Politiebonden vinden
loonbod veel te laag
Binnenland
Studie naar tracé voor
aftakking van Betuwelijn
Politie op zoek naar
motief moordaanslag
Hasj in vaten
met olijfolie
'Arts moet meer tijd
besteden aan patiënt'
Actie tegen lage prijzen
Moeizame zoektocht leidt tot rechtszaak AH-overval
Meer respect voor
oud-Indiëgangers
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1993
Kamer steunt Duitse wens
Chili Komitee houdt op te bestaan
amsterdam Het Chili Komitee Nederland houdt op 1 januari
1994 op te bestaan. Het Komitee werd in 1972 opgericht als
steunbeweging aan de toenmalige socialistische president Sal
vador Allende. Op 11 september 1973 kwam Allende om het le
ven bij een bloedige staatsgreep onder leiding van opperbevel
hebber Pinochet. Het Chili Komitee voerde vanaf dat moment
het Nederlandse verzet aan tegen het militaire regime. Aan het
eind van de jaren tachtig werd de democratie in Chili hersteld.
Vrouw overlijdt na roofoverval
Amsterdam In haar woning aan de Amstelveenseweg in Amster
dam is gisteren een zwaargewonde 69-jarige vrouw gevonden.
Nadat zij naar het ziekenhuis was gebracht, overleed zij aan haar
verwondingen. De vrouw is vermoedelijk het slachtoffer van een
roofoverval. Uit haar woning zijn enige duizenden guldens ver
dwenen. De bewoonster heeft waarschijnlijk een klap mèt een
hamer op het hoofd gekregen.
Twee vrouwen ernstig gewond
Nieuwe acties niet uitgesloten
Het overleg voor de nieuwe CAO van de bijna veertigdui
zend politie-ambtenaren is gisteren geschorst. De werk
gevers konden volgens de bonden niet genoeg geld op ta
fel leggen. Wel is overeenstemming bereikt over secun
daire arbeidsvoorwaarden als calamiteiten- en deeltijd
verlof, werkgelegenheid en de positie van allochtonen.
Vrijdag praten bonden en werkgevers verder.
WftTERINGEN ANP
De politie tast vooralsnog in het
duister waarom twee bejaarde
vrouwen uit Wateringen maan
dag het slachtoffer zijn gewor
den van een moordaanslag.
Duidelijk is slechts, dat de da
der of daders de bedoeling had
den om het huis waarin ze de
twee vrouwen vastgebonden
hadden achtergelaten, te laten
afbranden.
De toestand van de 79- en 81-
jarige vrouw is volgens de poli
tie stabiel. Zij liggen op de in
tensive care-afdeling van een
ziekenhuis in Delft. Hun toe
stand is evenwel dermate em-
UTRECHT ANP
„Soms probeert mijn arts mij al
pijnstillers te geven voordat ik
ben uitgesproken." „Ik vind dat
artsen meer tijd aan hun pa
tiënten moeten besteden. Voor
al specialisten. Je krijgt haast
het gevoel dat je in een garage
komt, waar je onderdelen moe
ten Worden verwisseld."
Deze twee opmerkingen in
een rapport van de Nederlandse
Patiënten/Consumenten Fede
ratie (NPCF) illustreren de be
langrijkste klachten die bij een
onderzoek onder gebruikers van
de gezondheidszorg naar voren
kwamen: gebrek aan tijd en
aandacht. Het rapport, dal van
middag is aangeboden aan
staatssecretaris Simons van
volksgezondheid, heet dan ook
„Tijd voor patiënten".
Het onderzoek is met subsi
die van WVC uitgevoerd in het
kader van het probleem van de
„keuzen in de zorg", waarbij de
NPCF heeft laten nagaan wat de
patiënten zelf echt belangrijk
vinden.
Omdat blijkt dat ze vaak niet
de kans krijgen om informatie
te verwerken en heldere vragen
te stellen, kondigt de NPCF al
vast een proef aan met vragen
lijstjes die patiënten als een
soort geheugensteuntje mee
kunnen nemen naar de dokter.
Open en zakelijk overleg met
de hulpverleners scoort hoog bij
de ondervraagden. De hulpver
lener moet er voor uit durven te
komen dat er misschien geen
oplossing voor een kwaal is.
stig, dat zij nog niet gehoord
kunnen worden.
