AH wil liever ook op
maandagmorgen open
'Vrachtwagens nemen
straks de Kanaaltunnel'
Kakelbont ligt niet in de winkel
Stand van Zaken
Recordgroei van
aantal hypotheken
Produktie Fokker 50 omlaag
Vliegtuigbouwer Fokker over
weegt het produktietempo van
de Fokker 50 turboprop op
nieuw terug te schroeven. Door
de tegenvallende verkopen van
het vliegtuig, groeit de voorraad
'witte staarten' (niet verkochte
toestellen) gestaag. Op VVoensd-
recht en op Schiphol staan ten
minste vijftien onverkochte
vliegtuigen in opslag.
De vakbonden vrezen dat het
verder verlagen van het produk
tietempo met een verlies aan
werkgelegenheid gepaard gaat.
Volgens bestuurder Peter van
Bers van de Industriebond FNV
zou een dergelijke maatregel
ongetwijfeld opnieuw arbeids
plaatsen kosten. De bonden
gaan volgende week met Fokker
praten over de problemen met
de Fokker 50.
Fokker-woordvoerder Van
Veen ontkent echter dat het te-
Samenwerking
Fles en Karox
De Leidse horeca-groothandels
Fles en Karox bedrijfskeukens
zijn een samenwerking aange
gaan. Daarbinnen vullen de
twee bedrijven elkaar aan. Fles
levert 'kleingoed' zoals glaswerk
en porselein, voor bedrijfsge-
bruik, Karox levert grootkeu-
kenapparatuur.
Fles werd in 1898 opgericht.
Het bedrijf was tot begin 1993
aan de Hooigracht gevestigd.
Problemen met parkeren en
met laden en lossen waren aan
leiding om uit de binnenstad te
verhuizen naar industrieterrein
De Waard.
Fles Horeca Groothandel be
gon indertijd met de verkoop
van potten en pannen. Na ver
loop van tijd verkocht Fles een
breed assortiment huishoudelij
ke artikelen. De zaak groeide uit
tot een combinatie van zowel
groot- als detailhandel. Onge
veer 25 jaar geleden begon Fles
zich te richten op de horeca.
rugschroeven van de produktie
sociale gevolgen heeft. I let staat
nog niet vast hoe wij de proble
men rond de Fokker 50 gaan
aanpakken. Van Veen: „Fr zijn
twee manieren om dat te doen.
Wij kunnen het produktietem
po omlaag brengen of wij kun
nen de toestellen slechts voor
een deel afbouwen. Pas als er
een klant bekend is, wordt het
vliegtuig verder afgebouwd. Dat
gebeurt al met de Fokker 100. l x
wordt nu gekeken of de Fokker
50 zich hiervoor leent," aldus
Van Veen.
JE ZIT
ALTIJD GOED
MET EEN LENING
VAN DE GKB
Natuurlijk gaal u voor uw lening
naar een verlrouwd adres.
Zoals de GKB Leiden dus.
Daar maken ze uw persoonlijke
lening of doorlopend krediet
prima in orde voor u.
Snel, zonder poespas en tegen
aantrekkelijke voorwaarden.
Kom maar langs.
Op werkdagen van 9.00 -12.30
uur en donderdagavond van
17.30- 19.30 uur.
Of bel voor informatie.
/^jK GOED VOOR
UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden
Breestraat 24.
Postbus.11300.2301 EH Leiden
tel. 071-167777
WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1993
ZAKELIJK
Drankenhandel
KATWIJK - Drankengroothandel
Toonen-Lafeber heeft afgelopen
maandag zijn vestiging aan de
Steenbakkerstraat 12 in Katwijk
geopend. Toonen-Lafeber is
een samenvoeging van drie be
staande drankenhandels, Lafe-
ber uit Leiderdorp, Pluimgraaff
uit Katwijk en Toonen uit
Noordwijk. Het werkgebied van
de nieuwe drankenhandel om
vat Wassenaar, Noordwijk, Kat
wijk, Noordwijkerhout, Roelo-
farendsveen, Voorhout, Oegst-
geest, Valkenburg, Leiden, Lei
derdorp, Stompwijk, Hazers-
woude; Zoeterwoude en Voor
schoten.
Pensioen
OEGSTGEEST - 'Pensioen, nu
zorgen voor latere'. Dat is het
thema van een bijeenkomst die
het Contact Jonge Bedrijven
dinsdag 21 september houdt.
