'Mariene kon ook niet zingen' Dubbele attractie in Lokhorstkerk Prijs voor fotografen Cultuur&Kunst Monumenten trekken veel belangstellenden Boeddhistisch vuuroffer in Leiden Kunst, duister en regen als remedie tegen zomerdepressie 'Sikulu the warrior'. Een voorproefje, zaterdag in de Pieterskerk, van het dansspektakel dan morgenavond in de Leidse Schouwburg te zien is. foto hielco kuipers De Leidse Amateur Fotografen Vereniging (LAFV) heeft zaterdag op de Uitdag het eerste WAK-beeldje gekregen. De prijs is dit jaar ingesteld door de Werkgroep Amateuristische Kunstbeoefe ning (WAK) als cadeautje voor de deelnemer met de mooiste stand. De LAFV had de planken van hun marktkraam rechtop gezet en gebruikt als panelen om foto's aan op te hangen. De Toneelfabriek, Feta, Crescendo, Otis en het Leiderdorps Operet tegezelschap kregen eervolle vermeldingen. Het Beaufort Saxophone Quartet uit Leiden won het jazzcon- cours. Deze wedstrijd voor amateurs werd ook voor het eerst ge houden. Vooral de bassaxofonist oogstte lof met zijn originele en fantasierijke spel. Het kwartet vertrok met een geldprijs van 500 gulden. Andere deelnemers waren de Streek Muziekschool, Jazz Association, Renée goes crazy en Footprints. van de club. „Zou ze het erg vinden?", vraagt een medewer ker van de Toneelfabriek. „Nee, hè?" Aan de voet van de mar meren dame ontbreken een paar tenen. De man zet een kaartje neer om deze handicap aan het oog te onttrekken. Op het hoofdpodium zijn vier heren in jaquet en een pianist in een colbert met tweedruitje aangetreden voor 'Dietrich', een muzikaal toneelstuk dat ze vlak voor kerst in het LAK-theater opvoeren. In dit voorproefje is danser/choreograaf en televi sieberoemdheid Barrie Stevens voor het eerst te horen als zan ger. Als de eerste klanken van 'Ich hab' noch einen Koffer in Berlin' weerklinken, knikt een man instemmend. Hij noodt zijn vrouw ten dans maar ze weigert. Zachtjes neuriënd wiegt hij in zijn eentje mee met de muziek. Buiten beëindigt Hans Dub- belaars Big Band een swingend 'California dreaming'. „Roe land, je mag", schalt het vanaf het podium naar het muziekpa- viljoen. 'Roeland' en zijn Streek- muziekschool Jazz Association zetten in de lome namiddag het al even lome 'My Funny Valen tine' in. Een aantal passanten lopen ruggelings aan hel plein voorbij, de hoofden gestrekt om geen enkele gevelsteen te mis sen. Het is tenslotte ook Open Monumentendag. Met als enige muzikale bege leiding het gestamp van voeten zet Patrizia Tuerlings' dans groep Reflex het avondpro gramma in. De vrouw in bad pak in de fontein is niet te be nijden want de Pieterskerk is koud voor dansersspieren. De groep Bek slaat zich aardig door het gemis van een vijfde stem heen. Eén zangeres is ziek en voor een close harmony- groep, waar alles zeer nauw luistert, is dat een ramp. Met het laatste optreden is de cirkel rond. De Leidse Uitdag begon Afrikaans met een spetterend Sikulu uit Zuid-Afrika (morgen avond in de Leidse Schouw burg) en eindigt Afrikaans met flitsend Fatala uit Guinee. Europese musea stellen code bruiklenen op amsterdam anp Enkele musea in Europa die re gelmatig grote internationale tentoonstellingen houden, zijn bezig een code op te stellen voor het onderling uitlenen van kunstwerken. De code bevat onder meer regels voor het transport en het verzekeren van de kunststukken. Namens het Van Goghmuseum en het Rijks museum in Amsterdam treedt Ronald de Leeuw op, directeur van het Van Goghmuseum. Andere deelnemende musea zijn