De bejaarden vrouwen,
schoonzusters van elkaar, wer
den maandag door een kennis
gevonden. Zij zaten vastgebon
den aan het meubilair en had
den ernstig hoofdletsel. Het
huis stond gedeeltelijk in brand.
Nadat de brand was geblust,
bleek uit onderzoek van de poli
tie dat het huis grondig was
doorzocht. „De ravage was
enorm. Het is nog onduidelijk
of er spullen vermist worden.
Daarvoor moeten we de vrou
wen horen", aldus een woord
voerder van de politie.
Juist als verwachtingen worden
gewekt die toch niet worden
vervuld, blijven mensen terug
komen bij de dokter. „Als de
specialist beter zou luisteren
naar de patiënt, zou er meer
worden bespaard," zei een van
de ondervraagden.
Behalve meer keuzemogelijk
heden en meer tijd en aandacht
vinden de patiënten ook meer
samenwerking tussen de hulp
verleners nodig. Veel geïnter
viewden voelen zich van het
kastje naar de muur gestuurd.
Er is sprake van dubbele onder
zoeken en onnodige ingrepen.
Die zijn belastend voor de pa
tiënt en drijven de kosten van
de gezondheidszorg op.
De NPCF concludeert dat pa
tiënten niet altijd automatisch
méér zorg willen, maar zorg die
op een andere manier wordt ge
geven. Het aanvaarden van
ziekte kan soms een betere keu
ze zijn dan het blijven zoeken
naar medische oplossingen.
Voorwaarde daarbij is wel dat
zieken en gehandicapten de
mogelijkheid krijgen normaal
binnen de maatschappij te
fijnctioneren.
Keuzemogelijkheden in de
zorg moeten blijven bestaan. De
NPCF vindt het verkleinen van
het basispakket en het invoeren
van eigen bijdragen daarom een
te simpele en snelle oplossing
voor het keuzeprobleem. „Beter
is Aet om patiënten en consu
menten kritische en geïnfor
meerde keuzen te laten ma
ken."
den haag gpd
Volgens onderhandelaar H. van
Duin van de Nederlandse Poli
tiebond (NPB) wordt vandaag
aan de hand van recente cijfers
van het Centraal Planbureau
ACHTERGROND
ARNHEM TONNY MEIJERMAN
(CPB) uitgerekend met hoeveel
procent loonsverhoging de bon
den genoegen nemen. Eerder
verklaarden de bonden al de
looneis van 2,5 procent te laten
varen. De werkgevers, de minis
ters van binnenlandse zaken en
justitie, bieden tot nog toe een
salarisverhoging van 1,25 pro
cent. Een half procent daarvan
komt uit bespaarde Simons-gel-
den, de andere 0,75 is door het
kabinet beschikbaar gesteld.
Over de looptijd van de CAO
is nog geen overeenstemming
bereikt. Volgens een woord
voerder van de NPB varieert de
optie van 9 tot 24 maanden. De
looptijd is afhankelijk van de ui-
teidelijk geboden loonsverho
ging. „We willen best iets lager
uitkomen dan 2 procent. Onze
werkgevers beschikken over
minder potjes dan de werkge
vers van gemeente- en rijks
ambtenaren. Maar we hebben
de stellige indruk dat er geld
zou moeten zijn. 1,25 procent is
echt te weinig", aldus de
woordvoerder.
De gemeente- en rijksambte
naren bereikten vorige week
overeenstemming over een
nieuwe CAO. Die blijft twee jaar
geldig. De loonsverhoging voor
dit jaar was respectievelijk 2 en
1,8 procent. De politie-ambte
naren dreigen met nieuwe ac
ties als er niet spoedig een CAO
op tafel ligt. Voor de zomerva
kantie hebben zij daarvoor al
verscheidene malen gedemon
streerd.
roermond «anp
De Nederlandse politiek heeft
grote fouten gemaakt door de
KNIL-militairen in Neder-
lands-lndië destijds te demili
tariseren. Deze gezagsgetrou
we soldaten raakten daardoor
niet alleen hun vaderland
maar ook hun status kwijt.
