'Vertrouw op God, maar
houd je kruit wel droog'
Onze Top 5
van deze week.
Akkoord Israël - PLO
Tijdschema zelfbestuur
Een kleine triomftocht voor Yasser Arafat
o
O
0
89
99
99
Uit coulissen in hoofdrol
Een tijdvak van vrede
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1993
Meeste Israëli's en Palestijnen vóór
Jeruzalem» Meer dan 60 procent van de Israëli's en Palestijnen
steunt het vredesakkoord tussen Israël en de PLO, zo blijkt uit
twee opiniepeilingen waarvan de resultaten gisteren bekend
werden gemaakt. De onderzoeken geven ook aan dat de meeste
Palestijnen en Israëli's voor een landelijk referendum zijn over
het vredesplan, dat de Palestijnen in de Gaza-strook en in Jeri
cho op de westelijke Jordaanoever zelfbestuur moet geven.
Likud: 'Akkoord historische blunder'
Jeruzalem» Het akkoord met de Palestijnen is een 'historische
blunder' die zal leiden tot meer geweld en bloedvergieten. Dat is
het oordeel van de leider van de rechtse Likud-partij in Israël,
Benjamin Netanyahu. De Likud-voorman sprak van een 'impul
sieve haast om een vijand te omarmen die de taal van vrede ge
bruikt voor oorlogsdoeleinden' in reactie op de beelden uit Was
hington van premier Rabin die PLO-leider Arafat de hand
schudde.
'Mensenrechten taak Israël en PLO'
londen De internationale mensenrechtenorganisatie Amnesty
International heeft Israël en de PLO gisteren direct na het sluiten
van het akkoord over beperkt Palestijns zelfbestuur aangespoord
de mensenrechten te eerbiedigen. In brieven aan de Israëlische
premier Rabin en PLO-voorzitter Arafat stelde de mensenrech
tengroep dat beide partijen een 'expliciete en formele toezeg
ging moeten doen om zich te houden aan de internationale cri
teria voor de mensenrechten'.
Syrisch journaal opent met Assad
nicosia De Syrische staatszender was gisteren waarschijnlijk
het enige land in de Arabische wereld dat de ondertekening van
het akkoord tussen Israël en de PLO over beperkt Palestijns zelf
bestuur niet rechtstreeks op de televisie uitzond. Het Syrische
journaal opende met de ontmoeting van president Assad van
Syrië met de Libanese premier Hariri. Pas daarna werd aandacht
besteed aan de ceremonie op het gazon van het Witte Huis. In
Libanon werden door de televisiezenders van extremistische or
ganisaties als de pro-Iraanse Hezbollah-partij alleen flarden van
de ondertekening van het akkoord getoond.
Iran veegt vredesakkoord van tafel
nicosia Iran heeft gisteren het vredesakkoord tussen Israël en
de PLO getorpedeerd en afgedaan als een Israëlische poging om
de Arabische wereld te domineren. De verklaring van Radio Te
heran was de hevigste sinds de overeenkomst over beperkt zelf
bestuur bekend werd. In de uitzending werd PLO-leider Arafat
ervan beschuldigd autonomie voor slechts twee procent van Pa
lestina te hebben bereikt. „Arafat heeft 98 procent verkocht aan
het zionistische regime en een verdere basis gelegd voor de Is
raëlische overheersing over de Arabische wereld", aldus de
Iraanse staatsradio.
Vaticaan: 'Verdrag is stap naar vrede'
Vaticaanstad» Het Vaticaan heeft gisteren het verdrag tussen de
PLO en Israël „een moedige en noodzakelijke daad" genoemd
voor het bereiken van blijvende vrede in het Midden-Oosten.
Het Vaticaan liet weten zich bewust te zijn van de huidige en
toekomstige problemen maar is er ook van overtuigd dat deze
ondertekening de opening is naar de „juiste weg die ons naar de
vrede zal voeren".
