Steunen maar niet juichen
Krachtmeting naar onderhandelingen
De man achter het succes van Oslo
Feiten &Meningen
ttfffttttffffttttfttti So
•ttfIWttfftt W.J.-oever 1.200.000
Israël - 750.000
Gaza-strook - 700.000
fffj Libanon - 350.000
tff Syrië - 300.000
Door Israël bezette gebieden
UW M bezet '67+73,
Werkende mens zou
niet langer moeten
boeten voor inzet
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1993
Akkoord Midden-Oosten zet wereld op zijn kop
Wie nog maar 48 uur geleden de gedachte zou hebben
geopperd dat de Israëlische premier Yitzhak Rabin bin
nenkort aan één en dezelfde tafel plaatsneemt met PLO-
leider Yasser Arafat, zou zowel in Israëlische als Palestijn
se kring voor fantast en dromer zijn uitgemaakt.
leiden» hans jacobsren vijanden, hebben elkaar ge
vonden in een voorstel dat,
wanneer het ooit daadwerkelijk
wordt uitgevoerd, de kiem in
zich draagt voor een definitieve
oplossing van het conflict in het
Midden-Oosten. Wat dat betreft
mag, nu Israël voor het eerst
toegeeft en erkent rechtstreeks
met de PLO te onderhandelen,
gerust van een historische door
braak worden gesproken. Maar
daarom is het ook een schok
kende en, voor veel betrokke
nen, bedreigende ontwikkeling.
Generaties Israëli's en Palestij-
nen zijn groot gebracht met een
duidelijk omlijnd vijandbeeld.
Voor de Palestijnen waren de
joden de onrechtmatige bezet
ters van Arabisch land en on
derdrukkers van hun volk. Dje
moesten uit Palestina worden
verdreven. Elk middel was daar
toe geëigend.
In Israëlische ogen waren de
Palestijnen terroristen in ie
der geval de aanhangers van de
PLO en van radicalere organisa
ties als het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina en de
fundamentalisten van Harnas.
Alleen een politiek van een ijze
ren vuist zou de Palestijnen op
afstand kunnen houden.
Rechts-extremisten zouden de
Arabieren het liefst het land
inclusief de Westelijke Jordaan-
oever uitgooien.
Wie met zulke ideeën en gevoe
lens is grootgebracht, reageert
net zo geschokt en verward als
de geharde stalinistische kaders
in de jaren dertig, toen de Sov
jetunie opeens een pact sloot
met nazi-Duitsland. Van de ene
Yasser Arafat. foto reuter dag op de andere werd de erfvij-
Dat de Egyptische president Sa-
dat in 1977 opeens in Jeruzalem
verscheen, viel nog te begrijpen.
Misschien dat zelfs president
Assad van Syrië ooit een langs
zou kunnen komen. Maar
Arafat? Ondenkbaar! Maar niet
onmogelijk, zo blijkt uit de ont
wikkelingen van de laatste da
gen. Het Israëlische leger heeft
hem zelfs al bescherming aan
geboden. Israël staat op het
punt de PLO te erkennen. De
Palestijnse Bevrijdingsorganisa
tie op zijn beurt accepteert Is
raël, heft zichzelf op en vormt
een voorlopige regering. De we
reld staat op zijn kop.
Rabin en Arafat, de twee gezwo-
Yitzhak Rabin foto ap
and een bondgenoot. Een we
reldbeeld stortte in. Blijkens de
reacties ondergaan opposanten
van Rabin en Arafat nu hetzelf
de.
De vergelijking houdt hiermee
ook meteen op. De toenadering
tussen Israël en de Palestijnen
heeft niets, maar dan ook niets,
gemeen met het duivelspact uit
1939. De vergelijking dient
slechts om de weerstand te ver
duidelijken die wordt opgeroe-
pen door de aangekondigde
plannen: beperkt zelfbestuur
voor de Gazastrook en voor Jeri
cho als 'representant' van de
Westelijke Jordaanoever.
