Kunst op droevige plekken in Leiden
Tekenfilms Tex Avery in Filmmuseum
Cultuur&Kunst
Bill van Dijk doet
Cyrano op Broadway
Michael Jackson tourt door Azië
Haags Uit Festival rond
theaters op het Spui
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1993
7
chef annemiek ruygrok. 071 -356472, plv -chef jan rijsdam, 071-356473
Dansprijs voor Truus Bronkhorst
amsterdam De danseres/choreografe Truus Bronkhorst krijgt
dit jaar de Sonia Gaskellprijs. Zij ontvangt de prijs van 15.000
gulden voor haar choreografie 'Bloed'. Dit heeft het Amsterdams
Fonds voor de Kunst, dat de prijs eens in de twee jaar toekent,
gisteren bekend gemaakt. De prijs is haar toegekend omdat er
maar één Truus is en iedereen in „Nederdans" weet wie daar
mee wordt bedoeld, aldus de unanieme jury.
Zij bestond uit Arnold Goores, Hans van Manen en Eva van
Schaik. De prijs wordt haar op 5 november in het Amsterdamse
Paradiso uitgereikt.
Concert A J. Croce in Utrecht
utrecht A.J. Croce, onlangs nog te zien op het North Sea Jazz
festival, komt op 26 november opnieuw voor een optreden naar
Nederland.
Jijj geeft een eenmalig concert in de kleine zaal van Vredenburg
iin Utrecht. De voorverkoop begint aanstaande zaterdag op de
Sfêkende adressen.
^Cursussen Ars Aemula Naturae
leiden In de eerste week van september begint het Leids Schil
der- en Tekengenootschap Ars Aemula Naturae weer met cur
sussen tekenen, tekenen voor jongeren, portret- en modelteke
nen, voorbereiding op het toelatingsexamen voor de kunstaca
demie, schilderen en grafische vormgeving. Het volledige pro
gramma is aan te vragen bij Ars, telefoon: 071-140784. Inschrij
ven is ook mogelijk op dinsdag 30 augustus, tussen 19.00 en
21.00 uur in het gebouw aan de Pieterskerkgracht 9 in Leiden.
Exposities in de regio
regio Hetty Arens exposeert van 3 september t/m 29 oktober
haar schilderijen in verschillende technieken in het gemeente
huis van Zoeterwoude. De tentoonstelling is te zien tijdens de
openingsuren van het gemeentehuis (9.00-16.00 uur). In Leeu
wenhorst Congres Centrum aan de Langelaan 3 in Noordwijker-
hout is t/m 18 september werk te bezichtigen van Wia Bouwma.
Belangrijk in haar schilderijen en tekeningen zijn kleur en bewe
ging. In de Centrale Bibliotheek, aan de Nieuwstraat 4 in Leiden,
zijn nog tot 31 augustus pentekeningen te zien van Joop Luij-
nenburg.
'Contrapunt Zomerdepressie' onderdeel 'Kunstestafette '93'
De zomertijd is een periode van een verplicht vrolijk ge
voel. Meer zonuren, vakantie en aangename temperatu
ren moeten de mens, anders dan in de herfst en winter,
een 'ik ben zo blij'-stemming bezorgen. Maar bekend is
dat een onverhoedse vijand in de vorm van zwaarmoe
digheid velen juist dan overvalt. Stelling Projecten orga
niseert deze nazomer een bijzondere beeldende kunst
manifestatie met als titel 'Contrapunt Zomerdepressie'.
Uitgangspunt is om een tegenwicht te bieden aan de offi
ciële, van hogerhand opgelegde augustusjool. 'Contra
punt Zomerdepressie' is speciaal bedoeld voor melan
cholici, depressieven en wanhopigen. Vanaf-26 augustus
op 14 doorleefde plekken in Leiden.
Zesde kunstmarkt in Lisse
Na de succesvolle vijfde kunst
markt die onlangs in Lisse
plaatsvond, staat de zesde afle
vering alweer op stapel. In to
taal zullen zo'n 15 kunstenaars
zaterdag 28 augustus van tien
tot vijf uur op het Vierkant pre
sent zijn om hun resultaten te
tonen.
