Costa del Sol steeds meer Costa de la Maffia
Nauru in greep van vogelpoep
Rivalen zetten Myanmarese drugkeizer onder druk
Feiten &Meningen
NAURU
- MGUINEA x
Vergoeding proceskosten
bij winnen belastingzaak
ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1993
152
Spoorweg
0 km
?Anetam
[Anaban
lYARENST
Evenaar
^NIEUW>^
Oceaan
Vanuatu'
australië
BELASTING BELICHT
Khun Sa is de grote drugkeizer van de
Gouden Driehoek. Khun Sa is de ab
solute heerser in het grensgebied van
Myanmar, Laos en Thailand. Dat be
tekent dat hij 60 procent van de
mondiale heroïnehandel in handen
heeft.
Op de Myanmarese drugkeizer wordt
evenzeer gejaagd als op zijn Colom
biaanse collega Pablo Escobar. Net als
Escobar is Khun Sa herhaaldelijk op
het nippertje ontkomen aan de greep
van de drugbestrijdingsdiensten in
zuidoost-Azië. Daarom staat hij ook
bovenaan de lijst van gezochte drugba-
De schattingen over de opiumproduk-
tie in het gebied dat hij onder controle
heeft, lopen uiteen van 1.200 tot 2.200
ton per jaar. Het merendeel van de
produktie wordt langs oerwoudpaden
op de ruggen van muilezels naar de
Verenigde Staten, Europa, Australië,
Afrika en andere delen van Azië ge
smokkeld.
Khun Sa heeft een 8.000 manschappen
tellend leger in dienst. Dit begeleidt de
muilezeltransporten door het oerwoud
en over de bergketens van de Gouden
Driehoek. Potentiële vijanden worden
in hinderlagen gelokt, of door het ge
weld ontmoedigd om pogingen te on
dernemen de transporten of delen er
van te kapen.
Het succes heeft Khun Sa ook op eigen
terrein talrijke vijanden bezorgd. Her
haaldelijk is hij in gevecht gewikkeld
met rivalen die uit zijn op de rijke ver
diensten van de heroïnehandel. De
Thaise anti-narcoticadienst en agenten
van de Amerikaanse Drugsbestrijdings
dienst (DEA) profiteren van deze rivali
teit. Dat bleek onder meer toen een
team van beide diensten vorige week
een lading van 329 kilo heroïne wist te
onderscheppen. De lading was be
stemd voor de VS en vertegenwoordig
de een straatwaarde van 33 miljoen
dollar.
De DEA en de Thaise politie zijn in fei
te slechts buitenstaanders in het ge
vecht tegen de Myanmerese drugkei
zer. Een veel grotere bedreiging vormt
de militaire en numerieke kïacht van
het Wa-volk. Ze zijn gehard door de
strijd tegen het central gezag in Yang-
on en zijn talrijker en beter bewapend
dan de manschappen van Khun Sa.
Het Wa-volk beschikt over 35.000
manschappen, die onder leiding staan
van Chao Nyi Lai. Zij strijden met
Khun Sa om de macht over de Myan
marese boeren die in de Gouden Drie
hoek de papaver verbouwen. Volgens
een lid van de Thaise drugbestrijdings
dienst heeft Khun Sa de afgelopen
maanden terrein verloren aan het Wa-
leger, dat nu wordt gesteund door de
regering in Yangon. Van die strijd
wordt vooral de plaatselijke bevolking
het slachtoffers.
De in Myanmar geproduceerde heroï
ne verlaat langs alle mogelijke kanalen
het land. Via Thailand, Hong Kong,
China, Cambodja, Vietnam, Bangla
desh en India komt de waar met hulp
van Chinese, Britse en Duitse misdadi-
gersbendes uiteindelijk terecht bij de
gebruikers in New York, Amsterdam en
Sydney.
De landen in dit gebied proberen de
drugbestrijding te coördineren. Een
streven dat van harte wordt onder
steund door de DEA.
Het kleine eilandje Nauru in de
zuidelijke Stille Oceaan is nau
welijks een stip op de wereld
kaart, maar het heeft een op
merkelijke samenstelling. Het
totale landoppervlak, dat niet
veel groter is dan het centrum
van Londen, bestaat bijna ge
heel uit vogelpoep die in de
loop der jaren op een onder
grond van koraal is gedepo
neerd. Toen Nauru 25 jaar gele
den onafhankelijk werd, werden
de 10.000 inwoners dankzij de
export van uit vogelmest ge
wonnen fosfaat het rijkste volk
ter wereld, gemeten naar inko
men per hoofd van de bevol-
king.