„Mijn hart bloedt nog steeds
als ik denk aan wat zij hier
hebben moeten meemaken."
Dit zei mevrouw H.M. Spoor-
Dijkema, weduwe van de vroe
gere legercommandant gene
raal Spoor in de overzeese rijks
delen. gistermiddag in Roer
mond bij de zesde nationale
herdenking van de rond 6.000
Nederlandse militairen die tus
sen 1945 en 1962 in het voor
malige Indië en Nieuw-Guinea
zijn gesneuveld.
i let was de eerste keer dat op
deze herdenking een vrouw het
woord voerde. De ruim 12.000
belangstellenden, onder wie
arnhem-zwolle anp-cpd
Rijkswaterstaat gaat samen
met Gelderland, Overijssel en
vervoersregio's in deze pro
vincies de mogelijkheden on
derzoeken voor de aftakking
van de Betuwelijn via Oost-
Gelderland en Twente naar
Noordoost Duitsland.'De ge
noemde instanties vormen
daartoe een begeleidings
groep. De tracé-studie is
voorjaar 1994 voltooid.
Een delegatie van de Twee
de Kamer heeft gisteren tij
dens een bezoek aan de deel
staat Noordrijn-Westfalen
aangekondigd in het debat
van november over de Betu
welijn te bekijken of snellere
aanleg van aftakkingen van de
Betuwelijn via zowel Oost- als
Zuid Nederland mogelijk is.
Hierdoor kan het goederen
verkeer worden verminderd
dat via Emmerich Duitsland
binnenkomt. De minister van
10.000 veteranen uit geheel Ne
derland. Canada, Nieuw-Zee-
land en Noord-Amerika, ont
haalden mevrouw Spoor be
kend als „de moeder van het
KNIL" op een luid applaus.
Ze zei het te betreuren dat de
Nederlanders die hun leven
hebben .gegeven voor hun va
derland afgeschilderd worden
als onderdrukkers en zelfs als
moordenaars. „Zelden of nooit
wordt belicht wat zij aan goeds
hebben gedaan in het voormali
ge lndië. Lichtvaardige beoor
delaars mogen niet vergeten dat
de Nederlandse militairen ge
confronteerd werden met terro
ristische bendes die afschuwe
lijke wreedheden hebben be
gaan", aldus mevTOuw Spoor.
„Onze mannen hebben wel-
eens hun zelfbeheersing verlo
ren. maar dat geeft nog nie
mand het recht hen met moor
denaars te betitelen. Hun na
men moeten met ere genoemd
worden".
verkeer in de Duitse deelstaat.
Kniola. heeft in een gesprek
met de Nederlandse parle
mentariërs voor een dergelij
ke ontlasting gepleit. Een ka
mermeerderheid van PvdA en
CDA is daar voor.
Zes landelijke en provincia
le milieu-organisaties hebben
de Tweede Kamer gisteren
gevraagd de Betuwelijn af te
wijzen en een moratorium, in
te stellen om nader onder
zoek te doen naar alternatie
ven. „De Betuwelijn onder
steunt alleen maar de verder
groei van het goederenver
voer via Rotterdam. Dit leidt
tot meer problemen voor na
tuur, milieu en leefbaarheid",
aldus de organisaties. De zes
organisaties zijn Natuur en
Milieu, Milieudefensie, de
Gelderse Milieufederatie, het
Geldersch landschap, het
Zuidhollands Landschap en
de Zuidhollandse Milieufede
ratie.
Dordrecht pakt
steunfrauders
DORDRECHT GPD
De sociale recherche in
Dordrecht heeft in juli voor een
half miljoen gulden steunfraude
aan het licht gebracht. In totaal
64 mensen werden verhoord die
op een of andere manier een
bijstandsuitkering ontvingen
waarop ze geen recht hadden.
Inkomsten uit werk werden niet
opgegeven, een vette bankreke
ning of samenwonen, werd ver
zwegen. Ook kregen mensen in
Dordrecht een uitkering, terwijl
ze buiten de Merwestad woon
den. Met alle fraudeurs is een
terugbetalingsregeling van het
ten onrechte ontvangen ge
meenschapsgeld getroffen. Te
gen 33 mensen is proces-ver
baal opgemaakt. Als justitie te
gen hen tot vervolging overgaat,
zullen ze zich voor de rechter
moeten verantwoorden.