Van hen is een groot aantal
inmiddels kind aan huis in Lis
se. Maar er komt ook nieuwe
inbreng. Van Dorte Rasmussen
bijvoorbeeld, die met schilderij
en 'op de markt' komt. Otto en
Gré Zeegers presenteren porse
lein. Dit duo heeft al een aantal
fraaie prijzen in binnen- en
buitenland behaald. An Rijpers
zal van de partij zijn met ge-
bruikskeramiek en Louis Goul-
ny met houtbewerking. Voorts
staat er zaterdag voor de kinde
ren eerl poppenkast op het Vier
kant. J.J.J.M. Beenhakker, au
teur van 'Lisse op de grens van
droog en nat' en "t Huys Dever'
zal zijn boeken signeren.
amsterdam anp
Na audities door vele honderden artiesten, hebben de producenten
van de Amerikaanse Cyrano ('Cyrano - The Musical') de keus voor
de hoofdrol laten vallen op Bill van Dijk, die deze rol in Nederland
met veel succes heeft vertolkt. Of Van Dijk ook daadwerkelijk op
Broadway te zien zal zijn, hangt af van de Amerikaanse vakbonden,
die strenge eisen stellen aan buitenlanders die in de VS willen wer
ken.
De Amerikaanse produktie van Cyrano is in handen van Joop van
den Ende en zijn Amerikaanse co-producent Peter T. Kulok. Als de
Amerikaanse bonden geen hindemissen opwerpen, zal Bill van
Dijk vanaf 19 oktober in de previews te zien zijn. Van Dijk zal deze
week naar New York afreizen. De repetities beginnen op 1 septem
ber.
De première is op 21 november plaatsvinden in het Neil Simon
Theatre op Broadway. Volgens Van den Ende is in de voorverkoop -
vóór het begin van de publiciteitscampagne - al voor 2,5 miljoen
gulden aan kaarten verkocht.
ieiden annemiek ruygrok
De ongewone manifestatie is er
in de vorm van een wandel- en
fietsroute langs deprimerende
plekken in Leiden als een uri
noir, een trafohuisje, een kerk
hof en andere, soms verkom
merde somberheden. Veertien
kunstenaars markeerden deze
plekken op hun eigen, soms
zwaarmoedige wijze. Zo maakte
de Leidse kunstenaar Rob van 't
Zelfde op het trafohuisje aan de
kop van de Witte Singel een
plus en een min. Want: ,,In een
trafohuisje, zo weten deskundi
gen, wordt de extreem hoge
spanning waaronder elektrici
teit van een centrale naar de
consument wordt getranspor
teerd, omgezet in de gewone
huiskamerspanning van 220
Volt. De transportspanning kan
meer dan 30.000 Volt verdragen
en is dus zeer gevaarlijk. Van
mensen die te lang in de buurt
van zulke objecten hebben ge
werkt, is bekend dat ze dikwijls
last krijgen van ...depressies."
Rob van 't Zelfde transformeert
deze 'tombe van spanningsvel
den' tot een bedehuisje waar
positieve en negatieve krachten
elkaar ontmoeten.
In de route zijn verder onder
meer opgenomen: de volière in
het Plantsoen, het urinoir aan
de Kaasmarkt, meelfabriek De
Sleutels, <le achterzijde van het
EWR-gebouw, de Fokkesteeg,
de fietstunnel van het NS-sta-
tion en de dichtgetimmerde
panden het het Kort Galgewa
ter. Leidse deelnemers aan de
estafette zijn de kunstenaars
Alart Lakke, Thom Vink, Marijke
Verhoef, Jan Kleingeld, Joyce de
gruiter en Astrid Beumer.
LKunstestafette
'Contrapunt Zomerdepressie'
valt in het kader van de
'Kunstestafette '93' die dit jaar
in negen Zuidhollandse steden
plaatsvindt. Het is een initiatief
van de provincie Zuid-Holland,
waarbij telkens een andere ge
meente het middelpunt is van
kunstzinnige activiteit. Centrale
thema is dit jaar 'Kunst en re
creatie'. De 'Leidse bijdrage'
valt volgens de organisatoren,
Stelling en het Centrum Beel
dende Kunst, exact onder die
noemer, want de manifestatie
vormt een alternatief voor toe
risten die genoeg hebben van
molens, bollenvelden en klom
pen. Vorig jaar vormde de Leid
se bijdrage aan de Kunstestafet
te, eveneens georganiseerd door
Stelling projecten, een faxpro
ject in Stedelijk Museum De La
kenhal.
