DIGR0S
'Jazz in sfeervolle ambiance'
Cultuur&Kunst
Meditatieve muziek in De X
Mexicaanse ruitertraditie:
rijkdom aan uitrustingen
Festival oude muziek
trekt meer bezoekers
Prijzen voor Sacha Bulthuis
en Gijs Scholten van Aschat
Venetië in crisissfeer
3-PAAGSE SUPERKOOPJES
ANDUVIE
Mï
MAANDAG 6 SEPTEMBER 1993
Het twaalfde Holland Festival
Oude Muziek, dat gisteravond
in het Muziekcentrum Vreden-
burg in Utrecht werd afgesloten,
werd 68.000 keer door liefheb
bers uit binnen- en buitenland
bezocht. I)at is ruim 6000 meer
dan het afgelopen jaar. Volgens
de festivalleiding een opmerke
lijk resultaat voor een jaar waar
in de populaire late barok en
grote orkesten en koren goed
deels ontbraken.
Een verklaring voor de toege
nomen belangstelling is het gro
te vocale aanbod en de groeien
de nieuwsgierigheid voor mu
ziek uit middeleeuwen en re
naissance. Vooral de thefnacon-
certen rond de componisten
Guillaume de Machaut (14e
eeuw) ert Monteverdi (350 jaar
geleden gestorven) trokken gro
te belangstelling. Het experi
ment om madrigalen van Mon
teverdi door musici uit het land
van herkomst uit te laten voe
ren. wordt door programmalei
der lan Nuchelmans als ge
slaagd beschouwd. Tot nu toe
hadden vooral Engelse gezel
schappen - The Consort of Mu-
sickc onder leiding van Anthony
Rooley voorop - een zeker 'pa
tent' op historisch verantwoor
de uitvoeringen van bijvoor
beeld vroege Italiaanse barok
muziek. Het optreden van het
ensemble Concerto Italiano met
madrigalen van Monteverdi
voor vrijwel uitverkochte zalen
was, aldus Nuchelmans, een
van de grote ontdekkingen van
het festival.
Ook de themaconcerten met
kamermuziek van Franz Schu
bert bleken een schot in de
roos. De authentieke afstofbeurt
die de vroege romanticus Schu
bert van laat-romantische inter
pretaties moest vrijmaken, kan
als geslaagd worden be
schouwd. Ook hier: uitverkoch
te zalen.
prijzen gingen naar De Trust.
Artistiek leider Theu Boermans
kreeg de Proscenium-prijs, om
dat hij met 'Friedrichs Wald'
..ilf meest aantrekkelijke voor
stelling" van het seizoen op de
planken had gebracht, aldus de
jury. Anneke Blok en Rik
Launspach van De Trust kregen
de prijzen voor de beste vrou
welijke en beste mannelijke bij
rol. de Colombina en de Arlec-
chino. De twee speelden samen
in 'Overgewicht'. De Trust kreeg
ook nog de Dommelsch Thea
terprijs (50.000 gulden) voor
'Overgewicht' en 'Friedrichs
Wald'.
Met de uitreiking van de prij
zen werd het jaarlijkse Dom
melsch Theaterfestival in Den
Haag afgesloten. Tijdens het
festival zijn voorstellingen te
zien geweest, die door critici als
de beste van het vorige seizoen
werden bestempeld. Aan de
soms halflege zalen te zien,
denkt het publiek daar in een
aantal gevallen anders over. De
uitverkoren toneelstukken wor
den echter ook nog in Antwer
pen uitgevoerd. De kaartver
koop zou daar prima lopen.
De prijs voor de beste vrouwe
lijke hoofdrol in het Nederland
se toneel van het afgelopen sei
zoen is dit jaar voor Sacha Bult
huis. De actrice kreeg de be
langrijkste toneelprijs van Ne
derland voor haar rol van Lotte
in 'Groot en Klein' van Botho
Strauss. Het stuk werd door het
Haagse gezelschap De Appel op
de planken gebracht. Met Bult
huis waren Ingeborg Elzevier.