het Louvre in Parijs, de Na tional Gallery en het British Mu seum in Londen en het Konink lijk Museum in Brussel. Door het ontbreken van afspraken ja gen de musea elkaar nu enorm op kosten, vertelt De Leeuw. Daardoor dreigt de machine van het onderling uitlenen vast te lopen. Nog onlangs heeft hij afgezien van een bruikleen uit een Amerikaans museum om dat de Amerikanen eisten dat het transport met een bepaalde (dure) koerier ging. Gouden Leeuwen voor Altman en Kieslovski venetie pi eter van lierop Tijdens de slotavond van het 50e Filmfestival van Venetië zijn zowel regisseur Krzysztof Kie slovski als zijn collega Robert Altman winnaar geworden van een Gouden Leeuw. De Pool ontving de prijs voor zijn film 'Trois Couleurs-Blue', de Ameri kaan voor zijn werkstuk 'Short Cuts'. Kieslovski's film werd bo vendien tot beste festivalfilm uitgeroepen door de FIPRESCI, de internationale organisatie van filmcritici. Daarnaast werd met 'Trois Coleurs-Blue' nog een Copa Volpi in de wacht gesleept voor de beste actrice (voor Juliette Binoche) en een Osei la d'Oro voor de beste fotografie. Kie slovski's film komt deze week meteen in Nederlandse premiè- Robert Altman verwierf naast zijn Gouden Leeuw ook nog een Copa Volpi die bestemd was voor de volledige cast van 'Short Cuts'. De Copa Volpi voor de beste acteur werd gegund aan Fabrizio Bentivogli in de door Silvio Soldini geregisseerde film 'Un anima divisa in Due'; over een warenhuisdetective die ver liefd wordt op een diefachtige zigeunerin. De Speciale Jury Prijs (de op een na hoogste onderscheiding van het festival) werd gewon nen door de Nederlandse Australiër Rolf de Heer voor zijn film 'Bad Boy Bobby', die tevens door de FIPRESCl-jury eervol werd vermeld en nog verschei dene prijsjes kreeg toegekend van o.m. een publieksjury. Een Zilveren Leeuw ging naar de uit Tadzjiekistan afkomstige film 'Kosh Ba Kosh', van Bachti- ar Choedojnazarov. Bertrand Bliers film 'Un, Deux, Trois, Sol- eil' kreeg een Osella d'Oro voor de biste muziek en werd bo vendien bekroond met een prijs voor Marcello Mastroianni als beste bijrolspeler. Hij zette een memorabele creatie neer als melancholieke dronkenman die een film lang de weg kwijt is. Jer gelegenheid van het 50- jarig bestaan van het festival werden nog speciale oeuvre- Leeuwen uitgereikt aan regis seur Roman Polanski en actrice Claudia Cardinale. Afgelopen dinsdag had Steven Spielberg al zo'n oeuvre-onderscheiding in ontvangst mogen nemen. Kunstprijs voor Rineke Dijkstra Amstelveen Rineke Dijkstra (34) uit Amsterdam heeft de eerste Kunst Aanmoedigingsprijs Amstelveen 1993 voor fotografie ge kregen. Zij ontving de prijs (20.000 gulden) vrijdag in het Cultu reel Centrum Amstelveen uit handen van Cox Habbema, direc teur van de Stadsschouwburg in Amsterdam. De prijs heeft als doel om een kunstenaar of ontwerper jonger dan 35 jaar de kans te geven zich door het uitvoeren van een opdracht te profileren. De foto's van de winnares en die van de genomineerden zijn tot en met 10 oktober in het Cultureel Centrum te bezichtigen. Gaudeamus-prijs Spaanse componist Amsterdam De Gaudeamus-prijs 1993 voor de beste compositie van hedendaagse muziek is gisteravond toegekend aan de 29-ja- rige Spaanse componist David del Puerto. Hij krijgt de prijs (10.000 gulden) voor zijn werk 'Concert voor hobo en kamer-en semble'. Een eervolle vermelding ging naar de Amerikaanse componiste Sharon Hersey voor haar werk 'Arrival' voor sopraan en orkest. Er was dit jaar een record-aantal