Watersporter moet betalen voor schoner milieu
Nederlanders leiden werf in Gdansk
Hiswa
Natte Hiswa: attractie
èn oriëntatiepunt
Course Croisière breidt
zich uit over Europa
MAANDAG 30 AUGUSTUS 1993
Openingstijden
Aan de Prins Hendrikkade in
Amsterdam, in het Nautisch
Kwartier bij de IJ-tunnel, wordt
ook dit jaar weer de Hiswa te
Water 93 gehouden.
Van dinsdag 31 augustus tot
en met zondag 5 september
worden aan de steigers 325 zeil
en motorjachten tentoonge
steld. De Hiswa te Water is da
gelijks geopend van 10 tot 18
uur. De toegangsprijs is 15 per
persoon, kinderen van 4 tot 12
en houders van Pas 65 7,50.
Sloepenrace
De Koninklijke Nederlandse
Zeil Roeivereniging KNZ RV
in Muiden organiseert ook dit
jaar weer een sloepenrace Mui-
den-Pampus. Het evenement
dat in samenwerking met de
Vereniging Horeca Muiden
wordt gehouden, vindt plaats in
het weekeinde van 13 en 14 no
vember. Vorig jaar werd de race
voor de eerste maal gehouden.
Aan het rondje Pampus deden
toen 28 sloepen mee.
AMSTERDAM FRANS VISSER
In de eerste week van septem
ber trekt varend Nederland, als
dat ook maar enigszins mogelijk
is, naar het Nautisch Kwartier in
Amsterdam, waar de Hiswa te
Water 93 wordt gehouden. Het
liefst per boot, want wat is er
leuker dan met je eigen schip
naar een watersporttentoonstel
ling te gaan. Daar kan een over
dekte expositie in de winter niet
tegenop.
De watersporter bevindt zich
dan nog volledig in de sfeer en
met een vooral gevariëerd aan
bod spelen de exposanten daar
op in. Met zeil- en motorboten
vanaf 7 meter lengte, van in se
rie gebouwde polyester zeiljach
ten, moderne en klassieke mo
torjachten tot 'custom built'
aluminium of stalen jachten
vormt Hiswa 93 zowel een at
tractie voor de toerist als een
oriëntatiepunt voor de water
sporter. De bezoeker krijgt een
goed beeld van wat de markt te
bieden heeft. En dat is belang
rijk, want september is de
maand waarin de ervaringen
van het zomerseizoen op een
rijtje worden gezet. Voldoet het
huidige schip eigenlijk nog wel
aan de eisen? Is het comfort nog
wel voldoende, of wordt het tijd
voor een andere boot?
Aan de in totaal anderhalve
kilometer steigers liggen 325
jachten. Van een Trintella 57a
van Nederlandse makelij, een
nieuw Bénéteauzeiljacht van
16.20 uit Frankrijk tot kleine
snelle racertjes als de V 24, een
zeiljacht van de Alkmaarse
jachtwerf Victoria. En natuurlijk
zijn er ook wereldprimeurs.
Nu zit lang niet iedereen om
een nieuw schip te springen en
derhalve zitten op de wal zo'n
60 exposanten die accessoires
aan de man brengen als naviga-
tieapparatuur, dekbeslag, mas
ten- en zeilmakers, bijbootjes
en reddingsmiddelen.
Met het Scheepvaartmuseum
op een steenworp afstand is er
in die eerste week van septem
ber voor de watersporter dan
ook heel wat te beleven in het
Amsterdamse Nautisch Kwar-
Vorig jaar kwamen tijdens de Franse studentenzeilregatta liefst 250
schepen aan de start. foto ap
Studentregatta aan de Atlantische kust
jaren afwisselend zullen herber
gen.
In 1969 als een race met am
per tien boten begonnen, is de
Course Croisière uitgegroeid tot
een toonaangevende studen
tenzeilrace, een spektakel met
tegen de 3.000 deelnemers. Het
bedrijfsleven steekt er miljoe
nen aan sponsorgeld in, ervan
uitgaande dat de besten onder
de straks afgestudeerden zich
de namen van hun onderne
mingen zullen herinneren. Niet
alleen Franse, ook andere Eu
ropese zeiljachten worden zo
door sponsors compleet voor
hun. rekening genomen. De
Franse spoorwegen laten er
zelfs een extra feesttrein voor
rijden vanuit Parijs.
