Unieke schoonmaak van
gifgrond in Kralingen
Koop nu
bereikbaarheid.
Ingenieur op zoek naar het ideale bankje
Binnenland
Bosnische asielzoeker dreigt
zichzelf in brand te steken
Geen bon voor Koninklijk Huis
Rotterdam overweegt geld
te vragen voor methadon
Weg naar adel geblokkeerd
WOENDAG 15 SEPTEMBER 1993154
Grootste saneringsoperatie aller tijden
In de Rotterdamse wijk Kralingen begint vandaag de
grootste bodemsanering die ooit in een Nederlandse stad
heeft plaatsgevonden. Ruim achthonderd huishoudens
verhuizen de komende jaren in fasen en honderdtien
woningen vallen onder de slopershamer. De kosten, 275
miljoen gulden, worden voor negentig procent betaald
door het rijk. De gemeente Rotterdam legt het resterende
bedrag op tafel.
Rotterdam anprein van een voormalige gasfa
briek. Er zijn fenolen, aromaten,
De woningen staan op het ter- cyanide, tolueen en olieproduk-
ten in de bodem terechtgeko
men. De meest vervuilde grond
wordt verwijderd, de minder
vervuilde plaatsen worden inge
damd om verspreiding te voor
komen.
De gemeente Rotterdam be
gint met precies in kaart te
brengen welke eigenaren en
huurders in aanmerking komen
voor bemiddeling bij herhuis
vesting en bij schadevergoe
ding. De mensen moeten ge-
Sanering laat vaak lang op zich wachten
Niet alleen in Rotter
dam duurt het lang
voordat vervuilde
grond wordt schoon
gemaakt. Uit een
marktonderzoek van
Heliview Marketing-
service blijkt dat
schoonmaken van
vervuilde bedrijfster
reinen in heel Neder
land steevast traag
verloopt. Hoewel is
vastgesteld dat bij ten
minste vijftien procent
van de bedrijven spra
ke is van een vervuilde
bodem, is de afgelo
pen twee jaar slechts
bij vier procent een
saneringsoperatie in
gezet.
Heliview Marketing-
service uit Breda heeft
zich beperkt tot indus
triële bedrijven met
twintig tot vijfhonderd
werknemers. De afge
lopen jaren is bij 45
procent van de indus
triële bedrijven ten
minste één bodemon
derzoek uitgevoerd.
De komende twee jaar
zal zo'n onderzoek bij
nog eens negen pro
cent worden gehou
den, aldus Heliview.
Bij de bedrijven in
Utrecht en Noord-
Holland heeft relatief
gezien wat minder
vaak bodemonder
zoek plaatsgevonden,
respectievelijk 39 pro
cent en 33 procent.
Van de grote provin
cies lopen Noord-Bra
bant (50 procent) en
Gelderland (52 pro
cent) voorop. Opval
lend is dat in Zeeland
bij 28 procent van de
onderzochte bedrijven
bodemverontreiniging
wordt aangetroffen. In
noord-Nederland is
dat 22 procent. Het
landelijke gemiddelde
bedraagt 15 procent.
middeld tussen zes en negen
maanden hun huizen uit, met
uitlopers tot anderhalf jaar. Een
aantal van hen keert niet terug.
De ontgraving en het indam
men van de vervuiling duren
vier jaar. In die periode verhui
zen de bewoners, voornamelijk
huurders, per blok woningen.
Elk saneringsjaar wil het Pro-
jektburo, dat de sanering bege
leidt, tweehonderd huishou
dens herplaatsen.
De vervuiling in de wijk is al
ruim tien jaar geleden ontdekt.
Vasthoudende bewoners kregen
jarenlang niet of nauwelijks ge
hoor bij de gemeente Rotter
dam. Pas nadat onomstotelijk
na meerdere onderzoeken door
verschillende onderzoeksbu
reaus de ernst van de zaak was
vastgesteld, boekten de bewo-
Vorig jaar oktober kwamen
Rotterdam en het ministerie
van VROM overeen de zwaar
vervuilde grond, soms tot twaalf
meter diep, te verwijderen,
itfinder smerige grond blijft lig
gen omdat verwijdering daar
van de saneringskosten zou op
jagen tot 550 miljoen gulden.
