Unita stemt toe in
Staakt-het-vuren
Kroaten en moslims
'Duitsers moeten meer werken' bestoken eikaar hevig
Buitenland
Litouwen bang voor
invasie van Polen
Cubaanse schooltaxi
Schip ten prooi aan Yancy
'Iraanse troepen nemen
dorpen Azerbajdzjan in'
Ex-gijzelaar Sutherland
op bezoek bij Hezbollah
Verwarring over onderhandelingen PLO en Israël
Hoge Italiaanse rechter
in Milaan gearresteerd
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1993
:ePressc ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
OPA Deutsche Pres se Agentur CPD Gemeenschappdi|ke Persdienst
Ind The Independent IPS Inier Press Service RTR Reuter
UPI United Press International
Canadese VN-ers in Somalia racistisch
toronto Soldaten van het Canadese vredeskorps in Somalia
hebben zich schuldig gemaakt aan racistisch gedrag. Dit blijkt
uit een militair onderzoek dat in Canada is ingesteld naar het
wangedrag van een aantal Canadese VN-soldaten. Volgens ver
klaringen zou iemand gezegd hebben naar Somalia te zijn geko
men om 'een nikker neer te knallen'. Ook droegen sommigen
racistische tatoeages.
Bush best betaalde tafelredenaar
atlanta» De voormalige Amerikaanse president George Bush
wordt vandaag 100.000 dollar (ongeveer 185.000 gulden) rijker.
Dat bedrag krijgt hij voor een toespraak in de staat Georgia voor
distributeurs van huishoudelijke schoonmaakmiddelen. Bush
wordt daarmee de best betaalde tafelredenaar, aldus de krant
Atlanta Journal-Constitutionvan gisteren.
Jakarta laat rebellen Oost-Timor gaan
jakarta De Indonesische regering heeft vorige maand gratie
verleend aan twee voormalige leiders van het gewapende verzet
op Oost-Timor. Dat heeft het Indonesische persbureau Ajitara
gisteren gemeld. De twee mannen gregen gratie omdat ze zich
tijdens hun gevangenschap 'positief hadden opgesteld'.
Kurden gedood in oosten Turkije
ankara* Bij gevechten met veiligheidstroepen zijn donderdag in
het oosten van Turkije achttien Kurden om het leven gekomen,
zo heeft de Turkse justitie gisteren bekendgemaakt. De Kurdi-
sche 'rebellen' zouden deel hebben uitgemaakt van de Kurdi-
sche Arbeiderspartij (PKK). De PKK streeft naar een eigen Kurdi-
sche staat in Turkije.
Kinderen rijk door versteend reuzeëi
perth Drie Australische kinderen hebben gisteren een tweedui
zend jaar oud ei opgegraven. Het bestuur van west-Australië
heeft de kinderen 160.000 Australische dollar (195.200 gulden)
geboden, bestemd voor hun scholing. Het versteende ei dat
volgens deskundigen afkomstig is van de Aepyornis, een uitge
storven reuzevogel wordt tentoongesteld in het staatsmuse-
um van west-Australië.
Glassplinters in Spaanse flesjes bier
londen Een Britse supermarktketen heeft gisteren besloten
200.000 flessen bier van het Spaanse merk Premium uit de han
del Je nemen. De beslissing volgde op de ontdekking van glas
splinters in verscheidene bierflesjes. Onlangs namen drie Neder
landse brouwerijen, Heineken, Bavaria en Oranjeboom, in totaal
23 miljoen flessen bier uit de handel na de vondst van glasplin-
ters in flesjes.
Voor bezoek van paus Johannes Paulus
vilnius-leiden hans jacobs
Litouwen is bang voor een inva
sie van Polen. Die willen naar
het noordelijke buurland om
getuige te zijn van het vanmid
dag beginnende bezoek van de
(Poolse) paus Johannes Paulus
II. De autoriteiten in Vilnius, die
op enigszins gespannen voet
stèan met de Poolse regering,
vrezen dat ze de stroom bezoe
kers niet kunnen verwerken.