Maar na 70 jaar fosfaatontgin-
riing is het eiland verwoest en
gaan de Nauruanen een grim
mige toekomst tegemoet. In een
poging om een van de meest bi
zarre hoofdstukken uit de ge
schiedenis van de 20e eeuwse
koloniale uitbuiting af te slui
ten, heeft Australië het eiland
onlangs een omvangrijke scha
devergoeding toegekend. Ook
de twee andere exploiterende
landen, Groot-Brittannië en
Nieuw Zeeland, is gevraagd een
Financiële bijdrage te leveren
aan het herstel van het eiland.
De drie landen werkten samen
in de Britse Fosfaat Commissie
(BPC), een quasi-autonome or
ganisatie die de deelnemende
landen een vrijbrief gaf om
Nauru's fosfaatvoorraad als een
goedkope meststof voor hun ei
gen landbouw te plunderen. De
BPC was een commercieel uit
vloeisel van het internationale
mandaat waaronder de drie
landen het eiland Nauru vanaf
1920 tot aan de onafhankelijk
heid in 1968 bestuurden.
Tegenwoordig rest de Naurua
nen alleen nog de met palmen
begroeide kuststrook van hun
eiland. Het centrale plateau is
door de fosfaatontginning ver
anderd in een woeste leegte
zonder bomen, vogels.en ande
re dieren. Blootgelegde koraal
riffen waar de vogelmest tus
senuit is gehaald, bedekken nu
ongeveer 80 procent van het ei
land. De door de zon gebleekte,
grillige pieken geven het eiland
de aanblik van een bizar maan
landschap.
Gedurende de eerste tien jaar
van hun onafhankelijkheid heb
ben de Nauruanen met hun uit
de fosfaatontginning verkregen
inkomsten grote investeringen
in het buitenland gedaan. Het
meest opvallende voorbeeld
hiervan is het 'Nauru Huis', een
wolkenkrabber in Melbourne
die door de Australiërs geksche
rend het 'vogelstront-huis'
wordt genoemd. Maar al hun
investeringen zijn fout uitge
pakt. Air Nauru, de jonge natio
nale luchtvaartmaatschappij
van het eiland, verkeert in
moeilijkheden. Leonardo, een
musical waarin Nauru zo'n zes
miljoen gulden heeft geïnves
teerd, is geflopt. En het Nauru
Huis is aangetast door betonrot.
Op hun ontbodemde eiland
kunnen de Nauruanen niet lan
ger de traditionele groente- en
fruitsoorten verbouwen. Omdat
de Nauruanen nu afhankelijk
zijn van geïmporteerd kant-en
klaar voedsel is hun gezondheid
achteruit gehold. Ze hebben
een van de hoogste percentages
van suikerziekte en hart- en
vaatziekte ter wereld en een bij
zonder lage levensverwachting.
Vetzucht is wijdverbreid. De
nog resterende fosfaatafzettin
gen, de enige bron van inkom
sten voor de Nauruanen, zullen
over twee jaar op zijn.
De Nauruanen hebben hun
voormalige koloniale overheer
sers er altijd van beschuldigd
dat ze de Nauruanen hun recht
matige percentage van de winst
door de neus hebben geboord
omdat ze het gewonnen fosfaat
vóór de onafhankelijkheid van
Nauru ver beneden de markt
waarde hebben verkocht. Bo
vendien moesten de Nauruanen
toen ze onafhankelijk werden
30 miljoen gulden neertellen
voor de ontginningsapparatuur
van BPC, die volgens de Nauru
anen eigenlijk al van hun was.
In een rapport dat in 1988 door
een onafhankelijk onderzoeks
bureau werd opgesteld, werd
het gedrag van Groot-Brittan
nië, Australië en Nieuw Zeeland
scherp veroordeeld: „De we
reldgemeenschap had de be
scherming van de Nauruaanse
cultuur aan deze drie mogend
heden toevertrouwd, maar deze
landen hebben dit vertrouwen
beschaamd door in hun eigen
belang te handelen in plaats
van in het belang van het volk
dat onder hun hoede was ge
plaatst."
Op basis van dit rapport heeft
Nauru de zaak in 1989 aan
hangig gemaakt bij het Interna
tionale Gerechtshof in Den
Haag. De aangeklaagde partij
was Australië, van wie als be
langrijkste koloniale mogend
heid in het gebied werd geëist
dat het een schadevergoeding
zou betalen om het eiland in
een zodanige staat te herstellen
dat er weer voedsel kon worden
verbouwd.