Beppie Melissen en Anne Wil
Blankers genomineerd. De prijs
werd gistermiddag in de Ko
ninklijke Schouwburg in Den
Haag uitgereikt. Het was de
tweede keer dat Sascha Bulthuis
de Theo d'Or ontving.
De Louis d'Or, de prijs voor
de beste mannelijke hoofdrol,
ging naar Gijs Scholten van
Aschat. Zijn uitverkiezing was al
bekend doordat hij de enige ge
nomineerde was. Gijs Scholten
van Aschat kreeg de prijs voor
zijn rol in 'Decadence' van het
Nationale Toneel in Den Haag.
Peter Oosthoek kreeg de oeu-
vreprijs voor al zijn prestaties
op het toneel. De vier overige
Gratis spijkerbroek op popfestival
Rotterdam Simon Ie Bon, de frontman van Duran Duran,
schreef zaterdagavond in Ahoy' geschiedenis door aan het slot
van het tweede nummer Hungry like the wolf plotseling van
het podium te stappen. Die onverwachte manoeuvre, ingegeven
door opspelende stembanden, zorgde prompt voor enorme pa
niek bij de organisatie van de eerste Levi's Rock Night. Want de
alternatieve promotiestunt dreigde ineens om te slaan in een
brok anti-reclame. De ruim 5000 toeschouwers werden daarom
tevreden gesteld met de mededeling van presentator Adam Cur
ry dat alle aanwezigen, op vertoon van de gekochte kaarten, een
spijkerbroek zouden krijgen. Afgezet tegen een toegangsprijs
van slechts 17,50 gulden was dat een ronduit gul gebaar van het
denimconcern.
Tulpen in Noordwijks Tulip-hotel
noordwuk» Omdat het dit najaar precies 400 jaar geleden is dat
Carolus Clusius de eerste tulp plantte in de Leidse Hortus, is er
in het Golden Tulip beach hotel in Noordwijk een tentoonstel
ling aan deze bloem gewijd. Werken van elf kunstenaars worden
vanaf vandaag precies 400 dagen geëxposeerd, waarbij elke twee
maanden nieuwe werken te bezichtigen zijn.
Het Filmfestival van Venetië
heeft zijn eerste Gouden Leeuw
al toegekend. Steven Spielberg
zal hem deze week in ontvangst
komen nemen voor zijn gehele
oeuvre. Daarmee wordt de
Amerikaanse tovenaar van Jaws,
E.T., Close Encounters en Juras
sic Park bijgezet in de galerij der
groten waar eerder kunstenaars
als Fellini en Ivens een plaats
hebben gekregen.
Met dit soort gebaren kan 's
werelds oudste Filmfestival ter
gelegenheid van de deze week
gestarte 50-ste editie nog edel
moedig zijn. De recessie heeft
evenwel ook in Venetië hevig
huis gehouden. Op de hele aan
kleding van het festival is zwaar
bezuinigd, met als gevolg dat
het festivalpaleis er niet eerder
zo akelig kaal heeft bijgestaan
als juist nu tijdens de vijftigste
verjaardag.
Festivaldirecteur Pontecorvo
heeft zijn best gedaan om de
stemming er toch in te brengen
door een paar feestelijke films
aan de kop van zijn programma
te plaatsen. De ouverture was in
handen gegeven van Martin
Scorsese die - buiten competitie
- The Age Of Innocence te zien
gaf. Een vorige eeuws kostuum
drama, met Michelle Pfeiffer en
Daniel Day Lewis als een onge
lukkig liefdeskoppel dat door
standsverschillen uit elkaar
wordt gehouden.