Meer EG-geld Gaza en Westoever
brussel De ministers van financiën van de EG hebben gisteren
meer dan 44 miljoen gulden extra hulp beschikbaar gesteld voor
de Palestijnen in de bezette gebieden. In de Gaza-strook en Jeri
cho, die volgens het gisteren in Washington gesloten akkoord
beperkt Palestijns zelfbestuur krijgen, zal de hulp vooral worden
besteed aan onderwijs en gezondheidszorg. De EG heeft dit jaar
in totaal al zo'n tweehonderd miljoen gulden uitgetrokken voor
de Palestijnen in de Gazastrook en op de Westoever.
jeruzalem dpa
Bij het Israëlisch-Palestijnse
principe-akkoord is het hier vol
gende tijdschema overeengeko
men:
1 oktober 1993:
Het akkoord tussen Israël en de
PLO treedt in werking.
3 december 1993:
Begin van de Israëlische terug
trekking uit Jericho en de Gaza-
strook.
7 april 1994:
Voltooiing van de Israëlische
troepenterugtrekking uit Jericho
en de Gazastrook.'
7 juli 1994:
Een zee van zwart, wit, groen en rood in de bezette gebieden
„Vertrouw op God, maar houd je kruit droog", citeerde
de Israëlische president Ezer Weizman gisteren Oliver
Cromwell. Maar ook zonder die raad zou de Israëlische
bevolking met zeer gemengde gevoelens naar de beelden
uit Washington hebben gekeken. Net als in de Ameri
kaanse hoofdstad zijn er in Jeruzalem en Tel Aviv vele
tranen van ontroering weggepinkt. Maar de bange vra
gen bleven. Was het allemaal niet te mooi om waar te
zijn? Hield Arafat onder zijn bruine uniform niet toch een
pistool verborgen?
kinderen mee, van wie we ho
pen dat ze niet meer te maken
zullen krijgen met geweld in
hun dagelijks leven". Maar zelfs
hier: „Het is een dag met ge
mengde gevoelens, want we
weten dat ze de strijd zullen
voortzetten. Er komen nog
moeilijke dagen".
De hele dag was het rustig ge
weest in de straten van West-Je-
ruzalem, waar de politie mas
saal aanwezig was. De Israëli
sche televisie bracht recht
streekse beelden uit Washing
ton, waar het onmogelijke wer
kelijkheid werd. Premier Yit
zhak Rabin schudde Yasser
Arafat de hand.
In Jericho, de stad waar Arafat
over een paar maanden zijn
rentree hoopt te maken, klom-
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Een ruime meerderheid van de
Israëlische bevolking steunt het
vredesbeleid van de regering,
maar het duurde tot ver in de
avond voor in Jeruzalem voor
standers van het akkoord tussen
Israël en de PLO op de been
kwamen. En dan nog was het
een bescheiden demonstratie
van doorgewinterde vredesacti
visten, aangevuld met een paar
ministers van het links-liberale
Meretz-blok.
„De meest historische beslis
sing in de geschiedenis van het
Zionisme sinds 1947", om
schreef een van de organisato
ren de plechtigheid in Washing
ton. „Er doen hier honderden
men jongens op eikaars schou
ders om zwaaiend met de Pa
lestijnse vlag Israëlische solda
ten achter de muur van hun ka
zerne uit te dagen. Maar het le
ger liet zich niet provoceren en
de stad was de hele dag van de
Palestijnen.
Weinig Israëli's moeten nu
nog de illusie koesteren dat het
akkoord niet tot een Palestijnse
staat zal leiden. De boodschap
is in ieder geval bij de Israëli
sche oppositie haarscherp ont
vangen. Likud-leider Benjamin
Netanyahu werd niet moe te
herhalen dat minister Shimon
Peres (buitenlandse zaken) en
PLO-vertegenwoordiger Mah-
mud Abbas het doodvonnis van
de staat Israël hadden onderte
kend. Via de Palestijnse staat
naar een nieuwe oorlog, was
zijn conclusie.