Want doorbraak of niet, het ver
zet tegen de voorstellen zal
enorm zijn. Verzet aan Israëli
sche kant van degenen die met
het vijandbeeld voor ogen vre
zen voor hel fysieke bestaan
van Israël en zijn bevolking als
de Palestijnen hun zaakjes zelf
mogen regelen. Verzet van de
genen die vinden dat heel het
bijbelse 'Eretz Israël'voor de jo
den is voorbeschikt. Verzet van
degenen die de laatste 25 jaar
een bestaan hebben opge
bouwd in de zogenoemde be
zette gebieden.
Maar er zijn ook talrijke Pales
tijnen die wat te verliezen heb
ben bij een toenadering. Overal
waar het recht uit de loop van
een geweer komt, wordt de
komst van orde gevreesd. In het
schemerduister van de in-
tifadah, de Palestijnse opstand,
zijn organisaties als Harnas
groot geworden. Als Arafat de
contouren van een Palestijnse
staat zichtbaar kan maken, dan
komt de machtsbasis van die
beweging in gevaar.
Dat is overigens niet de enige
reden voor verzet. Veel Palestij
nen vinden de handreiking van
Rabin niet ver genoeg gaan.
Tenslotte is in 1978 bij het vre
desakkoord van Camp David al
afgesproken dat de Palestijnen
autonomie zouden krijgen
op de héle Westelijke Jordaan
oever, en niet alleen in het nie
tige Jericho.
Tegen die achtergrond van
haat, achterdocht, wantrouwen
en bovenal verzet is het verstan
dig om gejuich achterwege te
laten. De rechtse Likud, die de
dappere stappen van wijlen
Menachem Begin kennelijk is
vergeten, dreigt in Israël al met
een soort burgeroorlog. Radica
le elementen in de Palestijnse
beweging roepen om het hoofd
van Arafat en zeggen het ak
koord met messteken om zeep
te zullen helpen.
Bovendien is er tussen beide
partijen, Israël en PLO, vooral
veel niét geregeld. De komende
maanden, wanneer de plannen
moeten worden ingevuld, moet
blijken of er werkelijk van een
doorbraak sprake is. Niettemin
verdient het initiatief een kans
en alle mogelijke steun van het
Westen. De strijd heeft al lang
genoeg geduurd.
Palestijnen in de regio
Jordaan-oever:
EaËBl 5i.Üfa 2 Gaza-strook:
bezet sinds '67
bezet '67-'82
4 Golanhoogte:
ksBrH geannex. '81
5 Veiligh.zone:
bezet sinds '82
H 6 Oost-
SE9 Jeruzalem:
IK^nl bezet in '67,
geannex.'80
Reeks van oorlogen en vredesinitiatieven verbindt Israël en PLO
parijs/den haag afp/dpa/anp
De geschiedens van Israël is
sinds zijn geboorte getekend
door vijf oorlogen en een lange
reeks mislukte vredesinitiatie
ven. Israël wist slechts in 1979
een vredesakkoord te sluiten
met zijn voormalige vijand
Egypte. Hier volgen de belang
rijkste data van de afgelopen
decennia:
1948: Proclamatie van de
staat Israël op basis van een in
1947 door de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties
aangenomen delingsplan van
Palestina in een joods en een
Palestijns gedeelte.
1948: Op 15 mei vallen Arabi
sche buurlanden Israël aan. De
oorlog eindigt na enkele wapen
stilstandsverdragen in juli 1949.
Honderduizenden Palestijnen
slaan op de vlucht.
1956: Tweede oorlog in het
Midden-Oosten, de zogenoem
de Suez-crisis. Israël valt in sa
menwerking met Frankrijk en
Groot-Brittannië Egypte aan.
Het bezet de Sinai. Onder druk
van de VS trekt het zich in 1957
terug.
1964: 28 mei Oprichting in
Oost-Jeruzalem van de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO.
1967: juni Zesdaagse oor
log. Israël verovert de Syrische
hoogvlakte van Golan, de Wes
telijke Jordaanoever en Oost-Je-
ruzalem, plus de Egyptische Si-
naï. Geleidelijk begin van het
nederzettingenbeleid.
1967: november De Veilig
heidsraad van de Verenigde Na
ties komt met Resolutie 242, die
een Israëlische terugtrekking uit
bezet gebied vraagt in ruil voor
erkenning, vrede en veiligge
grenzen.
1968: De PLO bevestigt in haar
Handvest dat de gewapende
strijd de enige weg is om Pales
tina te bevrijden. Israël en an
dere landen worden vanaf dat
moment met aanslagen gecon
fronteerd.
1969: februari Yasser Arafat
wordt leider van de PLO.
1973-1974: oktober DeYom
Kippur-oorlog leidt tot een olie
boycot van de westerse landen
door de Arabische OPEC-staten;
resolutie 338 van de V-raad (die
resolutie 242 herbevestigt), en
pendeldiplomatie van de Ame
rikaanse minister Henry Kissin
ger die tot wapenstilstandak
koorden met Syrië en Egypte
•leidt en een vruchteloze vredes
conferentie in Genève.
1974: PLO-leider Arafat
spreekt de Algemene Vergade
ring toe, die met grote meerder
heid het recht van het Palestijn
se volk op zelfbeschikking van
de Palestijnen erkent.
1976: Veto van de VS op een
VN-resolutie waarin de politieke
rechten van de Palestijnen voor
het eerst worden erkend.
1977-1978: President Anwar
el-Sadat start een vredesinitia-
tief en bezoekt Israël. In sep
tember 1978 sluiten Israël en
Egypte na intensieve bemidde
ling van de VS in Camp David
twee raamverdragen voor een
vredesregeling in het Midden-
Oosten en een vredesakkoord.
1978: Inval van Israël in Zuid-
Libanon. Na terugtreking houdt
het een zogenoemde „veilig
heidszone" in het zuiden bezet.
Legering van de VN-macht Uni-
fil.
1979: maart Het vredesak
koord wordt ondertekend.
1980: De EG-lidstaten erken
nen in het akkoord van Venetië
het recht van dé Palestijnen op
zelfbeschikking en eisen dat de
PLO deelneemt aan de vredes
onderhandelingen.
1982-1983: De vijfde oorlog in
het Midden-Oosten: Israël valt
Libanon binnen. De PLO wordt
uit het belegerde Beiroet geëva
cueerd, waar de PLO sinds 1971
zetelt en verplaatst haar hoofd
kwartier naar Tunis.
Shimon Peres terug in de schijnwerpers
den haag wouter de jong
Shimon Peres, de Israëlische minister van
buitenlandse zaken, staat weer in de schijn
werpers van de wereldopinie. De man die
vorig jaar het leiderschap van zijn partij aan
zijn rivaal Yitzhak Rabin moest afstaan, is
de spil geweest bij het tot standkomen van
het akkoord met de Palestijnen over be
perkt zelfbestuur in de Gazastrook en de
stad Jericho op de Westelijke Jordaanoever.
Aan het akkoord waren maanden van ge
heim overleg tussen tussen Israëli's en Pa
lestijnen voorafgegaan in Tunis en Oslo.
Noorwegen, de Verenigde Staten en Egypte
traden daarbij als bemiddelaars op. De on
derhandelingen werden onder de grootste
geheimhouding gevoerd. Zelfs een deel van
het Israëlisch kabinet was er niet van op de
hoogte.
Peres vertelde andere kabinetsleden giste
ren pas de details. Ook de leider van de Is
raëlische delegatie bij de vredesconferentie
over het Midden-Oosten, Elyakim Rubin
stein, wist niets van het ophanden zijnde
'akkoord.'Rubinstein zou verbijsterd zijn ge
weest over datgene wat achter zijn rug om
was afgesproken en zou zelfs zijn ontslag-
hebben aangeboden. Het officiële vredes
overleg tussen Israël, zijn Arabische buur
landen en de Palestijnen dat al twee jaar
duurt, zat tot nu muurvast.
Peres kwam maandagavond in het parle
ment zwaar onder vuur van de oppositie te
liggen toen hij het akkoord verdedigde. ,,Dit
is het resultaat van systematisch bedrog.
Het begon met de verkiezingen toen de
premier (Rabin) beloofde dat Israël zich
niet van de Golan terugtrekt, niet zou on
derhandelen met de PLO, geen stappen zou
zetten met een territoriale achtergrond en
zeker niet zou werken aan de vestiging van
een Palestijnse staat", verklaarde de leider
van de oppositionele Likud, Benyamin
Netanyahu.
Voor de rechtse oppositie in Israël zet het
akkoord met de Palestijnen de deur open
naar directe onderhandelingen met de PLO,
het afstaan van grondgebied aan de Pales
tijnen en uiteindelijk de stichting van een
Palestijnse staat in de bezette gebieden.
Netanyahu kondigde aan dat alles zal wor
den gedaan om uitvoering van het akkoord
te voorkomen.
Peres riep zijn woedende toehoorders in
het parlement toe: „De wereld is totaal ver
anderd. Alleen hebben jullie ddfnog niet in
de gaten". Hij zei dat Israël in vrede met de
Palestijnen wil leven. Na 100 jaar terreur
wordt nu 100 jaar van vrede en vriendschap
ingeluid. Elk volk met zijn eigen vlag, elk
volk met zijn eigen gebedsbpek, waarbij alle
mensen samenwerken op weg naar een be
tere toekomst voor de hele regio, hield hij
de parlementsleden voor.
Voor Peres is het akkoord met de Palestij
nen een persoonlijk succes. Vorig jaar
moest hij als lijsttrekker van Arbeid het veld
ruimen voor Rabin en werd hij de nummer
twee binnen de partij. Na de verkiezingen
kreeg hij de post van minister van buiten
landse zaken, maar Rabin trok de verant
woordelijkheid voorde vredesbesprekingen
naar zich toe. Voor Peres was schijnbaar
slechts een onopvallende rol weggelegd.
Achter de schermen onderhandelde Peres
echter met de Palestijnen over het akkoord.
Voor de man wiens kabinet in 1990 viel na
een botsing met coalitiepartij Likud over
het openen van besprekingen met de Pales
tijnen. moet het bereiken van een door
braak in het slepende Israëlisch-Palestijnse
conflict een hoogtepunt in zijn carrière zijn.
Peres die in Israël wordt gezien als een ide
alist en een 'duif, die bereid is land op te
geven in ruil voor vrede, heeft met het slui
ten van de overeenkomst weer getoond een
bekwaam politicus te zijn. Peres is echter
realist genoeg te beseffen dat het akkoord
over beperkte autonomie slechts een tus
senstation is. „Er ligt nog veel werk voor
ons. Wij zijn vastbesloten en serieus in onze
inspanningen om vrede te brengen in het
gehele Midden-Oosten voor de Palestij
nen, voor de Israëliërs, en ieder ander die
woont in deze regio."
1982: De Arabische Liga er
kent in hét Handvest van Fez
indirect het bestaansrecht van
Israël.
1987: december Begin van
de intifadah, de Palestijnse op
stand in de bezette gebieden,
als reactie op de bezetting en Is
raëlische nederzettingenpoli
tiek.
1988: Moord op Abu Jihad, de
leider van de militaire tak van
Fatah en naaste medewerker
van Arafat, in Tunis door een Is
raëlisch commando.
1988: 15 november De Pa
lestijnse Nationale Raad roept
een Onafhankelijke Palestijnse
Staat uit, de PLO erkent indirect
het bestaansrecht van Israël en
Arafat zweert elke vorm van ter
rorisme af.
1989: Arafat verklaart in Parijs
het Palestijnse Nationale Hand
vest voor „caduque" (achter
haald, in onbruik).
1991: Israël is tijdens de Golf
oorlog doelwit van haakse ra
ketten; Na grote diplomatieke
inspanningen van de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken James Baker wordt
op 30 oktober in Madrid een
vredesconferentie over het Mid
den-Oosten geopend. Arabieren
en Israëli's zitten voor het eer<t
tegenover elkaar aan één tafel.
De conferentie wordt gevolgd
door tien rondes vOi overleg jn
Washington.
1993: Opheffir' van de fsraëli-
sche wet van net inge
zetenen van 1/ de bezette
gebieden vei contact te
hebben met de ró
foto ap ajit kumar
rotterdam pim fortuyn
medewerker
Juichende kranteberichten.