De tweéde buiten competitie
vertoonde feestfilm is Manhat
tan Murder Mystery, waarmee
Woody Allen New York en zich
zelf trouw blijft. In Husbands
and Wives, zijn vorige film, had
Allen geëxperimenteerd met
een vormgeving die opzettelijk
een beetje slonzig werd gehou-
dén omdat het er moest uitzien
als een pseudo-documentaire
over echte mensen en hun uit
elkaar spattende relaties. Die
documentaire-achtige stijl (dia
logen die klinken alsof iedereen
zijn tekst ter plekke verzint, een
nerveuze camera-voering, natu
ralistische belichting) is doorge
trokken naar Manhattan Mur
der Mystery. Dat geeft weinig
reden tot esthetische verruk
king, maar het heeft wel een ge
raffineerd dramatisch effect.
Woody Allen weet sterk het ge
voel over te brengen dat we hier
te maken hebben met gewone
mensen die toevallig bij een
misdaad worden betrokken.
Intussen is ook de competitie
om de Leeuwen van San Marco
op gang gekomen en slaat de
schrik om het hart. Op papier
zag het programma er zo veel
belovend uit, maar grote namen
zeggen kennelijk ook niet alles.
Carlos Saura, Gus van Sant en
Bertrand Blier hebben tenmin
ste achter elkaar drie tamelijk
genante missers te zien gege
ven. Als die trend zo doorzet
komt de 'oude dame', zoals de
Italianen dit festival liefkozend
noemen, toch werkelijk in een
crisis te verkeren. Maar Venetië
heeft nog zeven dagen de tijd
om die indruk weg te nemen.
Succesvol Internationaal Jazz Festival Noordwijk
muziek
recensie dick hermsen
Concert: Internationaal Jazz Festival
Noordwijk 1993 Gezien 4/9, Oranje- en
Boulevard Hotel. Noordwijk
Het programma van het Inter
nationale Jazz Festival Noord
wijk onderscheidt zich nauwe
lijks van andere festivals in de
omgeving. Toch is de sfeer heel
uniek. Bepalend hiervoor is de
ambiance waarin de concerten
zich afspelen. De dixieland doet
het goed op het hoogpolig tapijt
en de mainstream verhoudt
zich prima tot het zacht rode
pluche.
Een hotelgast die min of meer
toevallig op dit jazzfeest is be
landt, verbaast zich er over dat
iedereen er in Nederland zo
netjes uitziet als hij of zij naar
een jazzconcert gaat. Het kost
enige moeite haar ervan te
overtuigen dat dat nou juist het
bijzondere is van dit festival is.
Het jazzfestijn beleefde afge
lopen zaterdag z'n derde afleve
ring. De formule, jazz, verdeeld
over zes podia, in een sjieke
ambiance, blijkt aan te slaan.
Tegen negenen lopen de zalen
goed vol. Een belangrijke /ol
lijkt er vanavond weggelegd
voor vocalisten. Het merendeel
van de orkesten en de bands
werkt vast met een zangeres of
heeft speciaal voor deze gele
genheid een zangeres uitgeno
digd. Zo horen we de Noord-
wijkse Geja Griek met haar
Teacher's Band'. Daisy Bell
wordt begeleid door het 'Rob
Agerbeek Trio'. In de wintertuin
worden 'Bernhard Berkhout's
Swingmates' vokaal geleid door
een vrouw die de hoge registers
bepaald niet schuwt, Sylvia
Droste.
Natuurlijk mag de dixieland
op een festival als dit niet ont
breken. De dansmuziek uit de
jaren '20 blijft populair, getuige
onder andere het enthousiasme
van het publiek bij optredens
van de Belgische 'Golden River
City Jazz Band' en de uit Enge
land afkomstige 'Cambridge
Jazz Band'.