Spreker is Pim Kuit, pensioen
adviseur bij verzekeringsmaat
schappij Aegon. De bijeenkomst
begint om 20.30 uur in hotel
Het Witte Huis aan het Wilhel-
minapark 33 in Oegstgeest.
Meer informatie over het CJB
via het verenigingssecretariaat
071-128573.
Ziekteverzuim
HAARLEM Vervoermaat
schappij NZH heeft gisteren een
collectieve ziekenfondsovereen
komst getekend voor haar 2850
werknemers. Het contract met
Spaarneland (een onderdeel
van het Zilveren Kruis) is een
uitvloeisel van de succesvolle
samenwerking om het ziekte
verzuim te beperken. Door de
nieuwe overeenkomst hebben
beide partijen minder papieren
rompsldmp.
Sinds vorig jaar hebben
Spaarneland en NZH in samen
werking met het Gemeenschap
pelijk Administratie Kantoor
(GAK) het ziekteverzuim onder
buschauffeurs in de Haarlemse
regio teruggebracht van twaalf
naar 9,5 procent. Zoals te doen
gebruikelijk bij dit soort projec
ten zijn 'begeleiding' en 'pre
ventie' de sleutelwoorden.
Directie voorspelt Noordzee-ferries zware concurrentie
schiphol. jaap sluis
De Kanaaltunnel zal na de ope
ning in 1994 een groot deel van
het vrachtvervoer tussen Frank
rijk en Groot-Brittannië voor
zich opeisen. De Noordzee-fer
ries krijgen er een geduchte
concurrent bij en zullen vrijwel
zeker een marktaandeel in
moeten leveren. Dat zegt Chris
tian Zbylut, directeur vracht van
Le Shuttle.
Deze dochteronderneming van
Eurotunnel regelt het vrachtver
voer in de zo'n dertig miljard
gulden kostende ondergrondse
verbinding. Aan de hand van
een zeer gedetailleerd systeem
wordt besloten welke lading wél
en welke niet door de tunnel
mag. Uitgangspunt is dat het
goederenvervoer geen gevaar
op mag leveren voor het pu
bliek, het personeel van Euro
tunnel en de tunnel zelf. Er
moet worden voldaan aan de
eisen die de Inter Governmental
Commission stelt. Daarin heb
ben vertegenwoordigers van
Groot-Brittannië en Frankrijk
zitting.
De vrachtwagens gaan, nadat
ze bij de ingang van de tunnel
zijn gecontroleerd, op speciale
wagons. De chauffeurs mogen
niet-in het voertuig blijven en
krijgen een gezamenlijke ruimte
toegewezen. Volgens Zbylut
zouden zo'n vijfduizend Eu
ropese transportbedrijven klant
kunnen worden. Zij worden de
komende jaren vanuit verkoop
kantoren in Calais, Folkstone en
Essen bewerkt. In januari 1994
worden de tarieven definitief
vastgesteld.
Voor vervoerders zit de grote
winst vooral in de tijdsbespa
ring, zegt Zbylut: „Alleen al de
reis gaat twee uur sneller dan
met boten. Bovendien verloopt
het binnenrijden in Calais en
wegrijden in Folkstone veel
vlotter. Met andere woorden:
zelfs als we vijf procent duurder
zouden zijn dan de ferries,
maakt het enorme tijdsvoordeel
de tunnel toch nog veel aan
trekkelijker. Een bedrijf dat er
vijfduizend keer per jaar een la
ding doorheen stuurt, bespaart
minimaal tienduizend arbeids-
Overigens verwacht Zbylut
dat de tunnel vooral aantrekke
lijk is voor vervoerders in het
zuidelijk deel van ons land. Die
kunnen via goede verbindingen
dwars door België heen snel in
Calais komen en van daaruit de
overtocht maken. Vanuit Hoek
van Holland duurt die tocht niet
twee, maar vier uur en dat, al
dus de Shuttle-directeur, is bij
het transport van "goederen als
groente, fruit en bloemen een
probleem. Vooral zulke ladin
gen zullen, verwacht hij, in gro
te hoeveelheden door de tunnel
gaan. Le Shuttle gaat de Neder
landse transportmarkt intensief
bewerken. Die is volgens Zbylut
met rond de 350.000 onderne
mers binnen Europa van groot
belang en haalt in zeer veel lan
den werk weg.