Eis 18 maanden
voor vervalsen
van rijbewijzen
DEN HAAG «ANP
Wegens het vervalsen van ten
minste zestig rijbewijzen is bij
de rechtbank in Den Haag gis
teren twee jaar gevangenisstraf
waarvan zes voorwaardelijk ge-
eist tegen een 36-jarige rij
schoolhouder uit Zoetermeer.
Van 1 juni 1992 tot en met 21
juni 1993 had de man blanco
rijvaardigheidsbewijzen en me
dische verklaringen voor zijn
leerlingen ingevuld. Met die pa
pieren werden mensen, die
steeds maar niet slaagden, naar
het stadhuis gestuurd waar ze
een geldig rijbewijs kregen.
In Den Haag zou de rijschool
houder dit tegen betaling van
3.000 gulden per persoon voor
ongeveer zestig mensen hebben
gedaan. Van dit bedrag hield hij
zelf 500 gulden, de rest ging
naar zijn contactpersoon, die
zorgde voor de rijvaardigheids
bewijzen en de medische ver
klaringen. De conctact persoon
is nooit opgespoord
Tijdens de zitting kwam naar
voren dat er in Nederland in to
taal zeshonderd mensen zou
den zijn. die een rijbewijs heb
ben zonder daartoe gerechtigd
te zijn. Officier van justitie, mr.
B. Swagerman, kon dit niet be
vestigen. Hij kon alleen meede
len dat er in Den Haag vervol
ging tegen 103 mensen is inge
steld, die een rijbewijs hebben
gekregen zonder ooit rij-exa
men te hebben gedaan. Zestig
mensen zijn inmiddels ver
hoord en hebben hun rijbewijs
moeten inleveren.
De rechtbank doet 21 septem
ber uitspraak.
UTRECHT anp
Bij een inval in een importbe-
drijf van zuidvruchten heeft de
politie van Utrecht gisteren een
grote partij hasj onderschept.
De drugs waren verstopt in va
ten olijfolie die vanuit de haven
van Rotterdam kort daarvoor in
het bedrijf aan de Oosterkade
waren bezorgd. Vier mensen
zijn aangehouden op verden
king van het handelen in drugs.
Gisteravond is een kwart van de
vaten olijfolie opengemaakt. Tot
dat moment was 120 kilo hasi
aangetroffen. Een kilo hasj heeft
een straatwaarde van zo'n 3.000
gulden.
Onderzoek klachten in gezondheidszorg
V-7 V
f v 'r~
V -
Groningen Enkele honderden boeren en tuinders zijn gisterochtend op de Grote Markt in Groningen een actie begonnen om het publiek te wijzen op de malaise in de akkerbouw. De
boeren willen met hun acties duidelijk maken dat de bedrijfsvoering hen door de lage prijzen onmogelijk gemaakt wordt Aardappelen en parika's werden voor niets aangeboden. Het
winkelende publiek maakte er dankbaar gebruik van. foto anp Raymond rutting
Vanaf het moment na de overval in de vroege ochtend
van de 14de mei 1990 zijn honderden en nog eens
honderden mensen gehoord. Bij de overval zelf werden
twee personeelsleden in koelen bloede neergeschoten
en een derde raakte zwaar gewond.
Aanvankelijk concentreerde de zoektocht zich op het
zogenoemde 'Nieuwegeinse circuit'. Twee verdachten
uit deze plaats werden drie maanden vastgehouden,
maar moesten daarna worden vrijgelaten wegens gebrek
aan bewijs. Daarna bleef het geruime tijd stil en leek de
recherche op dood spoor te zitten.
Totdat het de politie na enkele tips en uitlatingen in het
TV-programma Crime Time duidelijk werd dat de
verdachten mogelijk onder Gooise criminelen moesten
worden gezocht. In verband hiermee werd een
Hilversums echtpaar enkele dagen gegijzeld.
