'De eerste keer schrok ik me de takken'
Nog nooit zoveel geld
besteed aan kinderboek
Cultuur Kunst
Verlate première voor
twee Hitchcock-films
Unieke collectie Amsterdamse
stadsgezichten bijeengebracht
Koperblazers aller landen...
WAAROM U MAAR BETER VOOR
{f EEN DOORLOPEND KREDIET
VAN DE GKB KUNT KIEZEN
GOED VOOR UW LENING
Youp van 't Hek:
best verkochte auteur
Dl NSDAC 7 SEPTEMBER 1993 94!
Tournee Concertgebouworkest
Amsterdam Het Koninklijk Concertgebouworkest maakt in sep
tember een tournee van drie weken door het Verre Oosten. Het
orkest zal veertien concerten verzorgen in I longkong, Taipeh en
Japan. Het KCO presenteert zich voor de zevende keer in Japan,
nu met concerten in onder meer Osaka, Nagoya en Tokyo (vier
concerten). Ook volgend jaar gaat het orkest naar Japan. De con
certen in I longkong en Taipeh worden bijgewoond door delega
ties van de gemeente Amsterdam en het bedrijfsleven van de
hoofdstad.
Rindert Kromhout in Silvester
leiden Kinderboekenschrijver Rindert Kromhout leest op maan
dag 13 september voor uit eigen werk in de Leidse jeugdboeken-
handel Silvester aan het Rapenburg 17. Kromhout schrijft vooral
voor kinderen tussen 6 en 10 jaar. f lij begint met voorlezen om
15.45 uur, tot ongeveer 17.00 uur.
Dialezingen van Fredy Wolf-Wubben
leiden» Beeldend kunstenares Fredy Wolf-Wubben verzorgt
morgen en op donderdag 16 september dialezingén over 'Hoog
tepunten van de renaissance in Toscane'. De lezingen vinden
plaats in de Kapelzaal van het K&O-gebouw aan de Oude Vest
45. Aanvang: 20.15 uur.
Voor cineasten is het bericht
een verrassing, voor fans van Al
fred Hitchcock een kleine sen
satie: 13 jaar na de dood van de
grote Britse regisseur komen
twee van zijn films voor de eer
ste maal in de bioscoop. 'Bon
voyage' en 'Aventure Maigache',
beide in 1944 gedraaid voor het
Britse ministerie van propagan
da. waren in de Tweede Wereld
oorlog Hitchcocks bijdrage aan
de strijd tegen de nazi's.
De films van ongeveer 30 mi
nuten lang werden in Engeland
gemaakt, in de Franse taal en
met Franse acteurs. Doel was
het Franse verzet te steunen.
Maar kort na de eerste opvoe
ring in Frankrijk werden de
films teruggetrokken omdat en
kele scenes de officieren van ge
neraal De Gaulle niet bevielen
als „te politiek omstreden". Ze
werden opgeborgen in het ar
chief van het Britse filminsti-
'Bon voyage' gaat over een
boordschutter van de Royal Air
Force die uit een Duits gevan
genenkamp vlucht. De andere
film vertelt het conflict tussen
een politiechef in het bezette
Frankrijk en een advocaat die
werkt voor het verzet. „Ik vond
het noodzakelijk een kleine bij
drage aan de oorlogsinspannin
gen te leveren", zei Hitchcock
20 jaar later in een interview.
„Voor militaire dienst was ik te
oud en te dik."
Sacha Bulthuis blijft kalm na tweede Theo d'Or
„Het is leuk, niet méér dan dat." Zo reageerde Sacha
Bulthuis op haar nominatie voor de Theo d'Or, de be
langrijkste prijs die een Nederlandse actrice kan winnen.
Zondagavond kreeg Bulthuis de onderscheiding voor de
beste vrouwelijke hoofdrol van het toneelseizoen '92-'93
voor haar creatie van Lotte in 'Groot en klein' van Botho
Strauss, een voorstelling van De Appel. En ze reageerde
nauwelijks anders. „De rol wordt mét de Theo d'Or niet
mooier."
den haag dirk willem rosie
Ijzig kalm nam Bulthuis de on
derscheiding in ontvangst. De
Haagse actrice bedankte de ju
ryleden voor het feit dat ze haar
'zo ontzettend tragisch' hadden
gevonden en meldde dat het in
middels weer een stuk beter
met haar gaat.