Ook de Palestijnen hebben
hun afwijzingsfront, maar daar
wordt het akkoord toch even
anders uitgelegd. De voorstan
ders hebben gelijk als ze het
omschrijven als 'historisch' en
'uniek', schrijft Talal Slaman in
het pro-Syrische Libanese dag
blad As-Safir. Het is 'historisch'
omdat het het einde markeert
van een lange strijd voor Pales-
Verkiezingen voor de zelfbe-
stuurs-Raad van de PLO.
10 juli 1994:
Voltooiing van de verplaatsing
van de Israëlische troepen in de
Westelijke Jordaanoever en de
Gaza-strook.
30 april 1996:
Begin van besprekingen over
een permanente regeling, drie
jaar na de terugtrekking uit Ga
za en Jericho.
7 april 1999:
Einde van de overgangsperiode.
Einde van de ambtstermijn van
de Palestijnse Raad (Overgangs-
bestuur).
Premier Rabin had een duwtje nodig van president Clinton alvorens hij bereid was de hand te schudden van
Yasser Arafat. foto ap nati harnik
washington hans de bruun
correspondent
Yasser Arafat stak lachend zijn
hand uit, voor de Amerikaanse
president langs. Yitzhak Rabin
aarzelde even en er was een
zacht duwtje van Bill Clinton
voor nodig, maar toen sloot de
strak voor zich uit kijkende Is
raëlische premier dan toch zijn
hand om die van zijn tot voor
kort zo gehate vijand. De drie
duizend aanwezigen op het
grasveld van het Witte Huis
barstten in gejuich en applaus
uit.
Het woord 'historisch' viel giste
ren geregeld tijdens de ceremo
nie, waarin Israël en de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO officieel de strijdbijl be
groeven. Maar het was niet mis
plaatst. Want wie had twee we
ken geleden durven denken dat
de premier van Israël en de 'ter
roristenleider' Arafat elkaar de
hand zouden schudden, laat
staan vriendelijke woorden voor
eikaars volk zouden hebben?
Bill Clinton stond ertussen en
genoot.
„Dit is niet gemakkelijk, noch
voor mij als soldaat, noch voor
het yolk van Israël, en zeker niet
voor de families van de slacht
offers van de oorlog n en de
terreur", zei Rabin even later,
waarna hij zich direct tot Arafat
en de Palestijnen richtte: „Maar
wij hebben geen behoefte aan
wraak. Er is geen haat. Wij mo
gen u als volk, als menselijke
wezens". Op hetzelfde moment
protesteerden voor het hek van
het Witte Huis orthodoxe joden
tegen het akkoord.
Arafat prees op zijn beurt 'de
grote moed' van Israëls leiders.
En weer stak hij zijn hand uit en
schudde die van de nog steeds
stuurse Rabin. Even eerder had
den Rabins minister van bui
tenlandse zaken Shimon Peres
en Arafats rechterhand Mah-
mud Abbas hun handtekenin
gen gezet onder het akkoord dat
een eind moet maken aan hon
derd jaar strijd tussen de Pales
tijnen en het joodse volk.
„Er is genoeg bloedvergieten en
doden geweest", zei Rabin tot
de Palestijnen. „Vandaag geven
we de vrede een kans". Daarna
riep Hij de duizenden aanwezi
gen op na een kort gebed
'Amen' te zeggen.
Onder de aanwezigen waren de
Amerikaanse oud-presidenten
Jimmy Carter die in 1979 de
Camp-Davidakkoorden tussen
Israël en Egypte tot stand wist te
brengen en George Bush, die
in 1990 het Midden-Oosten-
overleg op gang bracht.
Voorts de Noorse minister Holst
(buitenlandse zaken), die als
bemiddelaar tussen Israël en de
PLO optrad, diplomaten, Con
gresleden, binnen- en buiten
landse politici, joodse en Arabi
sche Amerikanen en een groep
Israëlische en Palestijnse
schoolkinderen „die weereen
toekomst hebben, dankzij wat u
vandaag gedaan heeft", zoals
Bill Clinton zei.