Bij 'Contrapunt Zomerde
pressie' verschijnt een speciale
gids, waarin over elke plek de
nodige wetenswaardigheden
staan vermeld. Ook staan er in
formatie over de kunstenaars,
routebeschrijvingen en een al
gemene inleiding op de ten
toonstelling in. De gids zal tij
dens de manifestatie (tot 27
september) verkrijgbaar zijn bij
vrijwel alle culturele instellingen
in Leiden. Bij de gids is een se
rie kleurenreprodukties ver
krijgbaar van alle kunstwerken
op hun plek. Het is de bedoe
ling om deze plaatjes zelf in het
gidsje op de aangegeven plaats
te plakken. De fotoserie is onder
meer te koop bij het Centrum
Beeldende Kunst, Hooglandse
Kerkgracht 19-21.
Rondleidingen
In samenwerking met deze
krant zijn er ook twee rondlei
dingen langs de kunstroute. De
eerste is op zondagochtend 5
Een plus en een min op het trafohuisje aan de kop van de Witte Singel. De Leidse kunstenaar Rob van 't Zelfde transformeert zo deze 'tombe van
spanningsvelden' tot een bedehuisje waar positieve en negatieve krachten elkaar ontmoeten. foto jan holvast
september. De tweede, om het
gevoel van depressie te verho
gen, in de nacht van zondag 12
op maandag 13 september. Bei
de staan onder leiding van On-
no Schilstra. De route wordt per
fiets en wandelend afgelegd en
duurt ongeveer twee uur. Toe
lichting op het tentoongestelde
is er uit velerlei invalshoeken,
van geschiedenis en poëzie tot
fysica en psychologie. Dwalend
langs sloppen en stegen, over
kerkhoven en langs naargeesti
ge gebouwen is het de bedoe
ling dat de (minimaal 25) deel
nemers hun melancholie de
vrije loop laten. Inschrijving
voor de rondleiding geschiedt
door middel van de bon, afge
drukt bij de advertentie 'Lezers
service' vandaag in deze krant,
of bij de balie van het Leidsch
Dagblad, Rooseveltstraat 82,
Leiden.
Ateliers in Alphen weekeinde geopend
alphen aan den run
Kunstenaars aan het werk zien, in het kader van de Kunstesta
fette is dat het komende weekeinde mogelijk in onder meer Al
phen aan den Rijn, Bodegraven, en Gouda. Iedereen met be
langstellingvoor de manier waarop een schilderij, een ets of een
beeld tot stand komt, kan op zaterdag 28 en zondag 29 augustus
van elf lot vijf uur in lal van ateliers terecht.
De Alphense deelnemers zijn: Antonet Moerland (tempera en
schilderijen), Venusstraat 132, Eka Kunst (etsen, litho's en zeef
drukken), Paddestoelweg 4, Lon Blom (textiel), Barnsteenstraat
42, Joyce op 't Eijnde (tekeningen). Eekhoorntjesbrood 30, Jan
van Zonneveld (schilderijen, zeefdrukken), Koraalzwam 50, Ma
rieke van Amerom (schildrijen), Hooftstraat 235, en Gerdy Os
kam (beelden), HQOtstraat 235.
De manifestatie Open Ateliers is georganiseerd door de Staa-
galerie in Alphen. Inlichtingen: 01720-91979.
De officiële openening van Kunst. J.G. Potharst, wethouder
'Contrapunt Zomerdepressie' is culturele zaken van Gouda,
donderdag 26 augustus om vier draagt dan officieel de kunstes-
uur in het Centrum Beeldende tafettestaf over aan zijn Leidse
college H. Koek. Tijdens de ope
ning geven Karin Klebe, piano
en zang, en Vera van der Poel,
zang, om de droefgeestige
stemming erin te houden een
recital onder het motto 'Cry me
a river'.
Voor de rondleiding op 5
september dienen deelnemers
zich om 11.30 uur te verzame
len in het CBK, Hooglandse
Kerkgracht 19-21, vertrek om
12.00 uur.