Ploegen uit Amsterdam en
Eindhoven hebben in de afgelo
pen twee jaar deel uitgemaakt
van het veld van de Internatio
nal Challenge Whirlpool, de een
met meer, de ander met minder
succes. Utrecht en Twente wa
ren voor de 25ste editie ook in
de race voor een uitnodiging
voor het internationale klasse
ment, maar zij vielen uit de
boot.
Informatie: Course Croisière
Edhec; 58, Rue du Port; 59046
Lille Cedex; Frankrijk; telefoon
09-33 20154809 (fax 09-33
20154523).
Studenten aan vooral de Franse
universiteiten en hogescholen
beginnen zich op te maken voor
de 26ste Course Croisière Ed
hec, de grootste studenten zeil-
regatta die Europa kent. De be
langstelling ervoor blijkt ook in
Nederland groter te worden.
Daarbij mikken de Nederlandse
studenten vooral op een uitno
diging om deel te nemen aan de
International Challenge, een
apart klassement dat wordt ge
vormd door twaalf boten die elk
uit een ander EG-land komen.
Tegen de 250 schepen bestre
den elkaar in april in de 25ste
(jubileum)editie van het een
week durende evenement.
Veertig studenten van de Ecole
Des Hautes Etudes Commercia-
les (Edhec), de business-school
van het Noordfranse Lille, zijn
al weer enige tijd met de voor
bereidingen bezig.
Het evenement speelt zich
komend voorjaar af in het stuk
Atlantische Oceaan voor de kust
van Les Sables d'Olonne aan de
westkust. Het Franse haven
stadje heeft tijdens de Interna
tional Boat Show in Parijs vorig
jaar samen met La Roebelle en
Lorient een contract met de Ed-
hec-organisatie gesloten, dat zij
de regatta de eerstvolgende zes
bak aangelegd. Vervuild water zal
straks via een grofvuil- en olieafschei-
der op het riool worden geloosd.
„We doen zoveel mogelijk zelf, maar
de investeringen verdienen we de eer
ste tien jaar niet terug", zegt Jan
Baaijens van Wetterwille. Toch is er
geen keuze, zegt hij. „Als we het niet
doen, mogen we straks geen boten
meer droogzetten. En dan kunnen we
wel inpakken."
De prijzen zullen omhoog moeten,
zegt Baaijens. Bang om klanten te ver
liezen is hij echter nauwelijks. „Als je
uitlegt waar het om gaat, dan hebben
mensen daar meestal wel begrip voor.
En andere bedrijven zitten natuurlijk
ook met stijgende milieukosten."
Mevrouw R. Barto van jachthaven
Braassemermeer is wel huiverig voor
het doorberekenen van milieukosten.
„Dan prijs je jezelf uit de markt." Het
bedrijf doet ook mee aan het Hiswa-
project, maar neemt niet alle maatre
gelen tegelijk. „De investering in een
vloeistofdichte vloer hebben we nog
maar even vooruit geschoven. Tot die
tijd mogen er dus hier geen boten wor
den afgespoten."
De Hiswa is optimistisch over de ac
ceptatie van de prijsverhogingen.
Milieucoördinator Willemsen haalt het
voorbeeld aan van een jachthaven met
duizend ligplaatsen in Lelystad, die al
enkele jaren geleden besloot per lig
plaats 75 gulden aan milieukosten te
vragen. „De drie mensen met beden
kingen deden alsnog mee nadat ze
apart waren geïnformeerd. Het publiek
is best bereid te betalen, maar dan
moet het wel zien waarom", aldus Wil
lemsen.
Jan met de pet wordt de pineut van
de milieumaatregelen, zegt eigenaar E.
Verharen van watersportcentrum De
Rietpol in Spaarndam. „Tachtig pro
cent van de mensen kan de boot net
betalen, onder wie veel AOWers met
een kleine portemonnee. En die zullen
echt wel schrikken als ze opeens veel
meer moeten gaan betalen." Verharen
ziet zich genoodzaakt om naast de mil
ieuheffing van 75 gulden een extra be
drag in rekening te brengen voor sche
pen op de wal. „We moeten 150.000 a
200.000 gulden investeren. Dat geld
moet ergens vandaan komen."