Deze week zou een tweede
grensovergang tussen beide
landen moeten worden ge
opend. Die opening is echter al
herhaaldelijk uitgesteld omdat
Warschau geen haast maakt
met de aanleg van een weg naar
de Litouwse grenspost. De
wachttijden bij de grenspost bij
Ladzdijai lopen herhaaldelijk op
tot drie dagen. Beide landen
zijn er niet ingeslaagd om voor
afgaande aan het pausbezoek
afspraken te maken over een
soepele afhandeling van het
grensverkeer.
De Litouwse bisschoppen heb
ben de Polen gevraagd thuis te
blijven met het argument dat
„de paus al drie keer in Polen is
geweest. Nu is het onze beurt
om de kerkvader te zien en te
horen". En dan het liefst niet in
het Pools, want dat ligt in Litou
wen zeer gevoelig.
De verhoudingen tussen Polen
en Litouwen, die eeuwenlang
een politieke unie vormden,
zijn aan het einde van de Eerste
Wereldoorlog vergiftigd toen
Pölen een deel van Litouwen
inclusief de hoofdstad Vilnius
annexeerde. In het bewuste
gebied vormden Polen overi
gens de meerderheid van de be
volking. Beide landen hebben
ook nu nog geen vriendschap
verdrag gesloten omdat Litou
wen erop staat dat Polen schuld
bekend voor de handelingen in
de jaren twintig en dertig.
Poolse pelgrims die speciaal voor de paus naar Vilnius kwamen, luiste
ren naar voorbeden in het centrum van de stad. Litouwen vreest de
enorme toeloop van Poolse bezoekers niet te kunnen verwerken, foto
reuter c ricorydukor
Savimbi snel naar Portugal voor vredesbespreking
Jonas Savimbi, de leider van de Angolese rebellenbewe
ging UNITA, heeft gisteren in een onverwacht telefoon
gesprek met de Portugese president Soares toegestemd
in een algeheel staakt-het-vuren. Het bestand kan wat
Savimbi betreft ingaan op een door de Verenigde Naties
te bepalen datum.
lissabon ap
Savimbi zei dat een hoge UNI-
TA-delegatie volgende week
naar Lissabon zal komen om
met Portugese regeringsverte
genwoordigers te overleggen
over een definitieve beëindiging
van de burgeroorlog die, sinds
hij tien maanden geleden weer
oplaaide, 100.000 levens heeft
geëist.
Savimbi zei in zijn gesprek
met Soares ook dat hij instaat
voor de veiligheid van de onge
veer 30 Portugese burgers die
ingesloten zitten in de al maan
den lang belegerde stad Kuito.
Het telefoongesprek met Soa
res was het eerste contact met
de buitenwereld dat Savimbi
had sinds regeringstroepen
twee maanden geleden begon
nen met het bombarderen van
de stad Huambo. Huambo is de
machtsbasis van de rebellen op
530 kilometer ten zuidoosten
van de hoofdstad Luanda. De
aanval maakte deel uit van een
lucht- en grondoffensief in het
door rebellen beheerste binnen
land van Angola.
Door het zelfgekozen isole
ment van Savimbi was de spe
ciale VN-afgezant Alouine Blon-
din Beye niet in staat de strij
dende partijen aan de onder
handelingstafel te krijgen. De
VN hebben gedreigd hun on
derhandelingsteam uit Angola
terug te trekken als niet voor 15
september vooruitgang op de
weg naar vrede is bereikt.
Beye probeert van de partijen
veiligheidsgaranties te krijgen
voor het beginnen van lucht
brug om de naar schatting 3
miljoen mensen te helpen die
als gevolg van de strijd in het
binnenland van Angola te lijden
hebben onder een voedselte
kort.
UNITA heeft naar schatting
50.000 guerrillastrijders die
meer dan de helft van het zui
delijk Afrikaanse land bezet
houden.
havana Een inwoner van de Cubaanse hoofdstad Havana helpt zijn
kleindochters in een geïmproviseerd zijspan van zijn fiets. Bij gebrek
aan brandstof en auto-onderdelen is de fiets een belangrijk transport
middel geworden in Cuba. foto afp adalberto roque
Parlement van
Rusland tegen
besluit Jeltsin
MOSKOU Rtr
Het Russische parlement heeft
zich gisteren uitgesproken te
gen de beslissing van president
Jeltsin om zijn rivaal vice-presi
dent Roetskoj te schorsen. Met
een overweldigende meerder
heid van 141 stemmen tegen
twee schoven de parlementsle
den de beslissing van leltsin ter
zijde. Zij besloten de schorsing
voor te leggen aan het Constitu
tioneel Hof.
Het parlement gaf wel haar fi
at aan het besluit van Jeltsin om
vice-premier Sjoemeiko ook te
schorsen. Volgens leltsin waren
de schorsingen noodzakelijk
omdat hun wederzijdse be
schuldigingen over corruptie de
staat ondermijnen.
'Sihanouk zal
weer koning
Cambodja zijn'
Massamoord op schaapsherders
doesjanbe ap
phnom penh afp
tkm
Tokio Een Japanse veerboot kapseist in de haven van Kagoshima onder het geweld van de wervelwind Yan
cy die Japan momenteel teistert. Yancy, de hevigste tyfoon die Japan sinds de Tweede Wereldoorlog aan
deed, heeft al aan drie mensen het leven gekost. Tenminste 19 mensen zijn door aardverschuivingen meege
sleurd en zeker vijftig mensen raakten gewond op de Zuidjapanse eilanden Kyushu en Shikoku. Dat hebben
de Japanse politie en de meteorologische dienst gisteren bekendgemaakt. foto reuter
De monarchie in Cambodja
wordt hersteld. Prins Norodom
Sihanouk 'zal weer koning zijn'.
Dit heeft zijn zoon prins Noro
dom Ranariddh, een van de
twee co-premiers van de Cam
bodjaanse overgangsregering,
gisteren gezegd bij zijn terug
keer uit Noord-Korea, waar de
Cambodjaanse leiders hadden
vergaderd. Prins Ranariddh zei
dat op de bijeenkomst in Py
ongyang, waar prins Sihanouk
momenteel verblijft, was beslo
ten tot restauratie van de mo
narchie.
Prins Sihanouk werd koning
in 1941 toen Cambodja gere
geerd werd door Frankrijk,
maar deed in 1955 afstand van
de troon ten gunste van zijn va
der. Toen die vijf jaar later over
leed, werd hij alsnog staats
hoofd, maar zonder de konings
titel. In 1970 werd hij afgezet tij
dens een staatsgreep.
In het vredesakkoord van Pa
rijs van 1991, waarin werd afge
sproken dat er onder auspiciën
van de Verenigde Naties vrije
verkiezingen zouden worden
gehouden, werd afgesproken
dat Cambodja een parlementai
re democratie zou worden met
een gekozen staatshoofd.
istanbul jessica lutz
Tadzjiekse soldaten hebben in de buurt van de Afghaanse grens de
lichamen gevonden van 32 vermoorde schaapsherders. Woord
voerder Nikolai Stsjoerovsky van het Tadjiekse ministerie van de
fensie meldde gisteren dat de schaapsherders vorige week in de
zuidelijke grensregio door rebellen om het leven werden gebracht
omdat ze geweigerd hadden hun tweeduizend schapen tellende
kudde naar het rebellengebied over te brengen.
trekken. De Iraanse inval werd
gisteravond niet vanuit Teheran
- bevestigd.
In het conflict rond Nagorno-
Karabach, de christelijke Ar
meense enclave in islamitisch
Azerbajdzjan die zichzelf onaf
hankelijk heeft verklaard, nik
ken Armeense troepen steeds
verder op naar de grens met
Iran. De Russische regering
maakte duidelijk niet te zullen
toestaan dat de Armeniërs een
al zeer gevaarlijk conflict laten
escaleren tot een internationale
aangelegenheid. Moskou ont
kende gisteren de Iraanse aan
wezigheid in Azerbajdzjaanse
dorpen.
Iraanse troepen zijn gisteren de
grens met Azerbajdzjan overge
stoken. Boven een aantal dor
pen wappert de Iraanse vlag.
Iraanse en Azerbajdzjaanse sol
daten patrouilleren gezamelijk
bij een waterreservoir in de
buurt van Hoida-Assam en in
Nachitsjevan, de aan de Iraans-
Turkse grens gelegen Azerbajd
zjaanse enclave in Armenië
Dit melden verslaggevers van
de Turkse staatstelevisie TRT,
de commerciële zender Star en
het semi-officiële persbureau
Anatolia. Teheran heeft eerder
Armenië dringend verzocht zijn
troepen uit het gebied terug te
De Duitsers moeten minder studeren, meer werken en hun ver
wachtingen over de rol van de overheid lager stellen om de positie
van economische grootmacht te kunnen behouden. Dat stelt
bondskanselier Helmut Kohl in een gisteren openbaar gemaakt be
leidsprogramma waarmee de economische neergang moet worden
omgebogen.
Volgens Kohl is bovenal een mentaliteitsverandering nodig. „Ou
de gewoontes moeten kritisch worden bekeken en er dienen nieu
we prioriteiten te worden gesteld. We moeten loskomen van in
gesleten patronen en moeten waken voor de illusie van zelfgenoeg
zaamheid", betoogde Kohl, kort voor de Bondsdag (de Duitse
Tweede Kamer) volgende week scherp het mes zal zetten in het
stelsel van sociale zekerheid.
Momenteel zijn 3,5 miljoen Duitsers werkloos. De eveneens gis
teren gepubliceerde werkloosheidscijfers voor augustus wijzen uit
dat de werkloosheid nog verder zal toenemen.
Ook traditionele trekpaarden van de economie, zoals de auto-in
dustrie en de staalsector, verkeren in grote problemen, omdat is
nagelaten die bedrijfstakken met nieuwe investeringen te moderni
seren. Daarnaast trekt de integratie van de voormalige DDR een
nog zwaardere wissel op de economie dan al was verwacht. De
overheid moet hiervoor enorme bedragen lenen, waardoor het fi
nancieringstekort steeds verder oploopt.
Om het gevaar van oplopende inflatie te beteugelen houdt mi
nister van financiën Theo Waigel de rente hoog, wat weer een rem
mend effect heeft op nieuwe investeringen door het bedrijfsleven
die de economie een injectie zouden kunnen geven. De CSU-mi-
nister maakte gisteren bekend dat hij voorlopig ook nog geen ruim
te ziet voor verlichting van de belastingdruk, die door de eenwor
ding eveneens is opgelopen. Waigel gaf wel aan dat zijn beleid erop
gericht is de overheidsuitgaven niet verder te laten oplopen, zodat
er op de langere termijn wel een belastingverlichting inzit.
De door Kohl uiteengezette toekomstverkenning is opgesteld
door minister Rexrodt (economische zaken). Volgens Kohl valt er
niet aan te ontkomen dat alle Duitsers offers brengen voor een be
tere toekomst. „De staat en politici kunnen deze veranderingen
niet alleen teweeg brengen. Wat bovenal nodig is, is een verande
ring in hoofd en denken van elk individu", aldus Kohl.
In het programma wordt ook grote aandacht gewijd aan het pro
bleem van de vergrijzing. In het jaar 2030 zal een derde deel van de
bevolking bestaan uit mensen van 60 jaar en ouder. Volgens Kohl
zal dit ingrijpende gevolgen hebben, zeker gezien het feit dat steeds
minder actieven een bijdrage leveren aan het nationaal inkomen.
De gemiddelde Duitser betaalt maar 30 jaar lang belasting. „Gedu
rende de overige tijd zit men op school of geniet men van zijn pen
sioen", aldus Kohl.
SARAJEVO «AFP-UPI-Rtr
Het Bosnische regeringsleger
probeert terreinwinst te boeken
in het centrale gedeelte van
Bosnië door de aanvallen op
Kroatische stellingen te verhevi
gen. De militaire woordvoerder
van de Verenigde Naties (VN) in
Bosnië, de Belgische comman
dant Van Biesebroeck. zei giste
ren dat hevige gevechten aan
houden in en rond de Vitez, 80
kilometer ten westen van Sara
jevo.
Van Biesebroeck meldde ge
vechten in Gornji Vakuf, 80 km
ten noordwesten van Sarajevo.
Kroatische eenheden hebben de
stad gisteren onder vuur geno
men. Veel van de cent raai-
Bosnische gebieden behoren
volgens het vredesplan van de
bemiddelaars Stoltenberg en
Owen tot de moslim mini-staat,
één van de drie voorgestelde
Bosnische staten, maar worden
nog bewoond door veel Bosni
sche Kroaten.
Grote delen van Bosnië ble
ven relatief kalm en de Bosni
sche hoofdstad bleef gisteren
rustiger dan werd gevreesd na
het mislukken van het vredes
overleg in Genève.
ACHTERGROND
MARCEL KUPFERSCHMIDT GPD
BAYRUT Rtr
Tot de onoverzichtelijkheid wordt ook
bijgedragen door de onderhandelingen die
op een aantal plaatsen in het diepste geheim
tegelijkertijd worden gevoerd. Na Oslo was
sprake van Brussel, Athene, wellicht Madrid
en Parijs. Minister Peres (buitenlandse
zaken) heeft'daar gisteren zijn Franse en
Noorse ambtgenoten gesproken en
vervolgens ook een bezoek aan de Franse
president Mitterrand op zijn vakantieverblijf
gebracht.
Premier Rabin heeft gisteren laten
doorschemeren dat hij de wederzijdse
erkenning geregeld wil zien alvorens de
beginselverklaring en het akkoord over de
Palestijnse bestuursautonomie in
Washington ondertekend kunnen worden.
„Geen verkoop zonder een prijs af te
spreken", zei hij. Daarentegen verklaarde
Peres in Parijs dat er niet noodzakelijkerwijs
een koppeling tussen die twee fasen hoeft te
bestaan.
Blijft ook de vraag wie in Washington
namens de Palestijnen de documenten zal
ondertekenen. Haydar Abd al-Shafi. de
Palestijnse delegatieleider, bl jjft zich
gepikeerd tonen en schuift die taak af op de
PLO in Tunis. Maar Israël zal daarmee
waarschijnlijk niet instemmen, en zeker niet
zolang er geen erkenningsverklaring is.
Overigens was ook Faysal al-Husayni, die in
In Israël heerst onzekerheid en verwarring
over het onderhandelingsproces met de
PLO. Enerzijds blijven Israëlische en Pa
lestijnse woordvoerders volhouden dat
een wederzijdse erkenning nog slechts
een kwestie van uren, hoogstens van en
kele dagen is. Anderzijds wordt geconsta
teerd dat de stroomversnelling van de af
gelopen week iets trager is geworden.
Mogelijk omdat de tegenstand binnen de
PLO of in de Arabische wereld groter is
dan werd verwacht zodat ondertekening
van de beginselverklaring in Washington
zelfs nog enkele weken op zich kan laten
wachten.
Jeruzalem is gebleven, in een gesprek met de
Israëlische televisie van mening dat een
PLO-vertegenwoordiger de juiste persoon
zou zijn.