De nachtrondleiding op 12-
13 september begint om 24.00
uur. Verzamelen bij het CBK
om 23.30 uur. Kosten van de
rondleiding: 6,50 (inclusief
gids en kopje koffie). Voor bei
de rondleidingen geldt: fiets
meenemen. Inschrijving: zie
advertentie 'Lezersservice' van
het Leidsch Dagblad, vandaag
in deze krant.
Activiteiten rond 65ste verjaardag Hugo Clans
derlandse toneelschrijfkunst. Veel van zijn toneel
stukken beleefden hun eerste opvoering in Ne
derland.
amsterdam anp
Het Theater Instituut Nederland (TIN) organi
seert vplgend jaar bijna zes maanden activiteiten
rond de Vlaamse schrijver en dichter Hugo Claus.
Aanleiding is de 65ste verjaardag van de kunste
naar in het voorjaar.
Van 22 maart tot en met 11 september 1994 is
in het museum van het Instituut een tentoonstel
ling te zien over Claus en zijn toneelwerk. Claus
kan volgens de organisatoren worden beschouwd
als één van de grondleggers van de moderne Ne-
Tijdens de tentoonstellingsperiode zuffen er
ook lezingen, forumdiscussies en workshops zijn
over de onderwerpen 'toneelschrijven', 'de ge
schiedenis van de Nederlandstalige toneelschrijf
kunst' en 'Hugo Claus, toneeldichter'. Verder ver
schijnt in het voorjaar een toneelmonografie over
Claus, geschreven door de Vlaamse theatercriti
cus Johan Thielemans.
'ftflasterdam michèl vermeer
"lïï het preutse Amerika is er
iïïaar weinig nodig om de ge
moederen te verhitten. Zelfs de
inhoud van de ogenschijnlijk
33jeest onschuldige tekenfilms
3SEkken commotie op. De in
11980 overleden Amerikaanse
22nimatiefilmmaker/stripteke
naar Tex Avery wist er alles van.
Zijn films, waarin creaties als
-Daffy Duck, Droopy, Screwy
Squirrel en Bugs Bunny de
hoofdrollen vertolkten, zitten
namelijk boordevol destructie
ve, anarchistische en erotische
humor. En met name dat laatste
leverde Avery in Amerika niet
alleen fans op, maar ook fana
tieke tegenstanders.
Frederick Bean Avery werd in
1908 geboren in Dallas (Texas)
£n geldt als een van de grootste
lekenfilmmakers ooit. Hoewel
hij nooit dezelfde status en be
kendheid bereikte als Walt Dis-
jpey kunnen zijn creaties moei
teloos de concurrentie aan met
Hollywoods top-cartoonisten.
Zo was hij mede-schepper van
Bugs Bunny, het 'Oscar-win
nende' konijn en bedacht hij
diens fameuze kreet 'What's up,
Doc?'.
Jn het Nederlands Filmmuseum
Js van 26 tot en met 31 augustus
£en programma te zien van
jwaalf Avery-films. Een gevari
eerde selectie uit de meer dan
tlriehonderd films die Avery van
3938 tot 1955 gemaakt heeft.
Het programma is samenge
steld door filmjournalist» strip
fanaat en Avery-specialist Piet
Adriaanse. „Avery bewijst als
geen ander dat tekenfilms ook
voor volwassenen zijn gemaakt.
Tegenwoordig zie je cartoons
alleen maar 's ochtends vroeg
op televisie, bedoeld voor kin
deren. Maar die begrijpen
Avery's humor niet."
Met de films van Avery deed
het verschijnsel seks zijn intrede
in tekenfilms. Al zal niemand
ook maar iets van opwinding in
zijn onderbuik voelen bij het
zien van een strippende hagedis
of de ietwat hoerige, roodharige
schone waarop een op seks be
luste Wolf altijd aan het jagen is.
Maar in Amerika waren dit
soort beelden aanleiding tot
verhitte discussies.
In 'Cross Country Detours'
iziet de kijker een hagedis in
beeld kruipen. Terwijl de voice-
over zegt: 'Natuurlijk weten jul
lie allemaal dat hagedissen een
maal per jaar vervellen', ontdoet
de hagedis zich van haar bui
tenste laag. Niet op een gewone
manier, maar op dezelfde pi
kante wijze waarop een strip
danseres zich van haar weinige
kleding ontdoet.
