Leidsch
Dagblad
Oude CDA-toppers
kraken Brinkman
Voorlichting is goedkoop, maar leidt niet tot veilig verkeer
Verbazing bij sociale
diensten over onderzoek
BEL: 071-128030
Zwaargewichten versus demagoog
Boerenblokkade van Parijs weer mislukt
GOED
NIEUWS
X
WOENDAC 15 SEPTEMBER 1993
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 40261 LOSSE NUMMERS 1,60
Sjevardnadze
2Sjevardnadze dreigt
met aftreden, de Geor-
goërs gaan achter hun lei
der staan en het parlement
gaat door de knieën.
Architectuur
q De opening van het
J Architectuur Insti
tuut in Rotterdam maakt
een einde aan een discus
sie van 80 jaar.
Kritiek van Biesheuvel, Schmelzer en Udink in jaarboek
CDA-fractieleider Brinkman moet bij de komende verkie
zingen het kabinetsbeleid verdedigen, anders gaat dat
het CDA kiezers kosten. De neiging van de beoogde
CDA-lijsttrekker afstand te nemen van het huidige kabi
netsbeleid is verkeerd, want hij is daar door de steun van
zijn fractie mede-verantwoordelijk voor.
den haag gpdsoms bij Brinkman het gevoel
krijgt dat hij afstand wil nemen
van het kabinetsbeleid. Het is
net alsof een andere combinatie
hem liever zou zijn." Schmelze-
ler keurt dat gedrag ook af. Het
kabinetsbeleid dient inzet van
de verkiezingen te zijn, want
Brinkman is „medeverantwoor
delijk en daarvoor mag hij niet
weglopen".
Brinkmans sterke aandacht
voor zijn presentatie levert af
keurende woorden van zijn er-
Oud-premier Biesheuvel en de
oud-ministers Schmelzer en
Udink geven deze waarschu
wing aan Brinkman in het van
daag gepresenteerde CDA-jaar-
boek. De drie voormalige lijst
trekkers van de oude partijen
ARP, KVP en CHU (die op zijn
gegaan in het CDA) kraken
daarin kritische noten over de
opvolger van premier Lubbers
als CDA-leider.
„Als Brinkman zich straks als varen voorgangers op. Volgens
lijsttrekker zou gaan distantië- Biesheuvel moet hij niet teveel
ren van het beleid van het kabi
net dan voorspel ik u dat de kie
zers dat niet zullen begrijpen",
zegt Biesheuvel. „Brinkman
heeft die neiging een beetje.
Door mijn eigen ervaring wijs
geworden zeg ik: Brinkman, doe -
dat niet."
Udink beaamt dat. „Ik ben
het eens met Biesheuvel dat je
bezig zijn met „de techniek en
het vrij op het podium lopen,
daar prikt de TV-kijker door
heen". Schmelzer mist nog zijn
bevlogenheid als CDA'er.
Alle drie de ex-lijstaanvoeders
missen Lubbers nu al. Brink
man kan die leegte niet vullen.
Udink gaat nog verder en wil
dat Lubbers gewoon weer de
kar trekt. „Dat zou voor het
CDA het grootst denkbare elec
torale plechtanker zijn. Iedere
oplossing, hoe goed op zich
ook, is altijd een slag minder."
In hetzelfde jaarboek erkent
premier Lubbers dat zijn derde
kabinet beleidsfouten heeft ge
maakt. In 1990 zijn de economi
sche mogelijkheden overschat.
De bezuinigings-teugel werd
iets gevierd, de koppeling tus
sen lonen en uitkeringen her
steld. Volgens Lubbers bestond
er binnen de coalitie het gevoel
dat Nederland door het econo
mische dal van de jaren tachtig
heen was. De vreugde was ech
ter van korte duur, schrijft hij.
In wat mag worden be
schouwd als zijn politiek testa
ment bepleit Lubbers nieuwe
ingrepen in de sociale zeker
heid. Na de maatregelen die bij
Ziektewet, WAO, AAW, AWW en
bijstand zijn of zullen worden
doorgevoerd, zou nu de Werk
loosheidswet (WW) tegen het
licht moeten worden gehouden.