inzendingen: 377 werken van componisten uit 39 landen. Daaruit selecteerde een internationale jury tien werken die de afgelopen week in Am sterdam zijn uitgevoerd. Prijzen voor Reints en Meeuse amsterdam Het Amsterdams Fonds voor de Kunst heeft de Her man Gorterprijs 1993 toegekend aan Martin Reints voor de dichtbundel 'Lichaam en ziel'. De Busken Huetprijs 1993 gaat naar Piet Meeuse voor zijn essaybundel 'De jacht op Proteus'. Aan beide prijzen is een bedrag verbonden van 15.000 gulden. Reints heeft volgens de jury „de meest fascinerende poëziebun del van 1992 gepubliceerd". Over de bundel van Meeuse wordt opgemerkt dat de auteur daarmee heeft bewezen dat hij „tot de bekwaamste essayisten van het Nederlandse taalgebied be hoort." Op 5 november vindt de prijsuitreiking plaats in Paradi- so in Amsterdam. De Dorpskerk in Wassenaar, een van de vele monumenten die zaterdag veel belangstellenden trok. foto hielco kuipers In Leiden en alle regiogemeen ten werden zaterdag de poorten en deuren wijd opengezet van vele tientallen monumenten. Het was Open Monumenten dag. Duizenden belangstellen den trokken er op uit om de wonderschone gebouwen, die ze veelal alleen van buiten ken den, nu ook eens van binnen te aanschouwen. „Vraag me niet hoeveel men sen er zijn geweest op de Mo numentendag, maar het was ontzettend druk." Petra de Vreede, lid van het organise rend comité in Leiden, is dik te vreden over afgelopen zaterdag. „Vooral het pand van het Leids Universiteits Fonds aan het Ra penburg trok veel belangstellen den. De twee gidsen liepen aan het eind van de dag met hun tong op de schoenen. Het pand was dan ook voor het eerst opengesteld." „Dat geldt ook voor de Zijl poort. Er was veel belangstelling voor de stadspoort terwijl die toch behoorlijk ver uit het cen trum ligt. Uiteraard zijn ook veel mensen uit de buurt langs geweest die dagelijks tegen de Zijlpoort aankijken." „Het Stadhuis was, gek ge noeg, ook heel druk. Terwijl dat toch dagelijks te bezoeken is. Maar, zaterdag was ook de bur gemeesterskamer open. Kon den de mensen eindelijk eens een keer op zijn stoel zitten. Ve len maakten gebruik van die mogelijkheid." „De boekjes met de wandel route, dit jaar voor het eerst uit gegeven, waren een groot suc ces," vertelt De Vreede. „In het Stadhuis waren ze om 12.00 uur al door de voorraad heen. Dat veel mensen de route volgden was goed te merken bij het Ka merling Onneslaboratorium. Dat lag op het eind van de route en kreeg aan het eind van de middag heel wat mensen te ver stouwen. Het was kortom een heel geslaagde dag." Volop muziek en 'vreselijke' kleuren op tiende Leidse Uitdag muziek recensie lidy van der spek Orgelconcert door Anton Doornhein met medewerking van Caroline van Oyen - sopraan. Gehoord- 11/9. Lokhorstkerk. Op Open Monumentendag had de Leidse Lokhorstkerk een dubbele attractie te bieden. Het nieuwsgierige publiek dat zater dag in en uit liep om even een blik te werpen op het interieur van deze schuilkerk werd tot hun verrassing getracteerd op een stukje muziek. Als concert stelde het gebodene niet veel voor. Waarschijnlijk was dat ook de'bedoeling. Het programma bestond uit korte stukjes mu ziek wat het in en uit lopen be vorderde. Doorhein had voor pretentieloze muziek gekozen, zoals de Alia Marcia van Henry Coleman en de Mohrentanz van T. Susato. Door de levendige uitvoering waren deze werkjes een lust voor het oor en Doorn- hein's spel benadrukte nog eens de warme klank van het orgel. Carolien van Oyen heeft een