Toen de Australische premier
Keating vorige week naar Nauru
vloog voor een jaarlijkse bijeen
komst van regeringsleiders in
de zuidelijke Stille Oceaan, ver
baasde hij vriend en vijand met
de aankondiging dat zijn land
een forse schadevergoeding zal
uitkeren, die niet veel lager was
dan het door Nauru geëiste be
drag. Bernard Dowiyogo, de 46-
jarige president van Nauru, ver
klaarde dat het een 'gul' aanbod
was en dat de herstelwerkzaam
heden onmiddellijk kunnen be
ginnen.
Maar zo eenvoudig ligt de zaak
niet. Australië is nog steeds van
mening dat de betrokken kolo
niale mogendheden alle drie in
gelijke mate moeten meebeta
len en heeft Groot-Brittannië en
Nieuw Zeeland aangezegd dat
ze ieder een derde van het be
drag moeten betalen. Londen
en Wellington, die niet van te
voren op de hoogte waren ge
steld van Keatings aanbod aan
de Nauruanen, houden zich
echter op de vlakte.
VERTALING: MARGREET HESLINGA
In 1992 moest de belasting
rechter duizenden keren een
belastinggeschil oplossen.
Soms kan zo'n uitspraak extra
nadelig voor de fiscus uitpak
ken, namelijk in die gevallen
wanneer de uitspraak ruimte
geeft om op belasting of op
andere kosten te besparen. Bij
een aantal recente uitspraken
is dit het geval.
Eén van de voor de fiscus na-
deligste uitspraken van de af
gelopen tijd is die over het ver
goeden van proceskosten. De
belastingbetaler die naar de
rechter stapt, maakt vaak hoge
adviseurskosten. Wint men
het proces, dan is het natuur
lijk prettig als de fiscus deze
kosten moet vergoeden.
Dat vond de Stichting Accoun
tants- en Belastingadviesbu
reau NCB ook. De opgelegde
aanslagvennootschapsbelas-
ting werd door de belasting
rechter vernietigd. NCB claim
de een schadevergoeding be
staande uit het renteverlies en
de kosten voor juridische bij
stand. Het Gerechtshof gaf het
NCB gelijk en bepaalde dat, als
een inspecteur een aanslag
oplegt en deze naderhand
door de rechter wordt vernie
tigd, dit een onrechtmatige
daad is. Hierdoor heeft de fis
cus altijd schuld, ook als die
een verdedigbaar standpunt
Wint de belastingbetaler dus
een fiscaal proces, dan ligt de
schuld altijd bij de Fiscus zodat
deze de geleden schade moet
vergoeden. Het ministerie van
financiën probeerde vervol
gens nog zijn gelijk te halen bij
de Hoge Raad. Tevergeefs, de
Hoge Raad sloot zich aan bij
het standpunt van het ge
rechtshof en maakte korte
metten met de argumenten
van financiën.
Deze beslissing kan de Staat
veel geld gaan kosten. Ieder
een die de afgelopen vijf jaar
een belastingproces heeft ge-
kan een claim indie
nen. Men verwacht dat maar
liefst 36.000 claims zullen wor
den ingediend, waaraan in to
taal 80 miljoen schadevergoe
ding moet worden betaald.
Op het ministerie van financi
en heeft men echter ook niet
stil gezeten. Men zag de bui al
hangen en kwam ruim voor de
beslissing van de Hoge Raad
met een voorstel voor een re
geling voor, proceskostenver
goeding in belastingzaken.
Hiermee hoopt men dat de al
eerder genoemde 80 miljoen
teruggebracht kan worden tot
32,5 miljoen. Dit kan omdat de
regeling niet voorziet in een
vergoeding van alle schade,
zoals nu vergoed moet worden
volgens de Hoge Raad, maar
in een lagere kostenvergoe-
ding.
Dit geldt trouwens niet voor
de kosten*gemaakt voor het
bezwaarschrift, deze kosten
kunnen nog altijd helemaal
gevorderd worden van de fis
cus. Op de voorgestelde rege
ling is veel kritiek gekomen
door belastingadviseurs en
tweede-kamerleden. Het valt
dan ook nog maar te bezien of
het voorstel de eindstreep
haalt.
Spaan$e vreemdelingenpolitie
gaat van minimaal het dubbele
uit. Velen hebben een nieuwe
identiteit of valse papieren en
dus ook een 'verleden' waar ze
niet te veel mee in de publiciteit
moeten treden.