Een uur voor de ondertekening
werden Arafat, Rabin en Peres
door Clinton op het Witte Huis
ontvangen, in aanwezigheid
van Carter, Bush en de Russi
sche minister Kozyrev (buiten
landse zaken). Clinton speelde
met graagte ceremoniemeester,
hoewel de Amerikaanse bijdra
ge aan het akkoord minimaal
was.
Aan symboliek was geen gebrek.
Kozyrev stelde zich als bewijs
dat ook in Moskou veel veran
derd is op temidden van de
Israëlische delegatie, terwijl zijn
Amerikaanse collega Christop
her bij de Palestijnen stond.
Vooral voor Yasser Arafat ge
kleed in een neutraal bruin uni
form, met de kenmerkende Pa
lestijnse hoofddoek maar zon
der zijn traditionele pistool
was dit een bijzondere dag.
Twee weken geleden was hij
nog de terrorist die door bijna
iedereen in de wereld met de
nek werd aangekeken, en nu
werd hij als een gevierd leider
nota bene op het Witte Huis
ontvangen in het land dat hem
bijna twintig jaar als persona
non grata had beschouwd. Een
privé-ontmoeting met Clinton
zat er echter niet in.
Na de ceremonie maakten
Arafat en Begin een kleine tri
omftocht langs de genodigden
op het grasveld, waarbij Arafat
die voor het eerst sinds 1974,
toen hij een opzienbarende toe
spraak voor de VN hield, weer
in de VS was voor het oog
van de wereld de hand schudde
van Bush en Carter. Drie andere
oud-presidenten - Ronald
Reagan, Gerald Ford en Richard
Nixon, hadden de uitnodiging
om ook aanwezig te zijn, afge
slagen.
De schoolkinderen gaven Clin
ton, Arafat en Rabin t-shirts
waarop Seeds of Peace (Zaad
van de Vrede) stond. Terwijl
Clinton de Israëli's voor de
lunch op het Witte Huis nood
de, werd Arafat door minister
Christopher op het ministerie
van buitenlandse zaken ontvan
gen. Onderscheid moest er zijn.
PORTRET ABU MAZEN
tijnse vrijheid en onafhankelijk
heid. En het is 'uniek', schrijft
hij, omdat nooit eerder een par
tij die verslagen is zijn eigen ne
derlaag uitbundig heeft gevierd
voor het oog van zo ongeveer
alle televisiekijkers ter wereld.
In het oostelijke deel van Je
ruzalem, 'de eeuwige ongedeel
de hoofdstad van Israël en het
joodse volk', werd in de loop
van de middag de Palestijnse
vlag ceremonieel gehesen. Dat
gebeurde op het terras van 'Ori
ent House', het hoofdkwartier
van de Palestijnse delegatie bij
de vredesonderhandelingen, in
het bijzijn van onder anderen
de Russische en de Turkse am
bassadeur.
Daarna zong de menigte Bila-
di, biladi, het Palestijnse volks
lied, alsof de Palestijnse staat al
een feit was. Net als elders in de
bezette gebieden waren de por
tretten van Yasser Arafat niet te
tellen. Met Palestijnse vlaggen
versierde auto's reden tot laat in
de avond luid toeterend rond in
Oost-Jeruzalem.
Tot zover onze correspon
dent.
De persbureaus melden verder
dat in Bayrut Palestijnse kam
pen werden omringd door dui
zenden manschappen en pant
serwagens van het Libanese le
ger. De soldaten openden het
vuur op leden van de shi'itische
Hezbollah-beweging die on
danks een demonstratieverbod
protesteerden tegen het ak
koord.
Volgens ooggetuigen nader
den de demonstranten de weg
naar het vliegveld van Bayrut en
weigerden te stoppen toen het
Libanese leger waarschuwings
schoten afvuurde. In een van de
ernstigste confrontaties tussen
de Libanese regering en Hez
bollah schoten de soldaten ver
volgens op de menigte, waarbij
vijf Palestijnen werden gedood
en 23 gewond.