Het wachten is nu eerst op de beslissingen
in Tunis, waar Arafat kennelijk meer moeite
heeft dan verwacht om zijn achterban, en
vooral de militaire vleugels van de PLO. te
overreden. Ook het uitblijven van openlijke
steun uit een groot deel van de Arabische
landen vertraagt het proces. Wellicht zal ook
nog een vergelijk met Jordanië moeten
worden gevonden, dat zich gepasseerd voelt
en dat in Washington, althans formeel, één
onderhandelingsdelegatie met de
Palestijnen vormt
Het Israëlische ochtendblad Ha Aretz
meldde gisteren dat ook de Amerikaanse
minister Christopher heeft gevraagd nog
even te wachten met een wederzijdse
erkenning totdat het Amerikaanse Congres
de hervatting van de eigen dialoog met de
PLO zou hebben goedgekeurd.
Het is onduidelijk in hoeverre nog tussen
Israël en dc PLO over bepaalde
bewoordingen moet worden onderhandeld.
Immers achter elk woord kan een nieuw
principieel probleem blijken te bestaan.
Israël heeft een officiële erkenning geëist,
afzwering van de gewapende strijd en een
effectief optreden tegen mogelijke terreur
die zich tegen de vrede keert, alsmede
wijziging van het Palestijnse Handvest. Het
is de bedoeling dat Arafat daarover een
officiële verklaring aflegt, wellicht zelfs voor
de Israëlische televisie, die al eigen ploegen
naar Tunis heeft gestuurd.
Daarna zal premier Rabin op zijn beurt
een verklaring afleggen waarin de PLO wordt
erkend. In kringen van de Israëlische
onderhandelaars hoopt men dat die
historische doorbraak een feit zal zijn voor
het joodse nieuwjaar, dal op 15 september
ingaat
Thomas Sutherland, de Ameri
kaan die zes jaar door de ver
zetsbeweging Hezbollah in Li
banon gevangen werd gehou
den. heeft gisteren zijn vroegere
gijzelnemers ontmoet. Dat heeft
de Hezbollah in een verklaring
meegedeeld. Sutherland arri
veerde vorige maand in Liba
non om een film te maken.
Hezbollah wordt ervan ver
dacht in de jaren 80 een aantal
westerlingen te hebben gegij
zeld. De 62-jarige Sutherland,
een voormalig docent aan de
Amerikaanse Universiteit van
Bayrut, zei de 'hartelijke en war
me ontvangst voor hem en zijn
vrouw' te waarderen. De Hez
bollah heeft elke betrokkenheid
bij de gijzelingen altijd ontkend.
Sutherland werd na een ge
vangenschap van 2..r> dagen
in november 1991 vrijgelaten,
een maand voordat Terry Waite
vrijkwam. Waite, die als onder
handelaar naar Baynit kwam en
vervolgens zelf werd gegijzeld,
heeft het langst vastgezeten.
Met de vrijlating van twee Duit
se gijzelaars in 1992 kwam een
einde aan een decennium van
gijzelingen. In totaal zijn acht
westerlingen tijdens hun gevan
genschap gedood of gestorven.
MILAAN RtT
corruptie dat sinds februari
1992 over Italië rolt. Volgens
Ansa is diens aanhouding bevo
len door rechters in het naburi
ge Brcscia. Waar Curto. vice-
president van dc rechtbank van
Milaan, van is beschuldigd, is
niet bekendgemaakt. Er wordt
al weken onderzoek naar hem
gedaan wegens beschuldigin
gen van corruptie.
Een hoge Italiaanse rechter in
Milaan. Diego Curto, is gisteren
gearresteerd in verband met het
grootste corruptieschandaal dat
Italië ooit trof. Dit heeft het na
tionale persbureau Ansa ge
meld. Curto is de eerste hoge
rechter die is aangehouden in
het reusachtige onderzoek naar