Wat moderner getint is de
muziek van de band 'Mistura':
stevige Lalin-muziek op Por
tugese teksten. Overigens één
van de weinige groepen die ook
eigen werk speelt. Het kwali
teitsduo vader en zoon Rigter
spelen een thuiswedstrijd. De
r het Internationale Jazz Festival Noordwijk is de unieke ambiance v
Bepalend v
spelen.
uit Noordwijk afkomstige tenor
saxofonisten spelen soms in een
ruige 'bebop-groove', dan weer
in een verstilde balladestijl, de
sterren van de hemel. Blues'. Met een Janis Joplin-
Een zangeres die precies be- achtige stem en uitstraling zorgt
grijpt hoe je een zaal'plat krijgt' ze voor een swingende afslui-
is Gina van 'Gina's Band of ting van dit sfeervolle festival.
alphen aan den run Acteur Thom Hofman was gis
termiddag in Alphen aan den Rijn om, in galerie
Hofman Van der Zee, de officiële opening te ver
richten van de expositie van plastieken, schilderij
en, pastels en kleuretsen van Dana Andreev en
werken op papier van Toscani. De tentoonstelling
in de galerie aan de Hooftstraat is nog te zien tot en
met 7 oktober. foto ben de bruyn
Gezien: 3/9, Cultureel Centrum de x. i
den.
Het is altijd weer even omscha
kelen. Concerten waarbij niet-
westerse muziek centraal staat
hebben zo hun eigen sfeer. Er
wordt dan ook een heel ander
beroep gedaan op de aandacht
en de muziekbeleving van de
toehoorder. Geen houvast meer
aan goed in het gehoor liggende
melodieën, geen steun meer
aan strak doorlopende ritmes.
Andere elementen in de muziek
worden belangrijk.
Bij het betreden van cultureel
centrum de X waan je je even in
een tempel: de geur van wie
rook, gedempt oranje licht met
op de achtergrond Indiase mu
ziek. Ashok Pathak, hij bespeelt
zelf de sitar, wordt muzikaal be
geleid door Sandeep Bhatta-
charya op de tabla en door de
uit Nederland afkomstige Jan
Van Beek op de Tanpura.
Laatstgenoemde is opgegfoeid
in de Westerse muziektraditie,
maar is nu leerling van Ashok
Pathak. Het ensemble speelt
traditionele Indiase muziek.
Aanvankelijk komt het con
cert wat moeizaam op gang.
Het duurt enige tijd voor de
juiste concentratie wordt ge
vonden. Om de muziek te kun
nen 'verstaan' is het voelen van
een optimale concentratie, door
zowel luisteraar als uitvoerder,
een voorwaarde. De lengte van
de composities, een stuk duurt
al gauw een uur, in combinatie
met het zwevende karakter van
de muziek, brengt een medita
tief gevoel teweeg. Wanneer dit
bij de luisteraar overkomt, is het
voornaamste doel van de mu
ziek bereikt.
Eetf paar storende factoren
leidt bij aanvang van hel con
cert de aandacht nogal af van
de muziek. De snaren van de si
tar ontstemmen in het begin
voortdurend. De krakende vloer
zorgt ervoor dat laatkomers
nogal luidruchtig de zaal betre
den. In de loop van de avond
krijgt de muziek de overhand.
Ashok Pathak is een virtuoos
musicus die de talloze raga's
feilloos beheerst. De klank van
het ensemble is opvallend hel
der. Door een juiste dosering
van dynamiek wordt zo nu en
dan een optimale spanning in
de muziek bereikt. Ondanks de
lange programmaduur wordt
een toegift aan het rijkelijk aan
wezige publiek niet onthouden.
reada' wordt gehouden op een
omheind terrein, waar de 'char-
ro' - de Mexicaanse ruiter - zijn
kunsten toont bij het bedwin
gen van stieren en paarden. Hij
werpt zijn lasso om de achter
benen van het beest, waarbij hij
drie pogingen krijgt van ver
schillende afstanden. Een ander
onderdeel is dat de ruiter een
stier bij de staart grijpt en ver
volgens poogt deze omver te
trekken. De video laat zien hoe
de dieren genadeloos in de piste
bedwongen worden. Wie van
dit soort taferelen houdt, moet
de video zeker gaan bekijken.