Zwitsers horloge uit gerecycled blikje
zwolle» Binnenkort komen in Nederland horloges op de markt
gemaakt van afval. Het horloge wordt op het uurwerk en de bat
terij na geheel gemaakt uit gerecycled materiaal. De kast van het
horloge is een platgedrukt leeg bier- of frisdrankblikje. Verder
bestaat het kunststof bandje uit gerecycled materiaal. Volgens
importeur Vesmi Holland Watch uit Zwolle worden nu nog
Zwitserse blikjes gebruikt. De bedoeling is echter ook horloges
van Nederlandse blikjes te maken. De horloges gaan 99 gulden
kósten. Met de gemeente Zwolle is afgesproken dat deze blikjes
containers gaat plaatsen bij grote evenementen. Ingezamelde
bierblikjes kunnen na verwerking in Zwitserland weer als horlo
ges worden teruggekocht.
TBC-onderzoek in disco Franeker
franeker» De GGD Noord-Friesland gaat binnenkort een TBC-
onderzoek houden in discotheek Don Pedro in Franeker. Vol
gens GGD-arts A. Kiers bestaat het vermoeden dat onder de be
zoekers besmettingsgevallen voorkomen, omdat een besmette
man uit Harlingen regelmatig in deze discotheek uitging. In juni
van dit jaar werd al een uitgebreid onderzoek gedaan in vijf ho-
reca-gelegenheden in Harlingen. De bron van de besmetting in
Harlingen bleek de genoemde man te zijn. Volgens de GGD zijn
op dit moment in Harlingen 174 mensen besmet met TBC.
Achttien van hen vertonen ziekteverschijnselen. De GGD-arts
verwacht overigens in Franeker minder besmettingen. De Har-
linger ging daar minder vaak uit.
Driemaal aangehouden op één dag
Rotterdam Een 24-jarige Rotterdammer is eergisteren drie keer
aangehouden wegens diefstal. De derde keer werd hij tenslotte
achter tralies gezet. De politie verklaarde gisteren dat de man de
eerste keer werd betrapt toen hij een radio uit een auto stal. Na
proces-verbaal op het politiebureau werd hij heengezonden om
een half uur te worden aangehouden voor een winkeldiefstal. Na
hetzelfde ritueel mocht hij opnieuw gaan. Korte tijd later was het
weer raak, nu ging het om twee winkeldiefstallen. Dat vond de
politie te veel van het slechte en stelde hem vervolgens in verze
kerde bewaring.
Autogas vandaag één cent goedkoper
Rotterdam Autogas (LPG) wordt vandaag één cent per liter
goedkoper. De adviesprijs wordt 50,9 cent. Dat is meegedeeld
door marktleider BK GAS en Novok, de organisatie van zelfstan
dige pomphouders. De verlaging is het gevolg van prijsdalingen
op de internationale produktenmarkt.
Zes jaar voor gewapende overvallen
alkmaar De rechtbank in Alkmaar heeft gisteren een 20-jarige
man uit Zwijndrecht wegens gewapende overvallen, heling en
wapenbezit veroordeeld tot zes jaar cel. Officier van justitie E.
Bueno had twaalf jaar geëist. De man was één van de zes gedeti
neerden, die vorige week donderdag na gijzeling van vier cipiers
ontsnapten uit het huis van bewaring Bergerhout in Alkmaar.
Zaterdag werd hij aangehouden in Den Helder. Volgens de
rechtbank is de verdachte met anderen verantwoordelijk voor
zes gewapende overvallen in Isfbord-Holland op snackbars, een
benzinestation, een kledingzaak en een videotheek. Voor twee
andere overvallen leverde hij de wapens en een vluchtauto.
Buttons tegen burgemeester Peper
Rotterdam De stad Rotterdam is toe aan een nieuwe burge
meester, vindt het comité Afscheidsgeschenk Burgemeester Pe
per. Het comité verkoopt ludieke buttons en hoopt hiermee en
via giften in totaal een miljoen gulden in te zamelen voor een
goed doel „en dan kan Bram afscheid nemen", aldus een
woordvoerder. Het comité verwijt Peper gebrek aan democra
tisch handelen. Het ultieme bewijs daarvan, zo beweert het co
mité, is dat Rotterdam straks wordt opgedeeld in twaalf minige-
meenten. De gemeenteraad heeft dat besloten maar volgens het
comité heeft geen enkele Rotterdammer daarover zijn mening
kunnen geven. Het stond namelijk niet in de verkiezingspro
gramma's van drie jaar geleden. Als opvolger van Peper tipt het
comité oud-burgemeester André van der Louw of Neelie Kroes,
de oud-minister van verkeer en waterstaat en Pepers huidige
vriendin.