De films van Avery zitten ook
Tex Avery wekte met zijn tekenfilmfiguren, zoals Bugs Bunny, niet alleen bewondering, maar ook ergernis.
FOTO GPD
vol absurde humor. Een geit die
naar de maan wordt geschoten
om hem vervolgens op te eten.
Een wolf die zo hard rent, dat
hij voorbij de perforaties van de
film komt. Twee dieren die
langs een bord rennen met het
opschrift 'Technicolor ends he
re', waarna de film zwartwit
wordt. Dieren die ontdekken in
de verkeerde film te acteren, of
achtervolgingscènes die door
gaan na de aftiteling van de
film.
Adriaanse: „Wie knippert met
z'n ogen mist al snel eeq paar
grappen. We hebben ooit eens
een film op de pijnbank gelegd
en geteld hoevëel grappen er in
zaten. We kwamen in zeven mi
nuten tot 273 grappen."
Het Avery-programma in het
Nederlands Filmmuseum is te
zien van 26 augustus tot èn met
1 september, dagelijks vanaf
20.30 uur. Het programma be
vat de volgende films: Home-
movies en behind the scenes
material (video), Daffy Duck in
Hollywood (1938), Cross Coun
try Detours (1939), Blitz Wolf
(1942), Northwest hounded po
lice (1946), Hapy-Go-Nutty
(1944) en Swinging Shift Cinde
rella (1945). Na de pauze: Uncle
Tom's Cabana (1947), Billy Boy
(1953), Little Tinker (1948), Bad
Luck Blacky (1949), King-size
Canary (1947) en The legend of
Rockabye Point (1955). Op de
laatste film na zijn alle film En-
gels gesproken en niet onderti
teld.
Bangkok Michael Jackson begroet op traditionele wijze de pers tijdens een persconferentie in Bangkok.
De bijeenkomst was het begin van zijn 'Dangerous'-tour door zeven Aziatische Landen. foto ap
den haag anp
Freek de Jonge, het Residentie
Orkest, het Nederlands Dans
Theater 1 en de Japanse Slag
werkgroep Wadaiko Ichiro bij
ten op zaterdagavond 4 sep
tember de spits af van het
Haags Uit Festival nieuwe stijl.
Voor het eerst wordt de Haagse
opening van het uitseizoen, het
Haags Uit Festival, voorname
lijk gehouden rond de theaters
op het Spui op 4 en 5 septem
ber. Negentien jaar lang was het
Lange Voorhout en omgeving
de plaats om de produkties voor
het nieuwe jaar te bekijken.
De lokatie is verplaatst omdat
op het Spui nu de meeste thea
ters liggen en zo ook binnen
voorstellingen gegeven kunnen
worden. Op het Spui worden
twee buitenpodia gebouwd,
waar onder anderen Jan Akker
man, Gruppo Sportivo en Marij
ke Boon zullen optreden.
Liefhebbers van amateur
kunst kunnen hun hart ophalen
op Het Plein. Ruirri zestig ver
enigingen, orkesten, koren en
volksdansgroepen geven infor
matie. Op twee podia laat een
twintigtal van hen zien wat zij
kunnen.
In de Nieuwe Kerk is een lite
rair podium waar onder ande
ren Yvonne Keuls, Frans PointI
en Marjan Berk zullen optre
den.
De Haagse uitmarkt trok de
laatste jaren zo'n 75.000 bezoe
kers.
Reflex: 5 nieuwe dansen
groningen anp
Het dansgezelschap Reflex uit
Groningen brengt het komend
seizoen vijf nieuwe choreogra
fieën, waaronder een grote
avondvullende co-produktie
met Raz. Ook wordt er een
nieuw werk uitgevoerd van de
artistiek leidster van het gezel
schap, Patrizia Teurlings. In to
taal presenteert Reflex drie pro
gramma's in het seizoen
1993/94. Op 9 februari is de
première van de avondvullende
produktie in het Grand Theatre
in Groningen. Het eerste pro
gramma van Reflex is op 24 sep
tember te zien in de Stads
schouwburg in Groningen. Het
derde programma biedt nieuw
werk van de Belgische toneelre
gisseur Jappe Claes, artistiek lei
der van TheaterTeater in
Mechelen. De première is op 28
april in de Stadsschouwburg in
Groningen.