De watersportbranche heeft er vol
gens de Hiswa alle belang bij om de
milieumaatregelen zelf te nemen. Er
kunnen nog veel hogere kosten ont
staan als de overheid milieumaatrege
len gaat afdwingen, aldus Willemsen.
Volgens hem is deelname aan het
milieuproject ook goed voor de reputa
tie van het bedrijf. Steeds meer water
sporters houden immers rekening met
het milieu.
Maar niet alle jachthavens voelen er
voor dure milieu-investeringen te
doen. Sommigen graven wat goten om
afvalwater op te vangen, maar het is de
vraag of milieucontroleurs daarmee
akkoord gaan. Anderen doen zelfs he
lemaal niets. Wat er bij het afspuiten in
het water belandt, is een zaak van de
booteigenaar, bromt een Zuidholland
se ondernemer. Een aantal havens is
gestopt met de verkoop van brandstof
omdat ze anders kostbare milieuvoor
zieningen moeten treffen.
Bij een jachthaven na een weekendje
varen zomaar een zak afval achterlaten
is er straks ook niet meer bij. De water
sportbedrijven moeten het vuil zoveel
mogelijk gaan scheiden en vanaf 1995
ook een afvalboekhouding bijhouden.
Wetterwille overweegt bij voorbeeld de
aanschaf van een zogenoemd afvalei-
land, een groepje containers voor glas,
papieren blik.
De Hiswa wil centrale afspraken ma
ken voor het ophalen en verwerken
van het gescheiden ingezamelde afval.
De bedoeling is dat een deel van de
opbrengsten naar de zeehondenop
vang van EcoMare op Texel gaal. „Dat
is voor de watersporters een mooie sti
mulans om mee te doen", zegt Willem
sen van de Hiswa.
Bij Wetterwille en veel andere jacht
havens wordt nog gepiekerd of water
sporters moeten gaan betalen voor ie
dere lege batterij of verfpot die ze ach
terlaten. „Wij zitten natuurlijk zelf met
kosten om dat spul af te voeren", zegt
Baaijen^. „Maar als je met een kassa
naast de afvalbak gaat zitten, loop je
het risico dat mensen het spul mee
naar huis nemen of ergens in een con
tainer dumpen. En daar is niemand bij
gebaat."
Bezitters van pleziervaartuigen gaan de
milieumaatregelen in de watersport
branche dit jaar al in hun portemon
nee voelen. Veel jachthavens en -wer
ven hebben de tarieven voor het win-
terklaar maken en stallen van boten
verhoogd. Om aan de aangescherpte
milieunormen te kunnen voldoen,
moeten ze tienduizenden guldens tot
enkele tonnen investeren in vloeistof
dichte vloeren, olieafscheiders en an
dere milieumaatregelen.
Watersporters vinden uiteraard dat
het water schoon moet zijn. De prak
tijk staat echter op gespannen voet met
de vrome wensen. Maar al te vaak
heeft het water bij aanlegplaatsen een
verdachte blauwe glans. Een paar
druppels olie morsen kan iedereen
overkomen, maar er zijn ook nog
steeds lieden die hun afval zonder par
don overboord kiepen.
Sluipender is de vervuiling op de
werf.. Bij het schoonspuiten, schuren,
verven en repareren van de boot wor
den vaak agressieve stoffen gebruikt
die met een beetje pech wegsijpelen in
het water. Op initiatief van de HISWA
Vereniging en met de hete adem van
milieu-ambtenaren in de nek zijn zo'n
325 jachtwerven en -havens begonnen
met het uitvoeren van een milieuplan.
Deelnemers krijgen een draaiboek
met milieumaatregelen, een cursus en
adviezen. „Het klinkt overdreven, maar
deze aanpak is uniek in de wereld",
zegt milieucoördinator, A. Willemsen
van de Hiswa. Een van de belangrijkste
maatregelen is het maken van een
vloeistofdichte afspuitplaatS die reeds
sinds 1 januari wettelijk verplicht is.
Bedrijven die nog niet zover zijn moe
ten een ontheffing hebben of een
noodvoorzieningtreffen.
Maar veel watersportbedrijven gaat
het allemaal te snel. Ze hikken aan te
gen de hoge kosten en willen meer tijd
om de ingrijpende maatregelen te ne
men. Maatregelen, die veel onderne
mers in de branche overdreven vinden.