Voor de Spaanse politie blijft
het erg moeilijk om iets tegen
deze internationale maffia uit te
richten en met name de kop
stukken blijven in hun paleizen
en villa's vrijwel altijd buiten
schot. Een bijkomend probleem
is de nabijheid van het belas
tingparadijs Gibraltar. Want on
danks alle verzekeringen van de
eerste minister van deze Britse
kroonkolonie, Joe Bossano, dat
de banken op de 'Rots' niet voor
het witwassen van druggelden
kunnen worden gebruikt, komt
daar in de praktijk weinig van
terecht.
Alleen al in 1989 werd er vanuit
Gibraltar meer dan 3 miljard
gulden in onroerend goed aan
de Costa del Sol geïnvesteerd en
Gibraltar is ook in de jaren
daarna de belangrijkste inves
teerder in dit stukje Spanje ge
bleven. Minstens 800 bedrijven
en ondernemingen opereren in
middels aan de Costa del Sol
vanuit Gibraltar, aldus bankdes-
kundigen.
Ook spelen de Costa del Sol en
Gibraltar een belangrijke rol in
de hasj-smokkel vanuit Marok
ko en de enorme handel in ille
gale tabak. Een derde van alle
sigaretten die in Spanje worden
verkocht, wordt illegaal via Gali-
cië en de Costa del Sol het land
binnengebracht en daar wordt
dus geen belasting over betaald.
Aan de gewone Europese toe
rist, die zijn spaarcenten in een
appartement aan de Costa del
Sol heeft gestopt, of die via een
goedkope vliegvakantie in Tor-
remolinos van de zon wil genie
ten, gaat dit alles geheel voorbij.
Maar hij kan wel vaststellen dat
het de afgelopen jaren steeds
stiller is geworden aan de
Zonnekust. Veel hotels zijn ge
sloten en opvallend veel villa's
en appartementen worden te
koop aangeboden.
Maar voor internationale mis
dadigers heeft de Costa del Sol
niets van haar aantrekkelijkheid
verlorèn. Ze kunnen nog steeds
vrijwel ongehinderd in de zon
liggen. Als ze er maar voor zor
gen in Spanje zelf iedere aanva
ring met justitie te vermijden.
Een luxe, drukke straat van driehonderd kilome
ter. Zo kan de Spaanse Costa del Sol ook worden
genoemd. Een lange reeks van oude stadskernen,
nieuwe urbanisaties, indrukwekkende villawij
ken, duur ogende winkelcentra, golfbanen, tren
dy stranden en jachthavens. Het is bekend om
zijn toeristenhotels, mooie stranden en talrijke
tweede huizen van rentenierende buitenlanders.
Maar steeds vaker wordt de Spaanse Zonnekust,
en vooral het gedeelte rond Marbella, in één
adem genoemd met de internationale maffia. Cri
minelen van over de hele wereld kunnen hier vrij
wel ongehinderd op aangename wijze bijkomen
van hun duistere praktijken.
Iedereen had het zien gebeuren, maar door de snelheid
had niemand iets kunnen uitrichten. Twee Arabisch
ogende mannen liepen in het centrum van Marbella op
een badgast af en schoten hem van dichtbij door beide
handén. Vervolgens maakten ze het karwei af met enige
schoten door de borst en verdwenen weer even snel als
ze waren gekomen.
MARBELLA RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
Het slachtoffer van deze liqui
datie, ruim twee weken geleden,
bleek de 30-jarige Bask José
Ramon Lopez Arroyo te zijn.
Een 'bekende'van de Spaanse
politie. „De schoten door de
handen wijzen op een afreke
ning in het drugcircuit. Dit is in
maffiakringen heel gewoon. We
gaan ervan uit dat het slachtof
fer zijn betalingen niet is nage
komen", aldus een politie
woordvoerder.
De wethouder voor burgerlijke
veiligheid van Marbella, Lam-
berto Morotti, bagatelliseerde
het voorval onmiddellijk: „Het
gaat om een geïsoleerd geval. Ik
geloof niet dat de veiligheid van
onze inwoners of de toeristen in
het geding is."