Arafat wil snel
naar Jericho
en Gaza gaan
PLO-leider Yasser Arafat hoopt
snel naar Jericho en de Gaza
strook te gaan, zo zei hij giste
ren in een interview met de
Egyptische televisie kort na de
ondertekening van het akkoord
tussen Israël en de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO) in
Washington. De Israëlische
troepen zullen zich volgens het
akkoord over Palestijns zelfbe
stuur uit Gaza en Jericho terug
trekken.
„Dit is een gezegend akkoord
voor een samenhangende en
rechtvaardige vrede in de re
gio", zei Arafat. „Er zal een tota
le terugtrekking van Israëlische
troepen uit Gaza en Jericho
plaatsvinden. Er wordt een na
tionale Palestijnse autoriteit ge
vestigd en voor het eerst zal de
Palestijnse vlag daar wappe-
CU Appelsap,
pak 1 liter A28T
C(1 Delicata chocoladetabletten,
diverse smaken,
per stuk 100 gram Nü
Rundertartaar,
100 gram
CU Zaans meergranen vloer
brood ]2^9T of -melkwit
heel
Page plus toiletpapier,
pak 8 rollen
Aanbiedingen gelden t/m
zaterdag 18 september a.s.
's Lands grootste kruidenier
blijft op de kleintjes letten.
Mahmud Abbas, beter bekend
onder zijn krijgsnaam Abu Ma
zen (links op de foto), stond gis
teren prominent in de schijn
werpers. Niet Yasser Arafat, de
hoogste leider van de Palestijn
se Bevrijdingsorganisatie, maar
Mazen ondertekende namens
de PLO het akkoord met Israël
over beperkt Palestijns zelfbe
stuur in Jericho en de Gaza
strook. Na de historische hand
tekening kroop Mazen snel te
rug in de schaduw van Arafat,
sinds decennia zijn bondge
noot.
Mazens hoofdrol is frappant,
want eigenlijk zou de „minister
van buitenlandse zaken" van de
PLO, Farouk Kaddoumi, voorde
ondertekening in aanmerking
komen. Maar de evenknie van
de Israëlische minister Shimon
Peres is een fervent tegenstan
der van het akkoord met de
joodse staat.
De 58-jarige Abu Mazen speel
de een belangrijke rol in de on
derhandelingen met de aartsvij
and. Deze paste naadloos bij
zijn opvattingen dat er „in het
Israëlisch-Arabischeconflict
geen oplossing mogelijk is zon
der een dialoog tussen Israëli's
en Palestijnen".
Die gematigde mening dateert
van het einde van de jaren '70,
toen hij in contact kwam met
linkse, niet-zionistische groepe
ringen uit de joodse staat. On
der hen leden van de Israëlische
Communistische Partij, die Abu
Mazen tijdens een verblijf in
Praag had ontmoet. Ook met de
zionisten van de linkse Mapam-
factie onderhield hij contacten.
Het verleden van Abu Mazen
zelf is er één zoals van zoveel
Palestijnen. Hij werd in 1935 ge
boren in het noorden van Pales
tina. Toen zijn geboortestad
Safad in 1948 onderdeel werd
van Israël, nam Mazen de wijk
naar de Syrische hoofdstad Da
mascus. Hij leefde daarna lange
tijd in de Arabische Golfstaten.
In 1983 trad hij toe tot het Uit
voerend Comité van de PLO als
vertegenwoordiger van de in
vloedrijke Al Fatah-factie van
Arafat, waarvan hij in het mid
den van de jaren '60 lid was ge
worden. Mazen kreeg de zorg
voor de internationale betrek
kingen, ook die binnen de Ara
bische wereld, in handen.
Als ras-diplomaat werd Mazen
een prominent onderhandelaar
met Israël. Hij kende zijn tegen
standers, want eind jaren'70
studeerde hij op het zionisme af
aan de universiteit van Moskou.