De tentoonstelling toont de
rijkdom aan uitrustingen van
deze nationale sport; prachtige
zadels met zilverbeslag, bewerk
te zwepen, waarvan één van
echt vrouwenhaar, bitten, sier
lijke sporen en stijgbeugels. Op
vallend onderdeel van de tradi-
Op de tentoonstelling is een tionele kleurrijke kostuums is
video te bezichtigen (weliswaar de sombrero in verschillende
met Spaans commentaar, maar varianten, deze is gemaakt van
de beelden zijn sprekend ge- palmblad, rijsthalm of ananas-
noeg) waarin naar voren komt blad.
wat 'La Charreria' is. Een 'Char- De 'Charreria' heeft sporen
beeldende kunst
recensie roos van put
Expositie 'La Charreria'. Te zien: t/m 7
nov di. t/m vr. 10-17 uur za en zo 12-
17 uur Rijksmuseum voor Volkenkunde.
Steenstraat 1Leiden.
De Europalia '93 is volledig ge
wijd aan de Mexicaanse cultuur
uit heden en verleden. Het
Rijksmuseum voor Volkenkun
de in Leiden toont als eerste in
dit verband de tentoonstelling
'I-a Charreria, een Mexicaanse
ruitertraditie'. Wat de stierege
vechten zijn voor Spanje, is de
'Charreria' voor Mexico: een
symbool van nationale trots en
groots feest. De expositie in Vol
kenkunde geeft zowel een beeld
van de Mexicaanse ruiterkunst
als een overzicht van de voor
werpen en kostuums die hier
van een belangrijk onderdeel
zijn.
achtergelaten in vele volksuitin
gen, zoals ballades en legendes.
In de schilder- en beeldhouw
kunst en kunstnijverheid is de
invloed tot op heden tevens
zichtbaar aanwezig. Dit is te
zien op een rode dekenkist
(1978) in laktechniek bewerkt
door Juan Rendón. Deze heeft
bijvoorbeeld in de decoratie
motieven van zwarte vrouwelij
ke charros. De dekenkist is ver
vaardigd in de zogenaamde
rayado-techniek. Hierbij wor
den minstens twee laklagen
over elkaar aangebracht, waar
bij het weghalen van een ge
deelte van de laatste laklaag dc
voorstelling in reliëf zichtbaar
wordt.
Figuratieve schilderijen van
de Mexicaanse schilder Juan La-
ra tonen typische hedendaagse
'Charro taferelen', zoals 'Het re
sultaat van het bij de staart ne
men' en 'In afwachting van de
wedstrijd'.
Bij de tentoonstelling is de
gelijknamige publikatie vai
J.J. Leyenaar verschenen.
iTed
KT
La Charreria, de Mexicaanse ruitertraditie, heeft een rijkdom aan uitrus
tingen opgeleverd: prachtige zadels met zilverbeslag, bewerkte zwepen,
bitten, sierlijke sporen en stijgbeugels. foto pr
VAN MAANDAG T/M WOENSDAG OP OP!
0VENVERSE
TARWE BOLLEN
I STUKS
DAGVERSE
BLANKE VLA
LITERPAK
IN ONZEGBOENTEi
PANKLARE GESNEDEN
500 GRAM ELDERS T79
"I^'ÏDEHARLEQUINSEKS-
m testation
POCKET ROMANS
elders
PER STUK
Gestolen Vermeer
teruggevonden
Het beroemde schilderij 'De
briefschrijfster' van de Holland-
eniggevondcn in Antwerpen.
Het
erk
erd
jaar geleden in Ierland gestolen
uit de privé-collectie van mul
timiljonair Sir Alfred Beit. De
rijkswacht in Antwerpen heeft
bij het vliegveld van Deurne
drie leren aangehouden, die in
dc kofferbak van hun auto acht
doeken vervoerden. Behalve dc
genoemde Vermeer, ging het
om een Goya. een Metsu en een
Vestier, alle afkomstig uit dc Ier
se kunstroof. 'De briefschrijf
ster' zou 30 miljoen dollar
waard zijn.