In 1974 kreeg Bulthuis de
Theo d'Or ook al. Dat was voor
haar rol van Jo in 'Een vleug ho
ning' bij Globe. „Toen overviel
hij me heel erg, héél erg. Ik
schrok me de takken. Ik was
nog erg jong en raakte in ver
warring. Zo van: oh, je speelt
niet toneel om de rol die je
speelt, maar om wie er het beste
is. Ik was bang dat mensen mij
streberig vonden, dat ze me die
prijs kwalijk zouden nemen."
Volgens Sacha Bulthuis is de
toneelwereld veranderd, zijn er
geen overgevoelige toneeldiva's
meer die elkaar doodconcurre-
ren om een prijs. „Misschien
ben ik krijsend naïef hoor. en
spelen er zich achter mijn rug
de meest wilde taferelen af,
maar ik denk dat het niet meer
zo is. Dijken van wijven hebben
die rol van Lotte eerder ge
speeld. Goddank heb ik ze nooit
gezien en vinden mensen nu
dat ik er misschien toch iets van
heb begrepen. Ach, het is altijd
leuk als iemand je goed vindt."
Ontroerd
'Groot en klein' ging bijna een
jaar geleden al in première. De
voorstelling wordt deze maand
hernomen. Omdat ze goed is
ontvangen, maar ook vanwege
de publiciteit rond de Theo
d'Or. Zo werkt dat dus, ook in
de wereld van het gesubsidieer
de toneel.
De moderne Duitse toneel
schrijver Botho Strauss toont in
'Groot en klein' een proces van
persoonlijke vereenzaming en
maatschappelijke uitstoting dat
zich voltrekt aan een vrouw. Sa
cha Bulthuis speelt die Lotte,
maar ze praat niet graag over
het personage dat ze speelt. „Ik
praat het liefst 's avonds om
kwart over acht over een stuk.
Door het te spelen. Maar ik heb
wel een theorie over Lotte. Ik
denk dat haar tragiek is dat ze
zelf niet ziet dat ze ten onder
gaat. Wat dat betreft is de zaal
haar een stap voor. Daardoor
raakt het publiek ook ontroerd."
Saai
Sacha Bulthuis viert nu triom
fen met een stuk dat in 1981 bij
Sacha Bulthuis: „De rol wordt mét de Theo d'Or niet mooier." foto cpd/jos van leeuwen
het Publiekstheater voor protes
ten zorgde. Het publiek liep weg
en dat was niet omdat Petra
Laseur zo slecht speelde of om
dat de visie van regisseur Hans
Croiset niet deugde. De taal van
Botho Strauss werd als heel
merkwaardig ervaren, men
vond hem saai, theoretisch en
abstract. En nu is datzelfde
'Groot en klein' een publieks
succes. „Ik heb het daar na de
première met Hans Croiset over
gehad", vertelt Sacha Bulthuis.
„Hij zei dat het voor ons mak
kelijker is doordat we de tijd
mee hebben. Ik heb drie kinde
ren in de pubertijd die totaal
geen moeite hebben met dit
stLik. Niemand heeft nog tegen
mij gezegd: waar gaat dit stuk
eigenlijk over. Terwijl het thema
eigenlijk niet met woorden
wordt geformuleerd. Dat is ken
nelijk voelbaar."
Vervelend
„We kunnen tegenwoordig be
ter met de taal van Botho
Strauss overweg. In een van zijn
stukken zit de volgende tekst:
'Waar is het telefoonboek? Ach.
natuurlijk, in de ijskast!' Einde
scène. We gillen nu van de lach
over de vanzelfsprekendheid
dat het telefoonboek in de ijs
kast ligt. Twintig jaar geleden
dachten we: Strauss bedoelt
vast iets dieps. Ik denk dal we
nu meer gevoel hebben voor de
absurditeit van menselijke ge
woonten."
'Groot en klein' gaat over de
moderne mens. Sacha Bulthuis
moet het antwoord schuldig
blijven op vragen over de ha
chelijke positie van die mens.