Handboek
Een speciale ladinggroep zijn de
gevaarlijke stoffen. Jaarlijks
wordt ddarvan tussen Frankrijk
en Groot-Brittannië 600.000 ton
vervoerd*Le Shuttle heeft een
compact handboek samenge
steld waarin exact staat aange
geven hoe met die stoffen moet
worden omgegaan. Geen door
gang krijgen onder meer explo
sieven, stoffen die vatbaar zijn
voor zelfontbranding, stoffen
die bij contact met water tot
ontbranding (kunnen) komen
en radio-actieve stoffen.
Overigens kan in een aantal
stringent te omschrijven geval
len een uitzondering worden
gemaakt. Zo mogen radio-actie
ve onderdelen bevattende hart-
stimulatoren wél worden ver
voerd. In de tunnel hangt om de
75 meter blusapparatuur. En
om de 375 meter is een nood
uitgang met schuilplek. Verder
beschikt men over een achttien
mensen tellend brandweer
korps met speciale voertuigen,
worden er infrarood detectoren
aangebracht en kan in geval van
een ramp exact door de compu
ter worden aangegeven \Vaar op
dat moment de wagons met ge
vaarlijke stoffen rijden.
Arnoldus Bouwpartners in andere handen
leiden Arnoldus Bouwpartners/Arnol-
dus Keukens in Leiden. De zaak
komt nu in handen van G.J.
J.L. Arnoldus heeft wegens het Kleinlugtebeld die al tien jaar
bereiken van de pensioenge- samen met Arnoldus de directie
rechtigde leeftijd onlangs af- vormde,
scheid genomen van zijn bedrijf Met het vertrek van Arnoldus is
de firma t
generaties niet meer i
na drie
handen
van een lid van deze familie.
Kleinlugtebeld zet het bedrijf
waar tien mensen werken wel
onder die naam en op de be
staande voet voort.
In het winkelcentrum De Aarhof in Alphen aan den Rijn wordt voorlopig alleen door Albert Heijn gebruik gemaakt van de latere sluitingstijd.
ARCHIEFFOTO BEN DE BRUYN
De late namiddagverkoop
door de supermarkten van
Albert Heijn tot 18.30 uur is
in deze regio overwegend
een goed idee geweest.
Vestigingsleiders uit deze
omgeving zijn er voorstan
der van in de avonduren
nog langer open te blijven
en suggereren ook om de
zaak op maandagochtend
te openen.
regio niek faas
Landelijk blijkt echter dat de
ruimere winkelsluiting voor
zo'n kwart van de 450 vestigin
gen van het grootwinkelbedrijf
geen succes is. In steden gaat
het beter dan in buitengebie
den. Volgens AH-directeur K.
Dorsman is een op de vijf filia
len waarschijnlijk beter af als de
extra openingsuren worden be
nut op maandag- en zaterdag
ochtend.
Hij verwerpt de suggestie dat
AH niet tevreden zou zijn met
de nieuwe openingsmogelijkhe
den die in januari van kracht
werden. De concurrentie hoeft
er derhalve niet op te rekenen
dat de supergrutter terugkomt
op zijn besluit de winkels tot
18.30 open te houden. Het liefst
wil Dorsman 22 uur als bo
vengrens om een vuist te ma
ken naar pizza-bezorgers en
fast-foodbedrijven.
Bedrijfsleider H.B. Wolkers
van het A.H. filiaal in de Koper
molen in Leiden vindt dat het
later open zijn zeker op langere
termijn goed werkt. Wolkers:
„De klanten zijn er elk geval blij
mee na hun werk rustig te kun
nen winkelen met een kleine
kans op grote files voor de kassa
door een grotere spreiding. Ik
vind het wel jammer <Jat we de
enige zijn in het winkelcentrum
De Kopermolen. Ik spreek veel
mensen die het lekker rustig
vinden na zessen te' winkelen."
Wolkers zou het prettig vin
den ook op maandagmorgen
open te zijn. Het inroosteren
van personeel gaf Wolkers geen
problemen. „We hebben veel
parttimers in dienst, waardoor
we veel kunnen schuiven. Goe
de mogelijkheden zijn er bij
voorbeeld voor scholieren. Alles
wordt met het personeel in on
derling overleg geregeld", aldus
Wolkers.
In Alphen aan den Rijn er
vaart bedrijfsleider A.H. Ande-
weg van het filiaal aan de Aar
hof de verlate sluitingstijd als
zeer positief voor heel veel
mensen. Andeweg: „Vooral het
half uur extra op zaterdag van
17 naar 17.30 is een succes."
Over het idee van AH-directeur
Dorsman om eventueel tot 22
open te zijn zegt hij: „De be-
langrijkse drijfveer voor langere
openingstijden binnen ons con
cern is de service naar de klant.
Ik zou het liefst de maandag
morgen ook open zijn." Alleen
in het begin was het voor het
personeel wennen met de ande
re tijden", volgens Andeweg.
Bij Albert Heijn in Sassen-
Pieim aan het Boschplein leert
de ervaring dat het later open
zijn vooral aan het eind van de
week een succes is. Plaatsver
vangend bedrijfsleider F. Ver-
heijen vindt het voorstel van de
hoofddirectie om tol 22 uur
open te zijn heel goed. „Niet al
leen uit oogpunt van de service
naar de klant, maar ook voor
het regelen van de avonddien
sten. Je kunt daardoor beter af
stemmen op de wensen in het
privéleven van hel personeel",
aldus Verheijen, Hij zou ook
graag op maandagmorgen open
zijn.
Het aantal hypotheken dat
wordt afgesloten maakt een
stormachtige groei door. Lan
delijk steeg het aantal wo
ninghypotheken in de eerste
helft van het jaar met 37,5
procent en dat betekent een
recordgroei. Ook hypotheek
verschaffers in de Leidse regio
melden een sterke groei die
nog groter zou kunnen zijn
als er meer huizen beschik
baar zouden zijn met een
prijs tussen de een en twee
De enorme groei van het
aantal hypotheken heeft voor
al te maken met de druk op
de huizenmarkt. De dalende
rente speelt daarbij weliswaar
een rol, maar ook de relatief
sterk stijgende huren. Een
steeds nijpender probleem is
het tekort aan betaalbare
koopwoningen. H. Eibers van
het Financieel Dienstencen
trum in Leiden constateert
dan ook dat mensen die bij
hem komen voor een hypo
theekadvies vaak lang gezocht
hebben voor ze een huis von
den. „De druk op de markt is
enorm. De prijzen zijn hoog,
maar mensen zijn bij het slui
ten van hypotheken nog
steeds voorzichtig. Ze gaan
niet tot de grenzen van wat
mogelijk is."
Eibers schat voorzichtig dat
de afgelopen maanden twin
tig procent meer mensen bij
hem aanklopten voor een hy
potheekadvies. Een hypo
theekadviseur van een Leids
makelaarskantoor houdt het
op een groei van 'zeker 25
procent'. De groei is ook ge
stimuleerd door de soepeler
regelingen van banken om
geld te verstrekken op basis
van twee inkomens. Boven
dien is het sinds 1 april ook
mogelijk gemeentegarantie te
krijgen op die basis. Met ge
meentegarantie kunnen
tweeverdieners die elk onge
veer 30.000 gulden per jaar
verdienen bijna twee ton aan
hypotheek krijgen. Dergelijke
starters op de woningmarkt
komen alleen in aanmerking
voor duurdere huizen „En als
je duizend gulden huur moet
betalen is een koopwoning al
snel aantrekkelijker."
C. van Wieringen van het
Leidse kantoor van de Hypo-
theker constateert dat men
sen in een steeds vroeger sta
dium om advies komen.
„Door de druk op de markt,
moet je al snel met een bod
komen. Iedereen die een huis
wil kopen weet dat er achter
hem nog drie of vier anderen
komen. Vandaar dat mensen
steeds eerder willen weten
hoe ver ze kunnen gaan."
Landelijk werden in de eer
ste zes maanden van dit jaar
153.000 hypotheken gesloten,
tegen 121.000 vorig jaar. In
totaal staan die 153.000 hypo
theken voor een bedrag van
34,2 miljard gulden. Het aan
tal woninghypotheken lag in
de eerste zes maanden van
1993 op 130.000, goed voor
19,5 miljard gulden. Een toe
name van 37,8 procent, zo
meldt het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS). De
gemiddelde rente daalde van
9,23 procent in 1991 naar 7,67
procent in de eerste helft van
dit jaar. Inmiddels zijn er al
verschillende hypotheekver
strekkers onder de 7 procent
gedoken. C. van Wieringen
van de Hypotheker bestrijdt
dat de hypotheekrentes van
wege de grote vraag langza
mer dalen dan de andere ren
tes. „Er zijn steeds meer ver
strekkers van hypotheken en
als er een met een lager tarief
komt, kunnen de anderen
niet achterblijven."
„Ik ben kinderkleding gaan ontwerpen
omdat ik zelf kinderen heb. Omdat ik de
kunstacademie heb gedaan ging me dat
makkelijk af. Bovendien vond ik de kinder
kleding die mij aansprak veel te duur.