Uit protest tegen oveiplaatsing
den haag Omstanders spraken er gisteren schande van. Ze waren er getuige van dat een medewerker van de Haagse parkeerpolitie wel een bon
uitschreef voor een fout geparkeerde auto van een 'gewone burger' maar een auto van het Koninklijk Huis (AA-27) ongemoeid liet. Beide auto's
stonden geparkeerd op het Plein vlakbij het Binnenhof. foto anp paul stolk
Een 34-jarige Bosniër heeft gis
termiddag in een tijdelijk op
vangcentrum in 's-Gravendeel
(provincie Zuid-Holland) ge
dreigd zichzelf in brand te ste-
Is 't een keer mooi weer, zijn ze
niet door vandalen vernield en
zitten er geen kledders vogel
poep op, dan nog worden
bankjes op Nederlandse plei
nen slechts minimaal gebruikt.
Hoe dat komt? Ingenieur
Christianne Maurer weet er al
les van. Ze bestudeert nu al
drie jaar hoe mensen op bank
jes gaan zitten of waarom ze er
niet op gaan zitten. Binnen
kort hoopt ze te promoveren
op een proefschrift met nuttige
tips voor de ontwerpers. Straks
staan mensen in de rij voor
een plekje op een bank.
den haag frank timmers
Nederlanders houden van af
stand. Kijk maar eens naar de
manier waarop ze op bankjes
zitten. Een willekeurig plein
geeft het volgende beeld. Op
één bankje zitten twee mensen,
de ene op het uiterste puntje
links, de andere op het uiterste
puntje rechts. De ruimte tus
senin blijft gegarandeerd vrij.
Op een ander bankje zit een
persoon pontificaal in het mid
den met z'n armen uitgespreid
over de rugleuning om te voor
komen dat iemand naast hem
plaatsneemt. De uitzondering is
te zien op een derde bankje met
maar liefst vier mensen, maar
dit blijken dan ook vader, moe
der, zoon en dochter te zijn.
In haar kamertje op het labo
ratorium voor vormtheorie aan
de Technische Universiteit van
Delft zit de 30-jarige Christian
ne Maurer te turen naar video
opnamen van het Beursplein in
Amsterdam. Ze kreeg van de ge
meente toestemming om vijf
verschillend vormgegeven
bankjes op het plein te zetten.
Zelf nam ze met videocamera
plaats in een "kamertje van de
Effectenbeurs en filmde vijftien
dagen achtereen van 's och-
Christianne Maurer op een van haar onderzoeksmodellen. Op deze bank kun je met z'n drieën zitten zonder
elkaar aan te raken.
foto cpd roland d
tends vroeg tot acht uur 's
avonds hoe mensen haar bank
jes gebruikten.
Jaren geleden begon Maurer
zich te verdiepen in straatmeu-
bilair en de wijze waarop ge
meenten hun pleinen ermee in
richten. „Veel gemeenten zitten
met het probleem dat de open
bare ruimte niet zo wordt ge
bruikt als ze dat willen. Ze be
steden er veel aandacht aan, la
ten straatmeubilair ontwerpen
dat goed aansluit bij de archi
tectuur in de omgeving. Maar
desondanks worden bijvoor
beeld bankjes niet gebruikt om
erop te zitten. Eerder worden ze
vernield."
Bovendien bleek haar dat
vormgevers vooral bezig waren
mooi meubilair te ontwerpen
zonder gebruik te maken van
gegevens uit gedragsonderzoek
door psychologen en sociolo
gen. Maurer dook in de litera
tuur en begon in 1990 met een
serie onderzoeken. Ze wilde te
weten komen welke factoren
bepalen of mensen al dan niet
op een bankje gaan zitten.
Maurer toog naar Zoetermeer
en liet passanten op foto's ne
gen banken zien die in Neder
land het bekendst zijn, van de
Engelse tuinbanken, de Neder
landse lattenbanken tot de mo
derne meubels van beton en
kunststof. „De meesten verko
zen een traditioneel model bo
ven een moderne bank. Favo
riet was de houten lattenbank
met zijsteunen van gietijzer,
een ouderwetse tuinbank dus.