„Ik denk. God. een mens
denkt wat afi... ik denk dat Lotte
het niet weet. Dat Strauss het
zelf ook niet weet. Daarom is
het zo n goede schrijver. Het is
een stuk over onvermogen.
Daar gaan de meeste goede
Stukken over. Er is geen stelling-
name. Stukken met een stelling-
name worden heel gauw verve
lend.".
nümegen Koperblazers uit Nepal, Suriname, Gha
na en Nederland toeteren een week lang door Ne
derland. Koperblazers aller landen verenigt U! Dat
is zo'n beetje het motto van het project 'Bewogen
Koper' van de Amsterdamse antropoloog Rob
Boonzajer Flaes. Hij onderzocht de blaasmuziek die
de westerse kolonialisten de vorige eeuw over de
hele wereld hebben verspreid. Samèn met het Am
sterdamse Soeterijn theater heeft hij drie wereld
bands naar Nederland gehaald voor een gezamen
lijke toernee. In diverse steden geven de heren con
certen, vaak in samenwerking met plaatselijke
straatorkesten. De manifestatie 'Bewogen Koper' is
vanavond nog te zien in Rotterdam, morgen in Alk
maar, donderdag in Haarlem, vrijdag in Groningen,
zaterdag in Utrecht en zondag in Amsterdam.
Ga bi| een Doorlopend Krediet vooral mei over één
nacht ijs Vergeli|k de rentetarieven. Eis duidelijkheid Kijk hoe u
behandeld wordt.
Met de Gemeentelijke Kredietbank Leiden bent u
alles bij elkaar altijd beter af. En vooral ook voordeliger Onze
effectieve rente behoort tot de allerlaagste van Nederland.
Oordeelt u zelf.
Verder wordt u heel prettig en persoonlijk
geholpen. In een ongedwongen sfeer. En natuurlijk is de GKB
Leiden ook nog 'es lekker dichtbij.
U zit er zó! Welkom dus. Of belt u eerst voor informatie?
H Gemeentelijke Kredietbank Leiden
Breestraal 24, Postbus 11300, 2301 EH Leiden
tel. 071 -167777 - tax 071-167158
amsterdam anp
Nog nooit in de afgelopen ze
ven jaar heeft het Nederlandse
gezin zoveel geld besteed aan
kinderboeken als in de periode
juli 1992 tot juli 1993. Uit cijfers
van de Stichting Speurwerk be
treffende het Boek blijkt dot in
de onderzochte periode drie
miljoen kinderboeken werden
verkocht met een totale waarde
van 45 miljoen gulden. Dat be
tekent een omzetstijging van 10
procent.
II. Kraima, directeur van de
Stichting Collectieve Propagan
da van het Nederlandse Boek
(CPNB), zei dat gisteren in Am
sterdam tijdens een persbijeen
komst over de komende kinder
boekenweek. Die wordt dit jaar
van 13 tot eti met 23 oktober
voor de 39ste keer gehouden.
Thema is 'Vriendjes, maatjes,
kameraadjes'.
Kraima vertelde aanvankelijk
bevreesd te zijn over de aan-
koopgegevens, gezien de verha
len over de recessie en de som
bere voorspellingen over de
omzet in de detailhandel. Naar
aanleiding van het onderzoeks
resultaat constateerde hij dat
„hei kinderboek floreert in
sombere tijden."
Tijdens de Kinderboeken
week verschijnt traditiegetrouw
ook het Kinderboekenweekge
schenk voor kinderen vanaf 9
jaar. Het geschenk is dit jaar ge
schreven door Joke van Leeu
wen en verschijnt in een oplage
van 232.000 exemplaren. Het
boekje is getiteld 'liet weer en
de tijd' en is gratis bij de aan
koop van kinderboeken ter
waarde van ongeveer twee tien
tjes. Van Leewwen is de vijfde
auteur die het geschenk schrijft
en de eerste die ook de tekst il
lustreert. Voor de lezers onder
de negen verschijnt een relatief
goedkoop prentenboek (3,95),
gemaakt door de Engelse Helen
Oxenbury In de wereld van het
prentenboek behoort zij tot de
allergrootsten, aldus Kraima.
Speciaal voor „de tropen" zijn
34.000 extra exemplaren van
het Kinderboekenweekge
schenk gedrukt, die naar Suri
naamse scholen gaan. Minister
Pronk van Ontwikkelingssa
menwerking heeft hiervoor een
subsidie verleend. Dit project
maakt deel uit van de activitei
ten van Biblionef, een organisa
tie die in 1988 in Frankrijk werd
opgericht door dc toenmalige
Nederlandse ambassadeur in
Parijs, jhr.tnr. M. Vegelin van
Claerbergen. Biblionef Neder
land werd vorig jaar opgericht
met als doel boeken te verza
melen voor kinderen in Surina
me en op de Nederlandse Antil
len.
Tijdens de bijeenkomst in
Amsterdam werd het startsein
gegeven voor een grote inzame
lingsactie onder het motto
„Laat ze lezen!". Het is de be
doeling dat ouders in Neder
land die een boek voor hun
kind kopen, ook een exemplaar
voor een kleintje in Suriname of
de Antillen aanschaffen. Het be
wuste boek wordt in de bock
handel voorzien van een sticker
en later verscheept naar de tro
pen.
Minister Pronk zei dat „het
echt niet vanzelf sprak" dat hij
de actie ondersteunt, omdat
ontwikkelinglanden er niet mee
zijn gebaat te worden over
stroomd met (pulp-) boeken uit
het westen. Toen hij hoorde dat
Van Leeuwen het boekenweek
geschenk had geschreven, deed
hij mee.
Joke van Leeuwen opent de
Kinderboekenweek op 13 okto
ber in de Staclsschouburg in
Amsterdam met een vertelvoor
stelling van haar hoek 'Wijd
weg'.
amsterdam thea van beek
'Het verleden vergeten is totaal
verkeerd. Als het kan dienen om
het bewustzijn van velen te ver
groten, moet het opgerakeld
worden', zei de filosoof H. Mar-
cuse. Zijn uitspraak is toepasse
lijk op de expositie 'Verande
rend Amsterdam' met een over
zicht van Amsterdamse stadsge
zichten over de afgelopen hon
derdjaar.
Al als klein jongetje zwierf de
Amsterdamse kunsthandelaar
Frans Jacobs door zijn geboor
testad en raakte gefascineerd
door het veranderend stads
beeld. Een architectonisch
beeld dat door de eeuwen heen
steeds weer ingrijpend veran
derde. Niet zelden tot grote
woede van de burgerij. Een
woede die heden ten dage nog
weinig is veranderd. De aanleg
van de Amsterdamse metro
leidde tot een opstand in de
Nieuwmarktbuurt. De huidige
plannen voor de IJ-oevers zijn
minstens even ingrijpend voor
het beeld van de stad.
De afgelopen twee jaar werkte
Jacobs aan het bijeen brengen
van ruim vijftig zeer bijzondere
stadsgezichten. „Een initiatief
leiden/amsterdam»
PAN Amsterdam, de grootste
antiek- en kunstbeurs van Ne
derland. heeft een plaats inge
ruimd voor de Leidse kunste
naar Willem van Scheijndel.
Een aantal van zijn - nieuwe -
werken zal van 9 t/m 17 oktober
daar te zien zijn in de stand van
de Amsterdamse galerie Con
Tempo. Deze galerie heeft als
vanuit mijn woede en emoties
over de veranderingen in Am
sterdam. De grote stadsdoor-
braken van Sarphati waren een
verkrachting van de stad. De in
grijpende veranderingen van
het Leidseplein, Rokin en Dam,
het is allemaal vergelijkbaar."
Niets beter illustreert zijn be
toog dan een schilderij van Cor-
nelis Springer. Het is een deel
van de beroemde Westerkerk,
met opzij daarvan aan de Kei
zersgracht een waaggebouw. In
1857 besloot de Amsterdamse
gemeenteraad, tot woede van
de burgerij, het fraaie gebouw te
slopen. Enkele maanden voor
die sloop legde Springer de ou
de situatie vast in krijttekenin
gen. Zeven jaar later werd de
compositie ook op doek vereeu
wigd.
Zo heeft elk kunstwerk op de
tentoonstelling zijn eigen ver
haal. Neem het doek van Jan
Sluijters met als onderwerp de
Schinkelkade en Overtoom.