De bijna ontbonden rechercheteams werden in ere
hersteld. Met een ongekende ijver wierp justitie zich op
de zaak. Zo zijn vanaf april vorig jaar in totaal elfhonderd
mensen verhoord. Sommigen zelfs tot bijna dertig keer
toe. De neerslag van de ondervragingen is gebundeld in
twaalf overvolle ordnermappen.
„Het was een uiterst moeizaam onderzoek", vertelt
officier van justitie mr. J. Rijkens, die gisteren tijdens de
pro forma-zitting twee verdachten uit Bussum
beschuldigde van moord, poging tot moord en het
medeplegen van de overval. Ook acht het Openbaar
Ministerie hen schuldig aan de overval op een Albert
Heijn-zaak in Baarn op 9 oktober 1989, waarbij ze
(samen met een nog in Chili verblijvende verdachte)
270.000 gulden buitmaakten.
Het proces tegen twee van de drie verdachten van de
brute overval op het Albert Heijn-filiaal op 14 mei
1990 in Oosterbeek kan beginnen. Het intensieve ge
graaf van de aanklager is bijna voorbij en dat mag een
historisch moment worden genoemd. Want zelden
heeft justitie zich zo ingespannen om mogelijke da
ders voor de rechter te krijgen, als in deze zaak.
„We moesten onze gegevens halen uit groepen, waarin
men niet staat te springen om verklaringen af te leggen."
Rijkens doelt hiermee op het criminele circuit dat tot in
den treure is gehoord en verhoord. „We moesten ervoor
zorgen dat we ze confronteerden met zaken die ze
konden weten. Stapje voor stapje kwamen we verder.
Heel moeizaam. Met dreiging van meineed, met
wraking."
Het resultaat is dat op 26 oktober en 2 november twee
verdachten voorkomen. De derde 'bijgenaamd
'Appie', ook wel als het brein achter de overvallen gezien
verblijft momenteel in een Chileense cel. De
Nederlandse overheid heeft om spoedige uitlevering
gevraagd, maar volgens sommige insiders kan het nog
zeker zeven jaar duren voordat hij daadwerkelijk op het
vliegtuig wordt gezet.
De officier van justitie droeg gisteren de zaak officieel
voor. omdat de termijn waarop de verdachten nog
mogen worden vastgehouden drie maanden bijna
was verstreken. Hij vroeg om aanhouding van de zaak,
zodat de rechter-commissaris het onderzoek kan
voortzetten. „Er moet nog een groot aantal getuigen
worden verhoord. Ook het technisch onderzoek is niet
afgerond."
De beide advocaten verzetten zich niet tegen de
aanhouding, maar eisten wel onmiddellijke vrijlating
van hun cliënten. „Want de getuigenverklaringen
bestaan uit warrige verhalen, uit roddel en achterklap",
meent mr. F. Bovens, verdediger van de 29-jarige
verdachte. Hij zet grote vraagtekens achter de wijze
waarop het onderzoek is gepleegd. „Besloten, op een
kamertje van de rechter-commissaris. Daarbij zijn
getuigen tegen elkaar uitgespeeld. Daaraan moet een
einde komen. Bovendien heeft mijn cliënt al lang
genoeg in voorarrest gezeten."
Volgens de officier van justitie is absoluut geen sprake
van warrige verhalen. Hij wees erop dat de 29-jarige was
bevriend met de hoofdverdachte uit Chili en dat hij kort
na de overval in Baarn plotseling in het bezit was van
een grote hoeveelheid geld. Ook heeft de verdachte zich,
tegenover zijn relaties, uitgelaten over zijn aandeel bij de
overval in Oosterbeek. „Een aantal duidelijke
uitlatingen. Ik kan zeker zeventien punten noemen die
tegen hem spreken."
Bij de 25-jarige verdachte liggen de bewijzen minder
stevig op tafel, erkende hij. Over hem zijn onder meer
verklaringen van een mevrouw die hem overalls zag
kopen die bij de roof in Baarn zouden zijn gebruikt, en
van zijn directe chef. „Maar in zijn geval", geeft mr.
Rijkers toe, „zijn de bewijzen aanmerkelijk dunner". In
de ogen van de rechter evenwel niet dun genoeg om
hem direct in vrijheid te stellen.
Weduwe Spoor tijdens herdenking:
