Vrije tijd
Schubkarper overheerst andere varianten
Opladen accu van
snoerloos apparaat
Eeuw Peter Rabbit
Schuurmachine
Delta komt in
lastige hoekjes
Baduitloop
Met de baby
Fiorelli
Mini-Chef
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1993
REDACTIE HENRIETTE VAN DER HOEVEN
NIEUWE CD'S
Wim Koevoet Ken Vos Paul Korenhof
POP/POPULAIR
Zijn vorige drie alom geprezen
en hoogst autobiografische al
bums worden geacht een zekere
eenheid te vormen. Na dit drie
luik was John Hiatt toe aan wat
steviger werk. In de 'super-
groep' Little Village, met Nick
Lowe, Ry Cooder en Jim Kelt-
ner, wordt die wens maar ge
deeltelijk vervuld. Op zijn
nieuwste plaat voert hij zijn
voornemens wel volledig uit. De
41 -jarige zanger/slaggitarist laat
zich bijstaan door muzikanten
die nog maar de helft van zijn
eigen leeftijd hebben bereikt.
Toch is Hiatt zichzelf gebleven.
Zijn rauwe maar toch warme
stemgeluid past prima bij de
wat hoekige, vooral door gitaren
aangestuurde stukken op deze
plaat. Van een verjongingskuur
is geen sprake. Integendeel. De
nieuwe generatie muzikanten
krijgt er op de sprankelende ti
telsong van dit album juist flink
van langs van Hiatt. Perfectly
good guitar handelt namelijk
over de akelige gewoonte van
vooral de succesvolle lichting
gitaarbandjes uit Seattle om aan
het einde van een optreden het
splinternieuwe instrumenta
rium aan diggels te slaan. There
ought to be a law with no bail
Smash a guitar and you go to
jail laat Hiatt zich van zijn
meest reactionaire kant horen.
De kreet Perfectly good guitar
kan niet van toepassing worden
verklaard op het gitaarspel. Dat
is namelijk niet meer dan gede
gen en voor Hiatt's doen aan de
potige kant.
Bob Dylan The 30th anniver
sary concert celebration Sony.
Op 16 oktober 1992 werd in
Madison Square Garden in New
York gevierd dat Dylan dertig
jaar platen maakt. Tal van we
reldberoemde artiesten brach
ten een of meer nummers uit
het gigantische oeuvre van de
zanger en aan het einde van de
marathonzitting kwam hij zelf
ook opdraven.
Het meest spectaculair was de
bijdrage van Sinead O' Connor.
Het publiek floot de zangeres
uit nog voordat ze naar de mi
crofoon kon grijpen, omdat ze
een paar weken eerder een fotó
van de paus had verscheurd. De
Ierse zangeres verliet de plan
kieren huilend.
Van dit irlcident is op deze laag
geprijsde maar rijkelijk laat uit
gebrachte dubbel-CD niets te
merken. Van een eigenlijk nog
veel pijnlijker incident is wel
vijftien minuten meegenomen:
het optreden van Dylan zelf. De
man heeft geen stem meer over,
wekt een zeer afwezige indruk
en speelt uiterst slordig gitaar
en mondharmonica.
Toch is dit album zeer de moei
te waard. John Mellencamp
opent ijzersterk met Like a rol
ling stone en Stevie Wonder
weet van het tot op de draad
versleten Blowin in the wind
toch nog een intens werkje te
maken. Het mooist van alles is
F.ddie Vedder's (de zanger van
Pearl Jam) vertolking van Mas
ters of War. Dylan schreef het
nummer in een aanval van
woede over Vietnam en Vedder
zingt het vele jaren later, met
Joegoslavisch oorlogsgeweld op
zijn netvliezen.
WK
JAZZ
Brian Lynch At the Main Event
Criss Cross. Tad Shull In the
Land of Tenor Criss Cross-
/Dureco.
Het Nederlandse Criss Cross
breidt gestaag zijn fonds uit met
mainstream jazz van meest jon
ge Amerikanen. Deze beide in
New York opgenomen CD's zijn
exemplarisch voor het label. Ze
zijn zoals gebruikelijk voorzien
van een eerlijk geluid zonder
rare fratsen. De plaat van trom
pettist Lynch is al weer zijn vier
de, maar ditmaal is het iets bij
zonders geworden door de aan
wezigheid van de herontdekte
organist Meivin Rhyne. Rhyne
lijkt een swing-gevoel uit een
ander tijdperk mee te brengen
dat de muzikale prestaties van
de jongeren lijkt op te peppen.
Lynch is zelf een scherp intone-
rende, soms originele instru
mentalist die een voorliefde lijkt
te hebben voor stevige, onom
wonden hard bop. Tenorist
Ralph Moore speelt op zijn ge
bruikelijk hoge niveau en over
de ritmesectie (gitarist Peter
Bernstein en drummer Kenny
Washington) ook niets dan
goeds. Hetzelfde kan gezegd
worden van de begeleiding op
de CD van tenorsaxofonist
Shull. Hier zorgen Mike LeDon-
ne (piano), Dennis Irwin (bas)
en wederom Washington voor
een jaren-vijftigsfeer. Een in
druk die versterkt wordt door
het opvallende spel van de lei
der. Shull bezit een bijzonder
zwaar geluid en intoneert daar
enboven met een vertraagde
swing die aan Dexter Gordon
doet denken, een combinatie
die het vooral goed doet in de
langzame nummers.
Joey Calderazzo The Traveler
Blue Note/EMI Music.
joey calderazzo
The Traveler is de derde CD van
deze tamelijk jonge pianist
(1965). Als zovelen van zijn ge
neratie is hij sterk beïnvloed
door Bill Evans, Herbie Han
cock en Chick Corea, zodat het
voor de jonge Amerikaan die op
zijn tweeëntwintigste debuteer
de bij Michael Brecker, niet
makkelijk zal zijn om zijn eigen
plaats te vinden. Alles heeft de
pianist mee, een uitstekend
toucher, een goed gevoel voor
swing, hier twee uitstekende rit
metandems (met onder meer
Peter Erskine en John Patitucci)
en een contract bij een groot
platenlabel, maar hij ontbeert
nog het nodige gevoel voor im
provisatorische spanning en
een duidelijk eigen identiteit.
Geen slechte CD, maar ook
geen opvallende.
KV
Twee CD's uit dezelfde stal met
uitvoeringen die bijna letterlijk
de luidsprekers uit spetteren,
niet alleen dank zij de muziek of
de uitvoering, maar ook door de
schitterende opname. Zo hel
der, breed, diep en gedetail
leerd, en vooral met zoveel mu
zikaal profiel zal men muziek
niet altijd horen. De eerste CD
bevat daarbij een repertoire dat
bij veel mensen ingang zal vin
den. Gershwins Rhapsody in
Blue, hier in de Jazz Band Ver
sion met dirigent James Levine
zelf achter de vleugel, blijft een
ijzeren tophit, en hetzelfde geldt
voor An American in Paris. De
suite uit Porgy and Bess (onder
titel: Catfish Row) laat uit deze
opera nu eens niet de populair
ste melodieën horen, maar is
daarom niet minder het beluis
teren waard. De uitvoeringen
blaken van vitaliteit en wie twee
minuten luistert, zal deze cd
moeilijk kunnen weerstaan.
Bartók Cantata profana - De
houten prinsJohn Aler (tenor),
John Tomlinson (bariton), Chi
cago Symphony Chorus, Chicago
Symphony Orchestra o.l.v. Pierre
Boulez DG.
Voor hetzelfde label met het
zelfde orkest, en ook met de
zelfde superieure klank, nam
Pierre Boulez twee werken van
Bartók op. In dit geval zal de
schare potentiële kopers kleiner
zijn, maar de muziek verdient
dat niet. Het ballet De houten
prins kan zich namelijk uitste
kend handhaven naast Bartóks
bekendere Mandarijn en de
Cantata profana voor tenor, ba
riton, dubbelkoor en orkest ver
dient eveneens grotere belang
stelling. Hier volstaan twee mi
nuten luisteren niet. Men zal de
CD herhaaldelijk moeten draai
en om de kracht van de muziek
heleiqaal te beseffen, maar het
loont de moeite!
PK
KLASSIEK
Gershwin Rhapsody in Blue -
Cuban Overture - Porgy and Bess,
suite - An American in Paris
Chicago Symphony Orchestra
o.l.v. James Levine (piano) DG.
VISSPORT Bram van Leeuwen
DINGEN Henriëtte van der Hoeven
DOE-HET-ZELF
Snoerloze apparatuur (gereedschap, keu
kenmachines, e.d.) is voorzien van een
accu. Deze wordt door middel van een op
een stopcontact aangesloten oplader gere
geld 'bijgevuld'.
Over hoe dit moet gebeuren blijkt een mis
verstand te bestaan. De een zegt: eens in
het half jaar leeg laten lopen en opnieuw
opladen; de ander adviseert steeds bij te la
den.
Een deskundige, hierover geraadpleegd,
stelt zich met de volgende vergelijking op
aan de kant van degenen die het op stelsel
matig bijladen houden, dus na elk gebruik,
kort of lang, het gereedschap of apparaat
weer aan de oplader koppelen. '(Os je uit
een fles melk een kwart liter schenkt en je
giet er dan weer een kwart liter bij, dan
komt er echt weer een hele liter uit. Wie
denkt dat de feitelijke inhoud nog maar
driekwart is, zit ernaast. En zo zit het ook
met de oplaadbare accu's!'
Hieraan valt nog een handzame tip toe te
voegen voor bezitters van snoerloos gereed
schap met een uitneembare accu, die voor
diverse apparaten kan worden gebruikt.
Vooral als deze regelmatig in gebruik zijn,
dan heb je groot gemak van een tweede
exemplaar. De ene accu zit in de machine,
de andere in de oplader. Zo kun je altijd
zonder laad-oponthoud doorwerken.
De moderne opladers voor uitneembare
accu's zijn zo geconstrueerd dat ze zichzelf
automatisch uitschakelen zodra de 'rusten
de' accu geheel gevuld is. Overbelading is
dus uitgesloten.
Beatrice Potter schreef 100 jaar geleden haar Story of Peter Rabbit en het on
deugende konijn in zijn blauwe jasje is nog altijd ongelofelijk populair. Hij
wordt hartstochtelijk verzameld en is te vinden in boeken, op wenskaarten, op
serviezen en op vele andere gebruiks- en siervoorwerpen. Ter gelegenheid van
die 100ste verjaardag is er nu ook een serie lepeltjes gemaakt van Peter Rabbit
en zijn vriendjes, ze kosten 14,95 per stuk. En nog iets voor de echte fans: In
de herfst zal het Musée D'Orsay in Parijs een expositie aan Peter Rabbit en an
dere Beatrice-Pottercreaties wijden.
Meer informatie: Mikado Collectables tel. 05480 - 15733.
Een kookeiland met
alles erop en eraan
brengt Fisher Price
voor mini-chefs zo
tussen de twee en
zeven jaar. Met z'n
drietjes kunnen ze
aan de slag. En als
ze het eens gemak
kelijk willen doen
brengt de magne
tron uitkomst. Het
kookeiland kost nog
net geen 200 gulden.
Meer informatie: tel.
020 - 6272562.
Als er één vissoort in ons land is die
zich in vele gedaanten aan de sport
visser presenteert, dan is dat wel de
karper. Niet alleen op het p^nt van
het gewicht, maar ook qua uiterlijke
verschijning vertoont de zoetwaterbig
soms enorme verschillen. Zo zeer
zelfs, dat er wel eens felle discussies
ontstaan of men het wel over dezelfde
soort vis heeft.
Ook in hengelaarskringen bestaat af
en toe verwarring over welke karper
we het nu precies hebben. Die ondui
delijkheid wordt nog vergroot doordat
lokaal en regionaal soms bijzondere
nafrien bestaan voor bepaalde varian
ten. Daarom een poging de verschil
len in de Nederlandse karperscène 'in
beeld' te brengen. Om de diverse kar
pervariëteiten van elkaar te kunnen
onderscheiden is de beschubbing een
belangrijk selectiecriterium. Een
tweede verschil is de vorm van het
visselichaam.
Het schubbenpantser van de karper
kan sterk verschillen. Is het lichaam
helemaal glad of valt er maar een heel
enkele grote schub te ontdekken, dan
spreken we van een naakt- of leder
karper. Het andere uiterste is een kar
per die geheel bedekt is met gelijkma
tig over het lichaam verdeelde kleine
schubben, die keurig als dakpannen
over elkaar liggen. In dat geval is er
sprake van een edel- of schubkarper.
Is het lichaam grotendeels glad,
maar bevindt zich ongeveer in het
midden tussen rug en buik en lopend
van kop naar staart een min of meer
gelijkmatige rij grote schubben, dan
hebben we te doen met de zoge
naamde rijenkarper. Ook komen er
varianten voor waarbij de grote
schubben een onregelmatig patroon
vertonen. Meestéü zijn ze geconcen
treerd in een rijtje aan de rugzijde van
de vis, terwijl zich elders op het li-
omvang heeft aangenomen. Niet al
tijd even fraai, maar de 'specimen
hunter' is meestal meer gefixeerd op
de ver uitslaande wijzer van de weeg
schaal dan op het fraaie voorkomen
van de vangst.
Helaas is de verscheidenheid onder
de karpers de afgelopen decennia
flink afgenomen door een nogal een
zijdig kweekbeleid bij de Organisatie
ter Verbetering van Binnenvisserij. Ja
renlang werden vrijwel uitsluitend
schubkarpers gekweekt omdat ze tij
dens het transport van de kweekvij
vers naar de wateren, waarin ze door
hengelclubs werden uitgezet, minder
kwetsbaar waren. De grote schubben
van de spiegelkarpers beschadigden
sneller dan de kleine regelmatig ge
vormde huid van de schubkarper.
Inmiddels is de OVB teruggekomen
op die eenzijdige visproduktie en zijn
ook weer spiegelkarpertjes in het pro-'
duktieprogramma opgenomen. Maar
in de meeste wateren is het effect van
dat vroegere kweekbeleid duidelijk
merkbaar. Leder-, rijen- en spiegel
karpers worden er nog maar spaar
zaam gevangen. Slechts in afgesloten
karperputten waarin geen volschub-
karpers zijn uitgebet blijven de 'spie
gels' in flinke aantallen aanwezig.
In grote openbare wateren waarin
de afgelopen decennia veel OVB-kar-
pers zijn uitgezet (of in aangrenzende
wateren die daarmee in open verbin
ding staan) overheerst doorgaans de
schubkarper en is de vangst van een
spiegel- of een boerenkarper een gro
te verrassing. Kennelijk verdringen de
schubkarpers de andere varianten, of
planten de langzamerhand bijzonde
re soorten zich minder goed voort
dan hun volledig beschubde soortge
noten afkomstig uit een van de OVB-
kweekvijvers.
Dit is de Exafill, een
baduitloop met ge-
integreerde afvoer
en overloopgami-
tuur. Moeilijke ter
men voor een leek,
maar het komt er op
neer dat de Exafill
het bad vult, be
schermt tegen over
stroming en het
badwater weer af
voert. Exafill wordt
bediend met een
schuifknop.Voor
baden met geïnte
greerde armleunin
gen of verzonken
overloop is er
Exafill-plus.
Meer informatie:
Hansgrohe BV 023 -
319114.
ken
I
023^^^F
'Jong geleerd is oud
gedaan', zegt een
Nederlands spreek
woord. Sportieve
ouders kunnen dat
al heel vroeg in
praktijk brengen. In
deze wagen kan de
baby worden mee
genomen bij het
hardlopen, een
strandwandelingof
ander sportief uit
stapje. De wagen
(9.5 kilogram) be
staat uit een alumi-
niumframe voorzien
van een wasbaar
zitje en een veilig
heidsgordel. De Ba
byjogger heeft drie
wielen (51 cm) die
gemakkelijk lopen
over elk type grond.
Meer informatie:
Outlet Sports,
Weesp tel. 02940 -
14967.
Fiorelli Standard Ci
ty Equipment (waar
je als modieuze
vrouw niet buiten
kan in de stad) is nu
ook in Nederland te
koop. Het zijn
tassen met een ge
heel eigen stijl:
zwart met zilver
kleurige details. De
eenvoudige vormen
onderscheiden zich
door badges en slui
tingen in zwaar gra
fisch chroom. De
nieuwste tassen
hebben een planet-
logo.
Meer informatie: El-
tine BV, tel. 01650 -
62233.
chaam nog
een of meer
groepjes
schubben
hebben verza
meld. We noe
men deze kar
pervarianten
spiegelkar
pers.
De naakt-,
leder-, rijen-
en spiegelkar
pers kunnen
weer onderge
bracht worden
in één verza
melnaam: het
zijn allemaal
kweekkarpers.
Een wat ou
derwetse
naam die ook
nog wel wordt
gebruikt voor
deze groep
karpers, is
edelkarper. De
totaal be
schubde kar
per kan dat
ook zijn, maar
het is even
zeer mogelijk dat we hier te maken
hebben met een zogenaamde wilde of
boerenkarper. Om te beoordelen of
een schubkarper een kweekkarper of
een wilde karper is, speelt de vorm
een belangrijke rol. Heeft de vis ëen
langgerekt slank lichaam dan is het
meestal een wilde karper. Is zijn vorm
torpedovormiger en vertoont de rug
direct achter de kop een lichte knik,
dat is het vrijwel zeker een kweekkar
per. Ik zeg dat met enig voorbehoud,
omdat er in ons water ook mengvor
men voorkomen. Kweek- en wilde
karpers die
onderling
hebben ge
paaid of op
een karper
kwekerij zijn
gekruist.
Zo kennen we
bijvoorbeeld
de zogenaam
de wildbloed-
hybride die
voor 25 pro
cent afstamt
van de boe
renkarper en
voor 75 pro
cent van de
kweekkarper.
De OVB heeft
deze karper in
grote aantal
len gekweekt
en sportvis
clubs hebben
ze in de loop
der jaren bij
tienduizenden
uitgezet. De
kruising werd
uitgevoerd om
enerzijds de
grote kracht
van de boerenkarper en anderzijds de
grote groeisnelheid van kweekkarper
in één vis te verenigen.
Want de kweekkarpers vormen in
feite de afstammelingen van karpers
die in vroeger dagen onder meer in
kloostervijvers werden gehouden om
steeds over voldoende vis te kunnen
beschikken. Dat daarbij de voorkeur
werd gegeven aan een snel in gewicht
toenemende vis boven een vechtlusti
ge ligt voor de hand. De vissen heb
ben meestal een hoge rug, terwijl de
buik soms zelfs een ballonvormige
Bijna alle schuurwerk doet de doe-het-zel-
ver tegenwoordig machinaal. Er zijn diverse
soorten elektrische schuurapparaten, waar
van de vlakschuurmachine wel de meest
bekende (en gebruikte) is. Maar de recht
hoekige of vierkante zool van dit gereed
schap is een beperking: je komt er niet mee
tot in binnenwerkse hoeken en al helemaal
niet in nauwe openingen enz.
Bosch helpt met de PDA Delta schuurma
chine dit probleem uit de wereld. Zoals de
naam al aangeeft is de schuurzool driehoe
kig, een gelijkzijdige driehoek met licht wel
vende kanten van 9 cm. De schuurvellen,
net als de zool voorzien van gaten voor de
stofafvoer (aansluiting op stofzuiger moge
lijk), worden met het klithechtingssysteem
aangebracht. De voorste punt zal in de
praktijk het meest benut worden, maar
door het schuurvel regelmatig een slag te
draaien kan toch het volle oppervlak wor
den benut.
De uitgekiende vorm maakt het mogelijk
praktisch èlk oppervlak tot in de uiterste
hoekjes en spleetjes te bereiken. De punt
van de zool steekt enkele centimeters voor
de neus van de machine uit en de elegant-
slanke vorm van het machinehuis maakt
het werk er nog gemakkelijker op.
Een bekend schuurprobleem doet zich voor
bij het opknappén van houten jaloezieën.
Als in zo n of een soortgelijk geval de punt
van de zool toch nog niet diep genoeg kan
komen, kan de standaard-schuurzool ver
wisseld worden door het lamellen-hulpstuk,
waardoor de punt zelfs acht centimeter
voor de neus uitsteekt. Deze wisselhande
ling is, zonder gereedschap, in enkele se
conden uit te voeren.
Behalve voor alle schuurwerk is de machine
ook geschikt voor klusjes zoals het verwij
deren van verf, lijmresten, roest, enz., voor
precieus polijstwerk op metaal, enz. De
flexibiliteit van de zool biedt tevens de mo
gelijkheid gebogen oppervlakken perfect te
bewerken.
De Delta schuurmachine is te koop in twee
uitvoeringen: met één snelheid, of met een
elektronische regeling in zes standen. De
adviesprijzen van beide types zijn respec
tievelijk 200 en 240 gulden. Een groot aantal
accessoires is afzonderlijk te koop: schuur
vellen in diverse 'korrels', schuurvliezen,
een polijstvilt en zelfs een reserve-klitvel,
dat klevend op de zool kan worden aange
bracht.
De schuurmachine die overal komt
FtTO CPD