Ooit was deze plek hét uit
gaanscentrum voor de Amster
dammers. 'Schuitje varen, thee
tje drinken, gaan we naar de
Overtoom', luidde het kinder
liedje. Nog slechts twee huizen
resteren van die geliefde plek.
Op een doek van de Mozes en
Leidenaar Van
Scheijndel op
op PAN-beurs
enige in Nederland nog oliever
ven van Picasso in bezit. Ook
deze schilderijen zullen tijdens
PAN worden geëxposeerd.
Aaronkerk zien we de toenmali
ge Leprozengracht. In 1882
werd die gedempt, waarna het
Waterlooplein ontstond. Kiers
schilderde in 1871 het open ha
venfront met zijn stadsherberg,
waar later het Centraal Station
zou verrijzen. Breitner legde
omstreeks 1900 de Kalverstraat
tijdens Koninginnedag vast.
Zelfs Karei Appel is op de ten
toonstelling vertegenwoordigd
met een gezicht op het Prinsen
eiland, geschilderd in zijn Am
sterdamse academietijd.
De omgeving van de Sint Ni-
colaaskerk, het Rokin, Rijksmu
seum, Rembrandtplein en ge
zichten op de grachten. Veel is
veranderd, een enkele keer
blijkt de tijd te hebben stilge
staan. Om het tijdsbeeld com
pleet te maken kreeg de heden-
tijdse kunstenaar Hans Van-
horek opdracht van Jacobs het
huidige stadsbeeld vast te leg
gen.
'Veranderend Amsterdam',
100 jaar Amsterdamse stadsge
zichten; 11 september t/m 2 ok
tober. Kunsthandel Frans Ja
cobs, Nieuwezijds Voorburgwal
294. Daarna te zien op de PAN-
beurs Amsterdam van 8 t/m 17
oktober.
Van Van Scheijndel is van 18
september tot half oktober te
vens een overzichtstentoonstel
ling bij galerie Bleijenberg aan
de Breestraat. In totaal zullen 30
werken, die hij in een periode
van dertien jaar maakte, wor
den geëxposeerd. Tot 29 sep
tember is nog een expositie van
schilderijen van de laatste vier
jaar in de Holland Art galery
(Bijenkorf) in Rotterdam te zien.
amsterdam «anp
De cabaretier Youp van 't Flek
heeft met zijn boek 'Floppic,
Youri andere helden' dc eer
ste plaats behaald in de Top-
100 van de best verkochte boe
ken van 1992/93. Van het boek
gingen 119.000 exemplaren
over de toonbank. De Stichting
Collectieve Propaganda van het
Nederlandse Boek (CPNB)
maakte de Top-100 gisteren be
kend.
De Top-100 is samengesteld
op basis van verkoopcijfers van
nieuwe Nederlandse boeken in
de boekhandel tussen 1 januari
1992 en 1 juli 1993. De tweede
plaats in de Top-100 wordt in
genomen door 'Het aanzien van
1992' (105.000 exemplaren), ge
volgd door Andrew Mortons
'Diana, haar eigen verhaal'
(104.000 ex.). 'Elseviers belas
tingalmanak- 1993' staat op de
vierde plaats met 97.000 ver
kochte boeken.
Met de bekendmaking van de
Top-100 werd het startsein ge
geven voor de Publieksprijs
voor het Nederlandse Boek. Het
publiek kan vanaf tot en met 26
oktober in de boekhandel of bi
bliotheek een stem uitbrengen
op het favoriete boek. De uitslag
wordt begin november bekend
gemaakt. Vorig jaar won Betty
Mahmoody de prijs, waaraan
een geldbedrag van 15.000 gul-
Youp van 't Hek: eerste plaats.
archieffoto cpd
den is verbonden.
De boeken in de Top-100 zijn
verdeeld over tien rubrieken als
(vertaalde) literatuur, spannen
de boeken, informatieve boeken
en vrije tijd. In de categorie lite
ratuur staat Hella S. Haassc bo
venaan met 'Heren van dc
Thee' (83.000 ex.). Dit boek was
ook genomineerd voor de AKO
Literatuurprijs. 'De ontdekking
van de hemel' van Harry Mu-
lisch staat op de tweede plaats
in deze catagorie. Bij de vertaal
de literatuur is Isabel Allende
koploper met 'Het oneindige
plan' (81.000 stuks).