Bovendien bleek dat mensen de
voorkeur geven aan banken die
er aangepast aan het lichaam
uit zien. Ze hebben liever een
bank met dan zonder leunin
gen. Mensen zien namelijk
gfaag hun persoonlijke ruimte
afgebakend. Ze willen een af
scherming van een drukke om
geving.
Na een soortgelijk onderzoek
in Delft kwam de vuurproef op
het Amsterdamse Beursplein.
Maurer ontwierp vijf banken,
allemaal driezittertjes in tur
quoise. Ze maakte daarbij on
dermeer gebruik van tabellen
over lichaamsverhoudingen van
de gemiddelde Nederlanders.
Drie bankjes kregen een lengte
van 2,40 meter en hadden tus
sen de drie zittingen 25 centi
meter vrije ruimte. Twee ban
ken werden 1,80 meter, de leng
te van de gemiddelde straat-
bank in Nederland. Van twee
banken vallen de scharnierende
rugleuningen op, die lekker
meeveren bij het achteroverleu
nen. Het zien van een volledige
haakse bank alleen al is vol
doende om rugpijn te krijgen.
Elke minuut filmde Maurer
vijf seconden. Op het haakse
bankje zitten twee oude vrou
wen met pijnlijk vertrokken ge
zichten terwijl op de scharnie
rende driezitter drie jongeren
losjes hangen. Op en met de
banken gebeurt echt van alles.
Er wordt gekaart, drugs worden
verhandeld, één keer wordt
graffiti gespoten en één keer
wordt een rugleuning vanaf ge
trokken. Maar zo weinig vanda
lisme in twee weken valt vol
gens Maurer reuze mee.
De analyse van het beeldma
teriaal, waarmee ze nu bezig is,
is monnikenwerk. Haar conclu
sies wil ze uitgeven in een boek
je met tips voor vormgevers.
Maurer: „Ik hoop dat het effect
is dat banken gebruikersvrien
delijker worden. Meer aandacht
voor de gebruiker hoeft het
meubilair niet duurder te ma
ken. Als je wilt dat iemand vrij
willig naast een ander op een
bankje gaat zitten, dan moet je
de persoonlijke ruimte van de
mens respecteren".
rotterdam cpd
voor elke portie methadon der
tien gulden betalen. Betrokke
nen krijgen ruim de helft terug
van het ziekenfonds.
Directeur F. Leenders van het
Boumanhuis, de grootste drug
hulpverleningsinstelling in Rot
terdam, vreest dat de drempel
voor een aantal druggebruikers
te groot wordt wanneer ze moe
ten betalen voor methadon. Zij
zouden dan minder snel over
schakelen en meer heroïne-ge
bruiken, verwacht Leenders. En
dat werkt volgens hem extra cri
minaliteit in de hand.
De gemeente Rotterdam over
weegt om verslaafden geen gra
tis methadon meer te verstrek
ken maar ze te laten betalen
voor deze vervanger van heroï
ne. De drie grote verslavings
zorginstellingen hebben de op
dracht gekregen om mogelijk
heden daartoe te onderzoeken.
Er wordt gedacht aan een bij
drage van enkele guldens per
eenheid.
Het idee daarvoor is afkom
stig uit Zürich. In deze stad
moeten methadongebruikers
ken. Hij is het niet eens met zijn
overplaatsing naar het asielzoe
kerscentrum in Leersum.
De man bevond zich in een
stacaravan en stuurde eerst zijn
vrouw en drie kinderen naar
buiten. Vervolgens overgoot hij
zichzelf met benzine en dreigde
zichzelf in brand te steken. De
inmiddels gealarmeerde politie
en de brandweer slaagden er
niet in de man op andere ge
dachten te brengen.
De brandweer sloeg vervol
gens de ruiten van de caravan
in en spoot de caravan van bin
nen Idetsnat om eventuele
brand te voorkomen. Even later
forceerde de politie de deur van
de caravan en overmeesterden
agenten de vluchteling.
De man werd vervolgens voor
verhoor overgebracht naar het
politiebureau. Van daaruit werd
hij overgebracht naar het Refa-
jaziekenhuis in Dordrecht Voor
onderzoek.
Als u nu een auto- of zaktelefoon koopt, van welk merk dan ook, betaalt u tot 1994 helemaal niets voor
het abonnement op ATF-3. En dat is een heel voordelige manier om zelf te ontdekken dat mobiele
communicatie werkt. Want met een mobiele telefoon bent u bereikbaar op het moment dat u dat wilt.