aardige stem, maar beslist zon der professionele allure. Haar toon in het middenregister is onvast en in het lage register heel zwak. De luchthartige lied jes over muziek en zang van Purcell en Handel klonken dan ook het aardigst en in zinnen als 'girrt das zarte Taubenpaar' uit een aria van Haydn's Schöp- fung was duidelijk expressie aanwezig. In de twee schitte rende 'Pie Jesu's' uit de Requi ems van Duruflé en Fauré was echter met name de eerste 'be de' onder de maat. Maar zulke muziek moet ook niet uitge voerd worden op zo'n komen en gaan concert. Op de Uitdag afgelopen za terdag in de Pieterskerk had Leiden de primeur: een zingende Barrie Ste vens in het muzikale to neelstuk 'Dietrich' dat vlak voor de kerst in het LAK- theater speelt. Hevig zwe tend vertelde de dan ser/choreograaf na zijn op treden dat in zo'n immen se kerk zingen heel wat in spanning vergde. Voor één omstander had Stevens zich al die moeite kunnen besparen. „Hij kan niet zingen", was het goedmoe dig commentaar. „Dat geeft niet. Mariene kon ook niet zingen." leiden letty stam De Boliviaanse smartlap van Tuya buiten op het plein voor de kerk legt het af tegen de lok roep van Alain Anglionin. Het optreden van zijn Afro-Antilli- aanse trommelaarsgroep is zo swingend dat op het Gerecht mensen al schuchter gaan dan sen. Slechts één man Iaat zich niet verleiden. Vanuit zijn wo ning op de eerste verdieping kijkt hij even waar dat 'lawaai' vandaan komt en gaat dan weer rustig door met het opvouwen van de was. Terwijl de klanken van Tuya en de trommelaars zich vermengen, maakt voor de kerk de jeugdgroep van Concor dia zich al weer op voor een heel andersoortig muzikaal op treden. Ih de Pieterskerk loopt Uit- dag-man Jan Lau genietend rond. „De sfeer is heerlijk ont spannen. De mensen blijven ge staag binnendruppelen zodat het niet te druk is. Iedereen kan overal bij. Ik heb dan ook geen flauw idee hoeveel bezoekers er zijn geweest. Hoe vind je de crê peversiering die daar in de lucht hangt? Zelf gemaakt van een hoepel, klerenhangertjes en crê pepapier. Die kleuren zijn vre selijk maar het geeft wel een feestelijk tintje. Dat moet ook want dit is onze tiende Uitdag." Meer mensen zijn creatief ge weest met versieringen. Een lig gende vrouw op een graftombe naast de stand van de Toneelfa briek is in een stuk doek gedra peerd. In haar sierlijk uitge strekte hand houdt ze hand schoentjes met het embleem leiden Op de Lammermarkt in Leiden was gistermiddag een bijzonder openlucht schouwspel te zien: het Japanse saito goma ritueel, uitgevoerd door een aantal geestelijken en leken van de Shinagawa tempel in Tokyo. De bedoeling van het ritueel is de verwerving van magische krachten. Daarnaast wordt aan het vuur een reinigende werking toegekend. Het vuuroffer wordt ook uitgevoerd om onheil en rampen af te weren. foto hielco kuipers Keurige dames en heren uit Leiden en Leiderdorp, achter wie je niet zoveel leed zou vermoeden, op hun nach telijke tocht, onder meer langs de begraafplaats bij de Zijlpoort. foto hielco kuipers Zelden werkten natuur en cultuur meer samen dan afgelopen nacht. Een giganti sche zomerdepressie spartelde heen en weer tussen de zuidkust van Engeland en de Noordkust van Frankrijk. Koude regenbuien omlijstten dan ook de mani festatie Contrapunt Zomerdepressie, de kunstroute langs doorleefde plekken in Leiden Deze nachtelijke fietstocht langs veertien Leidse plekken die van een 'contrapunt' waren voorzien door Leidse kunstenaars, was zowel rondleiding als