De duur van de WW-uitkering
zou moeten worden gekoppeld
aan het arbeidsverleden.
Jongen (13)
klaagt Michael
Jackson aan
LQS ANGELES fttr-UPI-DPA
Een 13-jarige Amerikaanse
jongen heeft gisteren offi
cieel een aanklacht inge
diend tegen popzanger Mi
chael Jackson wegens aan
randing. Eerder had hij de
artiest al beschuldigd van
seksueel misbruik.
De civiele rechtszaak is
aangespannen bij een recht
bank in Los Angeles, on
danks Jacksons ontkennin
gen dat hij de zoon van een
welgestelde tandarts uit Be
verly Hills seksueel zou heb
ben lastiggevallen. Hij zegt
dat het om een mislukte po
ging gaat om hem af te per
sen. De vader zou 40 mil
joen gulden hebben geëist.
De tiener, Jordan
Schwartz, beschuldigt de
megastar onder meer van
seksuele aanranding, verlei
ding, moedwiljig wangedrag
en bedrog. Jackson zou de
jongen hebben geaaid. Ver
der is er sprake van mastur
batie en orale seks. Advo
caat Larry Feldman zei de
aanklacht te hebben inge
diend „omdat het systeem
dat kinderen moet bescher
men tegen seksueel mis
bruik door volwassen, heeft
gefaald". De politie vond tot
nu toe geen bewijs voor de
beschuldigingen.
'Leiden voert bijstandswet goed uit'
Hajduk
|- De verplaatsing van
J het Europa Cup-du-
el tegen Ajax kost Hajduk
Split handenvol geld.
Werkgevers:
Duizenden banen
extra illusie
Nog geen obonnee?
HET WOORD IS AAN
Joubert
Wie nooit zijn ongelijk bekent, j
heeft niet de waarheid lief, doch
zijn eigenwaarde.
Minder overheidsuitgaven, een
beter werkende arbeidsmarkt
en versterking van het onderne- j
merschap zijn volgens de werk- j
VANDAAG
leiden annet van aarsen
De gemeenten in de Leidse re
gio hebben met ongeloof gerea
geerd op de uitkomst van het
onderzoek van de commissie
Van der Zwan naar de uitvoe
ring van de bijstandswet. Vol
gens de commissie is die uit
voering een chaos en vertonen
de sociale diensten ontoelaat-,
bare tekortkomingen. Volgens
de gemeenten zijn de onder
zoeksresultaten van de com
missie ietwat vreemd. Het kan
niet dat er van 3.100 onder
zochte dossiers geen enkel dos
sier klopt, is een reactie die bij
iedere sociale dienst is te horen.
Rare scores, meent Saskia
Noorman, directeur sociale za
ken in Leiden. De controles van
de gemeentelijke accountant,
de Rijksconsulentschappen en
de Rijksaccountant geven vol
gens haar een totaal ander
beeld. „Het onderzoek dat de
Rijksconsulent over het jaar
1992 heeft uitgevoerd in de ge
meente Leiden, heeft als con
clusie dat de gemeente de wet
goed uitvoert", aldus Noorman.
„En we kunnen ons niet voor
stellen dat dat alleen voor Lei
den geldt." De sociale dienst in
Leiden is overigens niet door de
commissie Van der Zwan ge
controleerd, zegt Noorman.
Welke gemeenten wel zijn
doorgelicht, wordt uit het rap
port van de commissie ook niet
duidelijk. In totaal onderzocht
de commissie Van der Zwan de
werkwijze van 28 gemeentelijke
sociale diensten. Ze constateer
de ontoelaatbare tekortkomin
gen bij het overgrote deel van
de gemeenten.
De Alphense directeur Doele-
man van sociale zaken gelooft
net als Noorman in Leiden
evenmin dat de uitkomst van
het onderzoek van Van der
Zwan klopt, al kent hij de in
houd van het rapport nog niet.
„Als volgens het rapport de uit
voering van de bijstandswet een
chaos is, dan is die uitkomst
verrassend en naar mijn me
ning ook onjuist", zegt hij. Vol
gens Doeleman wordt in Al
phen, waar 1250 mensen een
uitkering genieten via de AWB,
alleen een uitkering verstrekt als
alle relevante gegevens van de
aanvrager zijn gecontroleerd.
De commissie Van der Zwan
constateerde juist dat in veel
gevallen de controle van gege
vens achterwege blijft.
Pagina 3:
Kamer woest over fraude in
bijstand.
Wie ruimt het puin van de
bijstand op?
Vier manieren om fraude te
bestrijden.
Pagina 18: 'Commissie op
dood spoori.
Washington De Amerikaanse president Bill Clinton
is gisteren begonnen aan een lange en harde cam
pagne om het zeer omstreden vrijhandelsverdrag
met Canada en Mexico in de Verenigde Staten aan
de man te brengen. Hij bracht meteen zwaar geschut
in stelling: drie van zijn voorgangers. Die trokken,
onder aanvoering van Clinton, fel van leer tegen de
grootste opponent van het verdrag, Ross Perot. De
excentrieke Texaanse miljardair en ex-presidentskan-,
didaat werd door de ex-presidenten Gerald Ford,
Jimmy Carter en George Bush onomwonden voor
een gevaarlijke demagoog uitgemaakt, die de Ameri
kanen op stang jaagt met valse informatie over het
verdrag en zo de werkgelegenheid en welvaart van
miljoenen in gevaar brengt. Het North American Free
Trade Agreement (NAFTA) moet leiden tot een
'Amerikaanse EG', een vrije markt met 375 miljoen
consumenten en voor 6.000 miljard dollar aan han
delsstromen. Alle handelsbeperkingen moeten over
15 jaar zijn verdwenen.
FOTO'S REUTER WIN McNAMEE
parus hans gertsen
correspondent
Ook de tweede poging van de
wilde boerenvakbond Coordi
nation Rurale om Parijs van de
buitenwereld af te sluiten, is op
een mislukking uitgedraaid.
Prikacties van enkele tientallen
boerencommando's zorgden
vanmorgen vroeg voor veel
overlast, filevorming en vertra
ging, maar de boze boeren
slaagden niet in hun opzet de
ochtendspits in de regio Parijs
totaal te ontregelen.
De boeren wilden het verkeer
rond de Franse hoofdstad plat
leggen uit protest tegen de her
vorming van het Europese land
bouwbeleid en het landbouw
akkoord (GATT-akkoord) tussen
de EG en de Verenigde Staten.
Die twee zaken betekenen vol
gens de Coordination Rurale op
termijn de doodsteek voor de
helft van de Franse boerenbe
drijven.
De boeren eisen een onder
houd met de Franse premier
Balladur. De Franse regering
weigert tot nu toe met de Coor
dination Rurale om de tafel te
gaan zitten. De erkende boeren
vakbonden, door de Coordina
tion Rurale als verraders be
schouwd, steunen de acties
niet.
Vorig jaar deed de Cordina-
tion Rurale ook een niet hele
maal geslaagde poging Parijs te
blokkeren. Dit keer is de wilde
boerenvakbond er niet in ge
slaagd haar achterban massaal
te mobiliseren. De actieleiding
zei gisteren dat minstens tien
duizend boeren uit heel Frank
rijk aan de blokkade van Parijs
zouden deelnemen. Volgens
eerste schattingen hebben
hooguit enkele duizenden boe
ren aan de oproep gehoor gege-
Uitgeprocedeerde asielzoeker per privé-jet terug
den haag gpd„Het is onverantwoord hem samen met andere
reizigers met een normale lijnvlucht terug te stu-
Een uitgeprocedeerde asielzoeker wordt vandaag ren naar zijn vaderland. Drie keer eerder weiger-
met een privé-jet teruggevlogen naar zijn vader- deri de gezagvoerders hem mee te nemen." De
land Senegal. Het ministerie van justitie huurde vlucht kost de staat zo'n 50.000 gulden. Tot Ma-
speciaal voor hem een klein vliegtuigje. De man is drid vliegt een in Nederland gearesteerde Spaan
volgens de woordvoerder buitengewoon lastig, se drugbaron mee.
gevers nodig
banen te scheppen. Verdeling
van bestaand werk over mensen
die nu langs de lijn staan en
„kunstbanen" in bijvoorbeeld 8
banenpools moeten maar wor- i
den vergeten.
Dat staat in het banenplan
dat de gezamenlijke werkgevers
vandaag in Den Haag hebben
gepresenteerd. Direct nadat
FNV en CNV een paar weken j
geleden hun banenplan presen
teerden, kregen de werkgevers
het verwijt (onder andere van
minister De Vries van sociale
zaken) niets op dit gebied te
willen doen.
De werkgevers houden vast
aan afschaffing van het mini-
mumloon. Ze noemen het „be-
grijpelijk dat de politiek enige
tijd nodig heeft om dit te ver
werken". Door de overheidsuit
gaven te beperken, komt er
ruimte om de verschillen tussen
loonkosten en de netto-lonen te
verkleinen. Het financieringte- i,
kort moet verder omlaag om j
ruimte te maken voor verdere i;
verlaging van de rente: dat is
goed voor de werkgelegenheid, j
De meeste nadruk moet vol- i
gens de NCW echter komen te J
liggen op „meer dynamiek en
verschillen" in het arbeids- t
marktbeleid. De NCW pleit voor
grotere loonverschillen, lonen
die deels afhankelijk zijn van
winsten en meer eenmalige af
spraken over arbeidsvoorwaar
den. Ook moet er meer deeltijd
arbeid komen en werken op za
terdag moet normaal worden.
Medische
verzorging in
gevangenis slecht
veenhuizen gpd
Twee bewoners van de strafin
richting Groot Bankenbosch in
Veenhuizen hebben gisteren
een zwartboek gepresenteerd
waarin ze klagen over de slechte
medische verzorging in de ge
vangenis. Volgens hen is de
kwaliteit van de medische
dienst van de gevangenis ver
onder de maat en weigert de di
rectie maatregelen te nemen
om deze te verbeteren.
Samenwerking bij
opsporing van
winst criminelen
den haag/londen gpd
Nederland en Groot-Brittannië
gaan nauwer samenwerken bij
de opsporing, inbeslagname en
confiscatie van opbrengsten
van misdrijven. Minister Hirsch
Ballin (justitie) tekende gisteren
in Londen een overeenkomst
met zijn Britse ambtgenoot Ho
ward. Het verdrag is bedoeld
om criminelen de winsten van
hun misdaden
Binnenland -
Buitenland
Cultuur
Economie/Beurs
Familieberichten
Feiten en meningen
Gesprek van de dag -
Info
Over leven
13,15,16,17
RTVShow10
Sport25,26,270
Stand van zaken21
VANDAAG OOK
DE OMBUDSMAN
PAGINA 22
HET WEER
Enkele buien
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien. Minimumtemperatuur
graden, middagtemperatuur om
streeks 16 graden. Wind uit zuid
west tot west, matig, 3 a 4, aan de
kust af en toe vrij krachtig, 5.
NIEUW IN
LUXE KELIMSTOF
Lódjdi Dagblad
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuw
Dus neem ik
nu een abonnement.
Zoon steekt
moeder dood
amstelveen anp
Een 81-jarige vrouw is gisteren
in haar woning in Amstelveen
doodgestoken, vermoedelijk
door haar 51-jarige zoon. On
derzoek moet dit nog uitwijzen.
De zoon wordt vrijdag voorge
leid voor dé officier van justitie.
Dat heeft een politiewoordvoer
der vandaag meegedeeld.
De politie kreeg via 06-11 een
melding binnen dat er een
moord zou zijn gepleegd. Later
bleek dat de stem van degene
die had opgebeld overeenkwam
met die van de zoon. Toen de
politie bij de woning aankwam
trof ze de zoon licht gewond
aan. De verdachte kan nog niet
worden verhoord omdat er
moeilijk met hem te praten valt.
De man was sinds een jaar te
rug uit de Verenigde Staten en
woonde sindsdien bij zijn moe
der
Leidse psycholoog promoveert op onderzoek naar onveilig verkeersgedrag:
i Voorletters:-
Adres:
Postcode:
j PUits
i Tel.:
caroline van overbeeke
Voorlichtingscampagnes van de
overheid om veilig gedrag in het
verkeer te bevorderen en het
aantal verkeersdoden terug te
dringen, hebben weinig zin. Be
stuurders zijn nauwelijks gevoe
lig voor slogans die hen waar
schuwen tegen te hard rijden.
Volgens de Leidse psycholoog
Herman Willem Kruysse weten
weggebruikers heel goed wat
gevaarlijk is, maar kiezen ze
toch voor onveilig gedrag „om
dat ze de mogelijkheid krijgen
en ze er baat bij hebben". De
overheid kan verkeersveiligheid
volgens Kruysse alleen afdwin
gen door onveilig gedrag sim
pelweg onmogelijk te maken.
Met een verplichte snelheidsbe-
grenser in motorvoertuigen bij
voorbeeld.
Dat stelt de Leidse psycho
loog in zijn proefschrift over de
psychologische mechanismen
die onveilig verkeersgedrag ver
oorzaken: Conditions for safe
traffic behaviour. Kruysse pro
moveert vanmiddag op dit on
derzoek aan de Leidse Rijksuni
versiteit.
Volgens Kruysse zijn ver
keersdeelnemers over het alge
meen heel goed in staat het ge
vaar van een bepaalde verkeers
situatie in te schatten. „Maar
dat betekent nog niet dat we
ons daar ook naar gedragen. Zo
weten we bijvoorbeeld wel dat
te hard rijden, te weinig afstand
houden of door rood licht rijden
gevaarlijk is, maar we doen het
toch omdat we haast hebben."
Dat verkeersdeelnemers niet
voor voorlichting ontvankelijk
zijn, heeft te maken met de psy
chologische principes die aan
ons weggedrag ten grondslag
liggen. Kruysse: .Autorijden is
gebaseerd op automatische
vaardigheden: mensen besturen
hun auto of ander voertuig zon
der nog bij hun handelingen na
te denken. Het is voor hen rou
tinegedrag geworden; het besef
van gevaar speelt geen rol meer.
Daarom zijn ze niet ontvanke
lijk voor voorlichting over hun
rijstijl."
Voorlichting heeft dus geen
invloed op ingeslepen, automa
tisch gedrag. „Gedrag wordt im
mers een automatisme omdat
het altijd goed gaat. We beoor
delen ons eigen routinegedrag
als veilig. Gaat het toch een keer
fout, dan vervalt iemand na een
tijdje uit gewoonte weer in zijn
oude gedrag. Het enige dat de
overheid dus kan doen is de
omstandigheden aanpakken die
gevaarlijk verkeersgedrag uit
lokken: goede wegen waarop je
met snelle auto's hard kunt rij
den, niet goed afgestelde ver
keerslichten en dergelijke. Een
sterk politieapparaat heeft wei
nig zin: politie treedt immers op
als het aJ te laat is en de overtre
ding al is begaan."
De overheid kiest volgens
Kruysse voor voorlichting om
dat dat goedkoop is. „Het aan
passen van verkeersituaties en
wegen is veel ingrijpender en
kostbaarder. Maar het is wel dè
manier om de verkeersveilig
heid te vergroten. In feite blijkt
uit mijn onderzoek dat de ver-
keersbeleidsmakers de ver
keersveiligheid beïnvloeden: het
heeft geen zin de verantwoor
delijkheid bij de automoblisten
te leggen."
Voorlichting heeft volgens de
Leidse psycholoog alleen zin als
mensen nog in een leerstadium
zijn en bijvoorbeeld autorijles
hebben. „Ze zijn in dat stadium
nog wel ontvankelijk voor infor
matie over hun gedrag. In alle
andere gevallen kun je veilig ge
drag alleen maar afdwingen
door mensen de mogelijkheden
te ontnemen dat gedrag te ver
tonen."
Na dc eerste 2 weken
betaal ik mijn abonnement
0 Per maand, automatisch
28.75)
Q Per kwartaal
i 0 via acceptgiro 82,85)
j 0 automatisch 82,85)
j Nr. bank/giro:
Handtekening:
Of bd 071-128030