En dan krijgt iedere vraag op tijd een antwoord. Bel daarom gratis 06-0106 voor uw dichtstbijzijnde dealer.
Gratis abonnement tot 1994 op Het Mobiele Netwerk.
Man leest eigen rouwadvertentie
Geschokt las directeur P.
Hammerstein van drukkerij
De Kempen Pers in het Bra
bantse Hapert maandagmor
gen in De Volkskrant een over
lijdensadvertentie, waarin hij
het lijdend voorwerp was. Vol
gens de tekst was Hammer
stein 'tijdens een noodlottig
ongeval in het buitenland
plotseling overleden
De advertentie-afdeling van
De Volkskrant had de tekst
zondagavond op bedrijfspa-
pier per fax aangeleverd gekre
gen. Hoewel normaal via een
belletje wordt gecontroleerd of
de zaak wel klopt is dat deze
keer achterwege gebleven, al
dus een woordvoerder van de
Perscombinatie, de uitgever
van De Volkskrant. De krant
heeft de rouwadvertentie gis
teren gerectificeerd.
De Hapertse directeur wordt
al anderhalf jaar achtervolgd
door pesterijen. Anonieme te
lefoontjes, niet bestelde
bloemstukken en teksten in
graffiti op de buitenmuren van
zijn woning maken hem het
leven zuur. Volgens adjunct
directeur M. van der Kruis van
De Kempen is de overlijdens
advertentie de akeligste grap
De politie in Son, de woon
plaats van Hammerstein, heeft
de zaak in onderzoek. Ook de
eerdere pesterijen waren bij de
politie reeds bekend. Volgens
een woordvoerder gaat het om
dezelfde persoon. „Hopelijk
maakt hij binnenkort een fout
en loopt hij tegen de lamp",
aldus eervwoordvoerder.
Hammerstein is zelf niet be-
reikbaan
Tweede Kamer akkoord met nieuwe wet
den haag »anpeer omdat de titel jonkheer hem
niet prestitieus genoeg was. Hij
vond dat hij tenminste baron
had moeten worden.
Begin jaren zeventig probeer
de de Hoge Raad van Adel de
oud-politici Luns, Drees sr. en
Linthost Homan in de adel
stand te laten verheffen. Het ka
binet stak daar een stokje voor.
De ministers vonden verheffing
in de adelstand uit de tijd en
bestaande mogelijkheden om
waardering te laten blijken af
doende. Men doelde indertijd
op lintjes en ere-doctoraten.
Gisteren bleek dat de Tweede
Kamer nog steeds diezelfde me
ning is toegedaan.
In de nieuwe Wet op de Adel
dom is nadrukkelijk afgezien
van enige modernisering in de
regels rond de overerving van
titels. Pogingen om titels ook in
de vrouwelijke lijn erfelijk te
maken (D66) of de titel ook te
laten overgaan op buitenechte
lijke en adoptie-kinderen (CDA)
kregen geen steun. „Dat zou de
suggestie wekken dat de adel
stand nog steeds een rationele
grondslag heeft en dat is niet
het gevalaldus minister Dales
van binnenlandse zaken.
Voor 'gewone' burgers is het
voortaan bij wet onmogelijk
ooit nog in de adelstand te wor
den verheven. De Tweede Ka
mer ging gisteren zonder hoof
delijke stemming akkoord met
de nieuwe Wet op de Adeldom.
Overigens sluit de wet naadloos
aan op de in Nederland al veel
langer bestaande praktijk.
De nieuwe wet sluit verhef
fing in de adelstand voor nieu
we Nederlandse families uit. Al
leen (aangetrouwde) leden van
het Koninklijk Huis kunnen nog
in de adelstand worden verhe
ven. Ten slotte kunnen Neder
landers, die kunnen aantonen
een rechtstreekse afstammeling
te zijn van iemand die voor
1795 tot de adelstand behoorde,
alsnog aanspraak maken op de
bijbehorende titel.
De laatste keer dat in Neder
land iemand in de adelstand is
verheven voor zijn 'persoonlijke
verdiensten' was in 1904. In
1909 strandde een poging de
voormalige gouverneur-gene
raal van Nederlands-Indië Van
Heutz in de adelstand te verhef
fen. Hij bedankte echter voor de