therapie. De tocht moest ertoe bijdragen dat zwaarmoedigen van hun kwaal ge nezen werden. In de psychiatrie is de zogeheten 'win terdepressie' een erkend syndroom: een geestestoestand die wordt veroorzaakt door een gebrek aan zonlicht. Genezing is alleen mogelijk door blootstelling aan een grotè dosis licht. Maar het tegendeel bestaat ook, zo beweren de organisato ren Onno Schilstra, Peter Willemse en Joyce Gruiter van Galerie Stelling. De enige remedie tegen de zomerde pressie is blootstelling aan duister, re gen, somberheid en plekken waar het verval heeft toegeslagen. En natuurlijk aan kunst, want de therapeutische waar de van kunst is algemeen bekend. Vooral omstreeks de eeuwwisseling probeerden psychiaters lijders te genezen door ze aan kunst bloot te stellen. Dat deze ge dachte nog steeds opgang doet, moge blijken uil de vele schilderijen die in de gangen van ziekenhuizen hangen. Ruim twintig zomergedeprimeerden verzamelden zich gisteravond om ver lichting te zoeken. Keurige dames en he ren uit Leiden en Leiderdorp, achter wie je zoveel leed niet direct zou vermoeden. Zij laafden zich aan de vele deprimeren de plekken die Leiden nog altijd heeft: vervallen fabrieksgebouwen (Meelfa briek, energiecentrale van het EWR, de voormalige gasfabriek), enge straatjes (de Fokkesteeg, de Kijfgracht, de fiets- tunnel bij het station), de RK begraaf plaats bij de Zijlpoort, waar de grafste nen bij betreden hol klinken. De kunstenaars hadden zich door deze plekken laten inspireren. Ze voegden er iets aan toe, gaven commentaar, maak ten de plaatsen nog naargeestiger of vro lijkten ze juist op. Zo ontdekte kunstena res Jacqueline Lamme dat homo- en biseksuelen de volière bij het Plantsoen gaarne gebruiken om te 'cruisen', dat wil zeggen dat zij daar partners zoeken om te 'vogelen'. Lamme wil daar niets vernederends of goedkoops in zien: zij liet zich daar on langs, zo zegt het gidsje, zelf verleiden door een veertienjarige knaap. Haar kunstwerk bestond uit vele kleine kooi tjes waarin zich bruidjes en bruidegom- men bevinden. Maar in sommige kooi tjes zit maar één enkele man. De uitleg van gids Onno Schilstra'sa deprimeerde de bezoekers: kijk hem daar toch, die eenzame man. De tekst bij het kunst werk, de oudste zin in het Nederlands, maakte de boodschap nog navranter: al le vogels hebben nesten gebouwd, be halve jij en ik. Zielig. Omstreeks 3.00 uur begon het flink te regenen. Koud werd het ook. De zomer depressie in het Kanaal droeg het zijne bij aan het herstel van de lijders. Rillend fietsten zij naar het laatste kunstwerk op de route: drie lichtelijk pornografische afbeeldeningen van niet-zulkc-mooie dames in degelijke witte slip of kanten broekje. De boodschap van kunstenares Astrid Beumer was duidelijk: niet mooi te zijn en dan toch naakt anderen willen verleiden. Dat sommige Leidenaars zo veel deprimerende treurigheid niet kun nen verdragen bleek ook duidelijk: met rode verfbommetjes hadden zij het kunstwerk beklad. Erg vond Schilstra het niet: de afbeeldingen hadden er een ze kere agressieve kwaliteit door gekregen, vond hij. Na deze laatste halte waren de deelne mers wel genezen. Het duister, de kou, de regen, de somberheid en de kunst werken hadtien hun louterende wcik ge daan. „Wie nu nog niet genezen is, moet maar naar een inrichting," meende Schilstra. Maar het was niet nodig. Na het zien van zoveel ellende konden de deelnemers het leven weer aan. Op naar de winterdepressie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 11