De politie van Malaga denkt
daar wat anders over. Want de
moord op Lopez Arroyo is al de
zevende criminele afrekening in
zes maanden en dat zijn dan
nog alleen de gevallen waarbij
er een lichaam boven tafel is ge
komen. Niet alle moorden wor
den namelijk gerapporteerd en
dode lichamen verdwijnen, om
dat het in niemands belang is
dat de politie een onderzoek in
stelt. Onlangs werd bij een rou
tinecontrole op het vliegveld
van Malaga een Britse huur
moordenaar aangehouden, die
naast valse papieren slechts een
pistool en een foto van zijn
slachtoffer bij zich had. Over de
identiteit van het beoogde
slachtoffer is nog steeds niets
bekend.
Onder de enorme welkomst-
boog over de N340, die dwars
door Marbella loopt, staat dag
en nacht een politiewagen met
draaiende motor om onmiddel
lijk te kunnen optreden tegen
personen die niet welkom zijn.
Die politieauto is een van de ve
le hevig bediscussieerde initia
tieven van burgemeester Jesus
Gil y Gil, die twee jaar geleden
met een absolute meerderheid
werd gekozen.
Bouwondernemer Gil wordt in
middels alweer even hard door
de inwoners van Marbella uit
gekotst, als hij eerder juichend
werd binnengehaald. De kleur
rijke Gil rijdt in een Rolls Royce
door 'zijn' stad. Tenminste, als
hij langs komt tussen zijn druk
ke zakelijke beslommeringen in
Madrid door.
De meningen over Gils burge
meesterschap zijn verdeeld. De
rijke, hoofdzakelijk buitenland
se inwoners van Marbella prij
zen de opknapbeurt die de stad
heeft ondergaan. Maar de ge
wone inwoners van Marbella
moeten niets meer van Gil heb
ben. Van Gils verkiezingsbelofte
om vijfduizend sociale wonin
gen neer te zetten voor de ar
mere inwoners, heeft niemand
meer iets gehoord. De gemeen
Veel duistere zaken van aan de Costa del Sol wonende criminelen worden afgehandeld door banken in het belastingparadijs Gibraltar. foto cpd
tebegroting is in twee jaar vol
slagen uit de hand gelopen door
onder meer het verdubbelen
van het aantal politieagenten.
„Die politie van Gil is net de Ge
stapo. Als je geen geld hebt, dus
niet in een dure auto rijdt, een
bontjas draagt of een schoot
hondje meevoert, ben je hier
verdacht. Ik stond laatst 's
nachts bij een bushalte te wach
ten, toen ik zonder enig com
mentaar door twee agenten
werd meegenomen en enige
uren werd vastgehouden op be
schuldigingvan prostitutie",
zegt een jong meisje, dat in een
bar in Puerto Banus werkt. Bui
tenlanders zonder geld, zoals il
legale Marokkanen en Algerij
nen, weten inmiddels maar al te
goed dat ze Marbella het beste
kunnen mijden.
Tussen Malaga en Estepona
wonen heel wat buitenlanders
die een crimineel of op zijn
minst een bedenkelijk verleden
hebben, maar toch niets van de
politie hebben te vrezen. Een
van de bekendste voorbeelden
is de Syrische wapenhandelaar
Monzer Al Kassar, tegen wie in
tien landen arrestatiebevelen
lopen wegens drughandel, wa
pensmokkel en valsheid in ge
schrifte.
'Deze week werd bekend dat Al
Kassar, die ook in verband
wordt gebracht met de kaping
in 1985 van het Italiaanse crui
seschip Achille Lauro, tevens
wordt verdacht van het omko
pen van Spaanse politieagenten
en douanebeambten. Toch kan
de schatrijke 47-jarige Syriër ge
woon de hele dag aan zijn enor
me zwembad liggen en hoeft hij
zich maar een keer per week bij
de lokale politie te melden.
Al Kassar is zeker niet de enige
criminele buitenlander die aan
de Costa del Sol een tamelijk
onbezorgd leven leidt. Het
meesterbrein achter de specta
culaire Britse treinroof van
1963, Charles Wilson, leefde tot
1990 in Marbella, totdat hij in
zijn tuin door een huurmoorde
naar werd doodgeschoten. Gor
don John Parrys woont er nog
steeds, ondanks het feit dat hij
door de Britse justitie wordt ge
zocht voor de roof van drie ton
goud en juwelen op het vlieg
veld van Heathrow.
Terwijl in de jaren zestig, zeven
tig en tachtig de Costa del Sol
een van de meeste spraakma
kende vakantieoorden van de
Europese jet set was, lijkt het er
op dat nu vooral de internatio
nale maffia er zijn onderdak
heeft gevonden. Officeel wonen
er 50.000 buitenlanders in dit
stukje Andalusië, maar de