Het kabinet-Lubbers-Kok is
ongekend snel en probleem
loos uit de begrotingsperikelen
gekomen voor 1994. Onge
kend snel. De vrouwen en
mannen van dat kabinet zijn
al met die begroting voor 1994
sedert april van dit jaar in de
weer. Het is maar wat je snel
noemt.
Erger is, dat we in dit land
weer eens met de verkeerde
problemen bezig zijn. Als van
ouds ging het over de verde
ling van ons nationale inko
men. Veel minder ging het
over hoe we dat nationale in
komen met de inschakeling
vhn zoveel mogelijk mensen
kunnen verdienen en als het
even kan, kunnen vergroten.
Centraal in de politieke be
sluitvorming stond de verde
ling van de inkomensachter
uitgang. Cynischer kan het
niet. Dat door bezuinigingen,
die noodzakelijk zijn door het
jarenlang potverteren, de laag
ste inkomens zouden worden
getroffen, stond van tevoren
vast. Het zijn met name die in
komens die profiteren van die
merkwaardige inkomensher-
verdelingscarrousel die ons
land rijk is.
We pompen veel rond in dit
land, met name subsidies. Het
geld voor die subsidies wordt
weggehaald bij de werkenden
en de bedrijven. Daama be
slist de politiek erover wie wat
krijgt. Mensen met meer dan
een modaal inkomen krijgen
over het algemeen weinig tot
niets uit deze algemene pot.
Mensen met een laag inko
men van alles en nog wat. Dat
maakt werken in dit land, al
thans vanuit het inkomen ge
zien, niet direct tot een vreug
de.
Grote groepen mensen heb
ben dat inmiddels ingezien en
laten dat werken over aan een
kleine groep gemotiveerden
en betrekkelijk goed opgelei
den. Voor 1994 dreigde er in
deze situatie enige wijziging te
komen. Werbnden zouden er
iets minder o achteruitgaan
dan de lagerinkomens. En
dat is zoals tweet in dit land
een schandedie met name
voor de Part van de Arbeid
niet aanvaaibaar is.
Het kabinetoog aan het werk
en vond de plossing door al
lerhande latenverzwaringen
te bedenkeivoor de mensen
en de bedrven die met elkaar
het nationte inkomen moe
ten verdiecn. Het is de me
ning van d kabinet dat die
mensen etbedrijven voor de
ze noeste (beid dienen te
worden getraft. En alsof dat
nog niet gioeg is, moeten zij
ook nog beten voor het genot
van hun ato door de zoveel
ste forse jcijnsverhoging op
het autoiden. Deze opgeleg
de boeteöening van de wer
kende mflsen zorgt ervoor
dat zij ein inkomen ongeveer
evenvee>p achteruitgaan als
de lagerinkomens. Percentu
eel wel tverstaan. In guldens
leveren.j natuurlijk veel meer
in.
Je vraagje in gemoede af hoe
lang diiog door kart gaan.
Hoe la< nog zullen werken
den enedrijven blijven ac
cepter! dat zij door de poli
tiek wden behandeld als een
soort cminelen die moeten
boete/oor hun inzet? Hoe
lang rg zal men blijven ac
cepten dat de band tussen
presten en verdienen steeds
losseifordt? Zo langzamer
hand kt een grens bereikt.
Het itfn het grootste belang
dat d/erdieners in staat wor
den fiteld om dat nationale
inko?n bij elkaar te sprokke
len. Jn almaar verder belas
ten iiet paard achter de wa
gen Bnnen. Ons nationale
inkoen krimpt daardoor en
Iokterkeloosheid en nieuwe
vergingen van belastingen
en jïmies uit. Deze vicieuze
cirfcis alleen te doorbreken,
inch we voor een aantal ja-
rerf inkomensplaatjes even
vetten en belonen naar in-
zeVie niet werkt, zal het met
mier moeten doen, zo een-
voig is dat.
joodse kolonisten in de stad Jericho op de Westelijke Jordaanoever in gebed. Het akkoord tussen Israël en de PLO heeft tot grote onrust geleid in
de joodse nederzettingen in de bezette gebieden. toto afp yoavlemmer