Vrienden en kennissen reageerden heel ver
rast en enthousiast op wat ik zelf maakte.
Zij spoorden me aan om er mee door te
gaan en zeiden dat er handel in zat. De
naam Kakelbont moet letterlijk worden ge
nomen. De kleren die ik maak zijn kakel
bont.
Toen de kinderen naar school gingen zat
ik met het dilemma examen te doen aan de
academie of zelf iets gaan ondernemen. Het
is dat laatste geworden. De mensen die zijn
opgeleid als kunstenaar zijn lang niet altijd
in staat daar ook een bestaan mee op te
bouwen. Het is ook de vraag hoe consu
ment-gericht je dan nog kunt werken. Dat
is iets wat je niet leert op de academie.
Ik ben ook met Kakelbont begonnen om
dat het goed is te combineren met de ver
zorging van de kinderen. Als ze naar school
gaan, kan ik de kleding ontwerpen en ma
ken. De verkoop is 's avonds. We houden
party's bij mensen thuis. Inderdaad, een
beetje het idee van Tupperware. Een gezel
lige avond waarop geïnteresseerde mensen
de kleren kunnen bekijken. Dat loopt goed.
De mensen komen dan ook met het idee
dat ze wel wat willen kopen. Je merkt wel
dat er bepaalde pieken zijn, bij voorbeeld
bij de wisseling van de seizoenen of bij het
begin van het schooljaar. Voor het houden
van de party's werk ik inmiddels met nog
twee andere vrouwen samen. We zijn ieder
twee avonden per week op pad.
Inmiddels moet ik ook wel kleren inko
pen. Ik kan het gewoon niet meer bijbenen
om het allemaal te maken. Ik wil nu dan
ook iemand aannemen om een aantal uren
per week voor mij te naaien. Want mijn
wens is het assortiment verder te vergroten
en het moet daarbij gaan om kleren die je
niet in de winkel kunt vinden. Dat is de ba
sis van Kakelbont. Als de zaak verder groeit,
zou ik wel graag zelf een winkel willen ope
nen.
Voordat ik hiermee begon heb ik drie jaar
voor anderen kleding verkocht. Dat deed ik
op een vergelijkbare manier. Daardoor wist
ik op een gegeven moment dat er wel een
markt voor Kakelbont was. Op basis van die
ervaring heb ik ook een ondernemingsplan
gemaakt, waarin ik heb geprobeerd te ra
men hoe de omzet zich zou ontwikkelen.
Dat is ook wel uitgekomen, maar ik heb de
prognoses dan ook op ervaringsfeiten geba
seerd.
Het meest tegengevallen tot nu toe zijn
geldzaken. Banken willen eerst resultaat
zien voor ze geld geven. Voor zo ver ik wel
geld heb gekregen, was dat omdat mijn
man een inkomen heeft. Eigenlijk zou dat
er los van moeten staan. Ik doe dit juist om
dat ik in mijn eigen onderhoud wil voor
zien. Grote investeringen heb ik tot nu toe
niet gedaan. Maar op zich vertegenwoordi
gen de kleren al een forse investering, stof
fen zijn duur. Op termijn zou ik een com
puter willen aanschaffen
Het leukste van Kakelbont is dat het aan
slaat. Dat je waardering krijgt omdat je met
iets komt dat er nog niet was. Soms zeggen
mensen ook dat ik maar bof dat ik de hele
dag met mijn hobby bezig kan zijn. Maar
dan zien ze kennelijk niet dat ik hiermee
begonnen ben om een bestaan op te bou
wen. Hoewel ik zelf natuurlijk het liefst cre
atief bezig ben, komt daar veel meer bij kij
ken. Denk alleen maar aan de boekhou
ding. En als ik een hele dag alleen sjaals zit
te naaien, is dat toch echt niet uit hobby."
Kakelbont is te bereiken via 071 -318335.
tekst: rudolf kleun
foto: hielco kuipers
De een droomde altijd al
van een eigen bedrijf.
Voor een ander was het
ondernemerschap de
laatste mogelijkheid om
uit de werkloosheid te
komen. Een derde zag het
gat in de markt dat
niemand anders opviel. Ze
hebben gemeen dat ze er
voor kozen hun eigen
baas te worden. Vandaag:
Agnes Harmsma uit
Leiden die onder de naam
Kakelbont kinderkleding
ontwerpt, maakt en
verkoopt.