„De watersport wordt onevenredig
zwaar gepakt", zo wordt bij veel ha
vens en werven gemopperd. Milieumi
nister Alders heeft echter gedreigd met
wettelijke maatregelen als de havens
en werven niet snel schoon schip ma
ken.
Bij de ingang van de Haarlemse
jachthaven Wetterwille prijkt de gesti
leerde druppel, het symbool van het
Hiswa-milieuproject. Óp het haventer
rein gaapt een groot gat. Onder de af-
spuitplaats wordt een grote betonnen
'Schoon schip maken' als er onderhoud is gepleegd. Hier gebeurt dat nog met een
bezem op het kale beton, maar het komende winterseizoen moet er een opvangzeil
onder de boot worden gelegd om schraapsel en verfresten op te vangen. Per 1 janua
ri worden de milieu-eisen dusdanig aangescherpt dat de werfbazen hun reglement
drastisch hebben moeten aanpassen. Vaak met klantonvriendelijke bepalingen, foto
united photos de boer
'PoolseCoronet primeur op Hiswa 93
Een van de opmerkelijkste, schepen op de
Hi.swa te Water is het 12,5 meter lange zeil
jacht Coronet, een puur Nederlands pro-
(Jukt, maar gebouwd in het Poolse Gdansk
aan de Baltische Zee. De bekende ontwer
per Dick Zaal zorgde voor de tekeningen en
Arthur Kortenoever is verantwoordelijk voor
de bouw van het schip. Zijn firma Green
Ocean Yachts brengt het jacht als primeur
op de natte Hiswa.
Op de plek waar ooit de huidige Poolse pre
sident Lech Walesa met noeste arbeid zijn
boterham verdiende, geeft de veertigjarige
Arthur Kortenoever leiding aan een reeks
van projecten. Daar is de Coronet er één
van, gekocht door Kortenoevers jeugd
vriend, de Hilversumse, zeezeiler Flip Dron-
kers, die zijn jongste aankoop, net als zijn
vorige schip, Rosa heeft gedoopt.
Green Ocean Yachts is klein begonnen.
„De scheepswerf van Gdansk is eigenlijk
een lint van over het algemeen betrekkelijk
kleine werven, die gaandeweg geprivati
seerd worden. Ik ben begonnen daar ruimte
te huren en mensen aan te stellen. Langza
merhand is die activiteit uitgegroeid tot een
flink bedrijf, waar we verschillende schepen
bouwen. Zo zijn we nu bezig met een aantal
zeilende vrachtscheepjes die in de Pacific
zullen gaan varen", vertelt Arthur, zoon van
de bekende catamaran- en ijszeiler Cees
Kortenoever uit 's-Graveland.
De Coronet is een aluminium rondspant
schip. „De Polen hebben nooit een schip
van dit type gebouwd. Dat gebeurt nu voor
het eerst onder Nederlandse leiding en met
behulp van de Nederlandse deskundigheid.
Niet alleen het casco, ook de aluminium
mast is eigen werk".
Met zijn maatvoering van 12.50 bij 4 me
ter is de Coronet een ruim schip. Door het
hydraulisch steekzwaard is de diepgang va
riabel van 83 cm tot 2,60 meter, zodat het
schip ideaal kan droogvallen op het Wad.
Voorts is de Coronet voorzien van dubbele
roeren. Door zijn betrekkelijk laag gewicht
is het volgens de bouwer een uitstekende
zeiler, die aan de wind een zeiloppervlak
van 103 vierkante meter kan hebben. De
spinnaker is 143 vierkante meter. De open
kuip loopt deels door tot in de stuurhut,
waarvan zich in het midden het schot be
vindt. Daardoor kan men ook buiten nog
beschut zitten.
Over de prijs wil Kortenoever niet veel
meer kwijt dan dal de kale romp leverbaar
is voor circa 90.000 gulden. „De totaalprijs
hangt af van wat de wensen van de op
drachtgever zijn ten«aanzien van uitrusting
en betimmering. Dat is met dit soorten op
drachten altijd het geval. Maar met veel sla
gen om de arm wil ik wel een prijs noemen
die varieert tussen de 250 en 350 duizend
gulden voor een compleet schip".