jaar
geleden, besloten dat ik het an
ders wilde. Misschien is het niet
zo commercieel als voorheen.
Maar dat hoeft voor mij ook
niet meer. Ik praat, dat realiseer
ik me terdege, vanuit een luxe
positie. Dank zij het enorme
succes tussen 1987 en 1990 heb
ik een redelijke basis. Ik hoef
me geen zorgen te maken over
m'n hypotheek, ik kan m'n
dochtertje naar school laten
gaan".
„Er is ook nog een ander as
pect aan dat eerdere succes. Ik
heb datgene, waar menigeen
naar verlangt, al meegemaakt.
Ik heb in de spotlights gestaan,
ik heb het succes geproefd.
Kortom, ik heb iets bereikt. Ik
hoef mezelf niet meer te bewij
zen. Tenminste niet wat dat be
treft".
„Ik kan de glamour relative
ren, omdat ik al weet wat roem
inhoudt. Die manier van den
ken is bovendien in een
stroomversnelling gekomen
doordat mijn vriendin en ik een
dochtertje hebben gekregen:
Emilie. Geen enkele gebeurtenis
in je leven, denk ik, beïnvloedt
je zo als het krijgen van een
kind."
„Ik heb in elk geval besloten
dat ik los van mijn werk een pri-
vé-leven wil. Ik wil tijd voor
haar hebben. We zijn van plan
haar niet strikt Engels op te voe-
den, maar haar ook deelgenoot
te maken van de cultuur van
Denemarken. Mijn vriendin is
Deense. Dat land heeft toch
weer een andere mentaliteit,
een andere historie, andere ge
bruiken. Ik denk dat het belang
rijk is voor een kind dat later
verder moet in deze wereld om
zo ruim mogelijk te leren den
ken".
„En nu ze zo klein is, wil ik
niet dat ze steeds zou moeten
vragen: waar is daddy?Of dat ze
van kinderen op school moet
Rick Astley: „Ik zoek naar nieuwe wegen, maar niet tot elke prijs." foto pr
horen dat haar onbekende pap
pie een ster is. Die God mag we
ten hoeveel andere vrouwen hij
er nog op nahoudt".
„Je moet er toch niet aan
denken hoe het is voor de kin
deren van Mick Jagger? Ik wil
me artistiek niet op zijn hoge
niveau stellen, maar het gaat er
om wat roem, wat showbusi
ness, wat de publiciteit erom
heen met grote artiesten doet,
kan doen. Ik wil niet in dat pa
troon vervallen. Ik houd van
mijn vak, ik wil het graag goed
doen, naar nieuwe wegen zoe
ken, maar niet tot elke prijs".
„Je moet trouwens maar af
wachten of ik het red. Succes
moet je ook in perspectief zien.
Als je in het centrum van de be
langstelling staat, heb je, begrij
pelijk, de neiging te denken dat
het altijd zo blijft en dat het pu
bliek altijd op je heeft zitten
wachten. Een misvatting. Nie
mand heeft .op je zitten wach
ten. Als je uit zicht bent, ben je
ook zo weer vergeten. En mis
schien hoort het ook zo".
„Ook moet je niet uitsluiten
dat het slechts zeer weinigen
gegeven is jaren en jaren aan de
top te blijven. En dan dien je je,
als je in dit vak zit, ook nog af te
vragen: tegen welke prijs? Ik
denk niet dat wat Michael Jack
son nu is overkomen hijzelf
heeft voorzien, noch dat hij er
blij mee is. Ik vraag me, even
terzijde, af of die zaak nou zo
breed uitgemeten had moeten
worden in de kranten, in alle
media over de hele wereld. Zijn
er geen fundamenteler, geen er
ger dingen om over te berich
ten, denk ik dan. Maar het is
kennelijk een aspect van het
mega-sterzijn".
„Die prijs moet je daarvoor
willen betalen, nog afgezien van
het feit of het je lukt zo lang mét
succes in het vak te blijven. Zo
sluit ik niet uit dat ik noodge
dwongen of uit vrije wil over
een paar jaar iets heel ander$ ga
doen. Dat ik een hotel ga drij
ven. Op een bergtop..."