Hij was zeer actief betrokken bij
de Palestijns-Israëlische onder
handelingen in Washington en
later ook bij de geheime bespre
kingen in Noorwegen die hem
nu op het gazon van het Witte
Huis voor het voetlicht brach
ten.
NICOSIA •AFP-Rtr
washington dpa
Hieronder volgen enkele hoofdpunten uit de gisteren
op het gazon van het Witte Huis in Washington gehou
den toespraken van Yasser Arafat, Yitzhak Rabin, Shi
mon Peres en Bill Clinton.
YASSER ARAFAT, voorzitter Palestijnse Bevrijdingsorganisatie:
„Mijn volk hoopt dat dit akkoord het begin van het einde van een
hoofdstuk van smart en lijden is. Mijn volk hoopt dat het een tijdvak
van vrede, samenleven en gelijkberechtiging inluidt.
„Het zal een gezamenlijke Palestijnseen Israëlische verantwoordelij-
keid zijn het akkoord uit te voeren en, na twee jaar, te pogen een de
finitieve oplossing te bereiken voor het samenleven binnen veilige en
erkende grenzen volgens de VN-resoluties 242 en 338 en alle kwesties
rond Jeruzalem, de joodse vestiging de vluchtelingen en de grenzen
op te lossen.
De strijd om de vrede is de moeilijkste van onze levens. Die verdient
onze volledige inzet, omdat het land van de vrede tiaar een recht
vaardige en alomvattende vrede verlangt
YITZHAK RABIN, premier van Israël:
„Deze ondertekening is niet zo eenvoudig, voor mij als soldaat in de
oorlog van Israël, noch voor het Israëlisclte volk noch voorde joden
in de diaspora, die ons met grote hoop, vermengd met vrees, gade
slaan. Laat mij tot U, de Palestijnen zeggen: wij zijn er toe voorbe
stemd samen op dezelfde grond in hetzelfde land te leven. Wij, de
soldaten, die onder het bloed terugkeerden uit de strijd; wij, die ge
zien hebben hoe onze verwanten en vrienden voor onze ogen werden
gedood; wij, die hun begrafenissen hebben bezocht en niet meer in
de ogen van hun ouders konden kijken; wij, die uit een land komen
waarde ouders hun kinderen begraven; wij, die tegen jullie, de Pa
lestijnen hebben gevochten. Wij zeggen U vandaag met luide en dui
delijke stem: genoeg van bloeden tranen, genoeg. Wij hopen dat wij
op weg zijn naar een nieuw tijdf)erk in de geschiedenis van het Mid
den-Oosten".
SHIMON PERES, minister buitenlandse zaken Israël:
„Wal wij heden doen is meer dan het ondertekenen van een ak
koord. Het is een revolutie. Cisteren een droom, heden een verplich
ting". De Israëlische en Palestijnse volken, die elkaar bijna een eeuw
bestreden, zijn het erover eens geworden vastbesloten de weg van de
dialoog, het begrip en de samenwerking in te slaan. Ik wil de Pales
tijnse delegatie gaarne zeggen dat wij het eerlijk en ernstig menen.
Wij zullen niet pogen achteraf toch hun leven te vormen of hun toe
komst te bepalen. Wel zullen wij hun onze hulp aanbieden om Gaza
en Jericho weer op te bouwen.
BILL CLINTON, president Verenigde Staten:
„Vandaag zijn wii getuige van een buitengewoon schouwspel in een
van de drama's, die de geschiedenis hebben bepaald, een drama dat
in de tijd van onze voorvaderen begon. De wereld dankt vandaag de
Israëlische premier, Yitzhak Rabin, de Israëlische minister van bui
tenlandse zaken, Shimon Peres en PLO-leider Yasser Arafat. Hun
hardnekkigheid en visie hebben ons de belofte van een nieuw begin
gegeven. Ons is het privilege gegund deze overwinning van de vrede
mee te beleven, luial ons allen deze plaats verlaten en het aanbreken
van een nieuw tijdperk vieren, niet alleen voor het Midden-Oosten,
maar voorde hele wereld".
